Kına Gecesi Hakkında Kısa Bilgi

Kına Gecesi düğünlerde, gelin kıza kına yakıldığı zaman yapılan eğlence. Kadınlara mahsus olan ve gelinin ailesi tarafından tertib edilen bu eğlence, asr-ı saadete (Peygamber efendimizin zamanı) kadar uzanan en eski İslam adetlerinden biridir. Bu yüzden yurdumuzun her tarafında umumiyetle çarşambayı perşembeye bağlayan gece yapılır. Şehir, kasaba ve köylerimizde yapılan kınagecesinde uyulan adet ve gelenekler esasta aynıdır. Ancak bazı yörelerimizde az çok farklılıklar göze çarpar.

Bu gece gelin olacak kızın eline kına yakılır. Kız evinde tertiplenen geceye oğlan evi, akraba ve komşular davet edilir.

Çarşamba günü, oğlan evinden birkaç kadın bir çanak içinde karılmış veya toz halindeki kına ile üzerine en güzelinden konan iki mumu kız evine götürürler. Kız evinde kadınlar kendi aralarında def çalarak eğlenirler. Gelini öven maniler söyleyerek geceye neşe katarlar. Gelini, güzel elbiseler giyinmiş, takınmış olarak ortaya getirirler. Eğlence bu sırada daha da coşkunlaşır. Bir müddet daha çalıp söyledikten sonra gelin kızın avuçlarına, parmak uçlarına ve ayağının baş parmağına kına yakma adeti vardır. Erkeğin ellerine bütün olarak kına koymak dinimize göre uygun değildir. Konulan kınaların yüksük, kedi pençesi, sıvama, kuşgözü gibi çeşitli ad ve çeşitleri vardır. Kınanın gelin kıza umumiyetle evli bir hanım tarafından yakılması adettir. Kına, geline yakıldıktan sonra, her kadın gücü nisbetinde kına tepsisine hediye para koyar. Toplanan bu para gelin kıza harcanır. Geline kınası yakılırken yörelere has maniler ile türküler söylenir. Buna “kına havası” denir. İlahiler de söylenir. Bu manilere sadece gelin değil, anneler, kaynanalar, görümceler, eltiler ile başka misafirleri de konu olur. Kına yakılması sırasında söylenen manilerle gelin kızı ağlatmak bazı bölgelerde büyük maharet kabul edilir.

Bir Örnek:

Atladı geçti eşiği Sofrada kaldı kaşığı Büyük evler yakışığı Ah! Gelin anam Gelin geldi kapımıza Altın doldu küpümüze Çamaşır var hepimize Ah! Gelin anam

Veya:

Getirin gelini kına yakalım Temizce, arıca kına karalım Gelinin sözünü hep tutalım A gelin, a güzel, kınan mübarek olsun!

Kız ise bunlara şöyle karşılık verirdi:

Keklik gelir seke seke Kulağında küpe küpe Ben annemden ayrılmazdım Ayırdılar çeke çeke

Kına sürüldükten sonra tülbentlerle bağlanır. Yakılan kınadan, gelinin kızkardeşleri de yakarlar. Daha sonra gelin kız odasına alınır, böylece kınagecesi sona erer. Oğlan evi veya misafirler uzak yerlerden gelmişlerse komşular tarafından misafir edilirler. Kasaba ve köylerimizde halen değişik şekillerde devam eden bu gelenek büyük şehirlerimizde hemen hemen tarihe karışmak üzeredir.

Kına gecesi eski dönemlerde sadece kadınlar arasında yapılan ve zaman içerisinde erkeklerinde ilave edildiği bir gecedir. Bu gece evlenecek olan kişi için oldukça önemli ve asla unutulmayacak olan bir gecedir.

Kına Gecesi Nasıl Yapılır?

Yöreden yöreye çok farklılık gösterse bile geleneksel kına gecesi düğünden hemen bir gün öncesi yatsı ezanından sonrasında gelinin baba evinde yapılmaktadır. O gece aslında evde yalnızca kadınlar olmaktadır. Hazırlıklar da bir gün önceden kına ve ikram edilecek olan çerezler göndermesi ile başlar.

 Yatsı ezanı ile birlikte misafirler kızın evine gelir. Sonrasında çerezler, kına helvası ve ya yiyecekler içerisinden ikramlar dağıtılır. Gelin yöresel bir kıyafet ve ya şık elbise giyerek bekar kızlar eşliğinde gelip kenara oturur.

