Kabakulak Hastalığı Nasıl Geçer

Kabakulak, kabakulak virüsünün neden olduğu, bulaşıcı bir hastalıktır.

Hafif ateş, tükürük bezlerinde ve lenf bezlerinde şişme, baş ağrısı, kas ağrısı, yorgunluk ve iştahsızlık belirtileri görülür.

Virüsü alanların yaklaşık olarak %30’unda tüm bulguları ile hastalık gelişir. Yaklaşık %30’luk bir grubunda ise hiçbir bulgu ortaya çıkmaz. Ancak bu hiç bulgu geliştirmeyen kişiler de etraflarına virüsü saçarak, diğer kişilerin hastalanmalarına neden olur.

Kabakulak Hastalığı Nasıl Bulaşır?

Virüsü almış olan kişiler, öksürük, hapşırık, konuşmaları sırasında, boğaz, burun ve ağızlarından tükürük ya da salgıların damlacıklarının havaya karışması ile diğer kişilere geçer, ayrıca bu damlacıkların çevrede bulunan eşyaların üzerine gelmesi ve sonradan bir başka kişinin bunlarla teması ile de rahatlıkla kişiye bulaşır. 

Tamamen duyarlı bir toplumda bir kabakulak vakası kişiye hastalığı bulaştırabilir. 

Kabakulak Hastalığı için Bulaştırıcılık Dönemi Nedir?

Kabakulak hastası olan kişiler tükürük bezlerinin şişmesinden önceki ve sonraki 5 gün boyunca bulaştırıcıdır.

Kabakulak Hastalığından Korunmak Neden Önemlidir?

Kabakulak genellikle hafta içerisinde iyileşebilen bir hastalıktır ancak, ciddi klinik tablolara ve komplikasyonlara da neden olabilir. 

En yaygın görülen ciddi tablo testis iltihabıdır (ergenlik sonrası kabakulak geçiren her 5 erkekten birinde testis iltihabı gelişebilmektedir. Testis iltihabı olanlarda kısırlık gelişebilir. 

Nadir görülen diğer ciddi durumlar ise; beyin iltihabı, menenjit, pankreas iltihabı, yumurtalık iltihabı, geçici ve kalıcı işitme azlığı ve çok nadiren işitme kaybıdır. 

Gebeliğin ilk 3 ayında hastalık geçirilirse düşük riski artabilmektedir. 

Nadiren ölümle de sonuçlanabilen bir hastalıktır (10 binde 1)

Kabakulak Hastalığından Korunma Yolları Nelerdir?

Hastalıktan korunmanın tek yolu aşılamadır.

Kabakulak Hastalığının Tedavisi Nasıldır?

Kabakulak hastalığın tedavisinin esasını destek tedavisi (istirahat, sıvı tedavisi ve komplikasyonlara yönelik müdahaleler) oluşturmaktadır.

Hastaların belirtilerin başlamasından itibaren bir hafta boyunca evden çıkmaması ve sağlam kişilerle temasının kısıtlanması hastalığın yayılımını azaltacaktır.

Kabakulak Aşısı Uygulama Takvimi Nasıldır?

Kabakulak aşısı, çocukluk dönemi aşı takviminde KKK (Kızamık- Kızamıkçık- Kabakulak) şeklinde, ayda ve (1 Temmuz tarihinde doğanlardan başlamak üzere) ayına girmiş olan tüm çocuklara iki doz olarak ücretsiz uygulanmaktadır.

1 Temmuz tarihinden önce doğmuş ve halen ilköğretime başlamamış olan çocukların KKK ikinci dozu ise , ve eğitim ve öğretim dönemlerinde okul aşılamaları şeklinde uygulanacaktır.

Kabakulak aşısının yan etkileri nelerdir?

Canlı zayıflatılmış bir aşı olan kabakulak aşısı sonrasında %10 aşı uygulanan yerde ağrı-şişlik-kızarıklık ve hafif ateş, %5 hafif döküntü ve % tükürük bezlerinde şişlik görülebilmektedir.

Kabakulak, genellikle kış aylarında ve ilkbaharda ortaya çıkan, çoğunlukla 2 ila 12 yaşları arasındaki çocukları etkileyen bulaşıcı bir hastalıktır. Paramiksovirüs ailesinden bir virüsün yol açtığı bu hastalık, tükürük bezi, beyin, böbrek, pankreas ve sinirlerde iltihap oluşumuna neden olabilmektedir. Baş ağrısı, ateş ve halsizlik gibi hafif belirtilerle başlayan hastalığın tedavisi semptomları hafifletmeye yönelik yapılır.

Çocukluk dönemi hastalığı olarak bilinse de bulaşıcı olan ve hızla yayılabilen bu hastalık yetişkinler için daha fazla risk taşır. Hastalığın hafif semptomlarından sonra yanaklarda ve çenede şişkinlik durumu ortaya çıkabilir. Kızamık, kabakulak ve kızamıkçık (MMR) aşısı bu hastalığı önleyebilir.

Kabakulak Neden Olur? Nasıl Bulaşır?

