Kokulu Gaz Problemi
Gaz sindirim sürecinin bir parçasıdır. Her bebek gaz sorunu yaşar, kimi daha az, kimi daha çok. Gaz sorunlarında temel sebep tüketilen besinlerdir. Bebekler özellikle katı gıdaya geçiş sürecinde yeni besinlerle tanıştıklarından, henüz olgunlaşmamış olan sindirim sistemleri bu yeni gıdalara tepki verebilmekte, bu da sıklıkla gaz sancısına yol açmaktadır. Bebekler büyüdükçe, sindirim sistemleri olgunlaştıkça ve hareket kabiliyetleri arttıkça gaz sorunu azalır.
Anne sütü alan bebekler emzirme veya biberonla beslenme sırasında hızlı yutkunarak ve çok miktarda beslenirse hava yutabiliyorlar. Bu da onlara gaz olarak geri dönüyor… Biberonla beslenen bebeklerde bu durum daha sık görülüyor. Bebeğinizi biberonla beslerken ayına uygun akışta bir biberon ucu kullandığınıza emin olun. Bebeğinizi 45 derece eğimle tutun ve biberonu eğerken ucunda hava kalmamasına dikkat edin. Boş bir biberonu emmesine izin vermeyin ve eğer hava yuttuğunu düşünüyorsanız beslenme aralarında fazladan birkaç kere gazını çıkartın.
Bazı uzmanlara göre elinde yiyecekle dolaşan, oynayarak veya televizyon izleyerek beslenen minik gurmeler de gaz sorunu yaşayabiliyorlar. Bu teoriye göre, oyunun heyecanı ile hızlı yiyen ve hızlı yutkunan çocuklar fazla hava yutabiliyor, bu da sindirim açısından sıkıntı yaratabiliyor. Ne olur ne olmaz, siz bebeğinizi mama sandalyesinde veya sofrada sizinle birlikte yemeye ikna etmeyi deneyin.
Gaz yapan gıdalar nelerdir?
Nohut, kuru fasulye, pırasa, brokoli, karnıbahar gibi bazı sebzeler ve kuru gıdalar sağlıklı oldukları kadar gaz yapıcı özelliğe de sahipler. Bebeğinizin bunları tüketmesi harika! Ancak siz yine de bunları arka arkaya ve çok fazla miktarlarda tüketmiyor olduğundan emin olun. Kurubaklagilleri ıslattığınız suyu mutlaka dökün ve sonrasında iyice yıkayın.Yemeklere bir kaşık kimyon, ya da muskat cevizi katarsanız gazı gidermeye yardımcı olur.
Ayrıca günde bir bardaktan daha fazla meyve suyu tüketmek de gaz sebebi olabilir. Bazı bebekler meyve suyunda bulunan fazla miktarda fruktoz ve sukrozu sindirmekte zorluk çekebiliyor. Ayrıca bu dişleri için de zararlı. Minik gurmenizin günde 120 ml.den daha fazla meyve suyu tüketmemesi önemli.
Modern yaklaşım emziren annenin beslenmesinin bebeği etkilemeyeceği yönünde. Ancak siz yine de tükettiğiniz bir besinin bebeğinizi etkilediğinden şüphelenirseniz onu menünüzden kaldırmaktan çekinmeyin. Bebeğiniz besinlere karşı normalden daha hassas olabilir. Her konuda olduğu gibi bu konuda da doktor yaklaşımları farklılık gösteriyor.
Bebeğimin gazı olduğunda ne yapmalıyım?
Bebeğiniz gaz sancısı çektiğinde, son birkaç saat içinde ne yediğini gözden geçirin. Büyük bir ihtimalle gazın sebebi tükettiği besinden kaynaklanmaktadır. Bazı bebekler posalı ve yağlı yiyeceklere karşı diğerlerine göre daha hassas olabiliyor. Bu gibi durumlarda bebeğinizin yediklerinin bir listesini yapmak ve şüpheli gıdaları limitleyerek gaz durumunu takip etmek işe yarayabilir. Unutmayın, çoğu bebek için gaz sancısının en etkili tedavisi zamandır. Bebeğiniz büyüdükçe sindirim sistemi olgunlaşacak ve sorun ortadan kalkacaktır.
