Kars Sıcak Şarap

Kars bizce ülkemizde gidilecek en egzotik, en farklı yer olmaya aday. Kafkas kültürü ile harmanlanmış Kars’ın mimarisi, insanı, mevsimleri gibi mutfağı da bambaşka ve hazin şekilde baştan çıkarıcı. İpin ucu kesin kaçıyor.

Kars’ın kaşarı, gravyeri, balı, ketesi ve kazı pek meşhur, ama ismi duyulmamış bir sürü leziz yemeği de var: Hangel’inden evelik çorbası’na, ısırgan otu çorbası’ndan acem kavurmasına, umaç, ekmek aşı, gafil konak tatlısı, piti, haşıl… Karın gurultuları içinde, acı çekerek anlatıyoruz:

Kars’ta Ne Yenir Nerede Yenir

Bulgur Pilavı Üstü Kaz

Elbette Kars mutfağının imza yemeği Kars kazından başkası olamazdı. Bahar aylarında yaylalarda otlarla beslenen kazlar, kış aylarında kesilmeye yakın arpa verilerek şişmanlatılıyor. Daha sonra kesilip tüyleri ve iç organları temizlenip tuzlanarak kurutuluyor. Tandırda pişirilen kazlar, kazın saldığı su ve yağda pişirilen bulgur pilavının üzerine didiklenmiş şekilde servis ediliyor. Kaz etinin bizim damak zevkimize çok da uygun bir et olduğunu söyleyemeyeceğiz ama o kaz suyuna pişmiş bulgurun tadı hala damağımızda! Bu lezzeti Kars’ta nerede tadabiliriz derseniz Kars Kaz Evi veya Hanımeli Restoranları önerebiliriz. İki mekanın da sahipleri çok şeker ve misafirperver insanlar.

Kars Kazı Nerede Yenir?

Aşağıda Nerede Yenir bölümünde bakabilirsiniz.

Hangel

Hangel veya hıngel, aslında mantının boş ve yaprak yaprak olanı. Yani tam bir karbonhidrat bombası. Hamur bildiğiniz mantı hamuru. Açılıp kare kare kesilen hamur suda kaynatılıyor ve üzerine sarımsaklı yoğurtlu yağlı sos dökülerek servis ediliyor.

Evelik Aşı ve Isırgan Otu Çorbası

Evelik otu, bahar aylarında yetişen, tadı kuzu kulağı gibi ekşimsi olan bir bitki. Kars’ta yetişen bitkinin yaprakları toplanıp kurutuyor, özellikle kış aylarında yeşil mercimek, yarma, soğan, patates, biber, et suyu, salça, yağ ile karıştırılarak evelik aşı denilen çorbası yapılıyor. Isırgan otu da evelik otu gibi Kars mutfağında değerlendirilen bir bitki. Çorbası da evelik aşının ısırgan otlu versiyonu.

Piti

Piti, hem Kars mutfağında hem Azerbaycan mutfağında olan, Iğdır, Ardahan gibi Kars’a yakın çevre ilçelerde ise bozbaş ismiyle geçen, oldukça lezzetli ve doyurcu bir yemek. Aslında Türk mutfağıdaki tadından çok servisi ilginç yemeklerden biri. Bol yağlı, koyun etli nohutlu karışım güveçte pişiriliyor. Bu karışıma sebzeler de eklenerek çukur bir kapta, pitinin tabanını oluşturacak lavaşlar ise ayrı bir yayvan tabakta servis ediliyor. Yeme aşamasında lavaşların üzerine sulu yemek dökülüyor. Pitiye sarımsı rengini veren şey ise zerdeçala benzeyen sarıkök adlı bitki.

Umaç Helvası

Umaç, uzun geçen kış aylarının vazgeçilmez tatlısı. Her ne kadar yapılışı un, süt, yağ, şeker, sudan oluşan un helvasını andırsa da içindeki kavrulmuş un kıtırlarıyla farklı bir tad bırakıyor damakta. Bu tatlı Kars dışında Azerbaycan’da da yapılıyor.

Kars Balı

Ardahan ve Kars civarındaki yayla ve meralarda yetişen çiçeklerin polenlerinden üretilen balın, Türkiye’deki en doğal en organik ballardan biri olmasının nedeni Kars’ta hava koşullarına bağlı olarak tarıma dair hiçbir üretimin olmaması, dolayısıyla da tarımda kullanılan ilaçların buradaki bitki örtüsüne ve toprağa hiç karışmamış olması.

