Konut Kredisi Geri Çağrılabilir Mi

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Mehmet Ali Akben, "(Bankalar) Kredi geri çağırmayı piyasanın şartlarından dolayı bir fırsatçılığa çevirip farklı saiklerle yapıyorsa buna kesinlikle izin vermeyiz. Buna karşı gereken tedbirleri alırız." dedi.

Akben, bankacıların "Bazı bankalar konut kredilerinde faiz oranlarını düşürdü. Kredi faiz oranlarında düşüşün devamı için maliyetlerin düşürülmesi ve bazı makroihtiyati tedbirler alınmalı" yönündeki çağrılarına ilişkin, maliyet konusunun bankadan bankaya değiştiğini ve farklılık arz ettiğini söyledi.

Bir bankanın maliyet yönündeki açıklamasının sektör genelinin öyle olacağı anlamına gelmediğini belirten Akben, finansmanın mevduat, öz kaynak ve borçlanma tarafı olduğunu hatırlattı.

Akben, "Mevduatta faizi yükseltme yarışı otomatik olarak kredilere de yansıyor. Bankalar mevduat yarışından vazgeçmeli. Kredilerdeki gecikme oranları da önem arz ediyor. Gider tarafı ayrıca önemli. Bu konuya sadece bir pencereden bakamayız. Faiz oranları yıllık yüzde olduğu dönemde de bankalar bu işlerden para kazandı. Piyasa şartlarıyla birlikte kredi faiz oranlarının daha makul seviyelere geleceğini düşünüyoruz. Bu bir başlangıçtır, bunun arkası gelecektir." diye konuştu.

Konut kredi faiz oranlarındaki düşüşle tüketicilerin yapılandırma yapıp yapamayacağına ilişkin bir soru üzerine Akben, daha önce denizcilik, turizm ve enerji sektörleri, terör nedeniyle de sıkıntılı bölgelerde yapılandırmaya ilişkin düzenlemeler yaptıklarını söyledi.

Akben, bu tür konularda BDDK'nın yardımcı olduğunu ifade ederek, "Eğer sektörel bozulma söz konusu ise o konularda yardımcı oluruz. Konut kredilerinde yeniden yapılandırmanın şartları var. Yüksek faizden borçlanmış ve faiz düşmüşse tüketici lehine bir şeyler yapılabilir." dedi.

"FIRSATÇILIĞA KESİNLİKLE İZİN VERMEYİZ"

Mehmet Ali Akben, kredi geri çağırma konusunda bazı şikayetler geldiğini ve art niyetli olanlara göz yummayacaklarını belirterek, şunları kaydetti:

"Bunu kesin bir dille ifade etmek isterim. (Bankalar) Kredi geri çağırmayı piyasanın şartlarından dolayı bir fırsatçılığa çevirip farklı saiklerle yapıyorsa buna kesinlikle izin vermeyiz. Buna karşı gereken tedbirleri alırız. Burada firma bazında bazı şeyleri de göz ardı etmemek lazım. Bu tür şikayetleri ve bilgileri bize getirenlere, 'Banka ve şirket bazında isim vererek, BDDK şikayet hattına müracaatta bulunun' diyoruz. Konunun doğru olup olmadığı hususunu araştırırız ve bunu yapanlar hakkında ne gerekiyorsa yaparız."

"ASGARİ ÖDEME TUTARI ORANLARI ÇOK SPEKÜLE EDİLİYOR" 

BDDK Başkanı Akben, bankacılık sektörün, kredi kartlarında asgari ödeme tutarı oranlarının düşürülmesi ve kredi kartı limitinin artırılması konusundaki düzenleme talebiyle ilgili olarak da, bu konunun çok speküle edildiğini söyledi.

Akben, "Sadece kredi taksitlerinin uzatılması ya da gecikmelere düşenlere imkan sağlanması şekliyle değil, daha geniş kapsamlı bir inceleme yapıyoruz. Bu çalışmayı tamamladıktan sonra ilgili bakanlarımızla, Finansal İstikrar Komitesi ve Türkiye Bankalar Birliği ile görüştükten sonra bu düzenlemeler yapılacak." diye konuştu.

Ülkenin bazı makroekonomik dengeleri olduğunu ve onlara da bakılması gerektiğini vurgulayan Akben, "Çalışmanın neticesinde bu konuda ne yapılabiliyorsa o yapılacak." dedi.

Cari açık konusunun Türkiye'nin meselelerinden biri olduğuna işaret eden Akben, "Yapılacak düzenlemelerin cari açığı nasıl etkilediği, tolere edilebilir rakamlar olup olmayacağı çalışmalar neticesinde görülecek. Doğru iş yapalım derken, yanlış bir iş de yapmayalım." ifadelerini kullandı.

