Kademeli Emeklilik Sistemi

EYT düzenlemesi Meclis’ten geçerek yasalaştı ve milyonlarca kişi EYT düzenlemesinden yararlanarak emeklilik hayaline kavuştu. 2000 sonrası sigorta girişi olanlar ise bu düzenlemeden yararlanamadı. Düzenlemeden yararlanamayan vatandaşlar ise yeni formüllerle ilgili gündemdeki başlıkları takip ediyor. Bu konu ile ilgili tüm detaylar, yorumlar ve değerlendirmeler yakından takip edilirken 1999 ve 2000 sonrası için kademeli emeklilik düzenlemesi ile ilgili çalışmalar olduğu iddia ediliyor. İddia edilen yeni düzenleme ile Bağ-Kur prim eşitlemesi, 8 Eylül 1999 sonrası sigortalılar için yeni gelişmeler yaşanması bekleniyor. İşte detaylar…

KADEMELİ EMEKLİLİK TALEBİ

Milyonların beklediği Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi Meclis’ten geçerek yasalaştı ve milyonlarca vatandaş EYT düzenlemesi ile emeklilik hakkı elde etti. Fakat EYT’yi 1 yıl, ay, hatta gün farkıyla kaçıranlar da oldu. Bu düzenlemeden yararlanamayanlardan kademeli emeklilik talepleri gelmeye başladı. Bilindiği gibi mevcut düzenlemeye göre kısmi emeklilikte kadınlarda 58, erkekler de ise 60 yaş şartı bulunuyor. EYT düzenlemesinden yararlanamayan ve emeklilik hakkı elde edemeyen kişiler kademeli emeklilik talebinde bulunuyor. Özellikle de 1999 sonrasında işe girenler için kademeli emeklilik beklentisi oldukça yüksek.

ÇALIŞMA BAŞLATILDI İDDİASI

Kademeli emeklilik ile ilgili talepler dile getirilirken bu konuyla ilgili tüm gelişmeler, yorumlar ve gündeme gelen değerlendirmeler yakından takip ediliyor. Öte yandan 2000-2008 yılları arasında ilk kez sigortalı olarak işe girenlere kademeli emeklilik hakkı tanıyacak olan bir çalışmanın gündemde olduğu iddia edildi. İddia edilen düzenlemenin EYT düzenlemesi kapsamına giremeyen ve 8 Eylül 1999 tarihinden sonra sigortalı olanlar için de avantajlar içereceği belirtiliyor. Bu kapsamda daha erken sigortalı olan ve 7000 gün olan prim ödeme şartını tamamlamış olanlara yönelik bir kademeli emeklilik sistemi üzerinde çalışıldığı iddialar arasında. Henüz konuyla ilgili bir resmi açıklama yok. Konuyla ilgili resmi açıklama gelirse detayları sizlerle paylaşacağız…

1 MİLYON ESNAFA ERKEN EMEKLİLİK KAPISI ARALANABİLİR

Diğer yandan Bağ-kur kapsamında bulunan 1 milyon esnafın erken emekliliğine de kapı aralanabileceği iddiaları gündemde. Gündemde yer alan bu düzenleme kapsamında küçük esnafın 9000 gün yerine 7200 günden emekli olması gündeme gelebilir. Bu doğrultuda küçük esnafa 5 yıl önce emekli olma kapısı aralanabilecek. Bu düzenlemede kapsamın geniş tutulması ve tüm Bağ-Kurluları kapsayabileceği de belirtiliyor. Bilindiği gibi 8 Eylül 1999-30 Ocak 2008 arası sigortalı olan Bağ-Kurlularda gün sayısı şartları hem kadınlarda hem de erkeklerde 25 yıl yani 9000 gün olarak belirlenmiştir. Yaş şartı ise kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 olarak uygulanmıştır. Gündemdeki yeni düzenlemenin hem kadınlarda hem de erkeklerde prim gün şartını 9000’den 7200’e çekeceği belirtiliyor. Bu kapsamda 7200 prim gün sayısını tamamlayanlar sigortalılık başlangıç tarihine göre belirlenen yaş şartını sağlıyorsa emekli olma hakkı elde edebilecekler. Fakat prim günü dolsa bile yaşı beklemek gerekecek. Gündeme gelen yeni düzenleme ile ilgili henüz r4esmi bir açıklama yok. Konuyla ilgili resmi bir açıklama gelirse detayları sizlerle paylaşacağız…