Kars Balı Nereden Satın Alınır?

Cheltikov Otel’in karşısındaki Zeliha’nın Organik Bal ve Peyniri, Boğatepe Köyü‘nden veya Boğatepe Köyü ürünleri satan merkezdeki dükkandan.

Kars Gravyeri ve Kars Kaşarı

Kars Gravyeri Nedir? Nasıl Üretilir?

Gravyer, çocukluğumuzun efsane çizgi filmi Tom ve Jerry’de, Jerry’nin her bölümde afiyetle midesine indirdiği sarı ve delikli peynir. Aslen İsviçre kökenli bir peynir olan Gravyer (Gruyère) Hollanda, Gürcistan ve Türkiye’de Kars’ta olmak üzere dünyanın sadece birkaç ülkesinde üretilen kaliteli bir peynir türü. Kars Gravyeri’nin yapımı, üretimin yapıldığı yer, sütün sağıldığı inek ırkı, hava koşulları, sütün taşınması gibi birçok koşulun bir arada üretime uygun olmasını gerektiriyor. Öncelikle sütün çok taze olarak kullanılması (sağıldıktan sonra en az 1 saat içinde) gerekiyor. Bu tazeliğin korunması için sütün inekten sağıldığı yerin üretim merkezine yakın olması çok önemli. Ayrıca sütün fazla çalkalanmadan taşınması ve sütün mayalanması için gereken optimal ısının (34 derece) sağlanması gerekiyor. Sütün içine hiçbir şekilde beklemiş süt veya ekşimiş süt girmemiş olması lazım.

Peki bu meşhur lezzet nasıl yapılıyor? Taze süt önce mayalanıyor. Mayalama aşamasından sonra 45 dakika dinlendirilen peynir, sonrasında kazanlarda 62 dereceye ulaşana kadar ısıtılıyor. 62 dereceye ulaşınca ateş kapanıyor ve mayalanmış süt kendi ısısında tekrar dinlenmeye bırakılıyor. Daha sonra tuzlama işlemi için peynir, içinde kaya tuzu kaynatılmış havuzlarda 4 gün bekletiliyor. 4 gün sonra tuzlu sudan çıkarılıp, bu sefer de kurutma işlemi için ısısı 28 derecede sabit bir odaya alınıyor. Burada peynirin içinde kalan son su zerrecikleri de buharlaşıyor. Fakat gravyerin olgunlaşması ve gerçek bir gravyer olması için bi 2 yıl gerekiyor.

Kars’taki Gravyer Peyniri Üretimi Nasıl Başladı?

Kars’ın Kars gravyeri  gibi dünyaca ünlü önemli bir lezzete sahip olmasını 1876-1877 Osmanlı-Rus Savaşları sonrasında buraya yerleştirilen Malakanlar’a borçlu olduğunu söyleyebiliriz. Peki kimdir neyin nesidir bu Malakanlar? Aslında temelde Malakanlar, 1800’lü yılların başlarında, Rusya’daki Ortodoks Kilisesi’nden kendini ayrıştıran Molokanizm adlı bir tarikatın üyeleri. İşin asıl ilginç yanı ve bizi de ilgilendiren kısmı bu ayrıştırmanın nasıl ve neden olduğu. Zamanda Ortodoks Ruslar’ın egemen inancına göre haftada sadece 2 gün süt tüketilebiliyordu. Molokanizm inancını benimsemiş Malakanlar’a göre ise neden haftanın her günü süt tüketilmesindi. Aslında bunu bir inançtan çok veganlık gibi bir yaşam felsefesi gibi de düşünebiliriz. İşte bu süt aşkından doğan fikir ayrılığı Kars gravyerinin oluşumuna zemin hazırlayan gelişme. Zaten Rusça’da moloko kelimesinin anlamı süt, molokan da süt içen anlamına geliyormuş. Yani Malakanlar’ın dininin ismi bile sütle ilgili. Bu dini ayrışma sonrasında tahminen 20 bin kadar bir nüfusa sahip Molokanlar, önce Kafkasya’nın kuzeyi, İran, Azerbaycan gibi  Osmanlı sınırlarına, 1876-1877 Osmanlı-Rus Savaşları sonrasında da Ruslar tarafından Kars’a yerleştiriliyor. Buradaki yerli halk onları Malakan olarak çağırmaya başlıyor.

