Kulağa Tüp Nasıl Takılır

Orta kulak ile geniz boşluğu arasında yer alan ve orta kulak havalanmasını sağlamak ve dış kulak yolu arasındaki basıncı dengelemekle görevli olan östaki borusu burunun arkasında geniz boşluğunun iki tarafında yer almaktadır. Östaki borusu burun, geniz ve boğazdaki farklı hastalıklar sonucunda görev yapamadığında, orta kulakla dış kulak arasındaki basınç dengelenemez.

Kulak Tüpü-Ventilasyon Tüpü Takılması

Kulakta Sıvı Birikimi (Seröz Otitis Media - SOM = Efüzyonlu Otitis Media - EOM) Nedir?

Başlangıçta orta kulakta oluşan negatif basınç oluşur. Östaki tıkanıklığı devam ettiğinde orta kulağın östaki borusundan geniz boşluğuna akması gereken kendi sıvısı burada toplanmaya başlar, biriken sıvının kıvamı giderek koyulaşır yapışkan hal alır. Kulak zarında çökme oluşur. Uzun dönemde zar orta kulaktaki işitme kemikçiklerine ve orta kulak tabanına yapışması ile sonuçlanabilir.

Bu hastalık halinin zamanında tedavi edilememesi kalıcı işitme kayıplarına,orta kulak iltihaplarına neden olur. Oluşan işitme kaybı özellikle çocuklarda konuşma ve zihinsel gelişme ve okul başarısı üzerinde olumsuz etki yapabilir.

Kulak Tüpü (Ventilasyon / Havalandırma Tüpü) Nedir?

Uygun tıbbi tedavilere karşın orta kulaktaki negatif basınç ve sıvı birikiminde olumlu gelişme saptanmayan hastalarda, orta kulaktaki negatif hava basıncını dengelemek ve orta kulağa hava geçişini sağlamak amacıyla kulak zarına venitlasyon tüpü (kulak tüpü) takılmaktadır.

Timpanostomi tüpü, miringotomi tüpü, ventilasyon tüpü ya da basınç dengeleme tüpü olarak da adlandırılır. Çok değişik tiplerde ve değişik maddelerden yapılan tüpler vardır. Plastik, altın, metal,  teflon veya silikondan yapılmış ve enfeksiyon meydana getirmemesi için özel malzemeyle kaplanmıştır.

Tüp Tatbiki Ameliyatı

Ameliyat, genel ya da lokal anestezi ile yapılabilir. Çocuklarda genel anestezi uygulanır. Kulak zarına mikroskop altında monash.pw delik oluşturup buradan birikmiş olan sıvı temizlenebilir. Bu delik genellikle gün içerisinde iyileşerek kapanır. Oluşturulan bu deliğin hastalığı (sıvı birikimini) engellemeyeceği düşünüldüğünde zara açılan deliğe ventilasyon tüpü yerleştirilir. Ameliyat yaklaşık 15 dk sürmektedir.

Bu işlemi takiben ileri bir yapışma yoksa zardaki çökme hemen düzelir, sıvı kaybolur ve işitme kaybı hızla normale döner. Gereken durumlarda beraberinde geniz eti ve bademciklerin aynı ameliyatta alınması tedavinin uzun dönem başarısı için olumlu etki yapmaktadır.

Kulak Tüpü Kimlere Takılmalıdır?

Orta kulakta uzun süre kalan sıvının yol açtığı başta işitme kaybı olmak üzere değişik problemlerde kulak tüpü takılması gerekebilir. Bu rahatsızlık genellikle çocuklarda görülmekle birlikte, erişkinlerde de görülebilir ve işitme kaybı, denge problemleri, konuşma problemleri ve kulak zarında şekil bozulmasına sebep olur. Östaki borusu tıkanıklığı, kulak zarındaki deformasyon, Down sendromu ve barotravma (basınç değişikliği sebebiyle orta kulağın hasar görmesi) gibi rahatsızlıklarda da kulak tüpü takılması gerekebilir. Kulak tüp tatbiki, çocukluk yaş grubunda en sık yapılan ameliyattır.

• Orta kulaktaki sıvı birikiminin,  tıbbi (ilaç) tedavisine cevap vermemesi,
• Orta kulaktaki sıvının 20 dB den fazla işitme kaybına neden olduğunun ve bunun çocuğun konuşma gelişimini etkileyeceğinin belirlenmesi
• Sürekli antibiyotik ve uygun tedaviler uygulanmasına rağmen tekrarlayan kulak enfeksiyonları ve orta kulakta sıvı birikmesinin önlenememesi.

