Krup Öksürük Tedavisi

Çocuklarda gece geç saatlerde başlayan öksürük nöbetleri ve beraberinde yaşanan nefes darlığı, anne babaların paniğe kapılmasına neden olabiliyor. En tipik belirtisi havlamaya benzeyen öksürük olan krup hastalığı, sonbahar sonunda ve kış aylarında salgın halinde görülebiliyor. Ebeveynler tarafından alınacak basit önlemler, hastalığın kısa sürede atlatılmasını sağlayabiliyor. Memorial Hizmet Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Nihal Madak Binboğa, krup hastalığı ve tedavisi hakkında bilgi verdi. 

Çocuğunuz havlar tarzda öksürüyorsa paniklemeyin

Genellikle virüslerin neden olduğu bir üst solunum yolu hastalığı olan krup, daha çok sonbahar sonu ve kış aylarında yaşanmaktadır. Yatarken herhangi bir sorunu olmayan çocuğun sabaha karşı havlamaya benzer kaba öksürük ve nefes darlığı yaşayarak uyanmasına neden olan krup hastalığı genellikle 6 ay-3 yaş arasında görülmektedir.  Ailelerin panik yaşamasına neden olabilen krup hastalığı, 5 yaşından büyük çocuklarda nadir görülmektedir.

Nefes darlığıyla karıştırmayın 

Halk arasında “yalancı kuşpalazı” olarak da adlandırılan krup hastalığı nefes darlığıyla karıştırılabilmektedir. Hastalığın öyküsü ve muayene bulguları tanı için genellikle yeterli olmaktadır. Birden fazla krup atağı geçiren çocuklarda buna neden olan faktörler incelenmelidir. Ebeveynleri çocukken krup atağı geçiren çocukların hastalığa yakalanma riski diğerlerine göre kat artmaktadır. 

Farklı hastalıklarda benzer belirtiler görülebiliyor

Genellikle kendi kendini sınırlayan krup hastalığında nadiren ilerleyen solunum yetmezliği ve ağır sonuçlar görülmektedir. Solunum yoluna yabancı cisimlerin kaçması krup belirtilerine neden olabilmektedir.  Epiglotit denilen soluk borusu kapağı iltihabı, solunum sıkıntısına ve ses kısıklığına neden olurken; bu çocuklarda yutkunamama ve yüksek ateş gibi krup hastalığında olmayan ek belirtiler de görülebilmektedir. 

Çocuğunuzu rahatlatmak için bunları yapabilirsiniz

Sıklıkla ayakta tedavi edilen krup hastalığında, %5 oranında hastaneye yatış gerekmektedir. Solunum yoluna verilen adrenalin ve soğuk hava, ses tellerindeki ödemin saatler içerisinde azalmasına yeterli olabilmektedir. Ödemin azalması için ilaç tedavisi gerekebilmektedir. Genellikle gün içerisinde hastalığın kalan bulguları da iyileşmektedir. Çocuğu mümkün olduğu kadar sakinleştirmek için ebeveynlerinde sakin olması gerekmektedir. Bunun yanında;  

• Huzursuzluk ve endişenizi çocuğunuza belli etmeyin. Bu çocuğunuzu da mutsuz edecektir. Hasta bir çocuğu rahatlatmak, krup bulgularını ortadan kaldırmada olumlu etki yapabilmektedir.
• Çocuğunuzu dik bir şekilde oturtun; bu pozisyon onun daha kolay nefes almasını sağlayacaktır. 
• Çocuğunuzu beslemek için, sıvı ve kolay yutulabilir gıdaları tercih edin.
• Çocuğun mümkün oldukça fazla sıvı tüketmesini sağlayın. 
• Eğer ateşi varsa, mümkün olduğunca az kıyafet giydirin ve üzerine battaniye ya da yorgan örtmeyin. 
• Oda kapısı ve pencerelerini açarak çocuğa serin hava teneffüs ettirin.

