Korona Ilaçlarının Yan Etkileri
Bilim Kurulu üyesi yanıtladı: Korona ilaçlarının yan etkileri var mı?
Kovid salgını ülkemizde etkisini sürdürüyor. Sağlık Bakanlığı tarafından açıklanan 26 Kasım verilerine göre son 24 saat içinde vaka tespit edildi. Birçok kişi bu hastalığı evinde hafif semptomlarla geçiyor. Peki filyasyon ekipleri tarafından verilen ilaçları yarıda bırakmak ya da hiç içmemek doğru mu? İlacın kullanılmaması durumunda vücutta ne gibi bir hasar meydana gelebilir? Kovid tedavisi evde süren bazı kişilerin tedavi için verilen ilaçları kullanmakta tereddüt etmesini Bilim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Afşin Emre Kayıpmaz değerlendirdi.
İşte Bilim Kurulu üyesinin o açıklamaları.
KOVİD İLAÇLARININ YAN ETKİLERİ VAR MI?
Erken tedavinin önemine vurgu yapan Doç. Dr. Afşin Emre Kayıpmaz : "Elbette her ilaçta olduğu gibi COVID tedavisinde kullanılan ilaçların da bir takım yan etkileri mevcuttur. Bununla birlikte ilaçların bize sağladığı fayda, ilaçların yan etkilerinin çok çok önündedir. Hastalarımızın %3,4'lük bir kısmının zatürreye dönüşümünde erken tanı kadar erken tedavi de önemlidir. Hastalığın ilk döneminde bu oran yaklaşık %30'lardaydı." dedi.
"BELİRTİLER HENÜZ HAFİFKEN İLAÇLARI KULLANMAKTA YARAR VAR"
Doç. Dr. Kayıpmaz: "İlaçları kullanmayı reddettiği halde iyileşen hastalar olabilmektedir. Bununla birlikte ilaç kullanmadığı için ilerleyen günlerde daha kötü klinik tabloda acil servislerimize gelen hastalarımız da mevcuttur. Bu nedenle belirtiler henüz hafifken ilaçları kullanmakta yarar vardır. Çünkü ilaçların özellikle hastalığın erken döneminde başlandığında etkin olduğu bilinmektedir. İlaçlar zatürreye dönüşü de bu sayede önleyebilmektedir.
"KULAKTAN DOLMA BİLGİLERİ TIBBİ BİLGİ İLE ASLA KARŞILAŞTIRMAMALIDIR"
"Entübe olma durumuna gelmiş bir hastaya bu ilaçların etkinliği elbette ki sınırlıdır. Hastalar, etrafındaki kişilerden edindiği kulaktan dolma bilgileri tıbbi bilgi ile asla karşılaştırmamalıdır. Bu nedenle sağlık kuruluşları veya filyasyon ekipleri tarafından kendilerine verilen ilaçları kullanmalarında fayda vardır." diyerek sözlerine devam etti.
SAĞLIK BAKANLIĞI'NIN HAZIRLADIĞI BROŞÜRLERDEN YARARLANIN
Bilim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Afşin Emre Kayıpmaz: "Sağlık Bakanlığı da bu ilaçların nasıl kullanılacağına dair kapsamlı broşürler hazırlamıştır. Özellikle ilk iki dozda 8er tablet olarak alınması gereken ilacın favipravir etken maddeli ilaç olduğunu hatırlatmakta yarar görüyoruz. Çünkü her ne kadar hastalara kullanma talimatı yazılı olarak verilmiş olsa da hastalar kimi zaman hata ile hidroksiklorokin etken maddeli ilaçtan 8 adet kullanma nedeniyle tarafımıza başvurmaktadır." dedi.
SEDA OKKIRAN
Bu Habere Tepkiniz
Profesörden corona virüs hastalarına ilaç uyarısı
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Bünyamin Sertoğulları, corona virüs teşhisi konulan ve Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz verilen ilaçları kullanmayanları uyardı.
''VATANDAŞLARIN İÇİ RAHAT OLSUN''
Prof. Dr. Sertoğulları, ilaç kullanmayan corona virüs hastalarının hastalığı daha ağır geçirebileceğine dikkat çekip, "Vatandaşların içi rahat olsun, bu ilaçlar üretilirken ilk yapılan şey güvenlik testidir. İlaçların kullanılabileceği dozda yan etkilerinin olup olmadığına bakılıyor. Zaten bu ilaçlar direkt corona virüse yönelik ilaçlar değil. Ancak yapılan çalışmalarda bu ilaçların corona virüsü hastalığının geçme süresini 10 günden 4 güne indirdiği ortaya koyulmuştur. Vatandaşlarımız ilacı kullanmayıp bizim yanımıza geldiklerinde yan etkileri daha fazla olan ağır ilaçları vermek zorunda kalıyoruz" dedi.