Kulak Tüpü Takılmasının Faydaları

• Orta kulak iltihabına tekrar yakalanma riskini önemli oranda düşürür,
• Orta kulakta biriken sıvıdan dolayı oluşan duyma kaybını ortadan kaldırır,
• Orta kulak iltihabından kaynaklanan konuşma ve denge problemlerini iyileştirir,
• Orta kulak iltihabından kaynaklanan davranış ve uyku problemlerini iyileştirir.

Kulak Tüpü Nasıl ve Ne Zaman Çıkarılmalıdır ?

Tüpler kulak zarında genellikle ay tutulmakta ve sonra kendiliğinden düşmekte ya da hekiminiz tarafından alınmaktadır.

Kulak tüpünün beklenenden erken düşmesi orta kulakta sıvı birikmesine neden olabilir ve operasyonla yeniden takılması gerekebilir

Bu tedavilerle hastaların büyük bölümü tam olarak iyileşmekte, nadiren tekrarlayan tüp uygulamaları ya da kalıcı tüp tatbiki gerekebilmektedir. Özellikle tekrarlayan seröz otit şikayeti olan çocuklarda alerji ve immün sistem fonksiyonları değerlendirilmelidir. Östaki fonksiyonu düzelmeyen hastalarda tüplerin uzun yıllar kulakta kalması gerekebilmektedir. Bu tip hastalar için üretilmiş kendiliğinden düşmeyen,tedavi sonunda doktor tarafından alınan kalıcı tüp tipleri kullanılır.

Kulak Tüpü Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler ?

Kulak Ameliyatı Sonrası Öneriler sıkça merak edilen konular arasındadır. Kulak tüpü ameliyatında genelde hiç ağrı olmaz. Fakat anestezi sebebiyle zaman zaman halsizlik, hassasiyet ve mide bulantısı görülebilir. Orta kulakta birikmiş sıvıdan dolayı meydana gelen işitme kaybı, ameliyat sonrası belirgin bir şekilde düzelir.

Tüp takılan çocukların banyoda, denizde ve yüzme havuzlarında (yani su ile temas ettiği her durumda) vazelinli pamuk ya da uygun bir kulak tıkacı ile dış kulak yolu kapatılarak suyun tüpten orta kulağa girmesi önlenmelidir. Su kaçmasına bağlı enfeksiyon ve akıntı olması durumunda antibiyotikler ve kulağa damlalarla kontrol altına alınmalıdır.

Kulakta sıvı toplanması nedir ?

Kulakta sıvı toplanması, tıp dilinde Efüzyonlu Otit olarak adlandırılan, ağrı-ateş olmaksızın kulak zarının arkasında, orta kulakta sıvı birikmesiyle ortaya çıkanbir hastalıktır.

Kulakta sıvı toplanması kimlerde görülür? Belirtileri nelerdir ?

Kulakta sıvı toplanması çok büyük oranda çocuklarda görülmektedir. En önemli belirtisi işitme kaybıdır. Ağrı-ateş gibi diğer belirtiler ve bulgular olmadığı için tanıyı koyabilmek için dikkatli olmak gerekir. Çocuğun televizyon izlerken sesi çok açmaya başlaması, çocuğu çağırırken yükses sesle çağırmak gerekmesi ya da dersleri çok iyiyken okul başarısında meydana gelen düşme kulakta sıvı toplanmasıyla ortaya çıkan işitme kaybına ilişkin ipuçları olabilir.

Kulakta sıvı toplanması nasıl meydana gelmektedir ?

Çocuklar orta kulak iltihaplarına meğillidir. Orta kulak östaki borusu ile genze açılmaktadır. Bu yapının görevi orta kulağın havalanmasını ve drenajını sağlamaktadır. Östaki borusu çocuklarda erişkinlere göre daha yatay seyreder ve erişkindeki açısında 7 yaşında ulaşır. Çocuklarda geniz eti sorunlarına da rastlanabilmektedir. Geniz eti hem östaki borusunun ağzında tıkanmaya yol açabilmekte, hem de orta kulak iltihaplarında rol oynayan bazı mikroplar için bir rezervuar görevi görebilmektedir. Tüm bu faktörlere ek olarak çocuğun bu mikroplarla savaşmak için bağışıklığının olgunlaşma aşamasında olması, bazı olgularda alerjik nezle orta kulak iltihaplarına meğil yaratabilmektedir. Orta kulak iltihabı en çok yaşamın ilk 3 yılında rastlanmaktadır. Orta kulak iltihabı olan bir çocukta kulak arkasındaki sıvı %40 olasılıkla 1 ay, %10 olasılıkla 3 ay ve daha uzun süre kalmaktadır.

