Bugünkü yazımda Antalyalıların çok sevdiği, bölgeye gelen turistlerin bir hayli ilgisini çeken ve az bilinen bir meyve olan frenk yemişinden bahsetmek istiyorum. Meyvenin çok fazla ismi bulunmaktadır; hint inciri, babuç inciri, kaynana dili, firavun inciri, dikenli incir bunlardan sadece birkaçıdır. Ağırlıklı olarak Akdeniz bölgesinde Antalya, Muğla, Mersin gibi illerde yetişen frenk yemişi meyvesi yaz sonunda olgunlaşır, kısa bir dönem boyunca tezgahlarda ve semt pazarlarında yerini alır. Bu iller dışında Anamur, İskenderun, İzmir, Sinop ve Köyceğizde de yayılış göstermektedir.
Frenk yemişi çok yıllık bir kaktüsün meyvesidir. Doğada hiç bir emek gerektirmeden kendi başına yetişen bu egzotik meyvenin memleketi Güney Amerika olup tarihi çok eskilere dayanıyor. Maya ve Aztekler tarih boyunca bitkiyi kırmızı boya elde etmek için kullanmışlar. Boyayı da bitkiden değil, üzerinde yaşayan bir böcekten ve lavralarından elde ederlermiş. Dactylopius coccus isimli bu böcek frenk yemişinin kaktüsüne kene gibi yapışarak asalak halde yaşamını sürdüren bir canlıdır. Bu canlıdan elde edilen karmin adlı kırmızı boya maddesi günümüzde hala gıda, kozmetik, ilaç ve boya sanayisinde kullanılmaktadır.
İşte bu karmin maddesi frenk yemişinin Avrupa'ya gelmesine önayak olmuştur. 15. yüzyılda İspanyol kaşifler tarafından kaktüsler İspanya'ya getirilmiş ve buradan yetişmesi uygun olan sıcak iklimlere yayılmıştır. Böceklerden elde edilen kırmızı karmin maddesi günümüzde çok mühim ticari önem taşımaktadır. Reçel, kek, yoğurt, sakız, bazı içecekler, sosis ve diğer gıda maddelerine katılmaktadır. Bazı makyaj malzemelerinin özellikle allıkların içinde bulunmaktadır. Bu böcek uğruna Meksika'da kaktüsümüzün büyük tarlaları kurulur. Toplanan böcekler bazı köylerin önemli geçim kaynağıdır.
Frenk yemişi meyvesi, çekirdeği ve kabuğu vitamin, mineral, aminoasit, yağ ve diğer faydalı maddelerce zengindir. Bu özellikleri ile günümüzde çok farklı alanlarda kullanılmaktadır. Taze meyveleri gıda olarak tüketilebildiği gibi meyve suyu, alkolsüz içecek, reçel ve marmelat yapımında kullanılır. Potasyum, magnezyum, fosfor, sodyum, antosiyanin, antioksidan içeriğiyle sağlık açısından çok sayıda faydaları olduğu bilinmektedir. Yapılan araştırmalarda frenk yemişi çiçek ve meyvesinden elde edilen maddelerin kan şekeri ve kolesterolü düşürücü etkileri ortaya çıkmıştır.
Frenk yemişi dünyada geniş bir kullanım alanına sahiptir. Meyveleri taze olarak çoğu ülkeye ithal edilerek tüketilir. Japonya, Amerika ve Avrupa ülkeleri önemli ithalatçılar arasındadır. Kaktüsün yaprakları dünyanın bazı ülkelerinde yemeklerin yapımında kullanılır. Özellikle Afrika ve Meksika'da bazı yöresel yemeklerin ana malzemesini oluşturmaktadır. Frenk yemişinin meyvesinden ayrıca marmelat, reçel ve meyve suyu gibi gıda ürünleri yapılır.
Frenk yemişinin kaktüsü önemli bir hayvan yemidir. Yaprakları büyük baş hayvanların besin maddesi olarak kullanılır. Ayrıca kaktüs bitkisi doğadaki birçok kuş ve hayvana sığınak görevi görmektedir.
