Keratin Kan Tahlili

Kreatinin, kasta enerji kaynağı olarak görev yapan bir kreatin fosfat metabolitidir. Bu molekül, kas kütlesine bağlı olarak değişse de, vücutta oldukça sabit bir oranda üretilir. Erkekler daha büyük iskelet kitlesi nedeniyle kadınlardan daha yüksek kreatinin seviyelerine sahip olma eğilimindedir. Peki, kreatinin yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir? Merak edilen tüm detaylar haberimizde...

Sozcu.com.tr

Yayınlanma: 08:28 - 21 Aralık 2018 Güncellenme:

Kan dolaşımı yoluyla böbreklere taşınan daha sonrasında böbrekler tarafından filtrelenen ve idrar yolu ile vücuttan dışarı atılan kreatin hakkında bilinmesi gerekenleri haberimizde bulabilirsiniz… Şimdi, kreatinin nedir? Kreatinin yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir? İşte cevapları…

KREATİNİN NEDİR?

Kreatinin, kas metabolizmasından üretilen kimyasal bir atık moleküldür. Kreatinin, kaslarda enerji üretimi için büyük öneme sahip bir molekül olan kreatinden üretilir. Vücudun kreatininin yaklaşık % 2’si her gün kreatinine dönüşür. Kreatinin kan dolaşımı yoluyla böbreklere taşınır. Böbrekler kreatininin çoğunu filtreler ve idrar yoluyla vücuttan dışarı atar. Vücuttaki kas kütlesi günden güne nispeten sabit olduğundan, kreatinin üretimi normal olarak günlük olarak değişmeden kalır.

Kandaki normal kreatinin seviyeleri yetişkin erkeklerde desilitre başına (dL) yaklaşık 0.6 ila 1.2 miligram (mg) ve yetişkin kadınlarda desilitre başına 0.5 ila 1.1 miligramdır. (Metrik sistemde, bir miligram, bir gramın binde birine eşit bir ağırlık birimidir ve bir desilitre, bir litrenin onda birine eşit bir hacim birimidir.)

KREATİNİN YÜKSEKLİĞİ NE ANLAMA GELİR?

Kanda kreatinin yüksekliği genelde böbrekte bir sorun olduğu anlamına gelir. Hem akut hem de kronik böbrek yetmezliklerinde yükselir. Bu testin seviyesi ne kadar yüksekse böbrek fonksiyonları o kadar bozulmuştur. Bu testin 4 mg/dL seviyesinin üzerinde olması böbrek fonksiyonlarında ciddi bozukluk olduğunu gösterir. Bu testin 10 – 12 mg/dL üzernde olması diyaliz gerektiren bir duruma işaret eder.

Yüksek kreatinin belirtileri şunlardır:

– Bulantı, kusma
– İştahsızlık
– Ellerde, ayaklarda şişlik, vücudun su toplaması, ödem
– Halsizlik, yorgunluk
– Nefes darlığı
– Bilinç değişikliği
– Cilt kuruluğu
– İdrar miktarında azalma veya artma
– Tansiyonda yükselme

KREATİNİN DÜŞÜKLÜĞÜ NE ANLAMA GELİR?

Kreatinin düzeyinin normalden düşük çıkmasının hiç bir klinik önemi yoktur. Kreatinin düşüklüğü ile gelen semptomlar altta yatan duruma bağlıdır. Aşağıda belirtilen durumlar kreatinin düşüklüğüne neden olabilir:

– Kas distrofisine benzer kas hastalıkları: Herhangi bir kas hastalığının semptomları arasında kas zayıflığı, kas sertliği, kas ağrısı ve hareket kabiliyetinde sınırlılık vardır.

– Karaciğer rahatsızlıkları: Karaciğer fonksiyonunun kötü olması, kreatin üretimine engel olur, bu da düşük kreatinine neden olabilir. Semptomlar sarılık, karın ağrısı, karın şişkinliği, kanlı veya katranlı dışkıları içerir.

– Aşırı su kaybı: Hamilelik, aşırı su alımı ve bazı ilaçlar buna neden olabilir.

Yetersiz beslenme, ağır kilo kaybı ve uzun süredir devam eden hastalıkları olan kişilerde kas kütlesi zamanla azalır ve bu nedenle kreatinin düzeyi yaşları için beklenenden daha düşük olabilir.

hamileliknefes darlığı

Kreatinin nedir?

Kişiler kan tahlili yaptırdıklarında, zaman zaman kreatinin kelimesini görmektedirler. Bu kan testi sonuçlarından, kişinin sahip olduğu kas miktarını ve böbreklerinin sağlıklı olup olmadığı öğrenilebilmektedir.  Kreatinin seviyesine kan testlerinin haricinde idrar numuneleri ile de bakılabilmektedir. Kaslarda kreatinin adı verilen bileşik üretilir ve bu bileşiğin yıkılması sonucu oluşan ürüne kreatinin denmektedir. Kreatininin kan da bulunma seviyesi belirli özelliklere göre değişiklik gösterebilmektedir. Bu faktörler arasında; yaş, cinsiyet ve kas kütlesi gösterilebilir. Böbrekler kaslarda yıkılan bu atık ürünü filtreleyerek idrarla birlikte vücuttan atar. Bu esnada vücutta üretim ve atılım arasında bir denge oluşur. Kreatinin seviyesi de olması gereken seviyelerde korunur.