Erişkinde kulakta sıvı birikmesi nasıl olur ?

Erişkinde kulakta sıvı birikmesi genellikle nezle gibi bir viral üst solunum yolunu takiben meydana gelebilmektedir. Bazen tek kulakta sıvı birikmesi ve aynı tarafta boyunda giderek büyüyen ağrısız bir kitle beraber olursa bu bulgular bir geniz tümörünün sonucu olabilir. Bu durum nadir de olsa bu konuda dikkatli olunmalıdır.

Tanı nasıl konur ?

Muayenede kulak zarında matlaşma gibi bir renk değişimi, bazen kulak zarında çökmelere rastlanabilir, kulak zarı arkasında hava kabarcıkları görülebilir. Kulakta sıvı birikiminden şüphelenilen hastada orta kulak basınç testi ve işitme testi tanıyı doğrular.

Tedavide ne yapılır ?

Kulakta sıvı birikiminin tedavisi öncelikle ilaç tedavisidir. Söz konusu sıvının iltihabi bir sıvı olduğu ortaya koyulduğu için üzerinde uzlaşma olan tedavi antibiyotik tedavisidir. Hastaya günlük bir kür antibiyotik tedavisi uygulanır. Bunun yanı sıra sıvının emilmesine yardımcı ilaçlar olarak dekonjestan adı verilen spreyler, çocuklarda şuruplar, alerjik hastalarda antihistaminik adı verilen ilaçlar ve kortizonlu spreyler kullanılabilir. Bu ilaç tedavisi sonrası hasta takibe alınır. Kulak zarında çökme gibi değişiklikler, ciddi işitme kaybı gibi bazı özel durumlar yoksa hasta 3 ay kadar ara ara kontrollerle takip edilebilir. Bu sürenin sonunda hala sıvı kaybolmamışsa cerrahi uygulanır.

Cerrahi tedavide ne yapılır ?

Cerrahi tedavide kulak zarına bir çizik atılarak kulağa ventilasyon tüpü denilen ve orta kulağın havalanmasına izin veren tüp uygulanır. Çocuk hastalarda beraberinde bu sorunda önemli rol oynayan geniz eti de alınır.

Ameliyat genel anestezi ile mi yapılır ?

Çocuk hastalarda genel anestezi uygulanır. Erişkin hastalarda ise işlem lokal anestezi ile gerçekleştirilebilir.

Tüp dışarıdan görülür mü ?

Hayır, tüp dışardan görülmez.

Tüp ne kadar süre kalır ?

Bu takılan tüpün cinsi ile ilgilidir. Kulağına ilk defa tüp takılan bir hastada genellikle kısa süreli tüpler seçilir. Bunlar ortalama ay kalırlar ve vücut tarafından atılırlar. Genellikle kontrol muayenesinde tüpün dış kulak yoluna atıldığı görülür ve hekim tarafından tüp alınır. Eğer tüp kendi kendine atılmazsa ve 1 yılı aşkın süredir yerindeyse, çocuk bir hasta söz konusu ise hafif bir anestezi gazı koklatılıp hekim tarafından çıkarılabilir. Tekrar eden tüp uygulamalarında ise T-tüp adı verilen uzun süreli tüpler kullanılabilir ve bu tüpler normal koşullarda vücut tarafından kolay kolay atılamaz, 1 yıldan fazla hekimin öngördüğü süre kulakta kalır ve hekim tarafından çıkarılır.

Tüp takıldıktan sonra nelere dikkat edilmelidir ?

Tüp takıldıktan sonra kulak sudan korunmalıdır. Bunun için en güzel yol, her yıkanmada tek kullanımlık uygulanan vazelinli pamuklardır. Buna karşın bir şekilde kulak iltihaplanır ve akmaya başlarsa hemen hekime başvurulmaldıır. Genellikle antibiyotikler ve bazı damlalarla enfeksiyon kontrol altına alınabilmektedir.

Çocuğumun kulağına tüp takıldı ve geniz eti alındı. Şimdi tüpü düştü. Yeniden tüp takma ihtiyacı olabilir mi ?

Orta kulak sorunlarında önemli rol oynayan geniz etinin alınması kulakta sıvı birikmesi ihtimalini azaltacaktır. Yine yukarıda belirtildiği gibi geçen zamanla östaki tüpü 7 yaşında erişkindeki açısına erişmektedir. Sonuçta geniz eti alınan ve kulağına tüp takılan çocukların önemli kısmında yeniden tüp takma ihtiyacı olmasa da bir kısmında kulakta sıvı toplanması tekrar edebilir. Bu hastaların tespit edilmesi önemlidir.