Kolesterol Hdl Düşüklüğü

HDL KOLESTEROLÜ NEDİR?

HDL kolesterolü iyi kolesterol olarak tanımlanan ve düşük olması durumunda ciddi sağlık problemlerine yol açan bir proteindir.

Sağlıklı bir vücutta birtakım proteinlerin üretimi ile birlikte özellikle D vitamininin sentezlenmesinde görev alan HDL kolesterolü aynı zamanda kalp hastalıkları ile mücadele etmeye de yardımcı olmaktadır. Bu nedenle HDL kolesterol seviyesinin yüksek olması gerekmektedir.

HDL kolesterolü olarak tanımlanan moleküller damarlardaki kötü kolesterolü karaciğere taşımakla görevlidirler. Damarlarda plak oluşumunu engellemekte ve böylece damar sertliği ve tıkanıklığı problemlerinin önüne geçilmektedir.

LDL ise, düşük yoğunluklu lipoproteinler anlamına gelir. Buna “kötü” kolesterol denir, çünkü yüksek LDL seviyesi, atardamarlarınızda kolesterol birikmesine neden olur.

KOLESTEROL DEĞERLERİ KAÇ OLMALIDIR?

Günümüzde bireyler için yüksek kolesterol olup olmadığını belirleyen kolesterol seviyeleri tek başına göz önüne alınmaz. Bu kolesterol değerlerinin yanı sıra kalp hastalığı için başka risk faktörlerinin varlığı da durumun değerlendirilmesinde kullanılır. 

Günümüzde kullanılan kılavuzlara göre başka bir kalp rahatsızlığı riski olmayan bireylerde açlık sonrası gerçekleştirilen lipid testinden elde edilen kan kolesterol düzeyi değerleri içinde toplam kolesterol 200 mg/dl altında ise ideal, 200-239 mg/dl arası sınırda, 240 mg/dl üzeri ise yüksek olarak değerlendirilir.

Yine aynı testte görülen LDL kolesterol düzeyi 130 mg/dl altında iken ideal, 130-159 mg/dl arası sınırda, 160 mg/dl üzeri ise yüksek olarak nitelendirilir. Buna karşılık testte HDL kolesterol düzeyi 40 mg/dl altında görüldüyse, bu durum tehlikeli olarak görülür.

HDL kolesterol düzeyinin sağlıklı ortalamasının kadınlarda 40 mg/dl ve erkeklerde 50 mg/dl üzeri olduğu kabul edilmektedir.

Nadir durumlarda, yüksek kolesterol, kalıtsal olarak aileden gelen hiperkolesterolemiden kaynaklanır. Bu genetik bozukluk karaciğerin LDL'yi temizlemesini önler. Yapılan araştırmalara göre bu durumdan etkilenen yetişkinlerin çoğunun toplam kolesterol seviyeleri 300 mg/dL üzerinde ve LDL seviyeleri ise 200 mg/dL üzerindedir.

İYİ KOLESTEROL NASIL YÜKSELTİLİR VE KÖTÜ KOLESTEROL NASIL DÜŞÜRÜLÜR?

Kolesterol düzeyinizi iyileştirmek için yapabileceğiniz birçok şey bulunmaktadır.

Diyet: İyi yağlara odaklanarak, lif alımınızı artırarak ve kırmızı et tüketiminizi azaltarak kalp-sağlıklı bir beslenme tarzı benimseyin. Trans yağları kesmek uygundur.

Egzersiz: Hareketsiz bir yaşam tarzına veda edin ve haftada en az beş gün 30 dakika orta ila yüksek yoğunluklu egzersiz yapmaya çalışın.

LDL düşürücü ilaçlar: Doğal çabalar işe yaramazsa, doktorunuz kolesterol sayılarınızı olması gereken yere getirmenize yardımcı olacak ilaçlar yazabilir.