Bitkinin yaprakları ve meyveleri sağlık endüstrisinde ilaç yapımında kullanılır. Kolesterol düşürücü, şeker hastalığına karşı yapılan bazı ilaçların içeriğinde, kozmetoloji alanında ise çeşitli kremler ve sabunların üretiminde yer alıyor.
Frenk yemişinin kaktüsü çok güzel görünümlüdür. Bu özelliği ile peyzaj bitkisi olarak kullanılmaktadır. Antalya'da şehir merkezinde parklarda bu kaktüsle karşılaşabilirsiniz. Bitkinin ayrıca toprak tutucu özelliği nedeniyle erozyonu önlediği bilinmektedir.
Frenk yemişi dikenli bir bitkidir. Üstelik dikenleri gözle görülmeyecek kadar ince olduğundan battığında çıkarması da hiç kolay değil. Öyle hiç adına incir denildiğine bakmayın, meyveyi dalından koparıp elma armut gibi yemeği aklınızdan bile geçirmeyin.
Kaktüsün meyvesini toplamaya kararlıysanız öncelikle ellerinize varsa bahçe eldiveni yoksa kalın plastik eldiven geçirmeniz gerekir. Daha sonra maşa yardımıyla meyveleri koparıp bir kovaya ya da derince bir kaba doldurun ve üzerine su dökün. Maşa yardımıyla meyvelere vurarak dikenlerinin dökülmesini sağlayın. Suyunu değiştirip işlemi birkaç kez tekrarladıktan sonra meyveyi çatal yardımıyla alıp tabağa koyabilirsiniz. Kabuğuna bıçakla ince çizikler atarak soyduktan sonra meyveyi soğutup tüketebilirsiniz.
Ya da kim uğraşacak bu kadar teferruatla derseniz satıcılardan hazır soyulup buzun içinde soğutulmuşunu alıp yiyebilirsiniz :)
Frenk yemişi düşük kalorili ama tok tutucu bir meyvedir. Bu özelliği ile diyet yapanların beslenme listesinde yer alabilir. 100 gram meyvede 16 kalori bulunur.
Doğal vitamin ve mineral deposudur. İçeriğinde kalsiyum, C vitamini, magnezyum, A vitamini, diyet lifleri, potasyum ve K vitamini bol miktarda bulunur. B6 vitamini, demir, riboflavin, niacin, çinko, fosfor da meyvesinde bulunan diğer faydalı maddelerdendir.
Frenk yemişi meyvesi ve diğer bölümleri üzerinde son yıllarda çok sayıda araştırma yapılmıştır. Yapılan araştırmalarda çiçeklerinin ve meyvelerinin kan şekerini ve kolesterolü düşürdüğü ortaya çıkarılmıştır. Bu özelliklerinden dolayı frenk yemişi başta Sicilya olmak üzere bazı ülkelerde ilaçların içeriğinde kullanılmaktadır. Sicilya halkı tarafından ayrıca çiçeklerinden demlenen çayın böbrek sorunlarında içildiği bilinmektedir.
Amerikan yerlileri eski dönemlerden beri yanık tedavisinde frenk yemişi suyunu kullanmışlardır. Meksika halk tıbbında ise kaktüsün meyvesi şeker hastalığı tedavisinde uzun bir geçmişe sahiptir. İltihaplanma, ülser ve diyabet tedavisinde ve benzeri alanlarda kullanımı ve farmakolojik etkileri belgelenmiştir. Ancak bu kullanımları destekleyen klinik bilgiler sınırlıdır.
Frenk yemişinin kan şekerini düşürücü etkisi vardır. İçinde bulunan lif, kan şekerini düşürücü etkilerden sorumlu ana bileşendir ve gıdalarda karbonhidratların emilimini geciktirir.