Birçok anne rezene çayı, anason çayı gibi bazı bitkisel çayların bebeklerinin gaz sıkıntılarını rahatlattığına inanıyor. Simeticon damlaları, gripe water gibi bitkisel ilaçlar da uzun yıllardır bebeklerin gaz sancılarında kullanılmakta. Ancak bunların etkili olduğuna dair ciddi bir veri yok. Yanlız anne sütü ile beslenen 6 aydan küçük bebeklerde, süt dışında herhangi bir gıdanın bağırsak florasını bozabileceği ve ileride daha fazla hastalığa ortam yaratabileceği de söyleniyor. Siz herhangi bir tedavi yöntemini denemeden önce mutlaka doktorunuza danışın. Ve unutmayın, gazın sebeplerini ortadan kaldırmak semptomları gidermekten çok daha önemlidir.
Bunların dışında bebeklerde sırt üstü yatar pozisyonda iken bacakları bisiklet çevirir gibi hareket ettirmenin ve karın bölgesine saat yönünde masaj yapmanın da gazın çıkarılmasına yardımcı olduğu biliniyor.
Doktora başvurmama gerek var mı?
Aşağıdaki durumlarda doktorunuza danışmayı ihmal etmeyin;
Bebeğiniz normalden daha şiddetli ve kötü kokulu gaz çıkarıyor ve bağırsak hareketleri, yani dışkılaması normale göre daha az seyrediyor ise kabızlıktan şüphelenebilirsiniz. Yeteri kadar su tüketiyor olmasına dikkat edin.
Bebeğiniz gazdan dolayı sancı çekiyor ve karın ağrısından şikayet ediyorsa gıda alerjisi veya laktoz intoleransından şüphelenebilirsiniz. Gaza eşlik eden kusma veya bir başka semptom varsa mutlaka doktorunuzu bilgilendirin.
Bağırsak gazına ne iyi gelir? Bağırsak gazı neden olur, evde tedavi yöntemleri nelerdir?
Bağırsak gazı bileşiminde karbondioksit, hidrojen ve metan gazı bulunur. Bu gazlar sıklıkla kalın bağırsağa ulaşan, sindirilmemiş gıdalar tarafından üretilir. Bağırsak gazları aslında kokusuzdur, ancak bağırsakta bazı bakterilerin üremesi ile hidrojen sülfür (H2S) üretimi olur ve bağırsak gazına çürük yumurta gibi kötü bir koku verir. Sullivan’ın 2012 yılına ait çalışmasında sağlıklı erişkinlerde % 10-30 arasında gaz ve şişkinlik sorunu olduğu bildirilmiştir. Ancak, gaz sorunu olanların sadece yarısında karın şişkinliği oluştuğu bilinmektedir. Adet öncesi dönemlerde, kadınlarda bağırsak gazının arttığı bilinmektedir. Bu süreçte bağırsak gazına ne iyi gelir sorusunu hepimiz merak ederiz. İşte dayanılmaz ağrılardan kurtulmaya yardımcı olan yöntemler.
GEĞİRME NEDEN OLUR?
Geğirme sindirim sistemindeki gazın mide yolu ile boşaltılması işlemidir. Her insanda zaman zaman geğirme olması beklenirken, bunun fazla ve sık aralıklarla olması midede çok hızlı yemek yeme alışkanlığı nedeniyle fazla gaz olması, fazla gazlı içecekler tüketme ve fazla hava yutma (aerofaji) nedeni ile olur.
İnsanlar sıklıkla hava yuttuklarını fark etmezler. Bazı insanlarda ise fazla hava yutmadan geğirme karın huzursuzluğu veya gerginliği durumunda, kendilerini rahatlatma amacı ile bir alışkanlık haline gelmiştir. Geğirme işlemi sırasında gırtlak, sıvı ve gıdaların kaçmasını önlemek amacı ile kapanır ve istemli olarak yükselir, bu arada yemek borusunun altındaki kas (sfinkter) gevşer, diyafram alçalır, karın boşluğu içindeki basınç artar ve göğüs boşluğu içindeki basınç azalır ve bu şekilde gaz çıkartılır. Mide fıtığı veya reflü hastalarının da çok sık geğirdikleri bilinmektedir.
BAĞIRSAKTA GAZ ARTIŞI NEDEN OLUR?
Geğirmeye rağmen karında huzursuzluk veya karın şişkinliği devam ederse, bu karın boşluğu içinde bir sorun olduğuna işaret eder. Kişi karın gazını, geğirme yolu ile üstten veya makat (yellenme) yolu ile alttan çıkartır. Bağırsakta aşırı gaz; kişinin gıdaları hızlı veya yeterince çiğnemeden, yada iyi sindirmeden yemesi ile veya ince bağırsak veya kalın bağırsaktaki bakteri üretiminde artış sonucunda meydana gelir. Kabızlık nedeniyle fazla miktarda lifli gıdaların tüketimi karında şişkinliğe neden olabilir, ancak bağırsak gazlarında artışa neden olmaz. Karında aşırı gaz olması, kişileri sosyal olarak ciddi şekilde etkileyen ve yaşamlarını kısıtlayabilen bir durumdur. Bu kişilerin büyük çoğunluğunda; geğirme, yellenme veya gaz ilaçlarının alınmasına rağmen yakınmaların devam ettiği gözlenmektedir.
