08Aralık 2022
Vergi Hukukumuzdaki düzenlemelere göre belirli şartlar altında ödenen bazı vergilerin devletten geri talep edilmesi ve alınması mümkündür. Hangi vergilerin hangi şartlar altında iade alınacağı konusunda bilgi sahibi olunarak bu imkandan faydalanılabilir.
Ülkemizde satın alınan mal ve hizmetler için ücretle birlikte ödenen bir vergi türü olarak katma değer vergisi karşımıza çıkar. KDV olarak kısaltılan bu verginin bazı şartlarda daha sonra iade alınması mümkündür. Mevcut vergi mevzuatımıza göre KDV nihai tüketici tarafından üstlenilir.
İşte işletmelerin bu vergiyi nihai tüketiciye yansıtamadığı durumlarda ödediği miktarı devletten iade alma hakkı doğar. Gerekli prosedürü yerine getirerek ödeyeceği diğer vergilerden mahsup yoluyla ya nakit olarak iade alır. Buna vergi iadesi denir.
Katma Değer Vergisinin iade alınabilmesi için sunulan mal ve hizmetlerin belirli özellikleri taşıması gerekir. Bunlara örnek olarak şunlar verilebilir:
Sayılanlar tahdidi değildir. İstisnalarla ilgili tam ve güncel bilgiler Gelir İdaresi Başkanlığı kaynaklarından alınabilir.
Birçok işlem gibi KDV iadesi talepleri de online olarak yapılabilir. Burada muhatap bağlı olunan Vergi Dairesi Müdürlükleridir. Katma Değer Vergisine konu işleme göre başvuru için gerekli evraklar değişebilir. Bu konuda işin uzmanlarından ya da vergi dairelerinden bilgi alınabilir.
İşletmeler sundukları mal ve hizmetlerin temini için birtakım harcamalar yapar. Bu harcamalar için örneğin %18 oranında KDV öderken satış sırasında %8 KDV alıyorsa arada %10 oranında bir miktarı nihai tüketiciye yansıtamıyor demektir. Bu durumda arada kalan kısım hesaplanarak iadesi talep edilebilir.
Tüm süreçlerinizi kolayca yönetmek ve e-dönüşüm hizmetlerimiz için iletişim formumuzu doldurabilir ve bizimle irtibata geçebilirsiniz. Ayrıca 444 40 80 numaralı iletişim numaramız veya LimonDesk üzerinden bize taleplerinizi iletebilirsiniz.
KDV(Katma Değer Vergisi), ülkemizde mal veya hizmet alımları sırasında mal veya hizmeti teslim alanın teslim edene ödediği tüketim vergisidir. Katma Değer Vergisi’nin içinde barındırdığı indirim mekanizması ve mahsubun, satış yapılan son tüketicinin dışında kalan kişilerin üzerinde verginin kalmamasını KDV iadesi sağlar. KDV’nin yüklendiği taraf, hizmet ya da malı satın alan son tüketicidir. KDV iadesi bazı durumlarda geçerli değildir çünkü bazı faaliyet türlerinin satışında KDV uygulanmaz veya çok düşük bir oranda uygulanır. Bu durumda satıcılar, kendinden önceki aşamada meydana gelen alım-satım işleminde KDV’yi yansıtmamaktadır. Böylece vergi, satıcıların üzerinde kalır. Diğer yandan, alıcılar bazı durumlarda yasal yükümlülükler nedeniyle KDV’nin bir bölümünü ödemek zorunda değildir. Bu durumda verginin vergi dairesine yatırılması gerekir. İşte, bu gibi durumlarda KDV iadesi gerçekleştirilir.
KDV iadesinin, ticari olayın meydana geldiği yılın sonuna kadar kullanılabilmesi için yasa değişikliği yapılmış ve 01.01.2019 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
KDV iadesi her sektörü kapsamaz. KDV iadesinden yaralanabilecek işlemlerin bazıları şunlardır;
Mal veya hizmet ihracatı yapan kurum ve kişiler, KDV iadesi alabilir. Mal veya hizmetlerin yurt dışı için satışı, kanuna uygun bir şekilde gerçekleştirilerek KDV alabilmeleri sağlanır. Maliye Bakanlığı, bazı özel durumlarda vergi alacaklarını garanti altına almak için vergi mükelleflerine KDV kesintisi yapma hakkı vermiştir. Bu kişi ya da kurumlar, yapılan kesintinin miktarını, tüm gerekli dosya ve evrakları tamamlamaları halinde vergi dairesi üzerinden KDV iadesi talebinde bulunabilir.
KDV iadesinin, ticari olayın gerçekleştiği yılın sonuna kadar kullanılabilme hakkı vardır. 01.01.2019 yılı itibariyle yürürlüğe giren yasaya göre, bu tarihten sonra oluşan işlemlerde tam istisnadan kaynaklanacak KDV iade alacakları, bu istisna durumunun gerçekleştiği yılı izleyen yılbaşı itibariyle 2 yıl süresince iade talep dilekçesi verilerek gereklik işi ya da kurumlarca talep edilmelidir. Bu süre içinde KDV iade talebi gerçekleştirilmezse zaman aşımı söz konusu olur.
KDV iadetalebi, internet üzerinden yapılacaksa İnternet Vergi Dairesi üzerinden kullanıcı kodu ve şifre girişiyle bu mümkündür. Sisteme giriş yapıldığında işlem seçenekleri arasında KDV iade talebi listelerini gönderme işlemi de bulunur.