Elbette Malakanlar, Kars’a göç ettiklerinde sahip oldukları mandıracılık kültürünü de beraberinde getiriyorlar. İşte Gravyer peyniri de bu kültürün en bilinen örneği. Yapımı baya dikkat ve özen isteyen bir peynir türü olan Kars Gravyeri, bırakın Türkiye’de tek olmayı dünyada bile İsviçre, Hollanda ve Gürcistan’da olmak üzere sadece birkaç ülkede üretiliyor.

Kars Gravyeri ve Kars Kaşarı Arasındaki Farklar

* Kars’a Gitmek İçin 10 Neden

Selçuklu İmparatorluğu'nun doğuda en fazla eser bıraktığı şehir olan Kars’a henüz gitmediyseniz en kısa sürede Kars’a girmeniz için 10 nedeni sizin için derledim…

1. Anadolu Kültürünün Bozulmamış Yapısını Yaşayın!

M.Ö. 9000’lerden bu yana kesintisiz bir yerleşim merkezi olan Kars, Anadolu kültürünün harmanlamış ve binlerce yıllık tarihine tanıklık etmiş, geçmişte başka hükümdarlıklara başkentlik yapmış Türkiye’nin Kafkasya’ya açılan kapısıdır. Farklı kültürleri hoşgörü çerçevesinde buluşturan bu şehre gittiğinizde Anadolu’nun bozulmamış yapısına da şehit olabileceksiniz.

Fotoğraf: Birol Bali

2. Aşık Atışmalarını Dilemeden Dönmeyin!

Dede Korkut Hikayeleri ve aşıklar geleneğinin ev sahibi Kars, kültürünü ve geleneklerini koruyabilmiş nadir şehirlerden.  Kars’a gelmişken zekayla işlenmiş, esprili aşık atışmalarını izleme ve dinleme şansı yakaladım. Başka bir yerde bulmanız kolay kolay mümkün olmayan bu deneyimi yaşamak için bile Kars’a gidilir benden söylemesi.

3. Katerina Köşkü

Kars’ta beni en etkileyen yerlerden biriydi Katerina Köşkü. İçim biraz burulmadı değil, terk edilmiş, biraz da bakımsız haline… Köşke girdiğim gibi aklıma gelen ilk şey korku filmi delisi biri olduğumdan burada korku filmi çekmek oldu. Eğer ki Kars’a giderseniz Sarıkamış ilçesinde bulunan Rus işgali döneminde Çar 2. Nikola tarafından yaptırılan bu  ahşap tarihi binaya uğramadan dönmeyin. Eğer bir de fotoğrafa meraklıysanız muhteşem kareler yakalayacağınızı şimdiden söylemem lazım.

4. Kars Kaşarı ve Gravyer Peyniri

Kars’a gittiğinizde sizden hediye bekleyenler olursa onlara lezzetli bir dönüş yapacağınızdan emin olun. Kars, kaşar peyiri, gravyer, süt ve bal satan şarküterilerle kaplı bir şehir. Siz de Kars’a gitmişken kolay bulunmayan bu lezzetleri alarak evinize dönün derim ;

5. Kayaksevetrleri Sarıkamış Kayak Merkezi’ne Doğru Alalım

Fotoğraf: Birol Bali

Tükiye'nin kar kalitesi ve kar dayanımı açısından en ideal noktalarından biri Sarıkamış. Yeşil çam ağaçlarının arasındaki pisti kayak severlerin yeni gözdesi olmuş durumda. Sarıkamış’ınkristal olarak adlandırılan kar kalitesi ise Alplerden sonra geliyormuş.

Sarıkamış’taki karın en önemli özelliği ise kuru, birbirine yapışmayan, ıslatmayan ama sert kristaller şeklinde ayrık duran toz kar şeklinde olması.

6. Karlar içinde Sıcak Şarap Keyfi:

Sarıkamış’ın beyazına iyice doyduktan sonra kendinizi otele atmadan önce bu karın hakkını vermek için size önerim karda sıcak şarapla da keyif yapmanız… Sıcak kumlardan serin sulara değilse bile kardan sıcak şaraba geçiş gayet mutluluk verici oluyor J

7. Derin Hikayesiyle Bir Güne Sığdırılamayan: Ani

Bir ırmakla ayrılan iki ulke…

Bir kısmı yıkılmış kilise duvarları, cami, uçsuz bucaksız gökyüzü, iki ülkeyi birbirinden ayıran vadide kıvrıla kıvrıla akan nehir, nehirin üstünde bir zamanlariki ülkeyi birbirine bağlayan ama şimdi ayıran köprü ve karşınızdaki  Ermenistan toprakları...