Geleneksel Kına Geceleri Örf Ve Adetleri Nelerdir?

Geleneksel kına geceleri örf ve adetleri yöreden yöreye farklılık gösterse bile en bilinen kına adeti kınadan önce baba ocağından ayrılacak olan gelinin ağlatılmasıdır. Bu durum için kına yakılmadan öncesinde gelinin etrafında dönen bekar kızlar Yüksek Yüksek Tepelere ve ya Kınayı Getir Aney gibi aile anne ile baba temalı içli olan kına türküleri söylenir. Kına yakma esnasında gerçekleşen diğer adet ise gelinin elini açmamasıdır. Kınayı yakan “Gelin elini açmıyor” dediği zaman kayınvalide kına hediyesi şeklinde gelinin avucuna altın koyar. Bu gibi pek çok farklı kına gecesi örf ve adetleri yer almaktadır.

Geline Kına Nasıl Yakılır?

Geleneksel kına gecesinde gelin, kadife üzerinde değişik sırma ile kabartmalı dal ve ya yaprak işlemeleri yer alan bindallı adı verilmekte olan bir kıyafet giyer ve başına kırmızı tülden boncuklu bir örtü örter. Geleneksel kınayı hazırlama ile kınayı yakma görevi genelde mutlu ve huzurlu bir evliliği olan kadına verilmektedir. Kına bakır tas içinde hazırlanır sonra mumlar ile süslenmiş kına tepsisinin de üzerine konur.

Kına gecesinde bekar kızlar ellerinde olan mumlar eşliğinde evlenecek olan gelinin etrafında döner türkü söyler bir aile büyüğü kına tepsisini taşır. Kına gecesinde gelin ağlatma adeti yapıldıktan sonra sağ ele kına yakılır ve mendil ya da tülbent ile sarılıp eldiven takılır. Kına gecesinde kına yakılmasından sonra şerbetle yiyecekler ikram edilir sonrasında gelin misafirler ile birlikte eğlenmeye başlar.

Kına gecesi erkek tarafı ne yapar için söylenebilecek şey, tüm maliyetlerden sorumlu olmadığıdır. Bilindiği üzere kız ve erkek taraflarının birtakım sorumlulukları vardır. Örneğin kınayı kız tarafı mı yapar ile düğün kime ait olduğu bellidir. Bir tek Kına gecesi mekanını kim tutar kız tarafına aittir. Diğer kalanlar yani Kına gecesi masraflarını kim karşılar hem erkek hem de kız ailesine aittir. Bu tür organizasyonlar maddi açıdan aileleri zorlayabilir. Bu nedenle Kına gecesi malzemelerini kim alır sorumluluğu sadece kız tarafına yüklenmez.

Kına Gecesinde Erkek Tarafı Ne Yapar?

Kına düğünden önce yapılan ve geleneklerimizde yer alan bir organizasyondur. Kına gecesi kız tarafının bir arada olduğu, eğlendiği ve gelin adayına kına yakılan bir eğlencedir. Geleneksel tarafından bakıldığında gelin adayı ortada oturtulur. Yakın çevresi şarkı eşliğinde gelin adayının etrafında dönerler. Daha sonra gelin adayının genellikle avuç içine kına yakılır. Avuç içine kına yakılırken altın konulması da unutulmamalıdır. Kına gecesinde bu tür olaylar yaşanırken erkek tarafından pek kişi olmaz. Kına gecesi daha çok kız tarafına ait bir durumdur. Doğrudan kız tarafına ait organizasyon olsa da erkek tarafının yapması gereken sorumluluklarda vardır. Elbette erkek tarafın yapması gerekenler de geleneksel şeylerdir. Geçmişten bugüne kına gecesi organizasyonun bazı araç gereçleri erkek tarafı karşılar.

Kına Gecesi Masraflarını Kim Karşılar ve Malzemeleri Hangi Taraf Alır?

Genel olarak kına gecesi masraflarını erkek tarafı karşılar. Gelin adayının elbisesi, ayakkabısı, takacağı takıları, kuaför masrafını ve sayılabilecek birçok şeyi erkek tarafı karşılamaktadır. Yine kına gecesinde içilecek ve yenilecek malzemeleri de erkek tarafı karşılar. Bu durum geleneksel bir hal almış ve günümüze kadar bu şekilde gelmiştir.