KDV iadesini bir örnekle açıklayacak olursak; bir işletme, sunduğu hizmet ya da ürettiği mal satın aldığı bir hammaddeye %18 KDV ödüyor fakat sattığı ürün ya da hizmeti %1 KDV ile satıyorsa, başlangıçtaki KDV miktarını son tüketiciden alamıyor demektir. Böyle bir durumda, ödemiş olduğu KDV’nin iadesini talep edebilir.
KDV iadesi işlemlerikapsamında, her bir iade talebi için farklı belgeler talep edilir.3065 sayılı kanunun öngördüğü iade talebi belgeleri aşağıdaki gibidir:
11. maddeye göre iade talebi evrakları;
13. maddeye göre iade talebi evrakları;
29. maddeye göre iade talebi evrakları;
KDV Kanunu’nun 11, 13, 14 ve 15.maddeleri uyarınca vergiden istisna edilmiş bulunan işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen Katma Değer Vergisi, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilir. Vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması hallerinde indirilemeyen KDV, Maliye Bakanlığınca tespit edilecek esaslara göre iade olunur. Bakanlar Kurulunca vergi nispeti indirilen teslim ve hizmetlerle ilgili olup yılı içerisinde indirilemeyen ve tutarı Bakanlar Kurulunca tespit edilecek sınırı aşan verginin iade edilmesi gerekir. %1 ve %8 orana tabi mal ve hizmet satan işletmeler, indirimli orana tabi teslimleri nedeniyle KDV iadesi alabilirler.
Katma Değer Kanunun 1.maddesi kapsamına giren ve net alanı 150 m2’ye kadar olan konut teslimlerinde, KDV oranı (% 1) olarak uygulanır. 150 m2'yi aşan konutların tesliminde ise genel vergi oranı uygulanır. Bu vergi oranı, CB Kararıyla 31/12/2019 tarihine kadar % 8’dir. %1 KDV li konut satışlarından dolayı yüklenilen ve indirim yolu ile giderilemeyen KDV’nin iadesi talep edilmektedir.
İlgili diğer içeriklerimiz için;
Katma Değer Vergisi Nedir? KDV İadesi Nasıl Alınır?
KDV 2 Nedir? Nasıl Hesaplanır?
KDV Hesaplama ve KDV'den Matrah Bulma Nasıl Yapılır?
KDV iadesi uygulaması farklı durumlarda sağlanabilir. Bazı faaliyet türleri bünyesinde yer alan mal ya da hizmet satışlarında KDV uygulaması ya çok düşük oranlı olur ya da hiç olmadan gerçekleştirilir. Bu gibi durumlarda satıcı kendinden önceki aşamadan doğan alım ve satım işleminden aldığı KDV’yi alıcıya yansıtamaz.
Vergi satıcının üzerinde kalır. Bazı durumlarda da, alıcı yasal yükümlülükleri aracılığı ile satıcıya Katma Değer Vergisi’nin bir kısmını ödeyemez ve onun dışında vergi dairesine yatırmak zorunda kalır. Bu gibi durumlarda söz konusu olduğu zaman KDV iadesi devreye girer. Mevzuata göre iade hakkı doğuran başlıca işlemler şu şekildedir;
İhracat istisnası,
Değerli maden arama işletme,
Liman ve havaalanı arama işletme,
Uluslararası taşımacılık,
Boru hatları ile taşıma,
Petrol arama,
Teşvik belgeli yatırım malları,
Engellilere araç teslimi.
KDV İadesini Kimler Alabilir?
KDV iadesini, mal ve hizmet ihracatı yapan kurumlar ve kişiler alabilirler. Yapılan mal ya da hizmetlerin yurt dışı için yapılması durumunda kanuna uygun olarak gerçekleştirilmesi ise KDV iadesi alabilmelerine imkan sunar. Bazı özel durumlarda Maliye Bakanlığı'na vergi alacağını garantiye almak için vergi mükelleflerin tarafından belirlenmiş oranlarda KDV kesintisi yapma hakkı tanınabilir. Bu kişi ya da kurumlar, tüm gerekli dosyaları, yapılan kesintinin miktarını ve evrakları tamamlamaları durumunda vergi dairesi üzerinden KDV iadesi talebinde bulunma imkanı sunuluyor.
KDV İadesi Hesaplama
KDV iadesini bir örnek yardımı ile açıklayacak olursak, bir işletme, ürettiği malı satın aldığı bir ham madde için ya da verdiği bir hizmet oranında KDV ödüyor ama sattığı ürün ya da hizmeti %1 KDV oranı ile satıyorsa, başlangıçtaki KDV miktarını son tüketiciden alamaz. Bunun sonucunda da, ödediği olduğu KDV’nin iadesini talep edebilir.
Hangi Durumlarda KDV İadesi Hakkı Doğar?
KDV iadesi her ürünü ya da hizmeti ve her sektörü kapsamaz, bununla ilgili tüm detaylar kanunda belirtilir. KDV iadesinden yaralanabilecek olan işlemlerin bazıları şunlardır;
Havalimanları ve gemi limanlarında gerçekleştirilen hizmetler
Mal ya da hizmet ihracatı
Ulusal güvenlikle ilgili hizmetler ve teslim faaliyetleri
İhtisas ya da ticaret borsaları aracılığı ile yapılacak ürün senetlerinin ilk teslim işlemi
Petrol arama faaliyetleri
Kızılay’a yapılan teslim ve hizmetler ile bu derneğin teslim ver hizmetleri
Platin, altın ve gümüş arama ve zenginleştirme faaliyetleri
İşyeri ve konutların ilk teslimi