Kişileştirme Söz Sanatları

Teşhis bir edebi sanat türüdür. İnsan dışındaki varlıkları insan özelliğiyle donatma, kişileştirme sanatıdır. Edebiyat dışında hitabet sanatında (retorik), görsel sanatlarda, dini metinlerde vs. de kullanılır.

Örnekler[değiştir Yazdır! Yazdır!

7. Sınıf Türkçe Söz Sanatları (Abartma, Benzetme, Kişileştirme, Konuşturma, Karşıtlık) konu anlatımı

Haberin Devamı

1.A. Şiirde Abartma (Mübalağa) Sanatı

 Özellikle Divan şiirinde abartma sanatına çok yer verilir. Kaside türündeki şiirlerde sevgilinin meziyetleri ve güzelliği abartılır. Örneğin Baki, bir şiirinde sevgilisine ayna verilmemesi gerektiğini söyler. Eğer sevgilisi aynada yüzünü görürse kendi yüzüne aşık olabilir ve şairi unutabilir. Bunun gibi birçok mübalağa türü Divan şiirinde yer alır.

 Yiğitlik ve kahramanlık konularını işleyen halk edebiyatında da bu sanat oldukça sık kullanılır. Kahramana insanüstü birçok özellik atfedilir.

1.B. Roman ve öykülerde (Mübalağa) Sanatı

Örnek -1-

 ''Bıraksalar bir hafta uyuyabilirdim.''

 Yazar, bu cümlede karakterin ne kadar yorgun olduğunu dolaylı bir şekilde ve abartarak anlatıyor.

Örnek -2-

 ''Aslı'nın güzelliği karşısında dili tutulmuştu.''

 Dili tutulmak bir deyimdi. Bir olay ya da kişi karşısında aşırı heyecanlanmak anlamına gelir.Bunun dışında birçok daha abartılı bir anlama sahiptir.

Örnekler:

 - Dilim damağıma yapıştı. (Susuzluğu anlatmak için kullanılır)

 - Bin dereden su getirmek. (İşi zorlaştırmak, bir işin yapılmasını engel olmak anlamında kullanılır)

 - Bir deri bir kemik kalmak (Birdenbire, fazla zayıflayan insanlar için kullanılır.)

 - İki ayağı bir pabuca girmek (heyecanlanmak, paniklemek anlamında kullanılır.)

Haberin Devamı

2- Benzetme:

 Diğer isimleri mecaz-ı mürsel ve teşbihtir.Cümlelerde bir benzeyen ve bir benzetilen öge bulunur. Bu ögeler bir edat ile (gibi, kadar( birbirine bağlanır.

Örnek -2-

 ''Ali'nin yüzü kireç gibi bembeyaz kesildi.''

 Ali'nin yüzü - Benzeyen

 Gibi - Edat

 Kireç - Benzetilen

Örnek -2-

 ''Benim babam dağlar kadar heybetli bir adam.''

 Babam - Benzeyen

 Gibi - Edat

 Dağlar - Benzetilen

3- Kişileştirme:

 İnsan dışında canlı - cansız tüm varlıklara insana özgü nitelikler verilmesine denir. Teşbih adıyla da bilinen bu sanata masal ve fabl türündeki eserlerde sıklıkla raslanır.

Örnek -1-

 ''Karınca sıcak yaz günlerinde çalışmaya devam etti. Ağustos Böceği ise çalışan karıncayla alay edip tüm gün saz çalarmış. ''

Haberin Devamı

 Ağustos böceğinin karıncayla alay etmesi ve saz çalması teşbih sanatına örnek olarak gösterilebilir. Her iki özellik de insana özgüdür.

Örnek -2-

 ''Bahçedeki tüm çiçekler başını eğmiş, Selma Hanım'ın yasını tutuyordu.''

 Birinin yasını tutmak da insana özgü niteliklerinden biridir. Yazar, bu cümlesiyle güllere, insani bir nitelik

4- Konuşturma:

 En çok fabl türündeki kısa öykülerde kullanılır. Diğer adı ''İntak'' olan bu sanatta verilmek istenen dersler hayvanlar üzerinden okura aktarılır.

Örnek -1-

 ''Tilki, kargaya sesinin çok güzel olduğunu söyledi. Kargadan şarkı söylemesini istedi. 'Karga, şarkı söylemeye başlayınca ağzındaki peynir düştü.''

Haberin Devamı

 Tilkinin kargayla konuşması teşbih sanatına örnektir.

5- Karşıtlık:

 Tezat adıyla da bilinir. Yazar, anlatımı güçlendirmek için iki zıt kelimeyi aynı cümlede kullanır. .

Örnekler:

 1- Ağlanacak haline gülüyorsun!

 Tezat kelimeler: Ağlamak - Gülmek

 2- ''Dışarısı yaz olsa da

 İçim kış gibi.''

 Tezat Kelimeler: Yaz - Kış