Kasımiye Medresesi Havuz Hikayesi
kaynağı değiştir]
- Dağ, Yusuf (). Mardin: Bir Tarih Hazinesi. Mardin: Gündüz Kitabevi Yayınları. ss.&#;s. &#;
kaynağı değiştir]
Yol Tarifi Al,Konumu,Harita
Kasımiye Medresesi, Mardin'de bir medresedir. Artuklular döneminde yapımına başlanan medresenin inşası Timur dönemindeki Moğol saldırıları nedeniyle yarım kalmış, yüzyılın sonlarında Akkoyunlu sultanı Kasım ibn Cihangir döneminde tamamlanmıştır. Medrese, eğitim verdiği dönemde bölgenin en önemli eğitim merkezlerindendi. yüzyılda Mardin'de en fazla maddi kaynağa sahip medrese olduğu bilinmektedir. I. Dünya Savaşı sırasında kapanmıştır. İki mescide, bir türbe ve bir çeşmeye de ev sahipliği yapmaktadır.
Artuklular döneminde yapımına başlanan medresenin inşası Timur dönemindeki Moğol saldırıları nedeniyle yarım kalmış, yüzyılın sonlarında Akkoyunlu Sultanı Kasım İbn-i Cihangir döneminde tamamlanmıştır. Eğitim verdiği dönemde bölgenin en önemli merkezleri arasında yer alan Kasimiye Medresesi, şimdi de Mardin'in turizmine katkı sunuyor. Gelen konuklar, yıllık bir tarihe sahip mükemmel bir mimari yapısıyla, nakış, nakış süslenmiş, her köşesi ilim ve irfan kokan Kasımiye Medresesi'nde geçmişte dini ilimler ve fenni ilimler icra edildiği derslikleri inceleyerek tarih meraklarını gidermektedir.
Rivayetlere göre Kasım Paşa burada katledilmiştir. Kasımiye Medresesi eyvanı, rivayete göre, Kasım Paşa'nın kız kardeşi, Kasım Paşa öldüğünde kanlı gömleğini ağıtlar eşliğinde bu eyvanın duvarlarına sürmüş ve hala o duvarlara su döküldüğünde duvardaki kan izleri belli olmaktaymış, duvarlardaki kan izlerinin bunlara ait olduğu söylenir.
Mimari
Bina Artuklu dönemi mimarisiyle inşa edilmiştir. İki katlı olan medrese, tek bir avlu etrafında yapılmıştır. Yapının güney cephesi ovaya bakar. Binanın giriş kapısı bu cephede bulunur. Kapı çeşitli işlemelerle süslüdür; ama bunların bir kısmı tahrip olmuştur. Binanın batısında ise Şafiiler tarafından kullanılan bir mescit mevcuttur. Dikdörtgen biçimli bu mescit, kubbeli bir yapıdır. Sünnilerin kullandığı mescit binanın doğusunda bulunur. Bu mescit Şafiilerin kullandığından biraz daha küçüktür. Yapının kuzeyindeyse çeşme yer alır.
Binada toplam yirmi üç medrese odası bulunur. Bunların on biri alt katta, on ikisi üst kattadır.
Medresenin avlusundaki havuzda akan su tasavvufi bir betimlemeyi saklıyor. Suyun akışı ile doğumdan ölüme kadar insan hayatı ve sonrası simgelenmiştir. Çeşmeden çıkan su doğumu, döküldüğü yer gençliği, ince uzun oluk olgunluğu ve suların bir havuzda toplanması ölümü temsil ettiği belirtiliyor. Daha sonra bu su kanallarla toprağa aktarılır ve buda topraktan tekrar can buluyormuş. Kasımiye Medresesi değişik bir mimari ile tasarlanmış, gün doğduktan sonra güneş batana kadar cephe önemli olmaksızın tüm derslikler güneş ışığından faydalanabiliyor. Dersliklerin kapı yüksekliği bir metreden biraz fazla. Bu yüksekliğin özellikle tercih edildiği ve öğrencinin hocasının huzuruna girerken başını eğmesi ve hürmet göstermesi anlamında yapıldığı belirtiliyor. Orta Asya'dan gelen sembolizmin İslam felsefesi ile kucaklaştığı bir şah eser olarak bilinen Kasımiye Medresesi günümüzde ise El Cezire Sanat Müzesi olarak ziyaretçilerini ağırlıyor.
