kaynağı değiştir]
Aç bireyde glukoz testi, arteriyel, venöz ve kapiller kanda benzer seviyelerde glukoz gösterir. Ancak yemeklerden sonra, kapiller ve arteryel kan glukoz seviyeleri venöz düzeylerden anlamlı olarak daha yüksek olabilir. Bu farklılıklar geniş çapta değişse de, bir çalışmada 50 gram glukoz tüketiminin ardından "ortalama kapiller kan glukoz konsantrasyonunun ortalama venöz kan glukoz konsantrasyonundan %35 daha yüksek olduğu" ortaya çıkmıştır.."[26][27][28]
Şeker hastalığı diyabet olarak da bilinmektedir. Tıp dilinde diyabet hastalığı olarak adlandırılır. Toplumumuzda oldukça fazla kişi şeker hastasıdır.
Şeker Nasıl Düşer?
1) Karbonhidratı Azaltmak
Karbonhidratlarda yoğun miktarda şeker de bulunmaktadır. Bundan dolayı sürekli olarak karbonhidrat ile besleniyorsanız karbonhidrat yerine protein ağırlıklı beslenmeniz gerekmektedir. Karbonhidrat alımını azaltarak şekeri düşürmek mümkündür. Karbonhidratı azalttıktan sonra şeker hastalığının belirtileri önemli ölçüde azalacaktır.
2) Düzenli Egzersiz Yapmak
Şekeri düşürmek için mutlaka düzenli olarak egzersiz yapmanız gerekmektedir. Düzenli olarak egzersiz yaparak hareketli bir yaşam tarzı ile birlikte şekerin belirtileri azalacaktır. Düzenli bir şekilde yapılan egzersizler kan dolaşımını arttırır ve şeker belirtilerini minimum seviyeye indirir. Doktorlar tarafından da şeker hastalarına düzenli olarak egzersiz yapmaları önerilmektedir.
3) Stresten Uzak Kalmak
Stresten uzak kalmak stressiz bir yaşam tarzı benimsemek Şeker hastalığı için çok önemlidir. Şeker hastalığının en büyük tetikleyicileri arasında stres gelmektedir. Özellikle iş hayatında yaşanan stresler ve okul hayatında yaşadığınız stresler şeker hastalığının nüksetmesini sağlar. Şeker belirtileri bu şekilde daha da ortaya çıkabilir. Bundan dolayı stressiz bir yaşam tarzı benimsemek çok önemlidir.
4) Su İçmek
Şeker hastalarına doktorlar tarafından en çok önerilen şeylerin başında su içmek gelmektedir. Su içmek doktorlar tarafından önerilir ve hastaların günde en az 2.5 litre su tüketmesi gerekir. Su ile birlikte kan şekeri dengelenir ve aynı zamanda kan temizlenmiş olur.
Yüksek Kan Şekeri En Çabuk Ne Düşürür?
1) Fesleğen Yaprağı
Fesleğen yaprağı kan şekeri için adeta mucizevi olan bir gıdadır. Fesleğen yaprağının kaynatılarak birlikte tüketilmesi önerilir. Yüksek kan şekerini hızlı bir şekilde düşürmek için fesleğen yaprağı bitkisel çözümler arasında en çok tercih edilenlerdendir.
2) Keten Tohumu
Yüksek kan şekerini en çabuk düşüren bir diğer bitkisel yöntem ise keten tohumudur. Keten tohumu sahip olduğu besin değerleri sayesinde kan şekerini dengeler ve hızlı bir şekilde kanın iyileşmesini sağlar. Kan şekeri düşer ve kişi kendini daha iyi hisseder. Şeker hastalığının belirtisi için bitki doktorları tarafından da keten tohumu önerilmektedir.
3) Yeşil Çay
Yüksek kan şekerine yönelik olarak yeşil çay tüketimi de yapabilirsiniz. Yeşil çay hem çok lezzetli ve bir o kadar da faydalıdır. Günde iki defa olmak üzere yeşil çay tüketerek yüksek kan şekerini dengeleyebilirsiniz. Yüksek kan şekerini hızlı bir şekilde düşürmek için sabah ve akşam olmak üzere yeşil çay tüketimi önerilir.
4) Tarçın
Tarçın insülin duyarlılığını geliştiren çok önemli bir gıdadır. Günde yarım çay kaşığı olmak üzere tarçın tüketerek kan şekerini dengeleyebilirsiniz. Bu şekilde vücudun insüline olan hassasiyeti de artacaktır. Tarçın ile birlikte kişide ki kilo kontrolü de olacak ve kalp hastalığı riski de minimum seviyeye inecektir. Bundan dolayı yüksek kan şekeri için tarçın tüketimi uzmanlar tarafından önerilir.
Yoğurt Kan Şekerini Düşürür mü?
Amerika Birleşik Devletleri'nde yapılan araştırmaya göre şeker hastalarının günde 1 kase yoğurt tüketmesi diyabet riskini azaltır ve kan şekerini de düşürür.