BAĞIRSAKTA BAKTERİ ARTIŞI NEDEN OLUR?
Gıdalar ile aldığımız yağ, karbonhidrat, protein, vitamin ve mineraller ince bağırsakta emilir ve bu aşamada bir aksama olursa bu maddelerde eksikliğe neden olabilir. Bağırsak bakterilerinde aşırı artış olması durumunda özellikle yağ ve karbonhidrat emilimi bozulur. Tatlı ve nişastalı gıdalar, yakınmaların artmasına neden olabilir. ABD’de kronik ishali olan şeker hastalarında (diyabet) % 40 oranında aşırı miktarda bağırsak bakterisi olduğu belirlenmiştir.
BAĞIRSAKTA BAKTERİ ARTIŞI BELİRTİLERİ
• Yemeklerden sonra karında aşırı şişkinlik
• Karın ağrısı
• Kronik ishal
• Kabızlık
• Yumuşak ve kötü kokulu dışkı
• Halsizlik
• Kansızlık (bağırsakta emilim bozukluğuna bağlı B12 eksikliği nedeniyle)
• Depresyon
• Beslenme eksikliği
• Kilo kaybı
• Sümüksü dışkılama (mukus)
• Karın şişkinliğinin karbonhidrat, lif ve şeker alımı ile kötüleşmesi
BAĞIRSAKTA GAZ ARTIŞI SEBEPLERİ
• Şişmanlık
• Karında sıvı toplanması (karaciğer, böbrek veya kalp hastalıklarında)
• Sindirim sistemi tümörleri
• Büyüyen organlar (dalak, karaciğer, vb.)
BAĞIRSAK GAZINA NE İYİ GELİR?
• Alınan gıda miktarını azaltmak ve öğün sayısını arttırmak yarar sağlar.
• Laktoz, fruktoz ve sorbitol gibi şekerlere karşı tahammülsüzlük varsa bunların kullanımından kaçınmalıdır.
• Laktoz içermeyen süt tüketimi aşırı gazın üretilmesini engeller.
• Yoğurtta bazı bakteriler ile laktoz parçalandığından, karın şişkinliği daha az görülür.
• Fasulye, mercimek, lahana, Brüksel lahanası, soğan, havuç, kayısı ve kuru erik tüketimi bazı kişilerde aşırı gaza neden olabilir.
• Çölyak hastalarında glutensiz diyet uygun olur.
• İlaçlar: Simetikon, aktif kömür, eritromisin, metoklopropamid içeren ilaçlar, probiyotikler (Laktobasillus)
BAĞIRSAKTA AŞIRI GAZ OLDUĞUNDA HANGİ TETKİKLER YAPILIR?
• Direkt karın grafisi
• Gastroskopi
• Sigmoidoskopi
• Kolonoskopi
• Enteroklizis
• Mide boşalım zamanı
• Kalın bağırsak geçiş zamanı
• Ultrasonografi
• Bilgisayarlı tomografi
• Emilim testleri (laktoz, fruktoz, sorbitol vb.)
• Hidrojen / metan nefes testi
KÖTÜ KOKULU GAZ ÇIKARMA NEDEN OLUR?
Kötü kokulu gaz çıkartma ile gaz çıkartmada artış olması arasında ayırım yapmak gerekir. Kötü kokulu gaz çıkartma (yellenme) nedenleri:
• İrritabıl bağırsak sendromu (İBS)
• Kalın bağırsakta iltihap (enfeksiyöz kolit)
• İltihabi bağırsak hastalığı (Crohn hastalığı, ülseratif kolit)
• Bağırsakta emilim bozukluğu (malabzorpsiyon)
• Çölyak hastalığı
Kötü kokulu gaz çıkartma birkaç gün içinde düzelirse ön planda kalın bağırsakta bir iltihabi olay (enfeksiyöz kolit) düşünülür. Ancak, kötü kokulu gaz çıkartmanın aylardır devam ediyor olması, altta yatan bir soruna işaret eder. Bu durumda, sigmoidoskopi, kolonoskopi, Çölyak hastalığını araştırmak için bazı kan tetkikleri, nefes testi, ince bağırsaktan sıvı örneği alınması gibi çeşitli tetkikler yapılır. Bu tür bir sorun varlığında bir Gastroenteroloji Uzmanı’na başvurmakta yarar vardır.