SSK – Bağ-Kur – Emekli Sandığı Sigortalıları İçin Eski ve Yeni Sisteme Göre Emeklilik Şartları

– Ek 5 (SSK Tarım), Ek-6 ve Ek-9 Sigortalıları SSK Sigortalıları ile aynı şartlara tabidir. 2925 Tarım SSK sigortalıları için emeklilik şartları ayrı bir tabloda belirtilmiştir.

– Tarım Bağ-Kur sigortalıları ile isteğe bağlı sigortalılar Bağ-Kur sigortalıları ile aynı şartlara tabidir.

– SSK şartlarında 3600 günle emeklilik şartları 15 Yıl – 3600 Günle Kimler Emekli Olabilir ? başlıklı yazıda yer almaktadır.

– Engelliler ve vergi indiriminden yararlananlar için emeklilik şartları Engelliler – Çalışma Gücü Kaybı Olanlar İçin Özel Emeklilik Şartları Nelerdir ? başlıklı yazıda yer almaktadır.

– Emekli – dul – yetim ve malullük konusunda daha ayrıntılı bilgi Emeklilik-Malullük Rehberi sayfasında yer almaktadır.

———– • ———–

———– • ———–

———– • ———–

———– • ———–

Sigorta Başlangıcı 8.9.1999 ve 1.5.2008 Tarihinden Önce Olanlar İçin Emeklilik Şartları

———– • ———–

———– • ———–

———– • ———–

———– • ———–

———– • ———–

———– • ———–

———– • ———–

———– • ———–

———– • ———–

———– • ———–

———– • ———–

———– • ———–

An Evaluation on Retirement Age in Terms of Those Insured Prior to the Enactment of the Law No. 4447

Dönemin hükümeti tarafından bir sosyal güvenlik reformu olarak nitelendirilen 4447 sayılı Kanun ile emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde 60 olarak belirlenmiştir. Öte yandan bu Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olan ve fakat emeklilik hakkı elde edememiş olanların prim ödeme gün sayısı ve emeklilik yaşı kademeli olarak artırılmıştır. Daha açık bir ifadeyle, kamuoyu tarafından “Emeklilikte Yaşa Takılanlar” olarak bilinen kesim için sigortalılık başlangıcı 4447 sayılı Kanun’un yürürlük başlangıcından geriye doğru uzaklaştıkça Kanunda belirlenen emeklilik yaşından daha erken yaşlarda emekli olunabilen bir geçiş süreci öngörülmüştür. Buna karşın mağdur edildiğini düşünen bir kesim giderek sesini yükseltmekte ve siyasi iktidar üzerinde güçlü bir baskı grubu oluşturmaktadır. Bu çalışmamızda sosyal güvenlik hukukunun temel ilkeleri ve mantığı çerçevesinde 4447 sayılı Kanun ile kazanılmış hakların zedelenip zedelenmediği ve gerçek bir mağduriyetin yaşanıp yaşanmadığı incelenmiştir. 23.05.2002 tarihli ve 4759 sayılı Kanun ile nihai şeklini alan emeklilikte kademeli geçiş düzenlemesinin sigortalıların beklenen hakkını koruyucu nitelikte ve isabetli olduğu sonucuna varılmıştır.

Sosyal Güvenlik Reformu, Emeklilikte Yaşa Takılanlar, Emeklilik Yaşı, Kazanılmış Hak, Beklenen Hak.