Bebeklerde Krup Hastalığı Nedir?

Krup genellikle virüslerin neden olduğu köpek havlaması şeklinde öksürük ile karakterli bir solunum yolu hastalığıdır. Ses telleri ve nefes borusunda oluşan ödem boğulacakmış gibi zorlu nefes almaya ve solunum sıkıntısına neden olur. Hastalık daha çok sonbahar ve kış aylarında görülür. 6 ay ile 3 yaş arasında ki bebeklerde sıktır. Krupun en sık nedeni virüslerdir.

Daha çok parainfluenza ve influenza gibi virüsler krupa neden olur. Enfeksiyonun bulaşması ise damlacık yolu ile hapşırma, öksürük ve tükürük salgıları ile kirlenmiş yüzeylerden olur. Hastalık sıklıkla üst solunum yolu enfeksiyonu şeklinde başlar. Daha sonra krup bulguları gelişir. Krup genellikle hafif bulgular ile seyreder. Nadiren de solunum yolu tıkanıklığına neden olur. Bazen enfeksiyon dışında alerji ve reflü de krupa neden olabilir. Bu durumda genellikle ateş ve süt solunum yolu belirtileri görülmez.

Bebeklerde Krup Hastalığı Belirtileri

Bebeklerde Krup Hastalığı klasik belirtisi köpek havlar gibi olan öksürük ve ses kısıklığıdır. Bulgular ilk olarak hafif ateş, burun tıkanıklığı ve burun akıntısı şeklinde yani bir üst solunum yolu enfeksiyonu şeklinde başlar. Takiben saat içerisinde solunum bulguları kötüleşir hastalık ses telleri ile soluk borusuna yayılır.  Ses telleri ve solunum yolu borusu ödemi gelişince havlar tarzda öksürük ve zorlu nefes meydana gelir. Ses telleri ve solunum yolundaki ödem arttıkça nefes almakta zorlanma ve hızlı nefes alıp verme meydana gelir. Nefes almakta zorlanan çocuk giderek ajite olup nefes almasını iyice zora sokabilir.

Eger Krup Hastalığı hafifse çocuğun nefes alıp vermekte zorlanması yoktur.  Öksürdüğü zaman köpek havlaması öksürüğü duyulur. Sakin durumda nefes alması sırasında sıkıntı olmazken ağlama sırasında gürültülü kaba bir nefes alma saptanır. Eğer krup orta ve ağır derecede ise nefes alıp verme sırasında aşırı zorlanma, gürültülü nefes alma, solunum kaslarında çekilmeler, ajitasyon ve morarma görülebilir.

Krup Tedavisi

Krup hafif klinik tabloda olan krup genellikle gün içinde iyileşir. Pek çoğu evde tedavi edilebilir. Ama daha ağır ve nefes almakta zorlanan çocukların mutlaka hastaneye yatarak Krup Tedavisi yapılır. Ağır olgularda epinefrin ve kortizonlu ilaçlar ses tellerindeki ödemi azaltmak için kullanılır. Bu ilaçlar ağızdan veya inhaler şekilde uygulanır.

Krup öksürüğü nasıl geçer?

Öksüren bebeklerinizde evde yapabileceğiniz basit yöntemler bulunmaktadır. Bu önlemler alındığında ve bu yöntemleri uyguladığınızda bebeğiniz kısa sürede rahatlayabilir ve kasılmalardan kurtulur. Öksürük tedavisi için;

• Bebek odasını sık sık havalandırın ve temiz havanın içeri girmesine izin verin.
• Bebeğin bulunduğu ortamda sigara içmeyin. İçilmesine de izin vermeyin.
• Parfüm ve oda kokularını kullanmayın.
• Miniğinize dar ve polyester içerikli kıyafetler giydirmeyin.
• Bebeğinizin odasının nemli olmasına özen gösterin.
• Bol bol su içmesini sağlayın.
• Ek besine geçmişse ona taze ve ılık bir çorba içirin.