Yapıları ve rengiyle doğallıkta zirve yapmış şehrin çeşmeleri de çok özel. Medreselerin ve avlulu camilerin hepsinde mevcut olan çeşmeler, asli görevlerinin yanında derin bir felsefeyi de barındırıyor. Genellikle eyvan içinde yer alan bu Artuklu dönemi yapılarında, çeşme ve su insan hayatına benzetilmiş. Mardin camilerinin en eskisi olan ve şehrin tam ortasında yer alan Mardin Ulu Camii'nin inşa tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte şehrin simgelerinden biri olan minaresinin kaidesindeki kitabeden tarihinde var olduğu anlaşılıyor. Caminin avlusundaki eyvanlardan biri çeşme olarak düzenlenmiş.
Mardin'in bir diğer simgesi, kalenin hemen altında yükselen Zinciriye Medresesi'dir. tarihli yapının revak kemerleri altında bir çeşme bulunuyor. Kanallı ve havuzlu çeşmede suyun kaynağı doğum, ilk havuz gelişme, ikinci havuz orta yaş, üçüncü havuzsa ölümü sembolize ediyor. Kaynağından doğan su, küçük havuzda çocukluk ve gençlik günlerini tamamlayıp daha büyük olan ikinci havuza doluyor. Oradan da mezar şeklindeki üçüncü havuza, kaçınılmaz sona akıyor. Bir başka anlatımla da hayatı simgeleyen büyük havuzdan çıkıp gidiyor. Bu arada su birinci havuzdan ikinci havuza akışta genişçe bir oluktan geçtiği için tıpkı gençlik yılları gibi ağır ağır akıyor. İkinci havuzdan son havuza geçişi sağlayan oluk dar olduğundan, su hızlı akıyormuş gibi görülüyor. Tıpkı orta yaştan sonra geçen yıllar gibi.
Mardin'in ikinci büyük medresesi Kasımiye, taş şehrin güney batısındaki tepenin altında bulunuyor. Artuklu döneminde yapımı başlatılan medreseyi, Akkoyunlu Hükümdarı Sultan Kasım yılları arasında tamamlatmış. İlk yapım tarihi bilinmiyor. Artuklu mimari özelliklerini taşıyan medresenin süslemeleri Zinciriye Medresesi'yle benzerlik gösteriyor. İnsan ömrünü sembolize eden geleneksel Artuklu çeşmesi diğer medreselerde olduğu gibi burada da mevcut. Fakat buradakinin hüzünlü hikayesi, bu eyvanlı çeşmeyi diğerlerinden daha özel kılıyor. Efsaneye göre medreseyi yaptıran Sultan Kasım'ın kafası, Timur tarafından burada kestirilmiş. Acılar içindeki kız kardeşi, ağıtlar yakarak başındaki yaşmağını çıkarıp yerdeki kana bulamış ve duvarlara saçmış. Eyvanın sağ ve sol duvarında halen mevcut olan izlerin Sultan Kasım'ın kanı olduğuna inanılıyor.
Bina Artuklu dönemi mimarisiyle inşa edilmiştir. İki katlı olan medrese, tek bir avlu etrafında yapılmıştır. Yapının güney cephesi ovaya bakar. Binanın giriş kapısı bu cephede bulunur. Kapı çeşitli işlemelerle süslüdür; ama bunların bir kısmı tahrip olmuştur. Binanın batısında ise Şafiiler tarafından kullanılan bir mescit mevcuttur. Dikdörtgen biçimli bu mescit, kubbeli bir yapıdır. Sünnilerin kullandığı mescit binanın doğusunda bulunur. Bu mescit Şafiilerin kullandığından biraz daha küçüktür. Yapının kuzeyindeyse çeşme yer alır.
Binada toplam yirmi üç medrese odası bulunur. Bunların on biri alt katta, on ikisi üst kattadır.
Medresenin avlusundaki havuzda akan suyun akışı ile doğumdan ölüme kadar insan hayatı ve sonrası simgelenmiştir: Çeşmeden çıkan su doğumu, döküldüğü yer gençliği, ince uzun oluk olgunluğu ve suların bir havuzda toplanması ölümü temsil eder. Daha sonra bu su kanallarla toprağa aktarılır ve bu da topraktan tekrar can bulur.
Gün doğduktan sonra güneş batana kadar cephe önemli olmaksızın tüm derslikler güneş ışığından faydalanabilir. Dersliklerin kapı yüksekliği bir metreden biraz fazladır. Bu yüksekliğin özellikle tercih edildiği ve öğrencinin hocasının yanına girerken başını eğmesi için yapıldığı bilirtilir. Günümüzde El Cezire Sanat Müzesi hizmet vermektedir.
oksabron ne için kullanılır patates yardımı başvurusu adana yüzme ihtisas spor kulübü izmit doğantepe satılık arsa bir örümceğin kaç bacağı vardır