Kirk Gezmesinde Neler Verilir

Mis kokulu yavrunuzu kucağınıza almanın heyecanını geride bırakırken 40 uçurma denilen zamana adım adım yaklaşıyorsunuz. Geçmişten günümüze gelen ve hala uygulanan bir ritüel olan bebek 40’ı, aslında yavrunuzun ilk banyosudur.

Eski inanışlara göre yeni doğan bebeklerin kötülüklerden ve hastalıklardan korunması için 40 gün boyunca evden çıkmaması gerekirmiş. Bizler ise bebeğin 20’si yani yarı kırkı işlemini bebek 20 günlük olunca yaparız. 

Bebeğin Yarı Kırkı Nedir?

Adetlerimizden kaynaklı olarak 40 gün boyunca dışarı çıkarmadığımız yenidoğanların 20. günde banyo yaptırılmasına yarı kırk denir. 

• Günümüzde daha çok kırk çıkarma yöntemiyle aynı olarak bilinir ve aynı şekilde yapılır.
• Annenin ve bebeğin iyileşme süresi olarak adlandırabileceğimiz bir süredir. Yetişkinler için genelde 20’sini çıkartmak kavramı bebeğin 40’ını çıkartmak kavramıyla aynı anlamı ifade eder. Tek farkı biriniz 20. günde yapılıyor olmasıdır.    
• Tamamen annelerin tercihine bağlı olarak yapılan geleneksel bir şeydir. 
• Lohusalık dönemini atlatmak ve bebekle anne arasındaki bağın tamamen kurulması, birbirlerine alışması, bebeklerin göbeklerinin iyileşmesi olarak önemli görülmektedir. 
•  Eski zamanlarda bebeklerin kötülüklerden ve kötü hastalıklardan korunması için 40 günlük bir süreye ihtiyaç duyulurmuş. Bu nedenle kırkı çıkmak, kırklanmak deyimi ortaya çıkmış. Bizim konumuz her ne kadar yarı kırkı olsa da uygulanan ritüel aynıdır.

Yarı Kırk Banyosu Nasıl Gerçekleşir? Gerekli Bir İşlem midir?

40’ına kadar dışarı çıkarmadığınız bebeğinizin suyla buluşma anı 20. gününde gerçekleşir. Eski inanışlarda 20. günde bebeğin göbek kordonu düşer ve artık kötülükler ona bulaşamaz.

Banyo 

Her kültürde farklı farklı banyo yaptırılan bebeklerde yarı kırk suyunu anne ve bebek birlikte banyo yaparak kullanır. Daha yaygın rastlanan bir diğer yöntemde de bebeğe ayrı bir su hazırlanır. Bu su 20’si çıkarılan bebek için 20 defa dua okunarak, 40’ı çıkan bebek için 40 defa dua okunarak bir kaba alınır.

Suyun içerisine 20 farklı eşya (anne yüzüğü, taş vb. değerli görünen objeler) ya da 20 farklı taş atılır. Bebeğinizi yıkarken objeleri sudan çıkarıp ya da suyu süzerek su dökersiniz.

Her anne, bebeğini doğumdan sonra 20. gün yıkayacak diye bir kaide asla yoktur. Hevesli olan bebeveynler ve kültürlerinde bebek kırkı uçurma olan aileler bu işlemi yapabilir. Herhangi bir bilimsellik ya da dinsel bir inanış temeli içermemektedir.

Yarı Kırk Banyosunda Kullanılan Objeler

Bebeğin 20’si banyosunda yıkama suyu içerisine atılan objeler özenle seçilir. Çünkü her birinin farklı bir anlamı vardır ve genellikle aşağıdaki objeler tercih edilir. 

Geleneksel olarak farklılık gösteren objeler içerisinde değişmeyen tek şey, anne yüzüğü olsa gerek. Yarı kırk banyosu için hazırlanmış olan suda annenin kullanmış olduğu yüzük atılır.

Bazı yörelerde temiz çakıl taşı suya atılır, bebeğin taş gibi sağlam olması yönünde etkili olacağı söylenir. Taş kullanılması durumunda kırk çıkarırken 40 tane, yirmisi çıkarılırken 20 tane toplanıp suya atılırmış. Kültürden kültüre farklılık göstermektedir.

Değerli görülen altın ya da gümüş bir takı da suya atılan bir başka obje seçeneğidir. O suyla yıkanan bebeğin bereketli ve kazançlı bir ömrü olsun diye konulur. Ayrıca altının güneşi temsil etme, aydınlık ve parlak bir gelecek verme amaçlı kullanıldığı da oluyor.