Bu gibi önerileri uygulamadan önce bebeğinizi uzman bir doktora götürmeniz gerekmektedir.

Krup Hastalığı Olan Çocuğunuz İçin Neler Yapabilirisiniz?

1. Çocuğunuzu sakin tutmaya çalışın. Çünkü ajitasyon, ağlama ve korkma hava yolu darlığını artırır nefes almayı zorlaştırır.
2. Sıcak ve kuru hava öksürüğün artmasına neden olur. Ortamın nemli ve serin olması bazen bulguların rahatlamasını sağlayabilir.
3. Evin içinde sigara içmeyin. Sigara dumanı öksürüğü kötüleştirir.
4. Bol sıvı almasını sağlayın. Bebeğiniz emiyorsa sık sık emzirin. Büyük çocuklarınıza bol sıvı gıdalar verin.
5. İstirahat etmesini sağlayın.
6. Başı yukarda yatırın. Nefes almasını kolaylaştırın.
7. Ateş olursa doktorunuzun önerdiği ateş düşürücüleri kullanın
8. Soğuk algınlığı ilaçlarını kullanmayın.
9. Soğuk buhar uygulaması bazen bulguların rahatlamasını sağlayabilir.
10. Antibiyotik kullanmayın. Krupta antibiyotik tedavisi gerekli değildir.
11. Öksürük için doktorunuzun önereceği ilaçları kullanın.
12. Çocuğunuzun bulguları kötüleşiyorsa mutlaka en yakın hastaneye başvurun.

Krup Hastası Çocuğunuzu Hangi Durumlarda Mutlaka Doktor Görmeli?

1. Nefes almakta zorlanma varsa.
2. Dinleme halinde iken bile gürültülü ve zorlu nefes alıyorsa.
3. Göğüs kafesinde çok fazla içeri çekilme ve çökme varsa.
4. Yutkunamayacak, konuşamayacak kadar nefes darlığı varsa.
5. Öksürük sırasında nefes almakta zorlanıyor solunumu duruyorsa.
6. Çocuğunuzun rengi soluk ve uykulu bir hali varsa.
7. Dudaklarında morarma varsa mutlaka doktora başvurmak gerekir.

Krup genel olarak hafif seyirli bir hastalıktır ancak bir süre sonra hızla şiddetlenebilir. Krup hastalığı 5 yaş ve altı çocuklarda yaygın olarak görülür. Kruplu çocuklar nefes alırken genellikle tiz bir "gıcırdama" veya ıslık sesi duyulur. Buna stridor denir. Öksürük ve krupun diğer belirti ve semptomları, gırtlak, nefes borusu ve bronş tüplerinin etrafındaki şişmenin sonucudur. Öksürük havayı daralmış geçitten geçirdiğinde ses tellerinden ses çıkar. Krup tipik olarak küçük çocuklarda görülür. Kruplu çocukların çoğu 1 hafta içinde iyileşir ve çoğu çocuk evde tedavi edilebilir. Peki krup nedir? Nasıl önlenebilir?

Krup Hastalığı Nedir?

“Krup hastalığı nedir?” konu hakkında merak edilen soruların başında gelir. Krup, virüs kaynaklı bir enfeksiyondur. Bu enfeksiyon nedeniyle nefes borusunun akciğerlere giden hava yolları ve ses tellerinde şişme yaşanır. Bu şişme nedeniyle de hava yolları daralır ve nefes almak güç hale gelir. Genellikle hafif seyirli bir hastalık olan krup hızlı bir şekilde ciddileşebilir. Bu hastalık 5 yaş ve altı çocuklarda yaygın olarak görülür.

Krup Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Krup hastalığı belirtileri tipik olarak soğuk algınlığı ile başlar. İltihap ve öksürük olması durumunda krup en belirgin belirtileri şiddetlenebilir. Bu belirtiler ağlama, öksürme ve bununla birlikte şiddetlenen sesli öksürüktür. Buna yüksek ateş, boğuk ses, nefes almada güçlük çekme de eklenir. Bu belirtiler genel olarak 3 ile 5 gün kadar sürer.

