Kaju (Anacardium occidentale), yoğun olarak Ekvator çevresinde yetişen, Portekizliler tarafından dünyaya tanıtılan üretimi yoğun olarak Brezilya ve Hindistan’da yapılan tropikal bir iklim meyvesidir.1, 4, 5 Günümüzde Kaju üretiminin %50’den fazlası Hindistan’da yapılmaktadır.2 Kaju fıstığı içerdiği yağlardan dolayı özellikle Hint Mutfağı’nda aroma eldesi amacıyla kullanılır.1, 4, 5
Kaju meyvesi çok çabuk çürüdüğü için büyük bir ekonomik değere sahip değildir ancak kaju ağacı yetiştirilen bölgelerde kaju meyvesi fermente edilerek alkollü içecek üretimi yapılmaktadır. Bu sayede meyve kısmı değerlendirilmiş olur.Buna ek olarak, kaju meyvesi suyu diğer meyvelere oranla en yüksek C vitamini oranına sahiptir. 100 ml kaju meyvesi suyunda 203.5 mg C vitamini bulunmaktadır. Portakal, üzüm, ananas, mango ve limondaki 100 ml’lik meyve suyunda C vitamini miktarları sırasıyla; 54.7 mg, 45.0 mg, 14.70 mg, 30.9 mg ve 33.7 mg olarak bilinmektedir.3 Kaju meyvesi, içerdiği C vitaminine ek olarak, yüksek miktarda kalsiyum ve fosfor içermektedir.4
Kaju fıstığı; benzersiz bir yağ, protein, karbonhidrat ve mineral kombinasyonu içerir. %47 yağ oranına sahiptir ancak içerdiği yağ miktarının %82’si doymamış yağ asitleridir.4 Kaju fıstığı, meyvesine oranla daha çok tüketilmektedir ve pazarda daha büyük payı vardır. Her kaju meyvesinden yalnızca bir adet kaju fıstığı elde edilebildiğinden dolayı diğer fıstık çeşitlerine oranla daha pahalıdır. Kaju fıstığı dışında kabuk bulundurur ancak fıstık kısmı kabuğundan ayrıştırılarak satılmaktadır çünkü kabukta fenolik lipitlerden kaynaklı zehirli yağ bileşenleri bulunmaktadır.5
Kaju fıstığı kavrulmuş olarak veya çiğ şekilde tüketilebilir. Çiğ kaju içerdiği lipaz enzimleri sayesinde metabolizmaya katkı sağlar. Kavrulmuş kaju fıstığında lipaz enzimi varlığını yitirir. Kajunun çekirdek kısmı, kaju sektörünün temelini oluşturur. Bu çekirdek kısmı “fıstık” olarak adlandırılır. Kaju fıstığının %60’ının çoğunlukla kavrulmuş ve tuzlanmış atıştırmalıklar şeklinde tüketildiği bilinmektedir.5 Bitki özlerinin ve suyun karışımı ile elde edilen sütler ‘’bitkisel süt’’ olarak tanımlanmaktadır. Kaju fıstığından da bitkisel süt üretilebilmektedir.6
100 gr Kaju Fıstığının Besin Değeri8
Kaju (Anacardium occidentale), sakız ağacıgiller (Anacardiaceae) familyasından bir tropikal iklim bitkisi. Brezilya'da yetiştirilip Portekizliler tarafından dünyaya tanıtılmıştır. En yoğun bulunduğu bölge Ekvator çevresidir.
16. yüzyıl başlarında Portekizliler Brezilya'yı istila ettiklerinde kaju ağacını da keşfettiler. Portekizli denizciler kaju tohumlarını Brezilya'dan batı Afrika kıyılarına taşıyarak bu topraklara ilk yerleşen Portekizlilerin orada yetiştirmelerini sağlamışlardır. Kaju ağacının yayılımı için yağışlı ve nemli ekvator iklimi çok elverişlidir. İklimi dolayısıyla kaju ağacı batı Afrika kıyılarına kolayca adapte olup hızla yayılmaya başlamıştır. Afrika'nın batı kıyısında Gabon, Angola ve Namibya gibi ülkelerden de doğu Afrika'daki ülkelere, Mozambik, Kenya ve Tanzanya'ya da yayılmıştır.
