Çocuğunuz yaşıtlarına göre daha çabuk mu yoruluyor ya da kendini halsiz mi hissediyor? Anemi olabilir. Doktorunuza danışarak gerekli testleri yaptırmanızda fayda var. Anemi zaman zaman şiddetli ya da daha hafif seyredebilir. Şiddetli devam eden vakalarda, hızlanan kalp ritmi, sık nefes alıp verme, el ve ayaklarda terleme görülebilir.
Endişe etmenize gerek yok, çeşitli tedavi yöntemleriyle anemi rahatsızlığı sorunsuzca tedavi edilebiliyor. Ayrıca, bebeğinize 1 yaşına kadar kesinlikle inek sütü vermemeniz gerektiğini de unutmayın. Her yaşta dengeli ve düzenli beslenme düzenine sadık kalmak önemli. Diyetisyen Sanem Apa, anemi yani kansızlık hakkında bizleri bilgilendirdi.
Çocuklarda anemiye dikkat!
Anemi veya toplumda daha çok bilinen adı ile da kansızlık çocuklarda sıklıkla karşılaşılabilen bir durum. Eğer çocuğunuzda anemi varsa bu çocuğunuzu sinirli, halsiz ve güçsüz yapabilir. Günümüzde anemik vakaların çoğu çok kolay tedavi edilebiliyor. Bu yazıda aneminin farklı türlerini, nedenlerini, belirtilerini ve tedavi yollarını öğrenebilirsiniz.
Anemi nedir?
Anemi vücudumuzda kırmızı kan hücreleri veya hemoglobinin yeterli olmaması sonucu oluşur. Kırmızı kan hücreleri veya hemoglobinler oksijeni vücuttaki diğer hücrelere taşımakta görevlidir. Çocukların anemi olmasının nedenleri arasında, vücudunda yeterli sayıda kırmızı kan hücresi üretilmemesi, kırmızı kan hücrelerinin kanama ile kaybedilmesi ya da kırmızı kan hücrelerinde yeterli hemoglobinin olmayışı sayılabilir. Kırmızı kan hücrelerinin vücuttaki diğer hücrelere oksijen taşıması dışında artık maddeler (karbondioksit CO2) içinde gerekli özel bir madde olduğundan hemoglobin çok önemli.
Aneminin nedenleri nedir? Tedavisi nasıl olur?
Çocuklarda en çok karşılaşılan anemi tipi; “demir eksikliği anemisi”. Beslenme düzeninde demirin yetersiz alınması bu duruma neden olur. Vücut hemoglobin üretmek için demire ihtiyaç duyacağından, demir çok az olduğunda kırmızı kan hücreleri için yeterli hemoglobin sağlanamaz.
Anemi görülme oranı, özellikle 1 yaşından önce inek sütü verilen bebeklerde çok yüksek. Bunun nedeni inek sütünde çok az miktarda demir bulunuyor olması. İnek sütünün sindirilebilmesi bebekler için zor ayrıca inek sütü bebeklerin bağırsaklarını tahriş ederek küçük kanamalara da neden olabilir. Bu kanama da kırmızı kan hücrelerinin sayısını düşürür ve anemiye neden olur.
Anemiye neden olabilen diğer nedenler arasında diyet düzenindeki diğer besinlerin eksikliğini gösterebiliriz. Bunlar arasında, folik asidin çok az miktarda alınması da ender olarak anemiye sebebiyet verebilir. Keçi sütündeki folik asit miktarı çok düşük olduğu için, bu genellikle keçi sütü tüketen bebeklerde sıklıkla karşılaşılan bir durum. Bazı durumlarda ve nadir olarak da B12, E vitamini ve bakırında diyette az alınması anemiye yol açabilir.
Kan kaybı da anemiye nedenleri arasında gösterilebilir. Kan kaybının nedeni bir hastalık veya yaralanma olabilir. Bazense kan, yeterli miktarda pıhtılaşmayabilir. Yeni doğan bebeklerde genellikle, kanın pıhtılaşmasını sağlayan K vitamini eksikliği görülebiliyor. Bu da, miniklerin küçük yaralanmalarında bile aşırı kanamaları olmasına neden olabilir. K vitamini yeni doğanlara enjeksiyonla verilebilir.