Krup Hastalığı Neden Olur?

Hastalığın şiddeti ve en sık çocuklarda görülüyor olması “Krup neden olur?” sorusunu akıllara getirir. “Krup hastalığı neden olur?” sorusu şöyle yanıtlanabilir: Virüslerden kaynaklı olarak yaşanan bu hastalık, gırtlak ve nefes borusunun şişmesi sonucunda oluşur.  Krup hastalığı genellikle sonbahar ve kış mevsiminde ortaya çıkar. Bulaşıcı özelliklerde yaşanan bu hastalık genellikle hafif seyirde geçirilir. Tedavi gerektirmeden 3 ile 4 günde kendiliğinden geçer. Ancak bir anda ağır yaşanabilir. Bu hastalığın yaşanmasına neden olan parainfluenza virüsüdür. Bu virüsten kaynaklı olarak üst solunum yollarına bulaşır ve enfeksiyona yol açar.

Krup Hastalığı Kimlerde En Sık Görülür?

“Kurup ne demek?” sorusu kadar bu hastalığın en sık hangi yaş grubunda görüldüğü de merak konusudur. Krup hastalığı genellikle bebek ve küçük yaş çocuklarda görülür. Erkek çocukların bu hastalığı yaşama riski kız çocuklara göre daha yüksektir. Bu hastalık en sık 1,5 – 2 yaş aralığında görülür.

Krup Nasıl Bulaşır?

“Krup hastalığı bulaşıcı mı?” sorusu da merak edilenler arasında. Krup, bulaşıcı bir rahatsızlıktır. Peki, krup hastalığı nasıl geçer? Bu hastalık bir çocuktan diğerine hava yolu ile bulaşır. Bu hastalığı taşıyan çocuğun öksürmesi ile havaya yayılan virüs partiküllerinin solunması ile hastalık yaşanır. Virüsün yayılmasını sağlayan partiküller oyuncak ve benzeri yüzeylerde de kalabilir. Bu nedenle ortak oyun alanları ve oyuncaklar virüsün bulaşmasına yol açan etkenlerdendir.

Krup Hastalığı Tanısı Nasıl Konur?

“Krup hastalığına ne iyi gelir?” sorusunun yanıtı için teşhis konulması önemlidir. Hastalığın teşhisi için doktor belirtileri, hastalığın ne kadardır devam ettiği ve şiddeti gibi soruları yöneltir. Bu soruların ardından detaylı fiziki muayene ile gerekli olan tanı konulur. Fiziki muayenede doktor hastanın solunumunu takip eder ve solunum hareketlerini izler. Ardından hastanın boğaz muayenesi yapılır.

Krup Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?

“Krup hastalığı nasıl geçer?” sorusu şu şekilde yanıtlanabilir: İlk olarak soğuk algınlığı şeklinde başlayan ve şiddetlenen krup, birkaç gün içinde kendiliğinden iyileşme gösterir ancak iyileşmediği takdirde krup tedavisi uygulanmalıdır. Hafif seyirde geçirilen dönemlerde evde istirahat yeterli olur. Bu süreçte nadir de olsa cilt tonunda değişme, yutma güçlüğü ve kişinin panik halinde nefes alıp vermeye çalışması yaşanabilir. Tedavi sürecinde kişiye oksijen desteği, buhar tedavisi ve glukokortikoid verilir. Ancak tedavi hastalığın belirtileri, şiddeti ve hastanın genel durumu özelinde uygulanır. Tedavi sürecinde hastaya uygulanması gerekenler ise şöyle:

• Çocuğun sakin kalması sağlanmalı
• Çocuğun buhar ile rahat nefes alması sağlanmalı
• Çocuk dik pozisyonda tutulmalı
• Hasta bol sıvı tüketmeli
• Hasta bol bol dinlenmeli
• Gerekli durumlarda ateş düşürücü kullanılmalı
• Soğuk algınlığı için ilaç kullanılmamalı
• Çocuk geceleri sık sık kontrol edilmeli

Krup Hastalığı Ne Kadar Sürer?