Kaju ağacı Brezilya ve Afrika dışında Hindistan'da da yetiştirilmektedir. Günümüzde dünyanın en büyük kaju üreticisi ve ihracatçısı Hindistan'da Kerala Kaju Birliğidir. Brezilya ise kaju üretimi ve ihracatında dünya ikincisi, Afrika ise bu sıralamada üçüncü sırada yer alır. Hindistan'ın hasat zamanı Mayıs, Brezilya'da ise Ekim ayıdır. Kaju meyvesi çabuk çürüdüğünden ekonomik değere sahip değildir. Kaju fıstığının diğer fıstık çeşitlerinden daha pahalı olma nedenlerinden biri her iklimde yetiştirilememesi ve her kaju elmasından ancak bir adet kaju fıstığı üretilebilmesidir. Toplanan kaju elmalarından çekirdekleri ayrılarak üzerlerindeki kabuk çıkartılıp kavrularak yenilir.
Dünyanın en büyük kaju ağacıBrezilya'da Parnamirim şehrinde bulunur.
Aslında meyvesi de yediğimiz kavrulmuş kaju fıstığı kadar değerli. Güney Amerika' da çokça tüketilmektedir. Fermentasyon yöntemiyle de kaju elmasından alkol üretilebiliyor. Hindistan ve Brezilya'da birçok yemek ve tatlıda da kullanılmaktadır.[1]
'Anacardium occidentale', Koehler'in 'Medicinal-Plants' (1887) kitabından
Pişirilmiş ve yenilebilir kaju fıstığı
Son yıllarda artan popülaritesi ile çerezlerin yıldızı olan kaju, çerez olarak tüketilebildiği gibi yemeklerin içine de konulabilir. Kaju meyvesi, çiğ veya kavrulmuş olarak tüketilebilir. Kaju ağacı üzerinde yetişen yiyecek, fasulye ve böbrek şekline benzeyen formu ile diğer fıstıklardan ayırt edilir.
Kaju ne kadar yenmeli sorusuna cevap aranırken elbette kaju besin değerleri listesini dikkate almak gerekmektedir.
Detaylı bilgi için:
Kaju Kalori ve Besin Değerleri, Kilo Aldırır Mı?
Kajulu salata diyetlerin vazgeçilmezi olmaya aday. Tok tutan özelliği ile tanınan çerez, salataya yumuşak bir lezzet eklerken öğle yemeklerinin tercihi olmaktadır. Salata kuru meyvelerle renklendirilerek aromalandırılabilir. Roka ile yeşillik ekleyebileceğiniz salatayı farklı soslarla alternatiflendirebilirsiniz. Kajulu Roka Salatası
Kajunun iyi bir aperitif olduğunu ispatlayan bir diğer tarif ise kajulu ezme olarak bilinir. Meze olarak tüketilebilecek olan ezme, içine avokado eklenerek diyet için de mükemmel bir alternatif yaratır. Tam bir vitamin deposu olan yiyecek sağlıklı beslenmenin arayışında olanların seçimidir. Kajulu Avokado Ezmezi
Kajulu diyet topları ile kaju içeren tarifler diyetlerde daha sık yer alabilir. Tatlıların kalorisinden korkanların seçimi olan toplar, meyveli içeriği ile beğeni kazanır. Diyet yapanları tatlılarla barıştıracak olan tarifi siz de mutfaklarınızda deneyebilirsiniz. Diyet Kaju Topları
Çay saatlerinizi, gün davetlerinizi taçlandıracak yepyeni bir kek! Kaju fıstığı ile çıtır bir lezzet kazandırabileceğiniz keçiboynuzu tozlu, kajulu ve elmalı kek tarifi için linke tıklayabilirsiniz. Kajulu Elmalı Kek
Haşlanmış Meksika fasulyesi, kıyma ve kaju fıstığı ile damağınızda şölen etkisi yaratacak bu yemek ana yemek için dünya mutfağından sofranıza konuk olmaya hazır. Kajulu Meksika Fasulyesi
Klasik tavuk tariflerinden sıkılanlara tatlı ekşi soslu iştah açan bir tarif, üstelik kaju fıstıklı! Yumuşacık tavuk etleri ve çıtır kajular keyifli bir lezzet ikilisi oluşturdu. Kaju Fıstıklı Tavuk (Tatlı-Ekşi Soslu)
Leblebinin Sizi Şaşırtacak 7 Harika Faydası
Çiğ Badem Mi Kavrulmuş Badem Mi Sağlıklı?
Pikan Cevizi Faydaları Nelerdir? Nerede Yetişir?
Cevizin Faydaları Nelerdir? Cevizin Tüm Faydaları Burada!
Tuzlu Fıstık Kaç Kalori? Kilo Yapar Mı? Besin Değeri ve Faydası