“Hemolitik anemi'' kırmızı kan hücreleri kolayca yıkıldığında oluşur. Bilinen diğer bir anemi tipi de ''orak hücre anemisi”.
Bunların dışında, “talasemi” de çok sık rastlanan diğer bir anemi türü. Eğer ailenizde talasemi öyküsü varsa, mutlaka pediatristinize bu durumu söyleyin ki gerekli testler yapılsın.
Aneminin belirtileri ve işaretleri nelerdir?
Şiddetli anemi durumu olan çocuklarda anemi belirtileri:
Hemolitik anemili yenidoğanlarda ise sarılık olma durumuyla çok sık karşılaşılır. Beslenme düzenlerinde demir alımı olan çoğu çocuk; buz, çamur, toprak, kil ve benzeri farklı şeyler yiyebilir. Bu duruma pika denilir.
İlk bakıldığında zararlı değilmiş gibi görünse de, çocuğunuzun toksik etki yaratabilecek (örneğin boya gibi) maddeleri tüketme ihtimali de olduğu için bu durumu engellemenizde fayda var. Merak etmeyin, pika, genellikle çocuk büyüyünce ve anemiye karşı tedavisi yaptırılınca son bulur.
Bu tip belirtiler çocuğunuzda da varsa mutlaka doktorunuzla görüşmelisiniz. Oldukça kolaylıkla yapılan kan testi, tedavi sürecinde büyük önem taşır. Kan testi yaptırmaktan kaçınmak bir işe yaramaz, aksine sizi her zaman kuşku içinde bırakır. Aynı zamanda çocuğunuzun tedaviye başlaması gerekiyorsa bunu geciktirmiş olursunuz.
Anemi tedavisi
Tedavinin başarısı için hangi tür anemi olduğunu belirlemek önemli. Bunun için çok çeşitli anemi türleri olduğundan bahsettik. Çocuğunuzda çeşitli belirtiler görüyorsanız; bunu kesinlikle kendi başınıza vitamin-mineral destekleri ya da demir hapları kullanarak tedavi etmeye çalışmayın. Bu tür destekleri almadan önce mutlaka bir doktorla görüşmelisiniz. Doktorunuz size ne yapmanız gerektiğini söyler.
Kendi kendinize yapmaya çalışacağınız bir tedavi, başka bir sorunu erteleyebilir veya belirtilerin ortaya çıkmasını geciktirebilir. Ayrıca demir ilaçlarının bazı yüksek doz alımları da 5 yaş altındaki çocuklar için zehirli etki yaratabileceğini unutmayın.
Anemi ile ilgili dikkat edilmesi gerekenler:
Anemiye karşı neler yapabilirsiniz?
Türkiye’de demir yetersizliği anemisi görülme sıklığı giderek artmaktadır. Kansızlık özellikle çocuklarda, gebe ve emzikli kadınlarda sıklıkla ortaya çıkmaktadır.
Çocuklarda demir eksikliğine bağlı oluşan kansızlık; büyümeyi yavaşlatmakta, zeka gelişimini olumsuz etkilemekte, enfeksiyonlara yakalanma riskini artırmaktadır. Bu nedenle anemide tedavi çok önemlidir.
Kansızlık tedavisinde doğru seçilmiş bir beslenme modelinin de önemi büyüktür. Demir kaynaklı besinlerin yanı sıra, her öğünde bol yeşillik tercih edilmeli, demir kaynağı ıspanak yumurta ile pişirilmeli, kalsiyumdan zengin besinler ara öğünde tüketilmelidir. Beslenme ve Diyet Bölümü Dyt. Şefika Aydın Selçuk anlattı.
En iyi demir kaynağı besinler!
Not: Baklagilleri etle pişirin, yumurtayı portakal suyu ile tüketin.
Demir emilimini artırmanın önemli bir yolu bu besinleri C Vitamini ile birlikte tüketmektir!
B12 vitamini ve demir deposudur. Kan yapıcı bir besindir.
Folik asit açısından oldukça zengin olan besinler arasında koyu yeşil yapraklı sebzeler ilk sıralarda gelir. Brokoli, ıspanak bol miktarda demir içerdiğinden kansızlığa iyi gelir.
Kansızlığa birebir olan keçiboynuzu pekmezi demir açısından oldukça zengin bir besindir. Erkekler için cinsel gücü artırıcı bir etkisi de vardır. Kadınlarda olan kansızlığa da iyi gelir.