Kaktüsün meyveleri sindirim sistemine faydalıdır. Meyvenin kabızlığı giderici ve sindirimi rahatlatıcı etkilerinin olduğu bilinmektedir. Yapılan araştırmalarda frenk yemişi meyvesinden elde edilen konsantre suyun farelerde ülser oluşumuna karşı koruyucu olduğu ortaya çıkarılmıştır.
İnsanlar üzerinde yapılan bir takım araştırmalar frenk yemişinin antidiyabetik özellikleri olduğunu ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca frenk yemişi tüketiminin glikoz bağımlılığında önemli bir azalmaya neden olduğu bulunmuştur.
Halk arasında frenk yemişinin cinsel gücü artırdığına inanılmaktadır.
Zengin C vitamini kaynağı olması nedeniyle yaz aylarında terlemeyle ortaya çıkan halsizliklere iyi gelen frenk yemişinin yorgunluğu giderip vücudu zinde tuttuğu bilinmektedir.
Frenk yemişinin bilinen önemli bir yan etkisinin olmamasına rağmen aşırı tüketiminin mide bağırsak sistemine olumsuz etkileri olabileceğinden günlük tüketimi 1-2 meyve ile sınırlandırılmalıdır.
Images: 1
Kaktüs meyvesi, yıllar yıllar önce İbni Sina’nın bütün meyvelerden daha besleyici olduğunu söylediği bir incir türüdür. Dikenli incir, Hint inciri ve Frenk yemişi isimleriyle de bilinir. Muhteşem bir tadı vardır. Ülkemizde Akdeniz ve Ege bölgelerine yetişir.
Antioksidan içeriği yüksek olan kaktüs meyvesinin faydaları saymakla bitmiyor. Gelin bu şifalı meyvenin faydalarına birlikte göz atalım.
Kuru İncir Faydaları Nelerdir?
Dikenli İncir Faydaları Nelerdir?
İncir Yaprağının Bilmediğiniz 10 Faydası
İncir Sütünün Cildinize İyi Gelecek 8 Faydası
İncir Nasıl Kurutulur? Detaylı Resimli 2 Yöntem
@damla
Merhaba Sevgili Okurlarım,
Sizlerden biraz uzak kaldım biliyorum, hatta tüm sosyal medyadan biraz uzaklaşmak istedim.
Zaman zaman küçük aralar vermek, değişik yerler görmek, değişik insanlarla sohbet etmek, gezdiğiniz yerlerin amatörce de olsa fotoğraflarını çekmek, o yörelere ya da şehirlere ait kültürlerini okumak insana çok ama çok iyi geliyor.
Tabi gezerken de boş durmuyorum sizler için, yeni bilgiler öğrenmeye, yöresel meyve, sebze ve baharatlar hakkında bilgi de edinmeye çalışıyorum ki! Birlikte bu güzel nimetlerden faydalanabilelim değil mi?
Bu defa da pek çok yeni şey keşfettim, yeni tatlar ile karşılaştım. Şimdi sıra sizlere öğrendiklerimi aktarmaya geldi. Egenin o dev gibi kaktüsleri yollarda, evlerin bahçelerinde adeta kök salmışlardı. Kaktüs deyince hepimiz biraz geri çekiliriz biliyorum ama uçlarındaki meyveler görülmeye değerdi.
Egzotik, çok özel ama yararlarına bakıldığında gereken önemin yeterince verilmemiş olduğunu düşündüğüm özel bir meyvesi var o dev kaktüslerin.
Daha önce adını duymuş muydunuz bilmiyorum ama..
Frenk yemişi olarak da bilinen kaktüs meyvesi adından da anlaşılacağı üzere özellikle sıcak ve kurak bölgelerde yetişen bir bitkinin meyvesi
Ülkemizde bu meyveyi Ege ve Akdeniz bölgelerinde; İzmir, Muğla, Adana, Antalya ve Mersin illerinde bolca bulmak mümkündür.
Bu meyve ülkemizde çeşitli isimlerle bulunur;
Frenk yemişi, Frenk inciri, Kaktüs meyvesi, Kaynanadili, eşek inciri, dikenli incir, babutsa, sabbara, kürek yemişi, hint inciri, pabuç inciri bilinen isimleri.
