Kütahya Ağzı

A Study Of Idioms Collected From The Center of Kutahya

The vocabulary of Turkish cannot be measured only with the data of the standard language. There are also many vocabulary elements that are seen in Turkey Turkish dialects but are not included in the standard language. Among these elements, there are also abstract forms of expression that can illuminate the historical periods of Turkish and provide evidence for its wealth. Idioms are just one of these abstract forms of expression in the language. It reveals the expressive power of a developed language; indicates the level of processing; reflects the richness of the vocabulary. It offers clues about the social life, historical identity and cultural structure of the community in which it has sprouted and formed. In this context, idioms have a great contribution to Turkish langugae history and dialectal researches. Ignoring idioms in dialect studies is an important deficiency of the researches. This deficiency means that the data obtained in dialect studies are not adequately evaluated. In the studies carried out, it is necessary to determine the idioms that are not recorded, and it is needed to be determined where, when, for what and in what sense they are used. In this paper, we focused on the idioms spoken in the dialect of central Kütahya. Idioms consisting of curses and prayers expressing good wishes were also left for later studies. The aim is to be able to contribute to the studies composing a dialect dictionary and linguistic atlas. The study is carried out in four stages; scanning, compilation, listing according to certain criteria, and definition. During the study, the idioms which take place in the texts of Tuncer Gülensoy's work Kütahya and its Region Dialects, and the idioms noted in non-text compilations from the speeches of family members and people close to me were emphasized. In order to determine whether the idioms identified are included in the written sources or not; Güncel Türkçe Sözlük, Bölge Ağızlarında Atasözleri ve Deyimler, Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü, Derleme Sözlüğü, Misalli Büyük Türkçe Sözlük and Türkçenin Deyim Varlığı of A. Turan Sinan, Deyimler Sözlüğü of Ö. Asım Aksoy, Necmi Akyalçın’s Türkçemizin Anlamsal Zenginlikleri Deyimlerimiz, Yusuf Çotuksöken’s Türkçe Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü, Özcan Türkmen’s Emirdağ Ağzında Atasözleri ve Deyimler were reviewed. As a result of the scans, those found in the center of Kütahya but not recorded or those with different meanings were recorded and classified; were carded and listed in alphabetical order, and then their meanings were given, and exemplified.

AKSAN, Doğan (1996), Türkçenin Sözvarlığı, Türk Dilinin Sözcükbilimiyle İlgili Gözlemler, Saptamalar. Ankara: Engin Yayınevi.

______________ (1988), Her Yönüyle Dil, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

AYDIN, Mehmet (2008), “Ordu ve Yöresi Ağızlarında Armut Adları”, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 3 (3) Spring 2008, 129-138.

AYDIN, Neşe (2008), Kütahya Altıntaş Yöresi Ağzı (İnceleme, Metinler, Sözlük, Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).

AYVERDİ, İlhan (2006), Misalli Büyük Türkçe Sözlük, C. 1-3. İstanbul: Kubbealtı Neşriyat.

BAYTOP, Turhan (1994), Türkçe Bitki Adları Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

BEKAR, Beytullah (2011), Kütahya Domaniç Ağzı, Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).

BİBER, Seçil (2010), Kütahya Gediz ve Yöresi Ağzı, Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).

DİNÇAY, M. Ali (2009), Kütahya Simav Ağzı, Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).

GÜLENSOY, Tuncer (1988), Kütahya ve Yöresi Ağızları (İnceleme, Metinler, Sözlük), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

EKİCİ, Fatma (2019), Kütahya Dumlupınar ve Yöresi Ağzı, Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).

MİANDJİ, A. (2019), Tıbbi Bitkiler Atlası, Ankara: Bilgi Yayınevi, 5. bs.

ÖZALTAY, Bülent - KÖŞE, Abdullah (2006), Terceme-i Cedîde fî’l-Havassi’l-Müfrede (1102/1690) Metin-Bitkiler-Sözlük-Sadeleştirilmiş Metin-Tıpkıbasım. İstanbul: Merkezefendi Geleneksel Tıp Derneği.

ÖZTÜRK, Dilek (2008), Kütahya Emet Yöresi Ağzı (İnceleme, Metinler, Sözlük), Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).

Sami Şemseddin (2010), Kamus-ı Türkî, (hzl., Paşa Yavuzarslan), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

ŞAHİN, İbrahim (2016), “Filoloji ve Botanik Alanlarının Kavşağında Yerel Fitonimler (Bitki adları) Meselesi”, A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [Taed] 56, Erzurum, 775-791.

Türk Dil Kurumu (2009), Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü, C. 1-6. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Türk Dil Kurumu (2011), Türkçe Sözlü,. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

TAYŞİ, Mustafa (2007), Tavşanlı ve Yöresi Ağız İncelemeleri, Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).

YAVAŞ, Özcan (2009), Kütahya Aslanapa ve Yöresi Ağzı, Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).

YUMURTACI, Ali (2012), Kütahya Pazarlar Ağzı, Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).

Web Adresi

(2016.01.20) “Mor Çiğden Ne zaman Açar?” Erişim tarihi: 2020.02.16, http// elmaelma.com

AYVERDİ, İlhan - TOPALOĞLU, Ahmet (2011.10.24). Erişim tarihi: 2020.02.16, http//kubbealti.org.tr