Bol miktarda B12 ve demir içerir. Kansızlığa iyi gelen besinler arasındadır.
Kan yapıcı bir besindir. Isırganotu çayı oldukça faydalı bir içecektir.
Demir eksikliği Türkiye’de çok görülen bir hastalıktır. Demir vücudumuz için önemli bir mineraldir, vücutta üretilmediği için besinler yoluyla yeterli miktarda alınması gereklidir. Özellikle bazı dönemlerde ve riskli gruplarda, alımı takip edilmelidir. Hamileler ve bebeğini emzirenler, çocuklar, büyüme çağında ve aşırı adet kanaması geçiren genç kızlar risk grubundadır. Gelişme çağındaki çocukların vücut ve beyin gelişimleri için önemlidir.
Eksikliğine bağlı kansızlık, basit bir kan testi ile belirlenebilir. Ülkemizde üreme çağındaki birçok kadında bu mineralin eksikliğine bağlı kansızlık görülebilmektedir.
Vücuttaki demir deposu tükenirse
Demir eksikliğiyle karşı karşıya kalabilecek riskli grup dışında aşırı kan kaybına bağlı bazı durumlar da anemiye sebep olabilir; mine kanaması, peptik ülser, bağırsak kanseri, rahim kanseri uzun dönem aspirin kullanımı gibi.
Kanda oksijeni taşıyan hücrelerin ismi “alyuvar”dır. Bu hücreler vücutta düzenli olarak kemik iliğinde üretilir. Besinlerle aldığımız demirin, alyuvarların yapımı ve oksijen taşıması için önemlidir. Besinlerle gelen demirin ihtiyaç fazlası, vücutta depolanır. Ancak yeterli demir alınmazsa bu depo tükenir ve alyuvar üretimi aksamaya başlar.
Demir kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobinin yapısına girerek oksijen taşımaya yardımcı olduğundan, demir eksikliğinde yeterli oksijen taşınamaz. Bu durumda enerji üretimi için oksijen ihtiyacı da aksar, kalp yorulur, kişi kendini güçsüz hisseder, uyku hali ve yorgunluk dikkat çekici hale gelir.
Demir eksikliği belirtileri şöyle sıralanabilir:
İlaç tedavisi besinlerle desteklenmeli
Hekim tarafından önerilen ilaç tedavisi çok düzenli bir şekilde uygulanmalı ve bu tedavi, demir yönünden zengin besinlerle desteklenmelidir.
Demir minerali en çok kuru kayısı ve kuru üzüm gibi kurutulmuş meyveler, kırmızı et ve karaciğer, pekmez, tahıllar, yumurta, lahana, fasulye, pancar, patates, fındık, badem, şeftali, armut, hurma, kabak ve balık bol miktarda bulunmaktadır. Bu gibi yiyeceklerin tüketimi vücudun demir ihtiyacını karşılayacaktır. Bazı nedenlerden dolayı kişide demir eksikliği görülebilir. Bunların başında kırmızı et yememek, vejetaryen bir rejim uygulamak gelmektedir. Aşırı kan kaybetme, diyaliz hastalığı, A vitamini eksikliği de demir eksikliğine yol açmaktadır.
Ayrıca kalsiyum demir emilimini engeller, bu yüzden süt ve sütlü ürünler demir takviyesi olan ilaçla birlikte alınmamalıdır. C vitamini ise demir emilimini artırırken hemoglobin üretiminde de önemli yer tutar. Bu yüzden demirden zengin besinler yerken, yanında C vitamini olmasına dikkat etmek gerekir. Kivi, portakal, mandalina, bol limonlu salata kolay seçimler olabilir…
Günlük gereksinimi
*4 adet köfte (az yağlı dana eti–120 gr) = 3,6 mg demir içerir- yanında bol limonlu salata demir emilimini artırır.
*1 yemek kaşığı pekmez=1 mg demir içerir- C vitamininden zengin portakal suyunun içerisine pekmez eklenerek demir mineralinden daha fazla yararlanılır.
*1 büyük boy yumurta sarısı=0,7mg demir içerir– kahvaltıda yanında söğüş sebzeler( domates, salatalık, biber, maydanoz) tercih ederek demirin vücudumuza daha fazla katkısı sağlanır.