''DAHA ÇOK GÖRÜLEN YAN ETKİLERİ HAYATİ RİSKİ OLMAYAN ETKİLER''
Prof. Dr. Sertoğulları, "Vatandaşlarımız hastalarımıza zarar verecek bir ilaca başlanılmayacağından emin olsunlar. İlaca baktığımızda bizi korkutacak kadar yan etkilerinin olduğu söylendi ancak bunlar binde ya da 10 bin de bir düşük bir ihtimalle görülebilir. Daha çok görülen yan etkileri hayati riski olmayan bizim yönetebileceğimiz etkiler" diye konuştu.
''İLAÇ KULLANILMAZSA BULAŞ RİSKİ ARTAR''
Corona virüs testi pozitif çıkan gençlerin çoğunlukla ilaç kullanmak istemediğini ifade eden Sertoğulları, "Gençler, özellikle bu hastalığı ilaçsız atlatabilirler ama hastalık süreci daha uzun olur ve hastalığı sevdiklerine bulaştırma riski artar. Kendisi hastalığı daha hafif geçirmiş ama ilaç kullansa daha kısa sürede atlatacakken ilaç kullanmadığı için annesine ailesine bulaştırdığını gördüğümüz genç hastalarımız var" ifadelerini kullandı.
VİDEO: HANGİ AŞI NE KADAR GÜVENLİ?
Hidroksiklorokin: Sağlık Bakanlığı, tartışma yaratan sıtma ilacını Covid tedavi rehberinden çıkardı
Kaynak, Getty Images
Sağlık Bakanlığı 7 Mayıs'ta güncellediği "Covid Erişkin Hasta Tedavisi" rehberinde, Türkiye'de ve dünyada tartışmalara neden olan hidroksiklorokin adlı sıtma ilacına yer vermedi.
Türk Tabipleri Birliği (TTB), "COVID'a karşı etkili olmadığı gibi yan etkileri de bilinmesine ve TTB olarak tüm uyarılarımıza rağmen, hidroksiklorokin ilacı ancak bugün Sağlık Bakanlığı tarafından rehberden çıkarıldı. Bilimsel bilgiden yana olmaya ve doğruları söylemeye devam edeceğiz" açıklamasını yaptı.
Sağlık Bakanlığı'nın bir yılı aşkın süredir yürürlükte olan tedavi rehberinde hidroksiklorokin adlı ilacın, başka ilaçlarla birlikte hastalığın durumuna göre 5 ila 10 gün arasında kullanılması tavsiye ediliyordu. Güncellenen rehberde ise yalnızca Favipiravir adlı ilaç yer alıyor.
Hidroksiklorokin, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu bazı ülkelerde Covid tedavisinde yaygın bir şekilde kullanılıyordu.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 15 Nisan 'de yaptığı açıklamada, Türkiye'nin erken aşamada hidroksiklorokin kullanarak diğer ülkelerden farklı bir yaklaşım içinde olduğunu söylemiş, "Bu ilacı bu kadar yaygın kullanan ikinci bir ülke yok. Dünya bu ilacın peşinde. Biz bir milyon kutuya yakın ilacı baştan stokladık" demişti.
CHP Milletvekili Murat Emir, TBMM'de 5 ay önce önerge sunarak "Hidroksiklorokin ilacı COVID'e karşı etkili değil, yan etkileri var" uyarısını yaptıklarını söyledi ve "Bugüne kadar mağdur ettikleri binlerce hastanın hesabını kim verecek?" diye sordu.
Hidroksiklorokin nedir?
Hidroksiklorokin, sıtmaya karşı kullanılan en eski ve en yaygın ilaçlardan biri olan klorokine çok benziyor.
İltihaplı romatizma ve deri veremi (lupus) gibi otoimmün hastalıkların tedavisinde de kullanılan bu ilaç, antiviral özelliğinden dolayı son yıllarda daha fazla ilgi çekmeye başladı.
Ancak ilacın koronavirüse karşı etkili olduğuna dair net bir kanıt ortaya konmadı ve ilacın kalp sorunlarına neden olabileceği uyarıları yapıldı. İlaçla ilgili araştırmalar bilim çevrelerinde ayrımlara yol açtı.
