Kaburga Eklemlerinde Iltihaplanma
ARTRİT BELİRTİLERİ VE TEDAVİSİ
Artrit Nedir?
Artrit ve diğer romatizmal hastalıklar ağrıya, şişmeye ve hareket kabiliyetinde sınırlamalara neden olabilen yaygın görülen hastalıklardır. Bu hastalıklar vücudun etrafındaki eklemleri ve bağ dokularını etkilemektedir.
Artrit, eklemlerde kızarıklık ve şişlik (iltihaplanma) anlamına gelmektedir. Eklemler vücutta, 2 veya daha fazla kemiğin birleştiği bölgelerde bulunmaktadır. Artrit hastalığının 100'den fazla tipi vardır. Romatizmal hastalıklar eklemlerde, kaslarda, tendonlarda, bağlarda veya kemiklerde ağrıya, sertliğe ve şişmeye neden olan durumlar olarak tanımlanmaktadır. Artrit genellikle kronik görülen bir hastalıktır.
Artrit ve diğer romatizmal hastalıklar kadınlarda erkeklerden daha yaygın görülmektedir. Hastalık yaşlı insanlarda daha yaygın görülmesine rağmen her yaştan insanı etkilemektedir.
Artrit hastalığının en yaygın görülen iki tipi aşağıda anlatılmaktadır:
Osteoartrit
Osteoartrit artrit hastalığının en yaygın görülen türüdür. Osteoartrit diz, kalça ve omurgada özellikle ağırlık taşıyan eklemleri etkileyen kronik bir hastalıkdır. Hastalık kemik uçlarındaki (kıkırdak) kaplamayı yok ederek eklem aralığını daraltmaktadır. Ayrıca kemiğin aşırı büyümesine, kemik çıkıntılarına ve kemikte fonksiyon azalmasına sebep olabilir. Çoğu insanda yaşlandıkça osteoartrit görülmektedir. Gençlerde de yaralanma veya eklemlerin aşırı zorlanması sonucunda hastalık oluşabilir.
Romatoid artrit
Romatoid artrit eklemlerin iltihaplanması hastalığıdır. İltihap tüm eklemleri etkileyebilir. Hastalık aynı zamanda kalp veya akciğer gibi diğer organları da etkileyebilmektedir.
Artritin farklı tipleri ve artritle ilişkili hastalıklar aşağıdakileri içermektedir:
· Gut . Bu hastalık, ayak başparmağı gibi küçük eklemlerde ürik asit kristallerinin birikmesine neden olmaktadır. Hastalık ağrı ve iltihap oluşturmaktadır.
· Lupus . Lupus eklem, tendon ve organlarda iltihaplanmaya ve hasara sebep olan kronik bir otoimmün hastalıktır.
· Skleroderma . Bu otoimmün hastalık, vücutta deri ve diğer bağ dokularının kalınlaşmasına ve sertleşmesine neden olur.
· Ankilozan spondilit . Bu hastalık, omurganın kemiklerinin birlikte büyümesine ve vücudun diğer bölgelerinde iltihaplanmaya neden olmaktadır. Hastalık kalça, kaburga, omuz ve el ve ayakların küçük eklemlerini etkileyebilmektedir.
· Juvenil idiopatik artrit (JIA) veya juvenil romatoid artrit (JRA). Bu, çocuklarda iltihaplanma ve eklem sertliğine neden olan bir artrit tipidir. Çocuklar bu hastalığı genellikle rahat atlatmakta ancak bazı durumlarda hastalık büyüyen bir çocukta kemik gelişimini etkileyebilmektedir.
Artrit hastalığının sebepleri nelerdir?
Hastalığın altında yatan neden artritin tipine bağlıdır. Osteoartrit, eklemin zamanla aşınması, yıpranması veya aşırı kullanımından kaynaklanmaktadır. Skleroderma, romatoid artrit ve lupus, vücudun bağışıklık sisteminin vücudun kendi dokularına saldırmasına neden olmaktadır. Gut ise eklemlerde kristal birikmesinden kaynaklanmaktadır. Artrit hastalığının bazı türleri ise genetik sebepler yüzünden oluşmaktadır. HLA-B27 genetik markerına sahip olan kişilerde ankilozan spondilit görülme riski yükselmektedir. Bazı artrit türlerinin altında yatan sebep ise bilinmemektedir.
Kimler Artrit hastalığı için risk altındadır?