BAĞIRSAKTAKİ GAZ ÇIKIŞI NEDEN ENGELLENİR?
Yemek borusu ile makat arasında, sindirim sisteminin herhangi bir noktasında gazın akışı engellenebilir. Bu akışın herhangi bir nedenle engellenmesi ile gaz ve sıvıların birikmesi sonucunda karın şişkinliği ve karında gerginlik (distansiyon) olur. Bu tıkanıklık ilerlerse bağırsak düğümlenmesi veya bağırsak tıkanıklığına yol açabilir. Bazı hastalıklarda bağırsakta gaz çıkışı gecikebilir.
• Yağlı gıdaların fazla tüketimi
• Kronik kabızlık
• Dışkının taşlaşması (fekal impaksiyon)
• Şeker hastalığı (Diyabet)
• İrritabıl bağırsak sendromu (İBS)
• Hirschsprung hastalığı
ANASAYFAYA DÖNMEK İÇİN TIKLAYINIZ
Bağırsak gazı size iyi gelmeyen besinlerin işaretçisi!
@Pudra özel haberidir, izinsiz kullanılamaz.19.01.2016
Çıkardığımız gaz bağırsaklarımızda neler olduğu ile ilgili ipuçları veriyor. Dikkat gazınız hangi yiyeceklerin size iyi gelmediğini anlatıyor olabilir!
İZLE: GAZ OLUŞTURMAYAN BESİNLER👇 Bazen bir iş toplantısında, bazen arkadaşlarımızın yanında, bazen de bir asansörde bizi zor durumlara soksa da, gaz çıkarmak aslında sindirim sistemimizde işlerin yolunda gittiğinin bir göstergesi. Bazıları sesli, bazıları sessiz ve bazıları da çok kötü kokulu olabiliyor fakat gazınızın nasıl çıktığına dikkat etmenizde fayda var çünkü yediklerinizin size iyi gelip gelmediği hakkında ipuçları veriyor. Daha önce dışkınız hakkında Dışkınızın şekli ve rengi size ne anlatıyor? yazımızda oldukça detaylı bilgiler vermiştik. Şimdi ise Pudra.com’da gazınızın size ne anlattığına değiniyoruz.Neden gaz çıkarıyoruz?
Ortalama sağlıklı bir insan günde 14-18 kere gaz çıkartıyor. Peki, neden gaz çıkartıyoruz? Gaz nasıl meydana geliyor? Bağırsaklarımızda yediğimiz gıdaları parçalayan ve sindirilmesini sağlayan birçok faydalı bakteri bulunuyor. Bu bakteriler özellikle sindirilmesi zor olan şekerli ve nişastalı gıdaları (fasulyeler, sebzeler) parçalarken gaz açığa çıkıyor. Bu oksijen, karbondioksit, hidrojen, metan gibi gazların vücuttan atılması gerekiyor. Çıkardığımız gaz, bu bakterilerle açığa çıkan gaz ile yuttuğumuz havanın karışımı aslında. Çok hızlı yemek yersek, gazlı içecekler içersek veya sakız çiğnersek de hava yutabiliriz. Böylece bir karışım oluşuyor ve bu karışım vücuttan dışarı çıkıyor.
Çıkardığımız gaz ne anlama geliyor?
