Vücudumuzda doğal olarak salgılanan bir hormon olan kortizon, günümüzde birçok hastalığın tedavisinde ilaç olarak kullanılıyor. Ancak ciddi yan etkileri olabilen bu tedavinin kesinlikle doktor kontrolünde yapılması şart. Özellikle yüksek dozlarda ve kontrolsüz bir şekilde kortizon alımı ciddi yan etkiler yaşanmasına ve hastanın yaşam kalitesinin düşmesine sebep olabiliyor.
Bu yazımızda sizler için kortizon konusunu mercek altına aldık. Özellikle kortizonun yan etkilerini en aza indirmek amacıyla “kortizon kullanırken beslenme nasıl olmalı” ve “kortizon alan ne yemeli” sorularına yanıt aradık. İşte kortizon tedavisi gören kişilerin yaşam kalitesini arttıracak beslenme ve sağlık önerileri…
Bilgiler tavsiye niteliğindedir; sağlıklı ve en doğru sonuçlar için doktorunuza danışınız.
Kortizon, modern tıpta birçok hastalığın tedavisinde kullanılan bir hormondur. Hangi hastalıkta ve hangi dozda kullanılacağı hekim tarafından belirlenir. Aşırı dozda alınması veya kortizon tedavisinin aniden bırakılması ciddi yan etkilere sebep olabilir.
İşte, kortizon tedavisi gören hastaların beslenmelerinde dikkat etmeleri gereken önemli hususlar!
Kortizon tedavisinde neler yenmemeli sorusunun cevabı genellikle tuzlu ve şekerli yiyeceklerden oluşur. Kortizon tedavisi sırasında bazı yiyeceklerden uzak durmak, bu ilacın olası yan etkilerini azaltır. Kortizon alanlar ne yememeli? İşte cevabı…
Kortizon tedavisi tek doz iğne şeklinde ya da uzun süreli tablet şeklinde olabilir. Uzun süreli tedavi sürecinde yukarıda bahsettiğimiz hususlara dikkat edilmezse ciddi yan etkiler olabilir.
Kortizonun yan etkileri şunlardır:
Bu yan etkilerin kimi yaygın şekilde gözlenirken kimi ise nadiren görülür. Hastaların yaşam kalitesini düşüren bu yan etkilerin kortizonu kullanmaya başladıktan 3 ay sonra ortaya çıktığı biliniyor. Tek doz ya da kısa süreli kortizon tedavisinde önemli yan etkiler görülmemektedir.
Kortizon tedavisine başlayacak olan hastaların en çok sorduğu soru “kortizon kilo aldırır mı?” sorusudur. Bazı hastalar kortizon tedavisi nedeniyle kilo aldığını söylese de, bunu kanıtlayan herhangi bir bilimsel araştırma yoktur.
Kortizonun önemli yan etkilerinden biri de aydede yüz olarak bilinen cushing sendromudur. Vücutta çok fazla kortizon hormonu salınması cushing sendromuna neden olur.
Cushing sendromu kortizon tedavisi gören her hastayı farklı oranlarda etkiler. En belirgin özelliği bel, göbek çevresindeki kilo artışıdır. Bununla birlikte hastalarda hipertansiyon, dikkat ve odaklanma sorunları ile hafıza problemleri görülebilir. Kortizon sebebiyle vücutta protein kaybı meydana gelir. Bu durum kasların zayıflamasına yol açar. Vücudun çeşitli yerlerinden yağ birikimi oluşur.
Yüzde yağ birikmesi sonucu, halk arasında “aydede” olarak bilinen yüz şekli oluşur. Omuzlarda da yağ birikir ve hastada bir süre sonra bufalo kamburu denilen bir görüntü meydana gelir.