Kan şekeri seviyesinin normal değer aralıkları farklı laboratuvarlar arasında kısmen farklılık gösterebilir. Birçok faktör kişinin kan şeker seviyesini etkiler. Vücudun kan şekeri ayarlamasının homeostatik mekanizması (glukoz homeostazisi olarak da bilinir), normal çalışırken kan şekeri seviyesini yaklaşık 4,4 ila 6,1 mmol/L (79 ila 110 mg/dL) gibi dar bir aralıkta tutar. (açlık kan şekeri ölçüm değerlerine göre)[8]
Diyabetik olmayanlar için normal kan şekeri seviyesi (açlık sonrasında test edilen), 3,9 ve 7,1 mmol/L (70 ila 130 mg/dL) arasında olmalıdır. İnsanlarda ortalama normal kan glukoz seviyesi yaklaşık 5,5 mmol/L'dir (100 mg/dL); Ancak bu seviye gün boyunca dalgalanır. Diyabetli olmayan ve aç olmayanlar için kan şekeri düzeyleri 6,9 mmol/L'nin (125 mg/dL)[9] altında olmalıdır. Amerikan Diyabet Birliği'ne göre, diyabetikler için kan şekeri hedef aralığı, yemeklerden önce 5,0-7,2 mmol/L (90–130 mg/dL) ve yemeklerden sonra 10 mmol/L'den (180 mg/dL) az olmalıdır (kan şekeri monitörü-glukometre ile ölçülen değer)[10]
Her ne kadar öğünler arasındaki aralıkta ve yüksek karbonhidrat içeriğine sahip yemeklerin zaman zaman tüketilmesi sonrasında geniş çaplı değişiklikler göstermesine karşın, insan kan şekeri seviyeleri normal aralıklar arasında kalmaya eğilimlidir. Ancak, yemekten kısa bir süre sonra, kan şekeri seviyesi diyabetik olmayanlarda geçici olarak 7,8 mmol/L (140 mg/dL) veya biraz daha fazla yükselebilir. Diyabetli bireylerin 'sıkı diyabet kontrolünü' muhafaza etmeleri için, Amerikan Diyabet Birliği, yemek sonrası glikoz seviyesini 10 mmol/L'den (180 mg/dL) az ve açlık plazma glukozunu ise 3,9 ila 7,2 mmol/L (70–130 mg/dL) arasinda olmasini tavsiye eder.[11]
Kandaki ve vücut sıvılarındaki gerçek glukoz miktarı çok azdır. 5 litrelik kan hacmine sahip, 75 kg'lık sağlıklı bir yetişkin erkekte 5,5 mmol/L (100 mg/dL) lik kan şekeri seviyesi 5 g'dır ve yaklaşık bir çay kaşığı şekere eşdeğerdir.[12] Bu miktarın bu kadar küçük olmasının nedeninin bir parçası, glukozun hücrelere girmesini sağlamak için enzimler tarafından glukoza fosfat veya başka gruplar ekleyerek glukozu değiştirmesidir.
Diyabet ve kan şekerini etkileyen diğer rahatsızlıklar için diyet yapmak, sağlıklı yaşamın en önemli parçasıdır. Aktivite, vücut ağırlığı, stres ve genetik faktörler, zamanla kan şekerinin yükselmesine neden olabilir. Ancak kan şekerini yükselten faktörlerin başında, gün içinde yediğimiz besinler vardır. Kan şekerini dengede tutmak ve yükseldiği zaman düşünmek için, sağlıklı bir diyet uygulamak gerekir. İşte, sağlık sitesi Healthline'ın haberine göre kan şekerini düzenlemeye yardımcı olabilecek 15 besin:
Not: Aşağıdaki besinlerin her bünyedeki etkisi farklıdır. Bu yüzden diyetinize eklemeden önce mutlaka doktora danışın.
Brokoli, kan şekerini düşürücü özelliklere sahip olan sülforafan içerir. Hayvan ve insan çalışmaları, brokolinin güçlü antidiyabetik etkilere sahip olduğunu, kan şekerini ve oksidatif stres belirtilerini azaltmaya yardımcı olduğunu göstermiştir. Ek olarak turpgil sebzelerini yemek, tip 2 diyabet riskini düşürür.
Balık ve kabuklu deniz ürünleri, kan şekerini düzenlemeye yardımcı olabilecek protein, sağlıklı yağ, vitamin ve mineraller sunar. Somon ve sardalya gibi yağlı balıklar, kan şekeri regülasyonunu iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Lif ve antioksidanlarla dolu bal kabağı, kan şekeri için mükemmel bir seçimdir. Kavrulmuş kabak çekirdeği ise sağlıklı yağlarla doludur ve kan şekerini kontrol altına alabilir. 2018 yılında 40 kişi üzerinde yapılan bir araştırma 65 gram kabak çekirdeği tüketmenin yemek sonrası kan şekerini kontrol grubuna kıyasla %35'e kadar azalttığını buldu.