Krup hastalığı etkeni, enfeksiyon şiddetine bağlı olarak 5 ile 6 gün kadar sürebilir. Bu sürenin ardından hastalığın şiddeti büyük oranda azalır ancak kişinin öksürüğünün geçmesi birkaç günü bulabilir.

Kruptan Korunmak İçin Ne Yapılabilir?

Evde krup tedavisi ile geçebilen bu rahatsızlıktan korunmak için bazı önlemler alınabilir. Tekrarlama olasılığı yüksek olan bu hastalığı alınan önlemlerle hafifletebilirsiniz. Ancak çocuk sık aralıklarla reflü yaşıyorsa mutlaka alerji ve reflü araştırılmalıdır. Bunun yanı sıra çocuğun hasta kişilerden uzak tutulması, el yıkama alışkanlığının kazandırılması alınabilecek önlemler arasındadır. Çocuk okula gidiyorsa rahatsızlık yaşadığı dönemde okula gönderilmemesi de önemlidir.

Krup Sorunu Olan Çocukları Rahatlatma Yolları

“Krup için evde ne yapılır?” diye merak ediyorsanız gecelerin rahat geçmesi için çocuğunuzu yüksek yastıkla yatırın. Ev içinde çocuğun bulunduğu ortamların nemli olmasına özen gösterin. Ortamı sık sık havalandırmayı da ihmal etmeyin. Nefes almada güçlük yaşamaması için çocuğun bu dönemde ağlamaması da önemli.  Ayrıca çocuk sık sık sıvı tüketmeli. Grip ya da nezle gibi bir rahatsızlık geçiriyorsanız çocuğunuzdan uzak durmaya özen gösterin. Çocuğun bol vitaminle beslenmesine özen gösterin. Bol bol ev yapımı çorba içirin. Ebeveynler bu dönemde krup tedavisinde vicks ve benzeri yardımcı ilaçların kullanıp kullanılmadığını merak eder. Bunun yanında “Ventolin krupta kullanılır mı?” sorusu da sıklıkla sorulur. Bu ilaçların kullanılıp kullanılmadığı ile ilgili en doğru bilgi için mutlaka bir doktora başvurulmalıdır.

Ne Zaman Doktora Görünmelisiniz?

Krup tedavisinde kullanılan ilaçlar hakkında bilgi almak dışında aşağıdaki durumlarda da mutlaka doktora başvurulmalıdır. Acil krup hastalığı tedavisi gerektiren durumlar aşağıdaki gibidir:

• Çocuğun yaşadığı semptomlar şiddetliyse
• Nefes alıp verme sırasında gürültü ve tiz nefes sesleri çıkıyorsa
• Salya akıtıyorsa ya da yutmada güçlük çekiyorsa
• Normalden daha hızlı nefes alıp veriyorsa
• Çocuk yorgun ve kayıtsız görünüyorsa

Mutlaka bir doktora başvurulmalı ve krup tedavisinde antibiyotik kullanılıp kullanılmadığı ile ilgili uzman bilgisine başvurulmalıdır.

Krup Hastalığına Yakalanma Riskini Arttıran Faktörler ve Önleme Yolları

Krup hastalığına bitkisel çözüm ile önlem alınıp alınmayacağı merak konusudur. Krup öksürük bitkisel tedavi için uygulanabilecek bitkisel karışımlar bulunur. Ancak bu karışımlar kullanılmadan önce mutlaka bir uzman bilgisine başvurulmalıdır. Çocuk ve yetişkinlerde krup hastalığı önleme adına eller sık sık yıkanmalıdır. Hasta kişilerden uzak durulmalıdır.