Hastalık, paramiksovirüsler olarak bilinen bir virüs ailesine ait olan kabakulak virüsünden kaynaklanır. Bu virüsler, özellikle çocuklarda yaygın bir enfeksiyon kaynağıdır. 

Viral bir enfeksiyon olan bu hastalık, damlacık yoluyla (öksürme, hapşırma, konuşma) hızlıca bulaşabilir. Hastalığı bulunan kişiyle yakın temasta buluna veya bu kişinin kullandığı eşyalara temas etme sonucu bulaş olabilmektedir.

Kabakulak Belirtileri Nelerdir?

Kabakulak belirtileri virüse maruz kaldıktan yaklaşık 2 ila 3 hafta sonra ortaya çıkar. Bazı kişilerde semptom görülmeyebilir veya çok hafif semptomlar olabilir. Bu hastalık gribal hastalıklara benzer belirtilerle kendini gösterebilirken, vakalarda gözlemlenen sık belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

• Ateş
• Baş ağrısı
• Kas ağrıları
• İştahsızlık
• Yorgunluk ve halsizlik
• Lenf bezlerinin şişmesi
• Yanak ve çenede şişkinlik

Kabakulak Aşısı Ne Zaman Yapılmalıdır?

Çocuklarda 12 ila 15 aylıkken ilk doz, 4 ila 6 yaş arasında ise ikinci doz olarak iki doz MMR aşırı yapılmalıdır. Kabakulak aşısı, kızamık ve kızamıkçık aşısı ile beraber karma aşı olarak yapılmaktadır. 

Kabakulak Kimlerde Görülür?

Vakaların büyük bir bölümü çocuklardır. Yetişkinlerde de görülebilen bu hastalığın, çocukluk dönemlerinde geçirilmesi daha çok tercih edilir. Bunun nedeni ise erişkinlik döneminde bu hastalığın yaşanması birtakım ciddi komplikasyonlara yol açabilir. 

Hastalık en çok kabakulak aşısı olmayan 2 ila 12 yaş arasındaki çocukları etkiler. Bununla birlikte, ergenler ve yetişkinler, aşılanmış olmalarına rağmen bu hastalığı tekrar geçirebilirler. Bunun nedeni ise aşının belirli bir süre sonra bağışıklığının azalmasıdır.

Kabakulak Tanısı Nasıl Konur?

Kabakulak teşhisi, uzman doktor tarafından semptomlar hakkında sorular sorularak ve fiziki muayene uygulanarak konur. Uzman doktor, bazı vakalarda kesin tanı için birtakım testlerden faydalanabilir. Hastalık durumunda bademcikleri yana doğru itilmiş olabileceğinden, muayene sırasında hastanın boğazı kontrol edilir. 

Hastanın vücut sıcaklığına bakılarak, kan idrar ya da tükürük örneği testleri yapılabilir. Belirtilerin ortaya çıkması halinde vakit kaybetmeden bir uzmana görünmeli ve ortaya çıkan şikayetlerin neden olduğu belirlenmelidir. 

Kabakulak Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kabakulak için özel bir tedavi yoktur. Hastalık genellikle birkaç hafta içinde kendi kendine iyileşme gösterir. Kabakulak tedavisi, ortaya çıkan semptomların hafifletilmesine yönelik yapılır. Vücut sıcaklığının yüksek olduğu durumlarda ateş düşürücü verilebilir.

Hastanın bol miktarda sıvı tüketmesi, düzenli ve sağlıklı beslenmesi bu süreçte önemlidir. Doktorun gerekli görmesi halinde virüslere karşı etkili olan antiviral ilaçlar verilebilirken, genellikle vücudun kendi direnci ile bu hastalığın geçmesi beklenir. 

Bu aşamada yakından takip edilmesi gereken hastanın, kulaklarında bir hasar oluşmaması için kortizon tedavisi uygulanabilir. Ancak, bu yöntemin faydası olduğu kadar bazı zararları da olabileceği için uzman doktor kontrolünde dikkatli kullanılmasın çok önemlidir. 

Kulaklarda iltihabın artmaması için antiviral ilaçlarda doz artışına gidilebilir. Bunların yanı sıra tedavi aşamasında hastanın durumuna ve yaşadığı şikayetlere bağlı olacak pek çok farklı yöntem uygulanabilir. Hastalığın 7 ila 10 gün içerisinde iyileşmesi beklenir.

Kabakulak Komplikasyonları Nelerdir?

Kabakulak tipik olarak hafif bir hastalık olarak görülse de önemli komplikasyonlara neden olabilir. Ortaya çıkan en ciddi komplikasyon ise sağırlık durumudur. Sağırlığın düzeyleri değişiklik gösterebilirken, tam sağırlığa kadar ilerleyebilir. Ayrıca bu durum kan dolaşımı ile tüm vücuda yayılması ve üreme hücrelerine ulaşması halinde kısırlık tehlikesine yol açabilir.

Nadir görülen komplikasyonlar arasında menenjit yer alır. Beyin ve omuriliği kaplayan dokunun iltihaplanması halinde görülür. Hayati riske yol açabilecek kadar ilerleyebilecek problemler ortaya çıkabilir.