Klasik Müzik Nedir?
Klasik müzik, Batı Avrupa kökenli bir müzik türünün ismidir. Bu müzik türü halk müziğinden ayrı bir yere sahip olmaktadır. Klasik müzik, yüzyıldan itibaren yaygınlaşmaya başlamıştır. Klasik müzik genel olarak yenilikçi ve aydınlanma yanlısı bir müzik ekolü olmuştur
Dönemleri, Bestecileri ve Enstrümanları Nelerdir?
Klasik müzik birçok farklı döneme ayrılmaktadır. Bu dönemlerin değişik özellikleri olduğu görülmektedir.
Romen Diyojen'in katkıları ile ilk besteler ortaya çıkmıştır.
Besteciler
Guillaume Dufay
Giovanni Pierluigi da Palestrina
Johannes Ockeghem
Bu dönemde daha süslü bir anlatım görülmektedir.
Besteciler
Antonio Vivaldi
Arcangelo Corelli
Jean-Baptiste Lully
Johann Sebastian Bach
Bu dönem Barok dönemine göre daha sade bir yapıya sahiptir.
Besteciler
Joseph Haydn
Wolfgang Amadeus Mozart
Christoph Willibald Gluck
Muzio Clementi
Bu dönemde müzik, kilise ve saray egemenliğinden çıkarak halka uzanmaya başlamıştır.
Franz Schubert
Mendelssohn Bartholdy
Gioacchino Rossini
Frederic Chopin
Jean Sibelus
Romantizm etkisi devam etmiş ve yeni bir modern tarz ortaya çıkmıştır.
Besteciler
Hans Zimmer
Richard Strauss
Gustav Mahler
Maurice Revel
Edward Elgar
James Horner
Klasik Müzik Enstrümanları
Keman
Viyola
Çello (Viyolonsel)
Kontrbas (veya sadece Bas)
Klavsen
Harp (Arp)
Flüt
Klarnet
Obua
Fagot
Trompet
Trombon
Korno
Tuba
Kormen
Timpani
Zil
Üçgen
Kastanyet
Çıngırak
Tef
Trampet
Batı müziğinde J. S. Bach ın ölümü olan yılında başlayıp, lü yıllarda sona eren müzik akımına Klasik Dönem adı verilmektedir. Kimi müzikologlara göre dönemin sona ermesi Fransız İhtilali iken, bazı müzikologlara göre de, Mozart ın ölümü olan yılıdır. Ancak her dönem için geçerli olduğu gibi dönemler belirli bir süreç içinde sona ererler. Bu yüzden net bir tarih vermek yanılgı olabilmektedir. Diğer dönemler baz alındığında çok kısa bir zaman dilimini kapsayan Klasik Dönem, bestecileri ve müzikal formları ile oldukça geniş bir dönemdir.
Klasik Döneme, klasik isminin verilmesi, bugün kullandığımız çoğu müzikal formun ve yapının bu dönemde bugünkü şeklini almasındandır. Aydınlanma felsefesi, müziğin üslubuna işlenmiştir. Dönemin müziği kendinden önceki Barok Dönemin aksine sade, yalındır. Barok Dönemde kullanılan sürekli bas yerini homofoniye, çembalo ise yerini piyanoya bırakmıştır. Yine aynı şekilde barok Dönemde ortaya çıkan süslemelerin kullanımı da bu dönemde farklılıklar göstermektedir. Rokoko akımı ile müziğe yeni bir yön verilerek, sadelik ön plana çıkartılmıştır.
Klasik Dönemin oluşumuna yy ortalarında kurulan Mannheim okulunun etkisi damgasını vurmuştur. Kilise ve saray etkisinde olan Barok müziğinin aksine müzik yavaş yavaş halka inmeye başlamış, saraylardaki konser salonları yerini, halkında müziğe ulaşabilmesini sağlayan büyük konser salonlarına bırakmıştır. Dönemde özellikle senfoni çok büyük gelişim göstermiş ve döneme Haydn ile damgasını vurmuştur. Aynı zamanda bale, opera, sonat ve konçerto da dönem müziğinde önemli bir yere sahiptir.
Müzik tarihinde Viyana Klasikleri olarak bilinen; Haydn, Mozart ve Beethoven, dönemin en önemli bestecileridir. Bu üç besteci piyano sonatları, konçertolar, senfonik eserler ile kendilerinden sonraki dönemlere ışık tutmuşlardır. Klasik Dönem müziğinde melodi ve armoni öne çıkartılarak sade bir biçimde uygulanmış, müziğin sadece soyluların değil tüm halkın kültürel yapısına hitap etmesi gerekliliği savunulmuştur.
Klasik Dönemin ilk evresi olarak, C. P. Emmanuel Bach ve Johann Stamitz önderliğinde kurulan Mannheim okulu önderliğinde, Erken Klasik Dönem olarak kabul edilir. Okul barok müziğinin görkem ve şatafatından kurtulma sade ve yalın müzik yapılmasının öncüsüdür. Mannheim okulunun kurduğu orkestra, nüansların ve müzikalitenin diğer besteciler tarafından duyularak, onlara esin kaynağı olmuştur. Gluck un opera sanatına yeni bir boyut kattığı dönemde bu zaman dilimine denk gelmektedir.
Yüksek Klasikler olarak ta bilinen ikinci evrede Klasik Dönemin doruğa ulaştığı dilimdir. Haydn ve Mozart bu anlamda bu evrenin en önemli bestecileridir.
Geç Klasikler olarak bilinen son evrede ise Beethoven ve Schubert müzikte ön plana çıkmaktadır. Her iki besteci içinde romantik dönemin kapılarını aralamışlardır diyebiliriz. Hem Beethoven hem de Schubert in hem Klasik hem de Romantik Dönem eserleri mevcuttur.
Küçük burjuvazinin Fransız ihtilali ile söz sahibi olması, müziğin Romantik Üsluba doğru yönlenmesini sağlamış, Beethoven ile birlikte Klasik Dönemin kapılarını kapatılarak, Romantik Döneme geçilmiştir.
Haydn, Mozart, Beethoven, Schubert, Stamitz, Gluck, Klasik Dönemin önemli bestecilerindendir.
Yazar: Ömer HOŞNUT