Gümüş ise ayı temsil eder ve bebeğin ay gibi parlak ve ışıklı bir ömre denk gelmesini dilemek için kullanılır. 

Pirinç bereketi temsil ettiği için, çoğu kırk çıkarma ve bebeğin 20’si çıkarma banyolarında kullanılmaktadır. Suya atılarak değil de küçük bir kesede, bebek yıkanırken bekletilerek kullanılmaktadır.

Kötü gözlerden korunmak için suya atılır. Nazar boncuğunun klasik anlamını kullanarak, minik yavrunun göze gelmesi engellenir.

Mis kokan bebekler daha güzel koksun diye suya kurutulmuş esanslı çiçekler atılabilir. Güzel koktuğu ve şifa verdiği için çoğunlukla gül yaprakları kullanılsa da diğer çiçekler de kullanılabilir.

Suya atılacak paralar yine bereketi temsil etmektedir ve hayatı boyunca bol, bereketli bir ömrü olması için kullanılır. Paraları, bebeğinizin yıkandığı suya değil de yıkandıktan sonra atmanız hijyen bakımından daha sağlıklı olacaktır.

Saymış olduğumuz malzemeler, kültürden kültüre değişiklik gösterir. Bu nedenle sizler bu işlemi uygularken dilediğiniz objeyi tercih edebilirsiniz.

Önemli olan bu objeleri su ile beraber bebeğin üzerine dökmemeye dikkat etmektir. Aksi takdirde başına düşerken canını acıtabilir hatta ağzına kaçarak boğulmalara bile sebep olabilir. 

Yarı Kırk Banyosundan Sonra Ne Olur?

Bu kadar özen ve titizlikte yapılan 20 uçurma işleminden sonra bebeğinizle ilgili aşağıdaki konularda değişiklikler yaşanacağı düşünülür. 

• Banyosu yaptırılan bebek, artık kötülüklerden uzak, hastalıklara karşı savaşçı ve bu dünyaya hazır demektir. 
• Tıpkı kırk çıkarmada olduğu gibi dileyen anneler tarafından bebek dışarı çıkarılabilir. Genelde adetten 7 farklı eve bebeğin yarı kırkını uçurmaya gidilir ve bu evlerden de sizlere çeşitli hediyeler verilmesi beklenir. 
• Bazı geleneksel farklılıklara göre gitmek için seçilen evlerin huzurlu, ferah ve mutlu evler olmasına dikkat edilir. Böylece bebeğin yuvasında ve ileriki hayatında da ferah bir yaşamı olacağına inanılır. 
• Gezmeye çıkan anne ve bebek yeni ve temiz kıyafetler giymelidir. İnanışa göre yeni ve temiz bir hayata başlamak için aynı zamanda kıyafetler de derli toplu olmalıdır. 
• Gidilen evlerde bebeğin ihtiyaçlarını karşılayacak olan; bebek bezi, biberon, tulum vb. çeşitli ihtiyaçlar hediye edilir.
• En çok verilen hediyeler; pirinç, şeker, tuz ve yumurta gibi besinlerdir. Tabii bunlar yemek için değil, hepsinin ayrı ayrı simgelediği şeylere dikkat çekmek için hediye edilir. Çoğunlukla bereket, sağlık vb. olayları simgelemektedirler. Bazı geleneklerde bahsettiğimiz hediyeler, gezmeye giden miniklerin saç, bacak, kol ya da başka bölgelerine sürülerek ikram edilir. Tek tek ne anlama geldiklerine bakacak olursak;

Tuz: Bebeğin tadı tuzu ömrü boyunca yerinde olsun diye.

Şeker: Her zaman iyi ve tatlı bir hayat için.

Pirinç: Bereketi bol bir yaşam için.

Yumurta: Sağlıklı bir ömür geçirmesi için.

Bebeğin 20’si veya yarı kırkı denilen şey kırk uçurma ile aynı yöntem olup tek farkı uygulandıkları zaman dilimidir. Sizlerin de böyle şeylere merakınız varsa yirmi ya da kırk uçurabilir, bebeğinizin banyosunu bereketli objelerle doldurabilirsiniz.

İnanç olarak değil de gelenek olarak sürdürüldüğü kesin olan bu alışkanlığı yadırgamamak, geleneklerimize sahip çıkmak isteyenleri anlayışla karşılamak gerekir.