Moralinizi bozayım:

krizinden birkaç gün önce ticaretle uğraşan bir müvekkilimiz değişik bankalardan dövizle yıl vadeli kredi alıyor. Bankalar bu krediyi verirken müvekkilden kredi miktarının 3 katı oranında "çek" alıyor. (Neden veriyor demeyiniz, ben de demiştim, teammülmüş, şahsi teminat çeki vermezseniz, banka da krediyi vermiyormuş). Kredi alınıyor, kullanılıyor, derken 97 krizi olarak bilinen ünlü kriz patlak veriyor.

Kredi alındıktan 14 (yazıyla ondört!) gün sonra bir banka noterden ihtarname çekerek 14 günlük FAİZİYLE birlikte (faiz yüzde ) krediyi geri çağırıyor. Müvekkil borcunu ödeyemiyor, banka kredi için icra takibi başlatırken, teminat çeklerinin de arkasını yazdırıp, onlar için de ayrı ayrı icra takibi yapıyor ve ayrıca karşılıksız çek keşidesinden de ceza davası açılmasını sağlıyor. Bir bankanın icra takibi yaptığını duyan diğer bankalar da müvekkilden kredilerini geri çağırıyor ve birkaç ay içinde müvekkil aleyhine onlarca icra takibi ve karşılıksız çek şikayet dosyası oluyor.

Karşılıksız çek davalarının hepsinde müvekkil için hapis kararı çıktı. Çeklerin teminat çeki olarak verildiği, ileri tarihli olduğu vs. savunmaları dikkate alınmadı ve bana sorarsanız bu sonuç şaşırtıcı ya da hatalı da değildi.

Ancak ne yazık ki, icra takiplerinin itiraz ile durması üzerine Asliye Ticaret Mahkemelerinde bankaların açtığı davalar da hep bankaların lehine sonuçlandı ve bu sonuçların bir kısmı bence hatalıydı.

Olayların çok fazla detayına girmek istemiyorum, ancak basit bir örnek: İtirazın kaldırılması davasında banka kredi sözleşmesini (sözleşme yapılırken bir örneği bize verilmemişti bu arada) delil olarak Mahkemeye sundu. Kredi sözleşmesi denilen 66 sayfalık kitapçığı incelediğimizde kredi borcu ödenirken uygulanacak faiz kısmının olarak boş bırakıldığını ve ortada bir rakam olmadığını gördük. Banka % kredi faizi istiyor, biz ise en fazla reeskont faizi (onun miktarı ise yıllık %90) uygulanmalı dedik, dosyanın bilirkişiye verilmesine karar verildi, bilirkişi ise emekli banka müdürü.

Sözleşmeye uygulanacak faiz miktarının tesbiti kanundan kaynaklanan hukuki bir konudur, Mahkeme tarafından karar verilmelidir, ayrıca dosya bilirkişiye verilecek olsa dahi, "emekli banka müdürü" davacının banka olduğu bir ihtilafta uygun bir seçim değildir diye itiraz ettik, itirazımız reddedildi. Emekli banka müdürü, bilirkişi raporunda boş bırakılan faiz miktarı konusunu açıklığa kavuşturdu ve faiz kredi sözleşmesinde yazılmamış olsa dahi, Türkiye'deki bankaların kredi faizlerinin ortalamasının uygulanması gerektiğini, bizim talebimiz gibi banka kredi sözleşmesine %90 reeskont faizi uygulanırsa ülkemizdeki bankaların batacağını yazdı.

Rapora yaptığımız şiddetli itirazlar reddedildi ve dava bankanın talep ettiği şekilde ve istediği faiz miktarı üzerinden sonuçlandı. Yaptığımız temyiz başvurusu da, "karar usul ve esasa uygun olduğundan" reddedildi ve karar kesinleşti.

Müvekkilimizin bankadan aldığı ve sadece "14 gün" kendisinde kalmasına izin verilen döviz kredisi için ödemesi gereken fatura aşağıdaki gibi şekillendi:
1- kredi miktarının tamamının geri ödenmesi
2- Kredi miktarının %'ü oranında faiz ödenmesi
3- kredi miktarının 3 katı tutarındaki teminat çeklerin ödenmesi
4- icra/dava masrafları + inkar tazminatı + çek tazminatları
5- karşılıksız çekler için ayrı ayrı hapis cezaları

Birkaç yıl süren onlarca dava sonunda müvekkil iflas etti, şirketinin tüm malvarlığı gitti, işyeri kapandı, çekler şahsi çek olduğundan adına kayıtlı tüm gayrımenkulleri haciz yoluyla satıldı ve eğer karşılıksız çek keşide etme suçu kaldırılmamış olsaydı, şu anda da hapiste olacaktı.

Fail : yıl sonra ödeyeceksiniz diye alınan ve sadece 14 günsizde kalmasına izin verilen, daha sonra kriz çıktı diye tek taraflı geri çağırılan banka kredisi.

krizinde hukuk sistemimiz bu sonucun "yasal ve adil" olduğuna karar vermişti, umarım 'de farklı kararlar çıkar.