Hint incirinin suyu içilebildiği gibi meyve olarak da tüketiliyor.
Dikenli incir, adeta C vitamin deposu. Birçok faydası ile de her derde deva olarak görülüyor.
Genelde soğuk olarak tüketilen, bu nedenle satıcıların buz parçalarının üzerine serdiği, dikenlerinin yoğunluğu nedeniyle soyarak satışa sunulan dikenli incir, her yaş grubunca tercih edilmektedir.
Yaptığım araştırmalar neticesinde, henüz Türkiye de hazır şişelerde satışı yok ama antrenman öncesinde ve sonrasında kaktüs meyvesi suyu içmenin çok faydalı olduğu söyleniyor. Çok güçlü bir antioksidan olduğu için de serbest radikalleri bastırıyor ve kas dokusunu güçlendiriyor.
Ayrıca vücuttaki oksijenin daha hızlı dolaşmasına imkan vererek antrenman sırasındaki performansınızı arttırıyor.
Özellikle cildi güzelleştirmeye kırışıklıkları azaltmadaAloeveradandaha etkili olduğu tespit edilmiş,Kolseterolün düşmesinde fayda sağlıyor. Gözaltındaki şişlikleri geçirmedeki etkisi ile çok kullanılmaktadır.
C vitamini yönünden oldukça zengin olan bu meyve, açlık hissini bastırma özelliği ile diyet yapanların gözdesi bir bitki. Vücut direncini artırma, güç ve zindelik verme özelliğine sahip dikenli incirin, yemeklerden sonra yediğinde sindirim sistemi üzerinde iyi etkiler yaratığı kanıtlanmıştır. Günde 2-3 tane yediğinde bağırsak faaliyetlerini düzenler, kabızlık sorununu giderir, magnezyum içerir.
Mesela, kan yaptığı, cilt hastalıklarına iyi geldiği, yaraları çabuk kapattığı bilinen etkilerindendir.
Dikkat çekici özelliği, Ege yöresinde doğal viagraolarak kullanılması gibi…
Bu meyvenin dışı oldukça dikenlidir ve dikenleri de o kadar ufak ve incedir ki gözle bile göremezsiniz. “Herhangi bir meyve gibi, dalından koparıp yenmesi mümkün değildir.
Ola ki yanlışlıkla dokunursanız, siz fark etmeden vücudunuzda dikenleri hissetmeye başlarsınız. Bir kere vücuda giren diken de eğer kısa sürede müdahale edilmezse hemen vücudun içine doğru kayar gider ve kolay kolay çıkmaz. Çıkarmak için çaresi ise zeytinyağını dikenli bölgeye sürüp beklemektir.
Kaktüs meyvesini çocuklar da rahatlıkla yiyebilir.
Doğada kendiliğinden yetiştiği için katkısız olması sebebi ile her yaş grubu rahatlıkla tüketebilmektedir.
Önemli bilgi olarak şunu belirtmek isterim;
Pek çok faydası olan bu meyvenin de fazla tüketilmesi halinde tabi ki olumsuz etkileri de var, 2-3 adetten fazla tüketmek enzimler açısından sindirilemeyen çekirdeklerinin bağırsakları tıkaması gibi, karın ağrısı gibi, şikayetler biz de ciddi rahatsızlıklar oluşmasına sebep olur.
Bugün sizlere, heybemde Hint İncirini getirdim, faydalarından bahsettim, bundan sonra karşınıza çıktığında belki bir nebze farklı gözle bakacaksınız. Yurdum tarıma o kadar elverişli ki her yörede farklı özel tatlar ile karşılaşıyoruz. Bu haftalık bu kadar ama daha anlatacaklarım çok ama şimdilik bu kadar. Haftaya farklı bir tat ile sizlerle olacağım. Hepinizi sevgi ile kucaklıyorum.
Sağlıklı Günler Diliyorum.
İnstagram: @nsaglik_penceresi