NTV’yi sosyal medyadan takip edin

Dünya’da olduğu gibi ülkemizde de ölüm nedenleri arasında kalp hastalıkları birinci sırada yer almaktadır. Özellikle de kalbi besleyen koroner atardamarların tıkanması yani koroner kalp hastalığı en sık ölüm nedenidir. Koroner damarlardaki bu tıkanıklığın nedeni de damar sertliğidir. Son yıllarda yapılan çalışmalar damar sertliğinin aslında çocukluk çağında başladığını göstermiştir. Damar sertliği çocuklukta başlayarak yaşam boyunca giderek artmakta ve sonuçta da kırklı yaşlardan itibaren koroner kalp hastalığına ve ani ölümlere neden olmaktadır. Dengesiz beslenme, obezite, hareket azlığı ve şeker hastalığı gibi hastalıklarda kan yağ düzeylerinde bozukluklar oluşur ve böylelikle damarlarda sertlik gelişir. Damarlardaki sertlik çocuklukta başladığının gösterilmesi ile artık bu tür hastalıkların çocukluk yaşlarında alınacak önlemlerle engellenebileceği anlaşılmıştır.

Kolesterol, sağlıklı bir vücutta mutlaka bulunması gereken bir yapı taşıdır. Besinlerin sindirilmesi, hormonların yapılması, sinir sisteminin çalışması, hücre zarlarının sağlıklı yapısının korunması gibi çok sayıda önemli işlevleri vardır. Kolesterol olmadan hayatın devam etmesi mümkün değildir. Özellikle çocukların sağlıklı büyümesi ve gelişmesi için vücutta yeterli miktarda kolesterol bulunması gereklidir. Kolesterolün vücut için bu önemine karşın vücutta fazla miktarda bulunması da zararlıdır. Kolesterolün kanda normalden fazla düzeylerde olmasına hiperkolesterolemi denilmektedir. Hiperkolesterolemi, tüm dünyada damar tıkanıklığının ve kalp krizinin en sık nedenidir.

Hiperkolesterolemiye ve damar sertliğine neden olarak erken yaşlarda koroner kalp hastalığı sonucu ani ölümlere neden olan genetik bir hastalıktır. Normalde kanımızda biriken kötü kolesterol diye de bilinen LDL-kolesterol, karaciğer tarafından alınarak parçalanır; böylelikle kanımızda LDL-kolesterolün artması engellenir. Ailevi hiperkolesterolemide LDL-kolesterolün karaciğere alınmasını sağlayan bir protein (LDL-reseptörü) eksiktir, dolayısıyla LDL-kolesterol karaciğer tarafından alınamaz ve kandan temizlenemez. Bu nedenle kanda LDL-kolesterol düzeyi artar. Kanda artan LDL-kolesterol, damar duvarlarında birikerek damar sertliğine ve tıkanıklığına neden olur. Hastalığa “ailevi ” denilmesinin nedeni ise genetik yani kalıtsal, diğer bir ifadeyle soydan geçen bir hastalık olmasıdır. Anne veya babadan birisinde kalıtsal kolesterol yüksekliği yani ailevi hiperkolesterolemi varsa bu hastalığın çocuğa geçme olasılığı yüzde ellidir, yani çok yüksek bir oranda çocuğunda da aynı hastalık ortaya çıkar. Hastalık çocuğa anneden de, babadan da geçebilir. Kızlar ve erkeklerde aynı oranda görülür. Ailevi hiperkolesterolemi kalıtsal bir hastalık olduğu için kolesterol yüksekliği çocukta doğumundan itibaren vardır. Bu nedenle çocukluktan itibaren damarlarda sertlik başlar ve bu hastalarda genellikle 40’lı-50’li yaşlarda kalp krizi görülür.

Kolesterol Yüksekliği Nasıl Farkedilir ?

Ailenizde kan bağınız olan 55 yaşından önce bir erkekte (kardeş, baba, dede, amca, dayı gibi) veya 65 yaşından önce bir kadında (kardeş, anne, anneanne, babaanne, teyze, hala gibi) kalp krizi görülmüş ise kolesterol yüksekliğine sahip olma olasılığınız çok yüksektir. Bu durumda mutlaka kan yağ düzeyinizi ölçtürmeniz gereklidir.

