Kartal 2 Istimbotu

İstanbul önlerinde bekleyen işgal gemilerini gören Atatürk’ün, güvertesinde ‘Geldikleri gibi giderler’ dediği yıllık tarihi Kartal İstimbotu'nun restorasyonu için start verildi. Ama verilen sözlerin ardından kimse ödeme protokolünü henüz imzalamadı yani elini cebine atmadı.

Turgut ERAT

Yayınlanma:

Birinci Dünya Savaşı kaybedilmiş, Osmanlı İmparatorluğu’nun orduları dağıtılmıştı. 7. Ordu Komutanlığı'nda görevli Mustafa Kemal, orduların dağıtılması üzerine 10 Kasım 'de Adana'dan İstanbul’a doğru trenle yola çıktı. Mustafa Kemal, 13 Kasım de vardığı Haydarpaşa Gar'ında kendisini bekleyen bir istimbot ile Galata'ya doğru yola çıktı. Tümgeneral Mustafa Kemal; İngiliz, Fransız, İtalyan ve Yunan gemilerinden oluşan işgalci donanmayı gördüğünde yaveri Cevad Abbas'a tarihe geçen sözü söyledi, “geldikleri gibi giderler”.

KİMSE ELİNİ CEBİNE ATMADI

Kurtuluş Savaşı'nın ilk işareti kabul edilen ve tarihe geçen bu sözlerin söylendiği yapımı istimbot aralıksız Türkiye denizlerinde çalışmıştı. Makine dairesi dizele çevrilerek yaklaşık bin deniz mili yol yapan istimbot, yılında hurdaya ayrılarak Tuzla'da kaderine terk edilmişti. Gazeteci Gökhan Karakaş'ın yarı batık halde bulduğu istimbotu gündeme getirmesiyle kurulan, başkanlığını Emekli Amiral Cem Gürdeniz’in yaptığı bilim ve iş insanları akademisyenlerin içinde bulunduğu “Kartal İsmibotunu kurtarma ve yaşatma platformu” içindeki 30 ton suyu boşaltarak gemiyi Tuzla’da bulunan bir tersaneye getirmişti. Bu girişimin ardından tarihi istimbot için çeşitli sivil toplum kuruluşları, belediyeler ve iş adamları birleşip istimbotun restore edileceği ve tarih sayfalarındaki yerinin korunacağı açıklandı. Ancak o gün verilen sözlerin ardından henüz kimse elini cebine atmadı.

RESTORASYONU YAKLAŞIK 1 MİLYON LİRA

Verilen sözlerin ardından tarihi gemi yaklaşık 8 ay sürmesi planlanan restorasyonun yapılacağı Tuzla’daki bir tersaneye vinçlerle havaya kaldırılarak taşındı. Restorasyonun yaklaşık 1 milyon liraya mal olması planlanımonash.pw geçen istimbotun müze gemi olması için maddi yardımın yanısıra kurt ağzı, manika, çekme kancası, direk, istimli düdük, dümen, pervane gibi pek çok malzeme de gerekiyor.

“ÇELİK ORMANININ İÇİNDEN GEÇİYORDUK”

Mustafa Kemal Atatürk’ün yaveri Cevat Abbas, yılında yayımladığı kitabında “Atatürk ile askeri ulaşımın köhne bir motoru ile deniz ortasında ki çelik ormanının içinden geçiyorduk. Atatürk'ün zarif dudaklarından ‘Geldikleri gibi giderler' cümlesini işittiğim zaman, mütarekenin doğurduğu derin ve elemli ümitsizliği derhal unutmuştum.” demişti. yılında Hollanda'da yapılan o zamanki adı Enterprise olan istimbot Fransızlar tarafından İstanbul'a getirilmişti. tonluk 22 metre boyundaki tekneye, milli mücadelenin kazanılmasıyla Seyr-i Sefain idaresince Kartal adı verilmişti. 'te İstanbul Liman İşletmesi'ne, 'da Devlet Demiryollarına, 'de Denizcilik Bankası İstanbul Liman İşletmesi'ne devredilen tekne 14 Temmuz 'de Çanakkale'de batan Atılay denizaltısının aranmasında kullanıldı. yılında Kartal II adıyla özel sektöre geçti. yılında ise ekonomik ömrünü tamamlayarak hurdaya ayrıldı ve Tuzla'da kaderine terk edildi.