Eski ABD Başkanı Donald Trump ve Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro da, koronavirüse karşı 'önleyici tedbir' olarak hidroksiklorokin ilacı aldıklarını söylemişti.
Trump, basın toplantılarında sık sık hidroksiklorokin ilacını övmüş ve kamu sağlığı yetkililerinin kalp sorunlarına yol açabileceğini söylemesine karşın ilacı kullandığını açıklamıştı.
Tartışma yaratan Lancet makalesi
İlaçla ilgili tartışmalar geçtiğimiz yıl Mayıs ayından bu yana birçok bilimsel çevre ve sağlık otoritesinin gündemindeydi.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 26 Mayıs 'de, Türkiye'de de Covid tedavisinde kullanılan hidroksiklorokin ilacının klinik denemelerini güvenlik kaygıları nedeniyle "geçici olarak" durdurduğunu açıkladı.
Lancet tıp dergisinde yayımlanan bir araştırmada, hidroksiklorokin ilacının Covid tedavisinde bir yararı olmadığı, aksine hastaların ölüm ihtimalini artırdığı sonucuna varılmıştı. Ancak araştırmanın özel bir şirket tarafından sağlanmış bir veritabanına dayandığı ve yöntemsel yanlışlar içerdiği gerekçesiyle yöneltilen eleştirilerin ardından, Lancet dergisi makaleyi geri çekti.
Araştırmanın yayınlanmasının ardından bilim insanı, Lancet'in editörüne yazdıkları açık mektupta araştırmayla ilgili kaygılarını dile getirmişti.
Mektupta, araştırmanın istatistiksel analizi ve yöntemiyle ilgili 10 önemli kaygı dile getirildi. Mektupta araştırmanın hangi ülkeleri ya da hastaneleri içerdiğinin belirtilmediği aktarılırken, etik değerlendirmeden geçmediği vurgulandı. Mektupta araştırmada elde edilen verilerle ilgili detayları istediklerini ancak bunun kendilerine verilmediği belirtildi.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca da 4 Haziran 'de yaptığı açıklamada araştırmanın güvenilir olmadığını söylemişti.
Yapılan araştırmanın bulguları neler?
Sonuçları The Lancet adlı bilimsel yayında yayımlanan çalışma, sıtma ilacı olarak bilinen klorokin ve hidroksiklorokinin Covid tedavisindeki etkisine dair bugüne kadar yapılmış en kapsamlı araştırma olma niteliği taşıyor.
Araştırma kapsamında, altı kıtada hastaneye 20 Aralık ile 14 Nisan tarihleri arasında yatırılan ve koronavirüs test sonucu pozitif çıkmasının ardından tedavi gören 96 bin 32 hastanın dosyası incelendi.
Araştırma için denek gruplar oluşturulmadı ve tedavi süreçlerine de herhangi bir müdahale yapılmadı. Aksine, belli bir dönemde hastaneye yatırılan Covid hastalarının sağlık raporları ve tedavi süreçleri mercek altına alındı.
Araştırma kapsamında, Covid tedavisinde antibiyotikle ya da antibiyotiksiz klorokin veya hidroksiklorokin verilen hastalar ile bu iki ilacın kullanılmadığı hastaların sağlık durumları analiz edildi.
Solunum cihazı desteği almak zorunda kalan ve tedavisinde remdesivir ilacı kullanılan hastalar, araştırma kapsamına dahil edildi.
Araştırmaya göre, hidroksiklorokin ya da klorokin kullanan hastaların yüzde 13'ünün hastanede hayatını kaybettiği, bu ilacın kullanılmadığı hastalarda ise ölüm oranın yüzde 9'da kaldığı görüldü.
Klorokin verilen hastaların yüzde 16'sı, hidroksiklorokin verilenlerin ise yüzde 22'si hastanede yaşamını yitirdi. Klorokini antibiyotikle birlikte alanlarda ölüm oranı yüzde 22'ye; hidroksiklorokini antibiyotikle alanlarda ise bu oran yüzde 24'e yükseliyor.
Tedavisinde bu ilaçların kullanıldığı hastalarda ritim bozukluğunun diğerlerine kıyasla birkaç kat daha fazla görüldüğü de tespit edildi.
Görüşlerini açıklayan bilim insanlarının bir bölümü araştırmanın bu ilaçların Covid tedavisinde kullanımını sona erdirmesi gerektiğini belirtirken, bazıları ise bunun ampirik bir çalışma olduğunu ve bir kanıya varılması için daha fazla klinik araştırmanın yapılması gerektiğini söylüyordu