As per the Law no. 4447 which is described as social security reform, the retirement age for women has been determined as 58 and the retirement age for men as 60. On the other hand, for those who were insured prior to the enactment date of the said Law but were not entitled to retirement, the number of premium-paid days and the retirement age could be gradually increased. More specifically, for people who are known by the public as “People Not Yet of Retirement Age”, a transition period has been provided for, whereby people retire at ages earlier than the retirement age stipulated in the Law as their start date of insurance is further away from the enactment of the Law. However, people who believe they are unjustly treated have been increasingly raising their voice and creating a strong pressure on the political power. Our study analyzes whether the rights vested under the Law no. 4447 have been impaired and whether there is an actual unjust treatment within the framework of the fundamental principles and logic of the social security law. It is concluded that the arrangement of gradual transition in retirement, which has taken its final form under the Law no. 4759 dated 23.05.2002, is an on-point arrangement which protects the contingent right of the insured persons.

Social Security Reform, People not Yet of Retirement Age, Retirement Age, Vested Right, Contingent Right.

4447 sayılı Kanun,¹ İşsizlik Sigortası Kanunu başlığı taşımakta olup kamuoyu tarafından da çoğunlukla bu niteliği ile bilinse de esasen sosyal güvenlik alanını da ilgilendiren çeşitli kanunlarda önemli değişiklikler yapan bir torba kanun özelliği taşımaktadır.² Söz konusu Kanunun yürürlüğüne kadar sosyal güvenlik sistemimizde sigortalıların emekli olabilmesi için yaş şartı aranmayan bir seçenek de sunulmuş ve bu durum, sosyal sigorta kurumlarının aktüeryal dengesini iyice bozmuştur.³

4447 sayılı Kanun’un yürürlüğünden önce kadınlarda 20, erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün malulluk, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenmesi, yaşlılık aylığına hak kazanmak için yeterli görülmüştür. Benzer şekilde bağımsız çalışan kadın sigortalı 20, erkek sigortalı 25 tam yıl sigorta primi ödediğinde yaş şartı aranmaksızın emekli olabilmekteydi. Nihayet kamu görevlileri bakımından da yaş koşulu aranmadan emeklilik imkanı mevcuttu. Bu süre kadınlar için 20, erkekler için ise 25 hizmet yılı olarak belirlenmişti.⁴ 01.04.1981 tarihinden sonra sigortalı olanlar bakımından sigortalılık süresinin 18 yaşında başladığı dikkate alındığında,⁵ kanunda öngörülen sigortalılık süresini dolduran bir kadın 38, erkek ise 43 yaşında emekliliğe hak kazanabilmiştir. Geçmişte emekliliğe hak kazanmak bakımından emeklilik yaşının düşürülmesinde farklı gerekçeler ortaya atılmış⁶ ve daha sonra yaş şartı tamamen kaldırılarak ülkemiz “tabiri caizse” genç emekliler cennetine döndürülmüştür. Bunun temel nedeninin ise dönemin siyasetçilerinin oy kaygısı olduğu bilinmektedir.⁷ Sosyal güvenlik kurumlarının mali krize girmesi ve sistemin sürdürülemez hale gelmesi⁸ ile sigortacılık sisteminin temel esaslarına uygun olacak şekilde emekli olabilmek için belirli bir yaş şartı 4447 sayılı Kanun ile tekrar getirilmiştir.

Dönemin hükümeti tarafından bir sosyal güvenlik reformu olarak nitelendirilen⁹ 4447 sayılı Kanun ile emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde 60 olarak belirlenmiş olmasına karşın işbu Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olanlar bakımından hali hazırda emekli olabilecekler ile emekliliklerine iki yıl veya daha az süre kalmış olanların hakları korunmuş, henüz emeklilik şartları oluşmayan kesim için ise prim ödeme gün sayısı ve yaş sınırı kademeli olarak artırılmıştır. Daha açık bir ifadeyle, günümüzde kamuoyu tarafından “Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT’liler)” olarak bilinen kesimin “beklenen hakkı” gözetilmiş ve sigortalılık başlangıcı geriye doğru 4447 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden uzaklaştıkça Kanunda belirlenen emeklilik yaşından daha erken yaşlarda emekli olunabilen bir geçiş süreci öngörülmüştür.¹⁰ Bu nedenle günümüzde de hala kırklı yaşlarda emekliliğe hak kazananları görmek mümkündür.¹¹