“DAHA ÖNCEKİLERİ KURTARAMADIK BUNU KURTARALIM”

Restorasyonun başlaması sırasında konuşan “Kartal istimbotu Kurtarma ve yaşatma platformu” üyesi İşadamı Levent Akson, Cumhuriyet tarihimizde yer alan Çanakkale savaşını destanlaştıran Nusrat mayın gemisi, Atamızımı Samsun’a götüren Bandırma gemisi, kurtuluş savaşında Anadolu’ya silah taşıyan Alemdar gemilerinin orjinallerinin yok olduğunu belirterek “Atatürk'ün kısa bir yolculuk yapmasına rağmen tarihe geçen sözleri söylediği istimbot ile gelecek kuşaklara ulusal kurtuluş savaşımızın nasıl kazanıldığı hatırlatılmalı. Kartal istimbotu Türk tarihindeki yerini almak için yıldır direniyor. Bu gemiyi Atatürk’ün 13 Kasım tarihinde bindiği haldeki haline geri döndürmeye çalışacağız. Gemiyi gerekli finansmanın sağlanması halinde Haziran ayı sonunda hazır hale getirmek istiyoruz. Daha sonra sergileneceği yere karar verilecek. Bu gemi Türk milletinin malı” demişti.

10 KasımAdanaAtatürkBilimÇanakkaleDünyaemekliHaziran ayıHollandaistanbulMustafa KemalMustafa Kemal AtatürkOrduSamsunTürkiye

Özellikler &#; Mt

İmalat yılı &#;

Restorasyon Yılı &#;

Tam Boy &#; 24

Su Hattı Boyu &#;

Genişlik Küpeşte &#;

Ağırlık &#; 84 ton

Görseller

Hakkında

Milli Mücadelenin Denizdeki Sembolü: Kartal İstimbotu

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün “Geldikleri gibi giderler” diyerek Kurtuluş Savaşı’nın ilk işaretini verdiği Kartal İstimbotu, milli mücadelenin denizdeki sembollerinden biridir. 

Önceki adı Enterprise olan Kartal İstimbotunun milli mücadele yer alan hikâyesi Mirliva (Tuğgeneral) Mustafa Kemal’in, Yıldırım Ordularının kapatılması ve Adana’dan trenle 13 Kasım ’de Haydarpaşa Garı’na gelişiyle başlamıştır. 

Birinci Dünya Savaşı’nı yenik tamamlayan Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti İstanbul işgal edilmiş ve itilaf devletlerinin 55 parçalık donanması Boğaziçi’ne intikal etmeye başlamıştır. Bu sırada Haydarpaşa Garı’nda bulunan Mustafa Kemal iskelede bekleyen Fransız işgal kuvvetlerine ait Enterprise (Kartal) istimbotuna binerek, Haydarpaşa’dan Galata’ya hareket etmiştir. 

Demirli savaş gemilerinin arasından geçerek ilerleyen istimbotta bulunan üzüntü içinde ağlayan Mustafa Kemal Atatürk’ün yaveri Cevad Abbas’a Mustafa Kemal Atatürk “Geldikleri Gibi Giderler!” sözünü söyler. Bu söz Kurtuluş Savaşı’mızın ilk işareti olur. 

Kurtuluş Savaşı’nın ardından Denizcilik İşletmeleri’ne verilen istimbot, yılında özel sektöre devredilirken, ’ten itibaren hurdaya ayrıldı. Gazeteci Gökhan Karakaş’ın Kasım ’da denizci Arif Ertik ile birlikte Tuzla’da ıssız bir koyda yarı batık halde bulunan Kartal istimbotu, denizden çıkartıldığında içinden 30 ton su ile 20 ton kaya boşaltıldıktan sonra Kasım ’de Emekli amiral Cem Gürdeniz başkanlığında kurulan Kartal İstimbotunu Kurtarma ve Yaşatma Platformu tarafından restorasyon çalışmaları yapıldı. 