Artrit için doğuştan gelen ve değiştirilemeyecek risk faktörleri şunlardır:
· Yaş. Yaşlandıkça, artrit hastalığına yakalanma riskiniz artmaktadır.
· Cinsiyet. Kadınlarda artrit erkeklere göre daha yaygın görülmektedir.
· Kalıtım. Bazı artrit türleri belirli genlerin aktiviteleri ile bağlantılıdır.
Önlenebilecek ve değiştirilebilecek risk faktörleri ise şunları içermektedir:
· Kilo. Fazla kilo diz eklemlerinize zarar verebilmekte ve osteoartrit gelişmesi riskini arttırabilmektedir.
· Yaralanma. Yaralanma sebebiyle hasar görmüş eklemlerde artrit gelişmesi daha olasıdır.
· Enfeksiyon. Geçirilmiş enfeksiyonlardan sonra reaktif artrit oluşumu eklemleri etkileyebilmektedir.
· Çalışılan İş. Eğilme ve çömelme gibi hareketlerin sürekli yapılmasını gerektiren işler dizlerde artrite neden olabilir.
Artrit Belirtileri Nelerdir?
Semptomlar her hastada farklılık gösterebilir. En yaygın görülen semptomlar şunlarıdır:
· 1 veya daha fazla eklemde geçmeyen veya tekrar tekrar gözlenen ağrı
· 1 veya daha fazla eklemde sıcaklık hissi ve kızarıklık
· 1 veya daha fazla eklemde şişme
· 1 veya daha fazla eklemde sertlik hissi
· 1 veya daha fazla eklemde normal hareketlerin gerçekleştirilmesi sırasında yaşanan problemler
Bu semptomlar diğer sağlık problemleri ile benzerlik gösterebilir. Kesin tanı için her zaman hastaneye danışmalısınız.
Artrit nasıl teşhis edilmektedir?
Doktorunuz medikal geçmişiniz hakkında sizden bilgi alacak ve size fizik muayene gerçekleştirecektir. Bunların yanında, aşağıda bahsedilen kan testlerini gibi bazı testler gerçekleştirilebilir:
· Antinükleer antikor (ANA) testi. Bu test, kandaki antikor seviyelerini kontrol etmektedir.
· Tam kan sayımı (CBC). Beyaz kan hücreleri, kırmızı kan hücreleri ve trombosit seviyesini kontrol etmektedir.
· Kreatinin. Böbreklerde hastalık varlığını kontrol etmektedir.
· Sedimantasyon hızı. İltihap varlığının araştırılmasında kullanılmaktadır.
· Hematokrit. Kandaki kırmızı kan hücrelerinin sayısını ölçer.
· RF (romatoid faktör) ve CCP (siklik sitrüline peptid) antikor testleri. Bu testler romatoid artritin hastalığının teşhisinde kullanılmakta ve hastalığın şiddeti hakkında bilgi vermektedir.
· Beyaz kan hücresi sayısı. Kanınızdaki beyaz kan hücrelerinin seviyesini kontrol etmektedir.
· Ürik asit. Gut hastalığının tanısının koyulmasında yardımcı olmaktadır.
Aşağıdakiler gibi başka testler de artrit tanısında kullanılmaktadır :
· Eklem aspirasyonu (artroentez). Bir eklemden alınan az miktarda sinovyal sıvı örneğinde kristal, bakteri veya virüs varlığı araştırılmaktadır.
· Röntgen veya diğer görüntüleme testleri. Eklemde hasar seviyesinin tespiti için kullanılmaktadır.
· İdrar tahlili. İdrarda protein ve farklı tipte kan hücrelerinin varlığı kontrol edilmektedir.
· HLA doku tiplemesi. Bu test ile ankilozan spondilit riskini arttıran genetik belirteçler araştırılmaktadır.
· Deri biyopsisi. Küçük doku örnekleri alınıp mikroskop altında incelenerek lupus, psoriatik artrit gibi hastalıkların teşhis edilmesine yardımcı olacak bilgiler toplanılmaktadır.
· Kas biyopsisi. Kasları etkileyen durumların teşhisi için hastadan alınan küçük kas dokusu mikroskop altında incelenmektedir.
Artrit nasıl tedavi edilmektedir?
Tedavi semptomlarınıza, yaşınıza, genel sağlığınıza, artritin tipi ve şiddetine göre planlanmaktadır.