Kuruyemişler, kan şekeri seviyelerini düzenler. Tip 2 diyabetli 25 kişilik bir çalışmada, yer fıstığı ve badem tüketmenin açlık ve yemek sonrası kan şekeri düzeylerini düşürdüğü gözlemlenmiştir.
Bamya, içeriğinde bulunan polisakkaritler ve flavonoid antioksidanlar ile kan şekerini düşürebilir. Hayvan çalışmaları, bamyanın güçlü bir antidiyabetik özelliklere sahip olduğunu gösterse de, daha fazla insan çalışmasına ihtiyaç vardır.
Lif ve sağlıklı yağlar bakımından zengin olan keten tohumu, kan şekerini düşürmeye yardımcı olur. Tip 2 diyabetli 57 kişide yapılan 8 haftalık bir çalışmada, günde 30 gram keten tohumu içeren 200 gram %2.5 yağlı yoğurt tüketenlerin HbA1c'de, diyabetlilere kıyasla önemli düşüşler yaşadı.
Fasulye ve mercimek, kan şekerini düşürmeye yardımcı olan lif, protein ve magnezyum açısından zengindir. 12 kadın üzerinde yapılan bir araştırma, pirinç yemeğine siyah fasulye veya nohut eklenmesinin, yemek sonrası kan şekeri düzeylerini tek başına pirinç yemeye kıyasla önemli ölçüde azalttığını göstermiştir. Diğer birçok çalışma, fasulye ve mercimek yemenin sadece kan şekeri düzenlemesine fayda sağlamadığını, aynı zamanda diyabet gelişimine karşı korunmaya da yardımcı olabileceğini göstermiştir.
Kimchi ve lahana turşusu gibi fermente gıdalar ve probiyotikler, sağlığı teşvik eden bileşiklerle doludur. Bu besinler, insülin duyarlılığını artırabilir. Prediyabetli 21 kişide yapılan bir araştırma, 8 hafta boyunca fermente kimchi yemenin katılımcıların %33'ünde glukoz toleransını iyileştirdiğini, taze kimchi tüketen katılımcıların sadece %9.5'inin daha iyi glukoz toleransı gösterdiğini buldu.
Chia tohumları, kan şekeri seviyesindeki düşüşler ve insülin duyarlılığı ile ilişkilendirilmiştir. 15 sağlıklı yetişkin üzerinde yapılan bir araştırma, 25 gram öğütülmüş chia tohumu ile birlikte 50 gram şeker çözeltisi alan katılımcıların, tüketenlere kıyasla kan şekeri seviyelerinde %39 azalma olduğunu gösterdi.
Dut, ahududu, yaban mersini, çilek ve böğürtlen gibi meyveler, insülin duyarlılığını artırarak kandaki glikoz klirensinin artmasına ve kan şekerini düşmesine fayda sağlayabilir.
Son yılların en popüler meyvelerinden biri olan avokado, lif ve vitamin açısından çok zengindir. Çok sayıda çalışma, avokadonun kan şekerini düşürdüğünü ve kronik hastalıklara yakalanma riskini azalttığını bulmuştur.
Diyetinize yulaf veya yulaf kepeği dahil etmek, kan şekeri seviyesini iyileştirmeye yardımcı olabilir. 16 çalışmasının analizine göre, yulaf alımının açlık kan şekeri düzeylerini önemli ölçüde azalttığı bulunmuştur.
Narenciye, kan şekerini ananas, karpuz gibi etkilemediği için düşük glisemik indeksli meyveler olarak kabul edilir. Portakal, greyfurt, mandalina gibi turunçgiller, güçlü antidiyabetik özelliklere sahiptir.
Kefir ve yoğurt alımı, kan şekerini kontrol etmeye yardımcı olabilir. Tip 2 diyabetli 60 kişide yapılan 8 haftalık bir çalışma, probiyotik açısından zengin bir yoğurt içeceği olan 600 ml kefir içmenin, açlık kan şekerini ve HbA1c'yi kefir içmeye kıyasla önemli ölçüde azalttığını gösterdi.
Elma, diyabete karşı koruma sağlayan kersetin, klorojenik asit, gallik asit gibi çözünür lif ve bitki bileşikleri ile doludur. 187.000 kişiden alınan verilere göre, yaban mersini, üzüm ve elma gibi bazı meyvelerin, önemli ölçüde tip 2 diyabet riski ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Bir araştırmaya göre, pirinçten yemeğinden 30 dakika önce elma tüketmenin, yemek sonrası kan şekerini kontrole aldığı bulunmuştur.
Önemli not: Rafine karbonhidratlar, işlenmiş gıdalar ve rafine şekerler diyabet riskini artırır. Bu yüzden diyabet hastalığınız varsa veya kan şekeri seviyeniz yüksekse, mutlaka bir doktordan yardım alın. Doktor kontrolünde daha sağlıklı bir diyet uygulayabilirsiniz.
Şunlara da göz atın;