Geçirdiği restorasyonun ardından Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na teslim edilen Kartal İstimbotu, İstanbul Tersanesi’nde korunmaktadır.

monash.pw

Mustafa Kemal Atatürk'ün akıllara kazınan sözü;

"Geldikleri gibi giderler."

Bu sözün ilk kez söylediği istimbot Kartal'ın günümüze kadar uzanan hikayesini, Kırmızı Kedi Yayınevi etiketiyle raflarda yerini alan Yeni Deniz Mecmuası'nın 7. sayısında öğrenmek mümkün.

Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz, "Milli Mücadele Kartal İstimbotunda Başladı" başlıklı yazısında eski adı Enterprise, sonraki adı Kartal olan istimbotun çarpıcı hikayesini kaleme aldı.

Birinci Dünya Savaşı'nnı sona ermesinin ardından VII. Ordu Karargâhı lağvedilir ve Mustafa Kemal'in başkent İstanbul'a dönmesi emredilir.

Tarih: 13 Kasım Çarşamba

Mustafa Kemal, Anadolu ile ilgili gözlemler edindiği yolculuğunun ardından öğle saatlerinde Haydarpaşa Garı'na varır ve bir manga tarafından karşılanır. Yakın dostu Dr. Râsim Ferid (Talay) Bey de onu karşılayanlar arasındadır.

İşte o gün yaşanan olay Cem Gürdeniz'in yazısında şöyle aktarılıyor:

“Tam da o esnada İngiliz, Fransız, İtalyan ve Yunan gemilerinden oluşan, 55 parçalık işgal donanması Haydarpaşa önünden geçerek demir yerlerine intikal etmektedir. Bu nedenle Fransız askeri makamlarının kontrolündeki Boğaziçi’nde deniz trafiği durdurulmuştur. Mustafa Kemal ve dostu Dr. Râsim Ferid rıhtımdan bu geçişi hüzünle seyreder. Saat olmuştur. İskelede bekleyen Fransız işgal kuvvetlerine ait Enterprise (sonradan Kartal) istimbotu, 2 saatlik bekleyiş sonrası Mustafa Kemal’i Beyoğlu’nda kalacağı Pera Palas Oteli’ne götürmek için Haydarpaşa’dan Galata’ya hareket eder. Demirli savaş gemilerinin arasından geçerek ilerlerler.

Atatürk’ün yaveri Cevad Abbas geçiş anını yılında yayımladığı Ebedî Şef Kurtarıcı Atatürk’ün Zengin Tarihinden Birkaç Yaprak isimli kitabında (Halk Basımevi, İstanbul, , Sayfa ) şöyle anlatır: 'Atatürk ile askeri ulaşımın köhne bir motoru ile deniz ortasında yaslanan bir çelik ormanının içinden geçiyorduk. Atatürk’ün zarif dudaklarından ‘Geldikleri gibi giderler!’ Cümlesini işittiğim zaman, mütarekenin doğurduğu derin ve elemli ümitsizliği derhal unutmuştum.' ”

UNUTULMAZ SÖZE SADAKAT

Mustafa Kemal Atatürk'ü taşıyan Kartal istimbotuna daha sonra ne oldu?

Kartal, yıla dayanan hayatını Tuzla kıyılarında sürdürmeye devam ediyor.

Son iki yılda jilet olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan Kartal'ın bu direnişinde;

“Türk tarihinin en büyük liderinin en unutulmaz sözüne sadakat bu olsa gerek: 'Geldikleri gibi giderler.' ”

Kartal; 20 Haziran ’de oluşturulan “Kartal İstimbotunu Kurtarma ve Yaşatma Platformu” tarafından korunuyor ve statik müze gemi haline getirme çalışmaları yürütülüyor.

Atatürk’ün güvertesine ayak bastığı günün ’üncü yıldönümünde Kartal'ın halkla buluşmaya hazır olması bekleniyor.

monash.pw