Artriti tamamen ortadan kaldıracak bir tedavisi bulunmamakla birlikte gerçekleştirilecek tedavinin amacı genellikle ağrı, iltihabı sınırlamak ve ekleme işlevini geri kazandırmaktır. Tedavi planları hem kısa hem de uzun vadeli yöntemler içerebilir.
Kısa süreli tedaviler şunları içerir:
· İlaçlar. Asetaminofen, aspirin, ibuprofen gibi ağrı kesicileri veya steroid içermeyen diğer anti-enflamatuar ilaçlar ağrı ve iltihaplanma için kısa süreli rahatlama sağlayabilmektedir.
· Sıcak ve soğuk uygulanması. Eklem üzerinde nemli ısı (ılık banyo veya duş) veya kuru ısı (ısıtma yastığı) kullanılarak ağrı hafifletilebilir. Eklem üzerinde soğuk (havluya sarılı buz torbası) uygulanması ise ağrı ve şişlik gibi durumlarda işe yarayabilmektedir.
· Eklemlerin hareketsizleştirilmesi. Atel veya başka ekipmanların kullanılması eklemlerin dinlenmesine yardımcı olmakta ve eklemi daha ileri düze yaralanmalara karşı koruyabilmektedir.
· Masaj. Ağrılı kaslara uygulanacak hafif masaj kasta sıcaklığı ve kan akışını artırabilmektedir.
· Transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu (TENS). TENS cihazı ağrılı bölgedeki sinir uçlarına hafif, elektriksel sinyaller göndererek beyne giden ağrı sinyallerini engelleyebilmekte ve ağrı algısını azaltabilmektedir.
· Akupunktur. Bu yöntemde, vücudun belirli noktalarına yerleştirilen ince iğneler ile sinir sistemi tarafından üretilen doğal ağrı giderici kimyasalların üretimi sağlanılmaktadır. Tedavi, lisanslı bir doktor tarafından gerçekleştirilmektedir .
Uzun süreli tedaviler şunları içerir:
· Antiromatizmal ilaçlar. Antiromatizmal ilaçlar hastalığı yavaşlatabilmekte ve hastalığa bağlı oluşabilecek bağışıklık sistemi problemlerini tedavi edebilmektedir. Metotreksat, hidroksiklorokin, sülfasalazin ve klorambusil gibi ilaçlar bu sınıftadır.
· Kortikosteroidler. Prednizon gibi ağızdan veya enjeksiyon aracılığıyla alınabilen kortikosteroidler iltihap ve şişliği azaltabilmektedir.
· Hyaluronik asit tedavisi. Hyaluronik asik osteoartrit hastalarında hasar gören eklemde miktarı azalan bir eklem sıvısıdır. Semptomları hafifletmek için eklemlere enjekte edilebilmektedir.
· Ameliyat. Etkilenen ekleme bağlı olarak gerçekleştirilebilecek birçok farklı ameliyat türü vardır. Cerrahi seçenekler artroskopi, füzyon, eklem replasmanı gibi seçenekleri içermektedir. Ameliyat sonrası tam iyileşme 6 aya kadar süre alabilmektedir. Ameliyat sonrası gerçekleştirilecek rehabilitasyon programı tedavinin önemli bir parçasıdır.
Artrit tedavisi, aşağıdaki uzmanlık alanlarından elemanları içeren bir takım tarafından yürütülmektedir:
· Ortopedi uzmanı / ortopedi cerrahı
· Romatolog
· Fizik tedavi uzmanı
· Birinci basamak doktoru (aile hekimliği veya dahiliye)
· Rehabilitasyon hemşiresi
· Diyetisyen
· Fizyoterapist
· Psikolog veya psikiyatrist
Artritin olası komplikasyonları nelerdir?
Artrit, eklemlerin zamanla kötüleşmesine neden olduğu için sakatlık, ağrı ve hareket sorunlarına neden olabilir. İlerlemiş hastalık varlığında normal günlük aktivitelerinizi yerine getirirken zorlanabilirsiniz.
Artrit İle Yaşamak
Artritin tedavisi bulunmamaktadır, ancak ağrıyı ve iltihabı azaltarak eklemleri çalışır halde tutmak çok önemlidir. Yaşam kalitenizi artırabilecek yaşam tarzı değişiklikleri hastalığın sizin üzerindeki etkilerini hafifletecektir. Yaşam tarzınızda gerçekleştirebileceğiniz bazı değişiklikler şunları içermektedir:
· Diyet. Fazla kilolar, kalça ve dizler gibi ağırlık taşıyan eklemlere daha fazla baskı uygulamaktadır. Kilo kaybı bu eklemleri rahatlatacaktır.