Kısaca insanı gerçeküstü bir yolculuğa çıkaran "ani" şehri…

Burayı gerçekten hakkını vererek gezmek lazım. O yüzden siz siz olun bence hem gün doğumu hem de gün batımı olmak üzere bir günü Ani’yi keşfetmek için ayırın. 


8. Ekmeklerini Buzdan Çıkaranların Gölü: Çıldır

Düşünsenize seviyesinden yaklaşık 2000 metre yükseklikte bulunan bu kocaman göl

Buradakilerin deyimiyle ekmeklerini buzdan çıkardıkları yermiş. Çok etkileyici değil mi sizce de?

Buraya gittiğiniz de tüm algılarınız değişiyor. Gölün üzerinde yürüyebiliyor hatta , buzla kaplı yüzeyinde atlı kızaklılarla minik bir gezintiye çıkabiliyorsunuz. Dünyada nadir bulunan bu eşsiz deneyim için kelimeler yetersiz.

Buraya gittiğinizde ise balık tutan balıkçıların fotoğrafını çekmeyi unutmayın derim.

9. Et oburlarını Kaz’a doğru alalım

Kars’a giderseniz büyük bir ihtişamla ikram edilen Kaz etini yemeden dönmeyin.

10. Tarihi Yapılarıyla Dikkat Çeken Şehir

Kars’ın tümüne yayılan tarihi binaları müze gezer gibi gezmeniz gerekebilir. O yüzden Kars Kalesi, Tren Garı, Vilayet Konağı, PTT Binası, restorasyonunu Şerife Meriç’in yaptığı belediye binasını görmeden ayrılmayın derim


p.s. Kars'a gidenlerden sonradan öğrendim.Kristal lokantasinda mutlaka yenmesi gereken Kars’a özgü bir yemekmiş piti. Benim programımda yoktu ama siz mutlaka deneyin.. Sonrasında çok övgülü şeyler okudum ;)

İyi Seyahatler!

Kars'ta üçüncü akşamımızda yemek için Şehir Restoran'ı tercih ettik. Şehirdeki pek çok mekana göre oldukça sakindi. İsim tabelasındaki 1946 yazısı dikkatimi çekti. İşletmecisi Sevilay Hanım 6-7 senedir burayı yönetiyor. İlk kurulduğu dönem Ahenk adı altında faaliyet göstermiş. O dönem şehrin önemli kesiminin gittiği bir yermiş. Daha çok iş çıkışı insanların geldiği bir yer haline gelmiş. Sevilay Hanım burayı devraldıktan sonra menüsünü ve görünümünü değiştirmiş. Mekân oldukça geniş. Giriş kısmında sağ tarafta mutfak sol tarafta ise ana salon bulunuyor. Ana salonun arka tarafı sigara içenler için ayrılmış. Ön taraf daha büyük. Duvarlarda Kars'ın eski fotoğrafları var. Bulunduğu bina tipik Rus mimarisi özelliklerinşi taşıyor. Oldukça eski ve siyah bazalt taşından yapılmış. 
Yine öğle yemeğinde sağlam yediğimiz için hafif bir şeyler söylemekle yetindik. Az evelik çorbası, küçük peynir tabağı (20₺), köz patlıcan, haydari ve kaşarlı mantar istedik. Yanında ise birer kadeh Gürcü ve shiluh manastır şarabı aldık. Kadeh fiyatı 40₺. Manastır şarabını daha çok beğendim. Eşim ayrıca bir kadeh sıcak şarap denedi. Estetik, seramik kadehlerde servis ediliyor. Oğlumuz menüde gördüğü sufleden istedi ama o esnada kalmamıştı. Bizim için başka bir yerden getirtip hemen hazırladılar. Üstelik ikram ettiler. Bu anlamda müşteri memnuniyetine önem veren bir yer.
Mekânda fazla yoğunluk olmadığı için sakin bir ortamda yedik. Arka tarafta küçük bir kış bahçesi var. Burada varilde yakılmış ateş başında sıcak şarap keyfi yapmak mümkün. İlk bakışta dar bir girişi varmış gibi gözükse de içeri girdiğinizde daha fazlasını vaat ediyor.
Mekânın sıcak ortamı hoşumuza gidince son akşam yemeğimiz için de geldik. Bu kez birer porsiyon kaz (110₺) ve piti (65₺) istedik. Garnitür olarak turşu ve salata geliyor. Piti de oldukça doyurucu ve lezzetli bir yemek. Kupa içinde kemiğiyle gelen kuzu incik nohut ve parçalanmış lavaş eşliğinde sunuluyor. Kars'ta bu yemeği yemek bir ritüel. Yine aynı şaraplardan birer kadeh daha aldık. Bahçe kısmına da bir göz attıktan sonra mekandan ayrıldık. Kars'ta sakin bir akşam geçirmek isterseniz burası uygun bir yer. #KanGurular Erşen T.