Böbreklerin düzgün çalışmaması durumunda ise kandaki ve idrardaki miktar olması gereken düzeyden fazla çıkar. Bunların haricinde beslenme ve fiziksel aktiviteler de kreatinin seviyesini etkilemektedir.

Kan kreatinin testi nedir?

Kreatinin düzeyleri kan testlerinden veya idrar testlerinden kontrol edilebilmektedir. Kan testleri ile yapılan kan dolaşımındaki kreatinin miktarının ölçülmesi işlemine serum kreatinin denilir. İdrardaki kreatinin seviyesini ölçme işlemine ise kreatinini klirensi denmektedir. Serum kreatinin ise, kan dolaşımında bulunan kreatinin seviyesini ölçme de yardımcı olmaktadır.

Kreatinin seviyeleri genel olarak böbrek fonksiyonları hakkında fikir sahibi olmamızı sağlamaktadır. Böbrek sağlığı hakkında bilgi veren önemli parametrelerden biri olan GFR (glomerüler filtrasyon) hızını tanımlamaya yardımcı olur.

Kreatinin yüksekliği neden olur?

Kreatinin vücuttaki böbrek fonksiyonlarını gösteren en önemli parametrelerden bir tanesini oluşturmaktadır. Kreatinin normal değeri erkeklerde desilitre başına 0.6 ile 1.2 mg arası olmaktadır. Yetişkin kadınlarda ise desilitre başına 0.5 ile 1.1 mg arası olmalıdır. Kreatinin değeri yükseldikçe kişinin böbrek yetmezliği seyri de aynı oranla artmaktadır. Kronik böbrek yetmezliği denilen durumda da kreatinin seviyesi oldukça yüksek derecelere çıkmaktadır. Kreatinin seviyesi yüksekliğinde tedavi edilmediğinde bir süre sonra kalıcı hale gelebilmektedir. Akut sebepler arasında çeşitli kullanılan ilaçlar böbreklerde etki yapabilmektedir. Bunların dışında bazı viral hastalıklar böbreklerde ani böbrek yetmezliği tablosu oluşturabilmektedir. Kronik hastalıkların başında ise şeker ve hipertansiyon hastalıklarının geldiğini söyleyebiliriz. Bu rahatsızlıklar yüksek basınca ya da yüksek şekere bağlı olarak zamanla böbreklerin süzme görevini bozmaktadır.

 Kreatinin Nedir?

Kreatinin vücutta bulunan kasta enerji kaynağı olarak kullanılmaktadır. Erkeklerde daha büyük bir iskelet kitlesi olduğu için kadınlardan daha yüksek kreatinin seviyesine sahiplerdir. Kısaca kreatinin kas metabolizmasında üretilen kimyasal bir atık molekülü olarak bilinmektedir. Kaslarda enerji üretimi için kreatinin çok önemli bir yere sahiptir.

 Kreatinin Kaç Olmalıdır?

 Kandaki kreatinin seviyelerine çok dikkat edilmesi gerekmektedir. Normal bir vücutta kandaki normal kreatinin seviyesi yetişkin olan erkeklerde desilitre başına kreatinin seviyesi (dL) başına 0.6 İLE 1.2 miligram olması beklenir. Yetişkin kadınlarda ise bu oran desilitre başına 0.5 ile 1.1 miligramdır.

 Kreatinin Yüksekliği ve Düşüklüğü Neden Olur?

 Kreatinin seviyesinin yüksekliği ve ya düşüklüğü çeşitli sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Kandaki kreatinin yüksekliği meydana geldiğinde böbrekte bir sorun olduğu anlaşılır. Kişilerdeki böbrek yetmezliği durumunda kandaki kreatinin seviyesi yükselebilir. Kandaki kreatinin seviyesi ne kadar yüksek ise böbrek fonksiyonları da o kadar bozulmuş olur. Bu durumda kişide cilt kuruluğu, yüksek tansiyon, halsizlik ve iştahsızlık olabilir. Kandaki kreatinin seviyelerinin normalden daha düşük olması klinik olarak önemli değildir. Ancak kreatinin düşüklüğünün altında yatan durumlar iyice incelenmelidir.

 Yüksek Kreatinin Belirtileri Nelerdir?

 Kanda yüksek kreatinin seviyesi olmasının bazı belirtileri bulunur. Kişide bulantı ve kusma ortaya çıkabilir. Aynı zamanda iştahsızlık, halsizlik ve yorgunluk da yüksek kreatin belirtileri arasında yer almaktadır. Vücudundaki kreatinin seviyesi yükselen kişilerin ellerinde, ayaklarında şişlik, su toplaması ve ödem de oluşabilir. Ayrıca bilinç değişiklikleri yaşanırken idrar miktarında artış ve ya azalış olabilir.

 Kreatinin Düşüklüğüne Neler Neden Olur?

 Bazı durumlarda kreatinin düşüklüğü oluşabilir. Kreatinin düşük olmasının nedenlerinden birisi aşırı su kaybı olarak ortaya çıkar. Özellikle hamilelik dönemi, bazı ilaçların kullanımı da buna neden olabilir. Kas hastalıkları ve ya karaciğer rahatsızlıkları da kreatin düşüklüğüne neden olabilir.