Kan Basıncını Düşüren Bitkiler
kaynağı değiştir]
Birincil (sürekli) hipertansiyon, tüm hipertansiyon vakalarının %90-95’ini oluşturmakta olup hipertansiyonun en yaygın şeklidir.[1] Çağdaş toplumların hemen hepsinde tansiyon, yaşlanma ile birlikte artar ve ilerleyen yaşlarda yüksek tansiyon hastası olma riski kayda değer ölçüdedir.[22] Hipertansiyon, genler ve çevresel faktörlerin kompleks etkileşimi sonucunda oluşur. Tansiyon üzerinde ufak etkileri olan sayısız ortak genin [23] yanı sıra tansiyonu büyük ölçüde etkileyen bazı nadir genler [24] olduğu belirlenmiştir; ancak hipertansiyonun genetik temeli hâlâ tam olarak anlaşılmamıştır. Birçok çevresel faktör tansiyonu etkilemektedir. Besinsel tuz alımının azaltılması,[25], meyve ve düşük yağlı ürünlerin tüketimin artırılması, tansiyonu düşüren yaşam tarzı faktörleri arasındadır (Hipertansiyonu Önleyen Besinsel Yaklaşımlar (DASH beslenme stili)). Egzersiz,[26]kilo kaybı[27] ve alkol alımının azaltılması da tansiyonu düşürmeye yardımcı olmaktadır.[28] Stres,[26] kafein tüketimi,[29] ve D vitamini eksikliği[30] gibi diğer faktörlerin oynadığı olası rolün hatları daha az keskindir. Obezitede yaygın olarak görülen ve X sendromu (veya metabolik sendrom)un bir bileşeni olan insülin direncinin de hipertansiyona katkıda bulunduğu düşünülmektedir.[31] Yapılan son çalışmalar, yaşamın erken dönemlerindeki olayların da (örneğin, düşük doğum ağırlığı, gebelikte sigara içme ve emzirme ile beslenmeden mahrum kalma) yetişkinlerde sürekli hipertansiyon için risk faktörleri olduğunu göstermektedir.[32] Bununla beraber, bu maruziyetleri yetişkinlikte hipertansiyonla ilişkilendiren mekanizmalar belirsizliğini korumaktadır.[32]
İkincil hipertansiyon[değiştir kaynağı değiştir]
Hipertansiyon dünya genelinde erken ölümlerde önlenebilir risk faktörlerinden en önemlisidir.[17]İskemik kalp hastalığı[18]felç,[12]periferik vasküler hastalık,[19] ve kalp yetmezliği, aort anevrizması, difüz damar sertliği ve akciğer ambolisi gibi diğer kardiyovasküler hastalıkların riskini artırır.[12] Hipertansiyon ayrıca kognitif yetersizlik, demans ve kronik böbrek hastalığı için de risk faktörü oluşturmaktadır.[12] Diğer komplikasyonlar şunlardır:[2][20]
- Gözler (Hipertansif retinopati)
- Böbrekler: Özellikle malign hipertansiyonda büyük zarar görürler (Hipertansif nefropati[21])
- Kalp: Ventrikül (özellikle sol ventrikül) hipertrofisi, ilerlerse dilatasyon ve kalp yetmezliği oluşur. Buna hipertansif kardiyomyopati denir.
- Arterler: Aterosklerozu tetikler. Akut koroner arter daralmalarına/tıkanmalarına bağlı myokard infarktları sık görülür.
- Santral Sinir Sistemi: serebral tromboz, infarkt ve kanama ile bunlara bağlı ölümler sıktır.
- Kanama: Kalp tamponadı, beyin kanaması ve aorta anevrizması yırtılmasına bağlı kanamaların %75’inde hipertansiyon öyküsü vardır.
Hipertansiyon Nedenleri[değiştir kaynağı değiştir]
Hipertansif olan ancak bunun önemli olduğunun farkında olmayan insanların sayısı.[57] Yüksek tansiyonun sonuçlarını azaltmak ve antihipertansif ilaç tedavisi ihtiyacını en aza indirmek için nüfusun geneline hitap eden önemler gereklidir. İlaç tedavisine başlamadan önce kan basıncını düşürmek için yaşam tarzında değişiklikler yapılması tavsiye edilir. Hipertansiyonun ilk aşamada önlenmesine yönelik olarak 2004 İngiliz Hipertansiyon Derneği rehber ilkeleri[57] proposed the following lifestyle changes consistent with guidelines outlined by the US National High BP Education Program in 2002[58] şu şekildedir:
- Normal vücut ağırlığını koruyun (örneğin, vücut kitle indeksi 20–25 kg/m2)
- Besinlerde sodyum alımını günlük <100 mmol/gün olarak azaltın (<6 g sodyum klorür veya <2,4 g günlük sodyum).
- Tempolu yürüyüş gibi düzenli aerobik fiziksel aktivite yapın (günde ≥ 30 dakika, haftanın çoğu günü)
- Alkol tüketimini erkeklerde en fazla 3 ünite/gün ve kadınlarda en fazla 2 ünite/gün ile sınırlayın.
- Meyve ve sebze açısından zengin (örneğin, günde en az beş porsiyon) beslenin.
Yaşam tarzında etkili değişiklikler, kan basıncını tek başına bir antihipertansif ilacı kadar düşürebilir. Yaşam tarzında iki veya daha fazla değişikliğin birlikte yapılması ise daha iyi sonuçlar verebilir.[57]