Ailevi hiperkolesterolemi çok sinsi bir hastalıktır. Hekimlerin yaptığı fizik muayenede bir bulgu saptanamaz. Bu hastalar sağlıklı besleniyor olsalar da kolesterol düzeyleri hep yüksektir. Dışarıdan bakıldığında tamamen normal kiloda ve sağlıklı görünebilirler. Çoğu hastada dışarıdan bakılarak kolesterol yüksekliği olup olmadığı anlaşılamaz. İster çocuk, ister yetişkin olsun ailevi kolesterol yüksekliği olan hastalar, kalp krizi geçirinceye kadar kendilerinde herhangi bir rahatsızlık hissetmeyebilir, tamamen sağlıklı olduklarını düşünebilirler. Kalp krizi geçirildiğinde ise artık çok geç kalınmıştır. Bu nedenlerle kan kolesterol düzeylerini ölçmeden kişinin hasta olup olmadığının anlaşılması mümkün değildir. Kolesterol yüksekliğinin sadece yetişkinlerin bir hastalığı olduğunun düşünülmesi yanlış bir inanıştır. Ailevi hiperkolesterolemisi olan hastalarda doğumdan itibaren kan kolesterol düzeyleri yüksektir. Bu nedenle kolesterol taraması sadece yetişkinlere ya da obez veya beslenme bozukluğu olan çocuklara değil herkese yapılmalıdır.

Daha önce test edilmediyse bütün yetişkinlerin kan yağ düzeylerinin ölçülmesi önerilmektedir. Bütün çocukların da 2 ile 10 yaşlar arasında kolesterol yüksekliği yönünden araştırılması gereklidir.

Hangi testleri yaptırmalıyım ?
Kan yağları ölçülürken total kolesterol, trigliserid, LDL-kolesterol ve HDL-kolesterol (iyi kolesterol olarak bilinir) düzeyleri ölçülmelidir. Kan yağ düzeylerinin ölçümü, en az 8 saat (küçük çocuklarda), ideal olarak da 12-24 saat açlıktan sonra kan alınarak yapılmalıdır. Toklukta kan yağ analizi yapılmasının hiçbir anlamı yoktur.

Normal kan düzeylerim nasıl olmalıdır?
Kan yağ düzeyleri yaşa göre değişiklik gösterir. Tabloda normal ve anormal kan yağ düzeyleri gösterilmiştir. Aşırı şeker tüketimi, fazla kalori alımı, hareketsizlik, obezite ve şeker hastalığı gibi durumlarda kanda total kolesterol, LDL-kolesterol ve trigliserid düzeylerinde artış olurken HDL-kolesterol düzeyinde de azalma görülür. Bu değişiklikler de ateroskleroza yol açarak kalp damar hastalığı ve kalp krizi gelişmesi riskini arttırır.

Ailevi hiperkolesterolemide kan yağ profili nasıl olur?
Kan yağ düzeyleri, tabloda belirtilen normal değerlerine göre değerlendirilmelidir. Ailevi hiperkolesterolemide sadece total kolesterol ve LDL-kolesterol yüksekliği saptanır, trigliserid ve HDL-kolesterol düzeyleri ise normaldir. Kan analizinizin uygun açlık süresinden sonra alındığından emin olunuz ve sonuçları mutlaka bir hekime danışınız.

Ailevi hiperkolesterolemi saptandığında ne yapmalıyım?
Bir aile bireyinde hiperkolesterolemi saptandığında kan bağı olan anne, baba,  kardeş ve çocuklar gibi ailenin diğer üyelerinin de araştırılması gereklidir. Çünkü ailede birisinde hastalık saptanması durumunda kan bağı olan diğer aile bireylerinde de hastalık olma olasılığı %50’dir. Bu yaklaşımla ailedeki diğer hasta bireyler saptanarak erken donemde tedavisi başlanabilir.

İki yaşından önce kolesterol yüksekliği saptansa bile çok yüksek değil ise genellikle herhangi bir diyet veya ilaç tedavisi önerilmemektedir. İki yaşından sonra ise karbohidrat tüketiminin özellikle çay şekeri gibi basit şekerlerin tüketiminin azaltılması, düşük yağ içerikli besinlerin örneğin peynirin yarım yağlı veya az yağlı olanlarının tüketilmesi gibi diyete yönelik tedavi başlanmaktadır. Daha büyük çocuklarda ve yetişkinlerde düzenli egzersiz de tedavinin bir parçasıdır. Genellikle küçük çocuklarda ilaç tedavisi önerilmemekte ancak kolesterol düzeyi çok yüksekse erken yaşlarda da ilaç tedavisi başlanabilmektedir. 8-10 yaşından büyük çocuklar ve yetişkinlerde statin adı verilen kolesterol düşürücü ilaçlar, bağırsaklardan kolesterol emilimini azaltan reçineler kullanılabilir. Diyet tedavisi ve ilaç tedavisi, hekim kontrolünde uygulanmak zorundadır ve belirli aralıklarla düzenli kontrollerin yapılması gereklidir.