We preferred Şehir Restaurant for our third dinner in Kars. It was calmer according to many venues in the city. The writing of 1946 on the nameplate drew my attention. Its manager Sevilay Hanım has managed here for 6-7 years. The venue has operated under the name of Ahenk when it was established. At that time the notables of the city have visited here. It became a place where people drop by to drink something after work. Sevilay Hanım has changed the menu and outlook here after she took over. The venue is very spacious. There is a kitchen area at the entrance on the right side. There is a main saloon on the left side. The backside of it has reserved for smokers. The front area is wider than it. There are old photos of Kars on the walls. The building where it is located shows typical Baltic architecture features. It is very old and made from black basalt stone.
We again order light things due to we had eaten a very lot at lunch. Half portion evelik soup, small cheese platter (20₺), eggplant, thick yoghurt with garlic, and mushroom with cheese. We took Georgian wine and Shilu monastery wine per person. My wife also wanted one glass of hot wine. It is serving in ceramic, aesthetic glasses. Our son wanted a souffle from the menu but it has finished. They immediately took it from somewhere and prepared it. Besides, it was free of charge. It is a place that cares the customer satisfaction in this sense.
We ate in a calm atmosphere because there was no customer density. There is a small winter garden on the backside. You can drink hot wine by the fire in the barrel. Its entrance looks small at first sight but it promises more when you enter inside.
We liked the warm atmosphere of the venue so we came again for our last dinner. We wanted one portion goose (110₺) and piti (65₺). They serve pickles and salad as a garniture. Piti is also a satisfying and delicious food. Lamb shank is served with chickpea, shredded lavash in a metal cup. Having this food is a ritual in Kars. We again wanted the same wines. After we saw the garden section leave the venue. If you spend a calm evening in Kars here is a suitable place. #KanGurular

KanGurular'ın Puanı

Notun Değerlendirmesi:

İletişim/Ulaşım

Adres: Yusufpaşa Mah. Karadağ Cad. No:21 Merkez/Kars
Telefon: +90474 223 10 43

Serhat şehri Kars, Doğu Ekspresi’nin estirdiği rüzgarla son yıllarda birden popülerlik kazandı. Kars’a giden yabancılar, gezilecek yerlerin yanı sıra Kars’ta ne yenir, nerede yenir, kaz eti nerede yenir, piti yemeği nedir gibi sorular sormaya başladı. Haydi gelin Kars’ın meşhur yemekleri nelermiş, nerede ne yenir birlikte bakalım.

Kars’ta Ne Yenir?

Kars’ın coğrafi konumu nedeniyle tarım neredeyse yok, şehir tarım yapılamayacak kadar yüksekte ve soğuk mevsim çok uzun sürüyor. Kar Eylül sonu yağmaya başlıyor, Mart sonuna kadar yaylalarda kar kalmaya devam ediyor. Hal böyle olunca tarım yapmak çok mümkün olmuyor. Yaylalarda yapılacak en güzel şey ise hayvancılık, hayvancılık oldukça gelişmiş. Kars’ta yenilecek şeyler de ağırlıklı olarak hayvan ürünleri. Hayvan ürünleri deyince aklınıza sadece inek, koyun gelmesin, Kars aynı zamanda kaz eti ile de meşhur.

Kars’ın Meşhur Yemekleri

Kars denince akla ilk gelen yemek kaz eti olsa da, Kafkas yemekleri Kars’ta hemen hemen tüm restoranlarda yapılıyor. Aslen Azerbaycan’ın Şeki şehrinin yemeği olan piti yemeği, haşıl, hıngel gibi hamur işi yemekleri Kars’ın meşhur yemekleri.