Günümüzde bebek geliyor partisi, diş buğdayı partisi vb. organizasyonlar oldukça talep görüyor. Yarı kırk olayına da bize büyük büyük annelerimizden kalmış sade bir parti gözüyle bakabiliriz.  

”Bebekler” ile İlgili makalelerimizi aşağıdaki bağlantıya tıklayarak ulaşabilirsiniz:

Bebekler: https://www.bebek.com/bebek/

Aklınıza takılanları yorum olarak iletebilirsiniz.

Sevgiler.

Yaşam

Kırk Uçurma Nedir? Kırk Uçurma Sepetine Ne Konur?

Kırk Uçurma Nedir?

Kırk Uçurma Sepetine Ne Konur?

Kırk Banyosu Nasıl Yapılır?

Türk adetleri içinde en çok sevdiğim 40 gezmesi... Bazı hurafelerden ayırarak güzel bir gelenek olarak uygulanabilir. Ancak din ve sağlıkla ilgili bir şey değildir. İki kızımda da çok güzel 40 gezmesi organizasyonları ile karşılandım. Ben de elimden geldiği kadar güzel organizasyonlar hazırlamaya çalışırım. Geçtiğimiz günlerde kuzenimin bebeği için 40 gezmesi hazırlığı yaparken pek çok yeni trend olduğunu gördüm. Bu trendleri sizinle paylaşmak istedim. Nedir bu kırklama ve kırk gezmesi? Nereden geliyor? Nasıl uygulanıyor? Yeni trendler neler, sizler için araştırdım.

Kırk çıkarma nasıl yapılır?

Kırklama, kırk çıkarma ya da kırk uçurma olarakbilinen bu gelenek, temelde bebeğin 40.gününde anneyle beraber yıkanması ve gezmeyeçıkmalarıdır. Ama tabii hem kırklama banyosundahem de kırklama gezisinde uygulanacakbir dizi ritüel var. Bu ritüellerin en önemlisi ise40 çıkarma banyosu.

Kırk çıkarma banyosu nasıl yapılır?

Kırk çıkarma banyosu; belli objelerletılsımlandırılmış ve dua okunmuş suyla,anne ve bebeğin kırklama annesi tarafındanyıkanmasıdır. Bebeği yıkayacak olan kırklamaannesi, bir aile büyüğü veya aile dostu olabilir.Bu kişinin, bilgisine, görgüsüne güvenilen;bilge birisi olması gerektiğine inanılır. Bugelenek çok eski bir gelenek olduğu vezaman içinde değişerek günümüze geldiği içinkırklama banyosunun nerede yapılacağıyla ilgiliiki farklı uygulama var günümüzde.Birincisinde kırklama banyosu sabah erkensaatlerde evde yapılır. Banyoyu yaptıracak kişi,gelirken yoldan, 40 taş ve 40 mevsim çiçeğitoplar. Bunlar kaynatılıp sterilize edildiktensonra, dualar eşliğinde banyo suyuna atılır.Ayrıca suyun içine nazar değmesin diyenazar boncuğu, ayı temsil için gümüş, güneşitemsil içinse altın atılır. Genelde kırklamaannesi de yanında minik bir altın getirir vesuyu hazırlarken fark ettirmeden bu altınıda suya atar. Kırklama annesi eğer abdestinialamamışsa, abdestini alır ve dualar eşliğindeellerini 40 kez banyo suyuna sokup çıkarır. Busudan 40 tas (kepçe) anne için, 40 tas (kepçe)de bebek için bir kenara ayrılır ve banyonunbitiminde "Su aşağı, boyu yukarı olsun! Su gibiömrü uzun olsun!" gibi cümlelerle bebeğinve annenin başından dökülerek, her ikisininde kırkı çıkarılmış olur. Banyonun bitimindensonra bebeğe kırklık kıyafetleri giydirilir. Bukıyafetlerin yeni olması gerektiğine inanılıyor.Anne de en şık kıyafetlerini giyer ve böylecekırk gezmesine çıkmaya hazır hale gelinmişolur. İkinci banyo geleneğinde ise kırklamabanyosu, gidilen kırklama evinde, ev sahibitarafından yaptırılır. Banyo ritüeli aynıdır.

KIRK UÇURMA ADETLERİ NELERDİR?