Cushing sendromunun diğer belirtileri şunlardır:
Crp Yüksekliği Evde 6 Bitkisel Tedavisi
Diyetiniz Başarısızsa İşte 8 Yaygın Nedeni
Böbrek Kisti 10 Bitkisel Tedavisi, Uzman Görüşler
Likopen Nedir? Faydaları, Likopen İçeren 13 Besin
Leptin Diyeti Nasıl Yapılır? Tok Tutan Örnek Liste
Bu makalemizde kortizonun ne olduğunu, ne için kullanıldığını ve yan etkileri hakkında bilgilendirme yapacağız. Ayrıca kortizon kullanan okurlarımızın görülen zararlardan en kısa süre içerisinde nasıl kurtulabileceğine dair de bilgilendirmeler yapacağız. Kortizon yan etkileri hakkında bilgilendirme yapmadan önce kortizonu daha yakından tanıyalım.
Kortizon, böbrek üstü bezlerinin kabuk bölgesinde bulunan ve stresli zamanlarda salgılanmaya başlayıp beynin korunmasında rol alan, iltihapları önleme özelliği bulunan çok faydalı bir hormondur. Fazla salgılandığı zaman ise faydalar zarara çevrilip, sinir hücrelerini öldürmesi ile bilinmektedir.
Normal sağlıklı bir kişide kortizon vücut tarafından yeteri seviyede üretilip vücutta iltihabın birikmesini engellemektedir. Yeteri kadar salgılanmadığı dönemlerde ise vücudun çeşitli yerlerinde iltihap görülebilir. Fakat yeteri kadar salgılanmadığı dönemlerde dışarıdan doktor kontrolünde kortizon takviyesi alınması gerekebilir.
Kortizonun hap, krem veya enjeksiyon (iğne) gibi formları bulunmaktadır. Kortizonun kullanıldığı hastalıklar şu şekildedir:
Görüldüğü gibi kortizonun kullanım alanı oldukça geniştir. Bir çok hastalığın tedavisinde kortizondan yardım alınmaktadır.
Vücut direnci ve iltihap önlemede oldukça faydası olan kortizonun fazla ve yanlış kullanılmasında oldukça ciddi yan etkiler gözlenebilir. Bundan dolayı kortizon ihtiyacınızın olup olmadığına ve miktarına mutlaka uzman doktor karar vermelidir.
Halkımız kendisinin doktoru olduğu için, çevreden duyduğunuz gibi hemen kortizon içeren bir tedavi yöntemine başlamamalısınız. Vücudun tüm bölgelerinde görülebilecek ciddi zararlara maruz kalabilirsiniz. Neden diye soracak olursanız işte kortizonun en çok bilinen 25 yan etkisi:
Yukarıda yazılanlarda okuduğunuz gibi, kortizonun bir çok yan etkisi bulunmaktadır. Bu yan etkilere maruz kalmamak için veya minimum seviyede kortizonun zararlarına maruz kalmak için mutlaka doktor tavsiyesi ve kontrolünde kullanılmalıdır.
Yağlı saç egzaması olan seboreik dermatit tedavisi uzun süredir kortizonlu kremlerin kullanımı ile gerçekleştirilmekteydi. Fakat son dönemlerde kortizon içerikli ürünlere göre zararı yok denecek kadar az olan alternatif şampuanların çıkması ile birlikte bunlar daha sık tercih edilmeye başlandı.
Zararının daha az olmasının yanında, kortizon içerikli ilaçlara karşı direnç geliştiren mantarlar kısa süre içerisinde yeniden seboreik dermatit olarak meydana çıkıyorlar. Bundan dolayı seboreik egzama oluşuma sebep olan mantarlar tarafından tanınmayan ve bağışıklık geliştirilemeyen climbazol içerikli şampuanlar tercih edilmektedir.
Kortizon içermeyen ve 26 farklı içeriği ile oldukça zengin bir karışım olup Akdeniz Üniversitesi’nde geliştirilen QL Egzama Şampuanı son dönemde en çok tercih edilen tedavi yöntemidir.
Seboreik dermatit hastalığı olanlar için kortizon iğnesi şiddetli dönemlerde doktorlar tarafından tedavi yöntemi olarak tercih edilebilmektedir. Geçici olarak rahatlatmaya yönelik olarak uygulanan bu tedavi uzun süreli olarak tavsiye edilmemektedir. Uzun süreli kortizonlu iğne tedavilerinin yan etkileri seboreik dermatitden daha da ciddi olabilmektedir.