Kars Kaz Eti

Kars ve Ardahan’da bolca kaz yetişiyor. Yol kıyısında kaz sürülerini görünce önce çok yadırgamıştım, çok sık görünce alışıverdim. Kazın tüyünden ve etinden faydalanıldığı için ekonomik önemi büyük. Fransız mutfağında önemli yer olan Kaz, bu bölgede de hem taze hem de kurutularak yıl boyu tüketiliyor.

İlk kez Kars’a gittiğimde Kars’ta kaz eti yenecek yer bulamazken, artık neredeyse bütün restoranlarda kaz eti bulunuyor.

Kaz eti, kaslı bir hayvan olduğundan sert ve soğuk iklimde yaşadığı için yağlı bir et. Pilav üstü haşlama şeklinde servis ediliyor genelde. Ağır bir et olduğu için miktar olarak çok yemek pek mümkün değil, benim favori etim diyemem.

Kars Piti Yemeği

İşte benim Kars’taki favori yemeğim bu! İlk kez Azerbaycan’ın Şeki şehrinde yemiş ve bayılmıştım. Nohut ile birlikte haşlanan kuzu incik suyuna önce pide konularak yumuşatılıyor, sonra da üstüne yemeğin kendisi ekleniyor. Favori eti kuzu olanların seveceği bir yemek kesinlikle.

Kars’ta pek çok yerde Piti yedim, Hanımeli Restoran’daki Piti yemeği favorim.

Kars Gravyer Peyniri, Kars Kaşarı, Kars Tereyağı

Kars, Kars gravyer peyniri ile meşhur. Kars şehir merkezinde Kars göbek kaşarı, eski kaşar, gravyer peyniri, çeçil peyniri ve Kars balı bulabileceğiniz yerler var.

Gravyer kahvaltılık değil, mezelik bir peynir, kahvaltıda yemek için ağır olabilir. Kahvaltıda yemek için eski kaşar, göbek kaşar veya çeçil peynirini tercih edebilirsiniz. Kars’ta peyniri nereden alalım diye soracak olursanız seçenek çok; Büyük Zavotlar, Metin Bey Peynircilik, Koçulu Çiftliği, Zümran Ömür, Çapan Peynircilik deneyip memnun kaldıklarım. Siparişinizi yanınızda taşımanıza da gerek yok, istediklerinizi seçiyorsunuz, onlar adresinize kargoluyorlar.

Kars Balı

650’den fazla endemik bitkiye ev sahipliği yapan Kars yaylalarında tabii ki bal da pek güzel oluyor. Peynircilerin çoğunda Kars balı da bulabilirsiniz.

Hamur İşine Dayalı Yemekler: Haşıl, Hangel…

Kars’ta sebze yok demiştim, bu nedenle et yemekleri dışında geriye hamur işleri kalıyor. Ancak ben Kars’taki hamur işlerini çok beğendiğimi söyleyemem, bu tamamen benim kişisel yorumumum, beğenenler vardır eminim.

Haşıl, haşlanmış bulgur üzerine tereyağı ve yoğurt ile servis ediliyor. Bu yemeğe hiç ısınamadım…

Hangel, haşlanmış üçgen kesilmiş hamur parçalarının üzerine yine tereyağı ve yoğurt ile servis ediliyor. Bu haşıla göre biraz daha iyi. Ama sadece hamur yemiş oluyorsunuz, o yüzden ilk tercihim değil.

Ayrıca kahvaltılarda yiyebileceğiniz kete ve umaç denilen un helvası pek çok yerde bulabileceğiniz bir tatlı. Sıcak ayran aşı çorbası ve evelik çorbası menülerde yer alıyor. Yöresel yemekler yapan Kars Kaz Evi, Hanımeli Restoran, Puşkin gibi restoranların hemen hepsinde yukarıda saydığım yemekleri bulabilirsiniz.

Sarı Balık

Çıldır Gölü’nde yaşayan ve buzun altında avlanan sarı balık kızartılarak pişiriliyor. Bol kılçıklı ama lezzetli bir balık cinsi.