Unutmayınız, ailevi hiperkolesterolemi, erken yaşlarda saptanırsa tedavi edilebilen bir hastalıktır. Uygun tedavi ile damar sertliği, damar tıkanıklığı ve kalp hastalığı engellenebilmektedir. Ailevi hiperkolesterolemi, çocukluk yaşında saptanır ve uygun şekilde tedavi edilirse hastanın ömrünün 30-40 yıl daha uzun olması sağlanabilir.

Beş ana lipoprotein grubundan biri olan Yüksek Yoğunluklu Lipoprotein yani HDL hakkında merak edilen tüm detaylar haberimizde… HDL Kolesterol nedir? HDL yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir?

Kolesterol seviyeleriniz kalp sağlığının önemli bir ölçüsüdür. Peki, HDL Kolesterol nedir? HDL yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir? Bilinmesi gerekenleri sizler için haberimizde derledik…

HDL KOLESTEROL NEDİR?

HDL, yüksek yoğunluklu lipoproteinleri ifade eder. Buna “iyi” kolesterol denir, çünkü; dokularda bulunan fazla kolesterolü alıp vücuttan metabolize olup atılması için karaciğere taşıma özelliğinde olması nedeniyledir. HDL ise tıbbi tahlillerde belirtilen kısaltmasıdır. HDL (high density lipoprotein) kelimelerinin baş harflerinden oluşmuştur.

LDL ise, düşük yoğunluklu lipoproteinler anlamına gelir. Buna “kötü” kolesterol denir, çünkü yüksek LDL seviyesi, atardamarlarınızda kolesterol birikmesine neden olur.

Erkeklerde 40 mg/dL – 60 mg/dL arası, kadınlarda 50 mg/dL – 60 mg/dL arası normal değer aralığıdır. HDL kolesterol seviyeleri desilitre başına 60 miligramdan (mg / dL) fazla olduğunda çok iyi kabul edilir.

Normal HDL kolesterol değerleri:

Erkeklerde:

40 mg/dL altı: düşük
40 mg/dL – 60 mg/dL arası: iyi
60 mg/dL üstü: daha iyi

Kadınlarda:

50 mg/dL altı: düşük
50 mg/dL – 60 mg/dL arası: iyi
60 mg/dL üstü: daha iyi

HDL DÜŞÜKLÜĞÜ NE ANLAMA GELİR?

HDL düşüklüğü, kalp damar hastalıklarına yakalanma riskini artırır. Yeterli HDL olmadığında, kolesterol kandan temizlenemez. Bu da damarlarda plak oluşumuna ve damar sertleşmesine neden olur.

HDL kolesterol düşüklüğünün nedenleri şunlardır:

– Dengesiz beslenme
– Fazla kilolu olma
– Tedavi edilmemiş diyabet
– Sigara içmek
– Yeterince fiziksel aktivite yapmamak
– Genetik etkenler
– Bazı ilaçların yan etkileri (steroidler, projestinler)

HDL YÜKSEKLİĞİ NE ANLAMA GELİR?

HDL yüksekliği aşırı yüksek olduğu durumlar dışında endişelenmeyi gerektirecek bir durum değildir. Hatta kalp sağlığının oldukça iyi korunduğu anlamına gelir. Aşırı yüksek HDL değerlerinin ise, damar içi duvarlarda daralma etkisi yaptığı gözlemlenmiş ancak nedeni hakkında bir çalışma ortaya konmamıştır.

HDL DÜŞÜKLÜĞÜNDE YAPILMASI GEREKENLER

Eğer iyi kolesterol yani HDL seviyeniz düşükse, HDL'yi yükseltmek ve kalp hastalığı riskinizi azaltmak için aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz

Egzersiz yapmak: Haftanın çoğu günü 30-60 dakika kadar tempolu yürüyüş gibi aerobik egzersiz yapmak iyi kolesterol seviyenizi artırmada yardımcı olur.

Sigarayı bırakmak: Tütün içmek iyi kolesterol seviyesini düşürür. Sigarayı bırakırsanız HDL seviyeniz artabilir.

Kilo kontrolü: İyi kolesterol seviyenizi yükseltmenin de ötesinde, sağlıklı bir vücut ağırlığına sahip olmak kalp hastalıkları ve birçok başka hastalık risklerini de düşürmektedir.

aerobikbüyümediyabetEgzersizgenetiksigara