· Egzersiz yapmak. Yüzme, yürüme, düşük tempoda aerobik egzersizleri gibi aktiviteler eklemlerde ağrı ve sertliği azaltmaya yardımcı olabilmektedir. Germe egzersizleri de eklemlerin esnek kalmasına yardımcı olabilir.
· Aktivite ve dinlenme. Eklemlerinizdeki stresi azaltmak için aktivite ve dinlenme dönemleri planlayın. Aktivite sonrası dinlenme dönemleri eklemlerinizi korumaya ve semptomlarınızı azaltmaya yardımcı olacaktır.
· Yardımcı cihazların kullanımı. Baston, koltuk değneği ve yürüteç gibi araçlar stresi belirli eklemlerden uzak tutacak ve daha dengeli durmanızı sağlayacaktır.
· İlaç kullanımının planlanılması. Bazı anti-inflamatuar ilaçların uzun süreli kullanımı mide kanamasına neden olabilmektedir. Bu riski azaltmak için doktorunuzla ilaç alımı konusunda bir plan oluşturabilirsiniz.
Hastaneye ne zaman gitmeliyim?
Artrit semptomlarınız kötüleşirse veya yeni belirtiler oluşursa doktorunuza ulaşın.
Artrit Belirtileri ve Tedavisi Hakkında Bizimle İletişime Geçin
Kaburga Ağrısı İçin Hangi Doktora Gidilir? Kaburga Ağrısına Hangi Bölüm Bakar?
Kaburga Ağrısı İçin Hangi Doktora Gidilir?
Kaburga ağrıları darbe sonrası ve belirlenemeyen bazı şartlar ile oluşması halinde, Ortopedi ve Nöroloji doktorlarına başvurulması gerekmektedir. Söz konusu ağrının nedeni ve oluşum ile ilgili birçok tahlil ve kontrollerin yapılması ile hızlı iyileşme süreçleri belirlenmektedir. Darbe kaynaklı olması halinde dinlenme ve fizik tedavi gibi birçok tedavi yöntemleri sunulmaktadır. Başka iç organlarına bağlı olan kaburga ağrıları, tespit edilmesi ve erken müdahale edilmesi son derece önemlidir.
Kaburga Ağrısına Hangi Bölüm Bakar?
Kişilerin kaburga ağrıları için sağlık kurumlarına başvurmaları halinde Ortopedi ve Nöroloji bölümlerine başvurulması gerekmektedir. Fakat ağrının yeri tam olarak bilinmemesi halinde Dahiliye bölümüne gidilmesi gerekmektedir. Kaburga ağrılarının oluşmasındaki belirli sebeplerin belirlenmesi, uzman doktorlar tarafından takibi iyileşme süreçlerini belirlemektedir.
Kaburga Ağrısının Nedenleri?
Göğüs bölgesinde yer alan yaralanmalar kaynaklı
Kaburga kırıklıkları
Kas spazmları
Akciğer iltihabı, en çok görülen kaburga ağrılarının başında yer almaktadır.
Osteoporoz kemik hastalıkları
Kaburga kıkırdaklarındaki iltihaplanma yaşanması
Yatma ve oturma kaynaklı, sırt ve kas ağrılarına bağlı kaburga ağrılarının oluşumu
Kaburga ağrıları şiddet derecesine göre belirlenmektedir. Bazı ağrılar kalp ve akciğer gibi rahatsızlıklar kaynaklı olması ciddi sonuçlara neden olmaktadır. Hafif olan kaburga ağrıları ise zaman ile geçen oturma ve yatış pozisyonuna göre bazı nedenler oluşturmaktadır. Rahatsızlığın belirlenmesi aşamasında röntgen ve tahlil gibi gereksinimlere, doktorların vermiş olduğu karar ile belirlenir ve uygun görülmesi halinde ameliyat gibi işlemlerin yapılması mümkün görülmektedir.