Çıldır Gölü kıyısında avlanan sarı kanat cinsi bu balığı yapan yerlerin en ünlüsü Atalay’ın yeri. Hem öğlen yemek molası vermek hem de içeride yanan sobada ısınmak için iyi bir seçenek. Kış aylarında hafta sonları çok kalabalık olduğu için önceden arayıp rezervasyon yaptırmanızda fayda var.

Atalay’ın Yeri Restoran Telefonu: 0533 934 61 00

Kars’ta Nerede Yenir?

Kars’a 5 sene önce gittiğimde yöresel yemek yenebilecek olan sadece Kars Kaz Evi ve Hanımeli Restoran vardı. Şimdi her köşe başında bir restoran açılmış. Ben yine de eskilerden başlayıp yeni denediğim yerler ile ilgili yorumlarımı da ekliyorum.

Kars Kaz Evi

Kars Kaz Evi, Nuran Özyılmaz’ın bireysel çabaları ile altınlarını satarak kurduğu, Kars’ta kaz etini ticarileştirilmesini sağlayan ilk işletme. Biraz daha küçük ve yolu sapa olan eski yerinden Kars Kalesi’nin altında, çok daha ferah ve güzel bir taş binaya taşınmışlar, pek de güzel olmuş.

Kars Kaz Evi menüsünde kaz eti dışında, yöresel hatta unutulmaya yüz tutmuş yemekler vardı. Tavsiye üzerine siparişlerimizi verdik, adını ilk defa duyduğumuz ne varsa sipariş verdik. Güzel bir yemek ve güler yüzlü servisin ardından gitmeye hazırlanırken, Kaz Evi’nin işletmecisi Nuran Hanım ile sohbete başladık, bir baktık ki saatler geçmiş.

Kaz Evi’nin hikayesini Nuran Oğuz Özyılmaz’dan dinledik. Kızları ile beraber çalıştığı bu yer bir restauranttan çok daha fazlasını ifade ediyor onun için. Kaz yetiştiriciliği konusunda Karslı kadınları bir araya getiren bir dernek kurmuş, Birleşmiş Milletler’den destek almış. Kars’a inanan cesur bir kadın o.  Doyumsuz sohbeti ile yolu Kaz Evi’ne düşen herkesi de dost edinmiş kendine. Kars’a giderseniz mutlaka Kars Kaz Evi’ne uğrayıp Nuran Hanım’la sohbet edin.

Kaz Evi’nde kaz eti, piti yemeği, haşıl, hıngel, umaç helvası gibi yöresel yemekleri bulabileceğiniz gibi her akşam 21:00’de Kafkas Dansları gösterisi yapılıyor. Dans gösterisi için kişi başı ekstra ödüyorsunuz, ama o kadar güzel bir gösteri ki Kars’a gittiğinizde mutlaka izleyin.

Kars Kaz Evi’ne gitmeden önce de yoğun sezonda rezervasyon yaptırmanızda fayda var.

Kars Kaz Evi telefonu: (0474) 212 37 13

Kars Kaz Evi Menüsü

Aşağıda sadece yöresel yemeklerin isimlerini yazdım, menüde bunlar dışında da yemekler bulunuyor.

• Evelik Çorbası
• Ayran Aşı Çorbası
• Kesme Aşı
• Kars Ketesi
• Tandırda, Bütün Kaz
• Tandırda, Göğüs veya But Kaz
• Tandırda Kaz, Pilav Üstü
• Piti Yemeği
• Hangel
• Haşıl

Kars Kaz Evi, 2020 sonunda sipariş ile Kars peyniri, balı, kaz eti gibi ürünleri adrese teslim göndermeye başladı. Sipariş vermek isterseniz aşağıda bilgileri bulabilirsiniz.

Kars Hanımeli Restoran

Kars’taki en eski yöresel restoranlardan biri de Hanımeli Restoran. Burada da yukarıda yer alan yöresel yemekler bulabilirsiniz. Ayrıca Hanımeli Restoran menüsünde alkol de bulunuyor.

Hanımeli Restoran’nın Kafkas göçmeni olan sahibi akordiyon şovu yapıyor, ondan sonra da aşık atışması oluyor.

Kars Hanımeli Restoran Telefonu: (0474) 212 61 31

Pushkin Restoran

Ünlü yazar Puşkin bir dönem Kars’ta yaşamış, bu nedenle adına kafeler restoranlar görebilirsiniz. Kars Kalesi yakınındaki Pushkin Restoran yeni açılan restoranlardan biri. İçerisi ferah güzel dizayn edilmiş. Kars Kaz Evi’nin yeni mekanına yakın bir restoran.