*1 porsiyon kuru baklagil yemeği (60 gr) = 4,2 mg demir içerir.- yanında C vitamininden zengin brokoli ile bir öğün yapılabilir.
*Fındık/badem/ceviz (yaklaşık 10 gr) = 0,3 mg- yağlı tohumların yanında 1 orta boy kivi veya 8 çilek tercih ederek hem demirin biyoyararlılığını sağlarız hem de güzel bir ara öğün yapmış oluruz.
SONRAKİ YAZIÖNCEKİ YAZI
ensonhaber.com
Boğazında minik bir kaşıntı hissettiğinde ya da burnu akmaya ve hapşırmaya başladığında hemen doğal gıdalara sarılanlardan, şifa dolu yiyecekleri daha çok tüketmeye özen gösterenlerdenseniz bu karışım tam size göre. Tabii ki pekmez limon küründen söz ediyoruz.
Aslında uzun yıllardır kullanılan ve büyüklerimizden bize kalan bir yöntem olsa da son zamanlarda onu bilen pek yok.
Doğanın bizlere sunduğu şifalı besinlerden olan pekmez ve limon birleşince vücuda adeta ilaç gibi etki sağlıyor.
Hazırlaması oldukça kolay olan pekmez limon karışımının, özellikle kansızlık problemi ve demir eksikliği yaşayan kişiler tarafından tüketilmesi gereken doğal bir reçete olduğunu söylemek mümkün.
Kışa girdiğimiz şu günlerde bağışıklık sistemini güçlendirmek ve hastalıklardan korunmak için pekmez limon karışımına bir şans vermeye ne dersiniz?
Eminiz ki, faydaları sayfalara sığmayacak kadar fazla olan pekmez limon kürü, şifasıyla her zaman tüketmek isteyeceğiniz bir doğal ilaç haline gelecek.
Peki, pekmeze limon sıkıp aç karnına tüketmenin yararları nelerdir? Pekmez limon karışımı nedir, nasıl uygulanır ve ne işe yarar gelin hep birlikte öğrenelim.
Pekmez limon karışımı, adından da anlaşılabileceği üzere bu iki malzemenin bir araya gelip biraz da suyla buluşmasıyla ortaya çıkan oldukça kolay bir tarife sahip. Bu karışımı önemli hale getiren ise öksürükten tutun fazla kilolara kadar birçok soruna çözüm olması.
Peki bunu nasıl sağlıyor? Pekmezin içine sıkılan taze limon suyu, C vitamini bakımından çok zengin olduğu için antioksidan etkisi gösteriyor. Bunun yanı sıra pekmezin faydalarının vücuda neredeyse on kat daha fazla etki etmesini sağladığı belirtiliyor.
1/2 çay bardağı pekmez (üzüm, keçiboynuzu ya da dut) Bir adet taze sıkılmış limon suyu 1/2 su bardağı su1/2 su bardağı suyun içine pekmez ve taze sıktığınız limon suyunu ilave edin ve güzelce karıştırın.
Pekmez limon karışımından daha fazla faydalanabilmek için sabahları aç karnına tüketmeye özen gösterin.
Eğer daha hızlı etki etmesini istiyorsanız karışımı 2 yemek kaşığı pekmezle hazırlayıp sabah ve akşam, günde 2 kez aç karnına içebilirsiniz.
Bu uygulamayı her hafta 6 gün uygulayıp 1 gün vücudunuzu dinlendirebilir, bu şekilde kısa sürede kansızlık üzerindeki olumlu etkilerini görmeye başlayabilirsiniz.
Eğer özel bir diyet uygulamanızı gerektiren bir rahatsızlığınız varsa veya düzenli olarak ilaç kullanıyorsanız bu karışımı uygulamadan önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Bu karışımı uyguladıktan sonra yaklaşık iki saat boyunca çay ve kahve gibi kafein içeren yiyecek ve içeceklerden uzak durmaya özen göstermelisiniz.
Eğer tatlı yeme isteğinizi bastırmaya ihtiyaç duyarsanız pekmez ve limon suyunu içme suyuna karıştırmadan, doğrudan tüketebilirsiniz. 2 yemek kaşığı pekmezin içine yarım limonun suyunu karıştırıp tüketmeniz yeterli.
Sağlıklimonöksürükpekmezgrip