Çıkardığımız gaz kokusuna ve sıklığına göre farklı anlamlara geliyor.Kokusuz gaz
Gün içerisinde çoğunlukla çıkardığımız gazdır. Genellikle karbondioksit bakımından zengindir. Gün içinde sık sık kokusuz gaz çıkarmak normal kabul edilir ve sağlığınızda bir anormallik olduğu anlamına gelmez. Kokusuz gazlar normal ve sağlıklı bir sindirim sistemine işaret eder.Kokulu gaz
Gün içinde çıkardığımız gazın bir kısmı kokulu gaz olabilir. Bu koku, genellikle bağırsak florasındaki bakterilerin yarattığı hidrojen sülfür gazının kokusudur. Kokulu gaz çıkarmaya brokoli, karnabahar, süt ürünleri, fasulyeler, mercimek, kırmızı et ve birçok sebze türü sebep olur. Gün içinde belli bir miktar kokulu gaz çıkarmanız da normal sayılır. Eğer kokulu gazdan rahatsız oluyorsanız bunların yerine sülfür bakımından az olan tavuk ve balık yiyebilirsiniz. (Hangi yiyecekler gaz yapar? başlıklı yazımızı da okumanızı öneriyoruz.)Çok kötü kokulu gaz
Çok kötü kokan gazlar yine brokoli veya sebze gibi sülfür bakımından zengin gıdalarla fazlaca beslenmiş olduğunuza işaret edebilir. Ancak bunun yanı sıra çok kötü kokulu gaz bazı kronik hastalıkların habercisi olabilir. Süt ve süt ürünleri tükettikten hemen sonra yoğun gazınız oluyorsa muhtemelen laktoz intoleransınız olabilir. Bağırsaklarınız laktozu parçalamakta zorlanabilir. Ekmek ve pastane ürünleri yedikten sonra bağırsaklarda yoğun hareket çölyak hastalığının da bir habercisi olabilir. Ayrıca çok kötü kokulu gazınız varsa hassas bağırsak sendromu ve gastrit olma ihtimaliniz de yüksek, doktorunuza mutlaka danışın.Üst üste çıkan gaz
Art arda çok fazla gaz çıkarmak muhtemelen çok fazla hava yuttuğunuzu veya bağırsaklara çok fazla hava pompalanmasını sağlayan bir gıda yediğiniz anlamına geliyor. Örneğin, çok fazla kahve içtiyseniz bu laksatif etki yaratıp art arda çok fazla gaz çıkarmanıza sebep olabilir. Aynı şekilde yemek yerken hava yutmak da buna sebep olabilir. Çok fazla gaz çıkarıyor olmanızın bir sebebi de ince bağırsağınızda olması gerekenden fazla bakteri birikmesi olabilir. Bu durum da çok fazla gaz üretimine sebep olur.Gazı azaltmak için bazı ipuçları
- Yemek yerken lokmalarınızı iyice çiğneyin. Bu şekilde bağırsaklarınızın sindirmesi kolay olur.
- Taze sebze ve meyve tüketmeye dikkat edin. Sebzeler gaz yapıyor olsa da içeriğindeki lifler bağırsaklarınızın çalışmasını sağlar.
- Nane, zencefil ve rezene gazı azaltmaya yardımcı olur. Bu bitkilerin çaylarını yemeklerden sonra içerek gazınızı azaltabilirsiniz.
Gaz sorununuz mu var?
Yanıtınız “evet” ise merak etmeyin, yalnız değilsiniz. Yemek yeme biçiminizi değiştirerek bu sorunu çözebilirsiniz.
Karnınız patlayacak gibi mi?
Karın şişkinliği ve gaz neden oluyor? En çok hangi yiyecekler karın şişkinliğine sebep oluyor? Karın şişkinliğine ne iyi geliyor? Pudra.com araştırdı.
Kakanız hakkında yanlış bildiğiniz gerçekler!
Dışkınızı ne kadar tanıyorsunuz? Dışkınız hakkında doğru bilinen yanlışları ve gerçekleri ortaya koyuyoruz!
Bebeklerde gaz yapan yiyecekler
Emziren anneler inek sütü, kola, kahve, kuruyemiş ve sucuk gibi yiyeceklerden uzak durarak bebekte gaz sancısını önleyebilirler.
👇İZLE: GAZ GİDEREN BİTKİ ÇAYLARI👇
Etiket: gaz, gaz çıkarmak, gaz yapan yiyecekler, bağırsak
Sindirilemeyen lifler, yani prebiyotikler bakımından zengin gıdalar, dengeli ve yeterli miktarda tüketildikleri sürece bağırsaktaki sağlıklı bakteriler için muhteşem besin kaynaklarıdır. Ancak şeker, işlenmiş gıdalar ve kalitesiz karbonhidratlar gibi besinler sağlıksız bakterileri ve mayaları besleyebilir ve kötü kokulu gaz oluşmasına, çok sık gaz çıkarmaya ya da gazın çıkmamasına ve gaz sancıları yaşanmasına neden olabilir.
Bağırsak sağlığını desteklemek için yenebilecek en iyi yiyeceklerin başında, renkli ve lif bakımından zengin mevsim meyveleri ve sebzeleri geliyor. Renkli meyve ve sebzeler, bağırsaklardaki yararlı bakterilerin en sevdiği şeylerden olan polifenoller ve fitosteroller yönünden zengin oldukları için bağırsak sağlığınızın korunmasına destek olacaktır.
Bağırsak sağlığınızı koruyarak gazla ilgili problemlerinizin önüne geçmenize yardımcı olacak daha detaylı bilgiler ve bilimsel olarak desteklenmiş öneriler için aşağıdaki yazılarımızı da inceleyebilirsiniz:
Kaynaklar: Well + Good, Health.com, Gut Microbiota for Health, Npr