Şiddetli atak dönemlerinde çok kısa süreli iğne tedavisi tercih edilecekse bile mutlaka uzman doktor tarafından kontrollü bir şekilde hastaya uygulanmalıdır.
Kortizon kullanımı ile birlikte kısa süre içerisinde geçici tedavi sağlansa bile, ciddi yan etkilerinden dolayı hastalar kortizonsuz dermatit krem veya şampuan kullanmayı tercih etmektedirler. Gelişen teknoloji ile birlikte yeni etken maddelerin icadı, kortizon içermeden üretilen kremlerin seboreik dermatit hastalığında oldukça etkili olduğunu kanıtlamaktadır.
Gün geçtikçe artan çeşitli markalardan hangisini tercih edeceğiniz konusunda, dermatoloji uzmanı doktorlar bu konuda hastalara yön gösterici olabilmektedirler.
Doktor tavsiyesi ile kullanmanız tavsiye edilen kortizonun yan etkilerinden minimum miktarda etkilenmek ve kısa süre içerisinde bu zararlardan kurtulmak için uymanız gereken bir takım şeyler bulunmaktadır. İşte kortizon tedavisi gören kişilerin yapması gerekenler:
Makalemizde bahsetmiş olduğumuz maddelere kortizon kullanırken dikkat ederek, kortizonun zararlarını minimuma düşürerek, yan etkilerden kısa süre içerisinde kurtulabilirsiniz.
Kortizon kullanımı neticesinde saç ile ilgili bazı sonuçların gözlendiği bilinmektedir. Şimdi saçta görülebilecek bazı pozitif ve negatif etkileri hakkında merak edilen konular hakkında kısaca bilgilendirme yapalım.
Kortizonun uzun vade kullanımı neticesinde saç dökülmesine neden olduğu bilinmektedir. Fakat yine de saç dökülmesi konusunda panik olmanız gerekmez. Önerilen dozda, kısa süreli ve sık tekrar etmeden kullanılan kortizon saç dökülmesine neden olmaz.
Saçlarımız kökten beslenir, kortizon ise saç derimizi uzun vadede inceltebilmektedir. Saç derimiz inceldiği zaman saç köklerimiz yeteri kadar beslenemediği için kalıcı olarak dökülmelere sebep olabilir. Saç dökülmesi ile karşılaşılmaması için QL gibi daha bitkisel içerikli tedavi yöntemleri tercih edilmelidir.
Saç dökülmesini durdurmak ve var olan saç köklerinden yeniden baby saç çıkartmak için kortizon iğnesi tedavisi doktorlar tarafından uygulanmaktadır. Fakat aşırı yan etki ile karşılaşılmasından korkulduğu ve sonucun garantisi olmadığı için hastalar tarafından bu tedavi çok tercih edilmiyor.
Saç çıkartmak veya saç dökülmesini durdurmak için kortizon iğnesi tedavisine başvuranların yorumlarını incelediğimiz zaman çok iyi neticeler elde edilemediğini de görmekteyiz. Aşağıda bazı kullananların yorumlarını yayınlıyoruz.
İsviçre’de 54 yaşındaki bir kadın, kafasının küçük bir bölgesinde oluşan saç dökülmesi şikayeti ile doktoruna başvuruyor. Doktor kadına kortizon tedavisi uyguluyor ve saç dökülmesi gerçekten duruyor. Fakat bir kaç hafta içerisinde saçlarının tümünün beyazladığı görülüyor. (kaynak)
Özellikle aşırı stresli dönemlerde görülen saç beyazlaması ile bu dönemlerde faza salgılanan kortizon hormonu arasında bağ olduğu düşünülmektedir.
Sayın ziyaretçimiz, sizin de kortizon kullanımını ile ilgili yaşamış olduğunuz deneyimler varsa, sayfamızın altında bulunan yorum bölümünden bize ve diğer okurlarımıza iletebilirsiniz. Ayrıca kortizon hakkında yazımızın içerisinde bulamadığınız ve merak ettiğiniz şeyler varsa da yorum bölümünden uzmanlarımıza ileterek cevap alabilirsiniz.
Sağlıklı günler dileriz.