Kırk çıkarma banyosundan sonra 7 eve gezmeye gidilmesi âdeti olsa da günümüz koşullarında, hele de büyük şehirlerde bu mümkün değil. Anneanne ve babaanne gibi bir iki ziyaretle günü tamamlamak daha mantıklı. Gidilecek evin ferah bir ev ve ev halkının sağlıklı, mutlu bir yaşam süren bireyler olması önemli görülüyor. Bunun bebeğe de ferah ve sağlık getireceğine inanılıyor. Ziyarete gidilen evlerde, anneye mutlaka sütünün bol olması dileğiyle yarım bardak su ikram ediliyor ve annenin bu suyu mutlaka bitirmesi gerekiyor. Son olarak yine ziyarete gidilen evlerde bebeğe minik hediyeler verilir. Her birinin ayrı ayrı anlamı olan un, yumurta, tuz, şeker, pirinç gibi şeyler, eski zamanlarda bir bez ya da peçete içine sarılıp verilirmiş. Ama artık günümüzde çok şık sunumlu 40 uçurma sepetleri hazırlanıyor. Yine bu sepetin içinde de bahsi geçen nesneler, üzerinde anlamları yazılı şekilde diziliyor ve isteğe göre çeşitli ihtiyaç veya hediyeler de eklenebiliyor. Hatta daha süslü ve orijinal bir 40 uçurma sepeti için yumurtaları boyayanlar da oluyor.

BEBEĞEHEDİYE NEVERİLİR?

Kırkını uçurmaya gelen bebeğe altın, kıyafet veya bebek bezi, pişik kremi gibi ihtiyaçlardan oluşan bir sepet verilebilir. Her aile imkânlarına göre elinden gelen hediyeyi yapar. Ama verilmezse olmaz bir şey vardır. Ziyaret bittikten sonra anneye; un, şeker, yumurta, pirinç, tuz, bozuk para ve pamuk bulunan minik bir bohça verilir. Buradaki her nesnenin bir anlamı vardır.

SEMBOLİK ARMAĞANLARINANLAMLARI NELERDİR?

OLMAZSA OLMAZLAR

Un: Ak sakallı bir dede olup torunlarını görecek kadar uzun bir ömrü olsun. Şeker: Tatlı dilli olsun. Yumurta: Yumurta gibi sağlıklı ve gürbüz olsun. Pirinç: Hayatından bereket hiç eksik olmasın. Tuz: Tuz gibi tertemiz ve kolay akan bir ömrü olsun. Bozuk para: Hayatında maddi refah olsun. Pamuk: Tonton dedeler gibi ak sakallı oluncaya kadar yaşasın.

DİĞER NESNELERİN ANLAMLARI ISE ŞÖYLE:

İp: Uzun ve sağlıklı saçları olsun. Kahve: 40 yıllık hatrı olan dostlukları olsun. Kuran: Dini bütün bir insan olsun. Farklı ülkelere ait bozuk paralar: Çok gezen, çok kültürlü biri olsun. Sabun: Tertemiz bir alın yazısı olsun. Ekmek: Ailenin elinin ekmek tuttuğu günleri görsün, gurur duysun. Çörek otu: Şans hep senden yana olsun. Nazar boncuğu: Nazarlardan uzak olsun.

BURCU ILGIN

Yaşam

Anne Bebek

Her Annenin Yaptığı Bir Gelenek Olan 'Kırk Uçurma' Nedir? Kırk Uçurma Sepetine Neler Konur?

Özellikle ülkemizde yeni doğan bebeklere 40 günlük olana kadar özen gösterilir ve evden dışarı çıkarılmaz.

Kırk uçurma aslında çok eskilere dayanan bir Şaman geleneğidir.

Öncelikle belirtmek gerekiyor ki kırk uçurma kesinlikle dini bir gelenek değil.

Kırk uçurma için neler yapılmalı diyorsanız, ilk adımınız banyo olmalıdır.

Kırk uçurma banyosunda anne ve bebeğe bir başka kişi banyo yaptırır. Yani öncelik bu kişiyi seçmek olur.

Eve gelen kırklama annesi önce getirdiği taş veya çiçekleri temizler ve banyo suyuna atar.

www.cocukludunya.com

Bu işlemlerin ardından kırklama annesi abdest alır ve dua ederek ellerini 40 kez banyo suyuna batırıp çıkarır.

İkinci aşamada anne ve bebek evden çıkar ve aile büyüklerini ziyaret eder. Anne ve beben 7 ayrı ev gezmelidir.

Günümüzde kırk uçurma sepetleri hazır bir şekilde satılırken, bu şekilde geleneksel yürüten aileler hala mevcut.

Bu içerikler de ilginizi çekebilir 👇