Kemik İltihabının Sebepleri Nelerdir
Osteomiyelit; enfeksiyon nedeniyle kemik iliği ve çevresindeki kemiğin iltihaplanmasına verilen isimdir. Bir kemiğin enfekte olması durumunda; kemiğin içerisinde yer alan yumuşak kısım şişer ve kan damarlarına baskı yapar. Bu ise kemik hücrelerinin yeteri kadar kan alamamasına ve bu kısımların ölmesine yol açar. Gelişen enfeksiyon, çevresinde bulunan kaslara ve diğer yumuşak dokulara yayılarak, ilgili bölgede apse oluşumlarına neden olabilir.
Eklem enfeksiyonları; septik artrit tanısı ile acil tedavi gerektiren, ortopedi rahatsızlıklarının en başında gelir. Başlangıç ve sürecine göre;
- Akut (hızlı başlangıçlı)
- Kronik (geç başlangıçlı)
olmak üzere 2 farklı gruba ayrılan kemik iltihabı; eklemlerde hareket kısıtlığı, hareket kaybı, kemik ve eklem ağrısı ile kendisini belli eder.
Kemik enfeksiyonunun nedenleri nelerdir?
Kemik enfeksiyonunun nedeni genellikle bakterilerdir; ancak bazen mantar gibi organizmalar da bu rahatsızlığa neden olabilir. Stafilokokus aures, bu iltihaba en çok neden olan mikroorganizma olup; yaptığı enfeksiyona, nonspesifik kemik enfeksiyonu adı verilmektedir. Diğer nedenler arasında; dolaşım bozukluğu, kemikte meydana gelen travma veya kemiğin kırılarak yerinden çıkması, kemiği çevreleyen yumuşak dokudaki enfeksiyonun alttaki kemiğe yayılması gibi durumlar yer almaktadır.
Kemik ve eklem enfeksiyonlarının tedavisi nasıl yapılır?
Kemik iltihabının tedavisi, kemikte gelişen enfeksiyonun nasıl yayıldığına ve ne kadar nüfuz ettiğine bağlıdır. Eğer; enfeksiyon kan yoluyla gelmiş ve yeni bir enfeksiyon ise, yüksek dozda antibiyotik tedavisi uygulanır. Doktorunuz tarafından, enfeksiyona neden olan bir başka bakteri türü saptanmadıysa, reçete edilen oral antibiyotik bu süreci iyileştirir.
Herhangi bir bakteri söz konuysa da lökosit, CRP ve sedimentasyon sayımı gibi kan tetkikleri ve ponksiyonla bakterinin doğrulanmasını takiben, cerrahi tedavi izlenir. İltihaplı bölge açılarak; enfeksiyon boşaltılır ve böylece kemik temizlenmiş olur.
Diyabet hastaları dikkat etmeli!
Diyabetin yol açtığı ayak ülserleri, ayak kemiklerine kadar yayılabilir. Bu tür enfeksiyonların, yalnızca antibiyotik tedavisi ile iyileştirilmesi zor olduğu için bazen enfekte olan kemik cerrahi ile çıkarılmaktadır. Bu durum; diyabet hastalarının ayak bakımına dikkat etmeleri gerektiğinin ve kan şekerini referans aralıklarda tutmak için diyetlerini takip etmelerinin önemini çok iyi bir şekilde açıklamaktadır. Diyabet, kontrol altına alınmaz ve takip edilmezse, ülser ve kemik iltihabı iyileşmez.
Benzer Yazılar
Kan değerleri vücudun sağlıklı bir şekilde işlediğini gösteren önemli bir referanstır.
Devamı
17 Nisan Dünya Hemofili Hakkında sık sorulan Soruları İç Hastalıkları Uzmanı Yard. Doç. Dr. Irmak Sayın Alan Cevapladı: Hemofili nedir?
Devamı
Herhangi bir sağlık problemi olmayan kişiler için, ramazan ayında oruç tutmanın, genel sağlığımız üzerindeki olumlu etkilerini hepimiz biliyoruz. Ancak ramazan ayında zaman zaman, ihmal edilen bazı davranışlar sağlığımızı olumsuz etkileyebilmektedir.
Devamı
Salmonella, insanlarda şiddetli ishal ve ateşe sebebiyet veren oldukça zararlı bir bakteridir.
Devamı
Gebelik sürecinde hızla büyüyen bebeğin ihtiyaçlarının karşılanması ve anne adayının doğum esnasındaki kan kaybına karşı direncinin artırılması amacıyla kalp ve dolaşım sisteminde bazı değişiklikler gözlemlenir
Devamı