Menü içeriği yine benzer. Diğer mekanlara göre çalışanların ilgisi burada biraz zayıf geldi bana. Farklı mekan denemek isterseniz buraya da gidebilirsiniz.

Bu arada yukarıdaki restoranların tamamı için eğer yoğun sezonda gidiyorsanız, mutlaka rezervasyon gerekiyor.

Kılıçoğlu Pastanesi

Kars’ta güzel bir mekanda ferah ferah çayımı kahvemi içeyim, tatlımı yiyeyim diyenler için Kılıçoğlu Pastanesi tavsiye edilir. Çalışanlar güler yüzlü, tatlılar nefis. Biz 3 kişi ayrı tatlılar söyledik, üçü de çok güzeldi.

Burada ayrıca geniş bir yemek menüsü var. Yemeklerin tadına bakmadığım için yorum yapmıyorum ama onların da kötü olduğunu sanmam.

Bahane Cafe

Ayrıca Kars’ta akşam hem eğlenelim hem alkollü birşeyler içelim derseniz, ocak başından barlara kadar pek çok seçenek var. Biz birşeyler içmek için Bahane Cafe’yi tercih ettik. Dışarıda yanan ateşin başında sıcak şarap oldukça keyifli idi. Israrla Süryani şarabı olduğunu iddia ettikleri bir şarap verdiler ama Kars’ta sanmıyorum ki Süryani şarabı olsun.

Boğatepe Köyü’nde Kahvaltı

Kars’a gelince Kars peynirinin doğduğu yer alan Boğatepe Köyü de mutlaka ziyaret edilmesi gereken yerlerin başında geliyor. Boğatepe Köyü’nde köylülerin evine konuk olarak kendi mandıralarında yetişen peynirlerin tadına bakabilir, ev halkı ile sohbet edebilirsiniz.

Boğatepe Köyü’de biz Zümran Ömür’ün evine konuk olduk, ancak farklı evlere de konuk olabilirsiniz.

Serpme köy kahvaltısı 2022 yılında kişi başı 100 TL idi.

Boğatepe Köyü yazıma ve Boğatepe Köyü Videoma mutlaka göz atın.

Çıldır Gölü Atalay’ın Yeri

Göl kıyısında Çıldır Gölü’nde avlanan sarı kanat cinsi balık yapan yerler var, en ünlüsü Atalay’ın yeri. Hem öğlen yemek molası vermek hem de içeride yanan sobada ısınmak için iyi bir seçenek. Kış aylarında hafta sonları çok kalabalık olduğu için önceden arayıp rezervasyon yaptırmanızda fayda var.

Fiks menü hizmet veriyor burası, sarı balık, salata, meşrubat menüsü şeklinde sunuluyor.

Atalay’ın Yeri Restoran Telefonu: (0533) 934 61 00

Kars’ta pek çok yerde ev şarabı veya Süryani şarabı adıyla şarap satılıyor, menüde genelde olmuyor, fiyatlarını sormadan ısmarlamamanızı öneririm. Atalay’ın yerinde çok kötü bir şarap içtik. Şarabı denemeden sipariş vermeyin.

Arpaçay Kütük Ev

Çıldır Gölü kıyısında uzun zaman tekel olarak çalışan Atalay’ın Yeri’ne alternatif olarak Kars Valiliği tarafından yapılmış olan Arpaçay Kütük Ev de tercih edilebilir.

Burada yemeğin yanı sıra konaklama seçeneği de var.

Arpaçay Kütük Ev Telefonu: (0474) 285 1010  

Kars hala turizm potansiyelini yeteri kadar değerlendiremiyor bana göre. Ancak her gittiğimde biraz daha ilerlemiş oluyor. Umarım bir sonraki gidişimde çok daha güzel mekanlar açılmış olur.

Kars Gezi Yazıları

Kars ile ilgili diğer gezi yazılarıma da mutlaka göz atın.

Yolda Kalın!

"Çok okuyan mı bilir çok gezen mi?" diyerek yola çıktım, hala cevap arıyorum. Hayallerimin peşinden yolculuklara çıkıyor, deneyimlerimi blogumda, gazete ve dergilerde paylaşıyorum. Gezmeyi, okumayı, yazmayı ve hayal kurmayı seviyorum.