ABD merkezli finans ajansı Bloomberg’de yayımlanan haberde doları olan Türklerin, bankalar arası kurla açılan fark nedeniyle Kapalıçarşı’da paraları TL’ye çevirmeyi tercih ettiğini yazdı.
Bloomberg’de, Kapalıçarşı’daki dolar kurunun, bankalar arası piyasadaki kura kıyasla yaklaşık yüzde 2 primli olduğunu ve bu oranının 9 ayın zirvesinde bulunduğunu belirtti.
Haberde ayrıca, 14 Mayıs’taki seçimi kim kazanırsa kazansın dolar kurunda artış beklendiği, vadeli işlemlerin de kurda artışı fiyatlandığı aktarıldı.
Seçim öncesinde dolar kurunda sert artış istemeyen Merkez Bankası (TCMB) ise döviz piyasasına sıkı kontrol gözetim uygularken, döviz kurlarında bankalar ile Kapalıçarşı arasındaki fark da açılıyor.
TALEP KAPALIÇARŞIYA YÖNELDİ
Dolardaki makasın açılma nedeni olarak serbest piyasada oluşan talep olduğu belirtiliyor. Merkez Bankası’nın aldığı kararlarla bankaların dolar satışına zorluk çıkartırken talep kapalıçarşıya yöneldi.
Herhangi bir bankada dolarını TL’ye çevirmek isteyen bir vatandaş 19,02 civarında bir kurla karşılaşırken, Kapalıçarşı’da bu rakam 19,66’ya kadar yükseliyor. Hem sıkı gözetim hem de söz konusu yüksek kur nedeniyle, birçok kişi dolarını banka yerine Kapalıçarşı’da bozdurmayı tercih ediyor.
Ekranda dolar kuru 19,23 görünürken bir bankadan dolar almak isteyen vatandaş 19,64 civarında bir kurla karşılaşıyor. Kapalıçarşı rakamı da bunun biraz üzerinde yer alıyor ancak döviz alımlarına dönük sıkı gözetim uygulandığı için döviz alımı için de Kapalıçarşı tercih edilebiliyor.
MERKEZ BANKASI İPİ SIKI TUTUYOR
Kur korumalı mevduatta faiz sınırının kaldırılması ve TL mevduat payını yüzde 60’ın üzerine çıkaramayan bankalara kesilecek cezaların artırılması dışında şirketlerin bin dolarlık döviz taleplerinde bile bankalar TCMB’den onay almak zorunda kalıyor.
Döviz fazlası olan şirketlere düşük faizli kredi verilmezken, TCMB’nin şirketlere döviz bozdurmaları konusunda sözlü talimatlar verdiği de biliniyor.
Giderek açıldığını gördüğümüz alış-satış farkları özellikle bireysel düşük hacimli müşterilerin al-sat işlemlerinde kar marjını düşürerek vadeyi uzatmasını sağlıyor.
Bu da yatırım amaçlı alımlarda bir miktar engel oluşturuyor.
Enflasyon Raporu sunumunda Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, düzenlemelerden (kendi deyimiyle Makroihtiyati Tedbirlerden) kaçınmayacaklarını açıklamıştı.
Birol BOZKURT
Döviz bürolar ve bankalarda dolar/TL 18,80 civarndan ilem görürken bu rakam Kapalçar’da 19,07’ye kadar çkabiliyor. Uzmanlar, 30 kurua yakn oluan bu farkn yüklü miktarlardaki nakit döviz talebi nedeniyle gerçekletiini söylüyor. Piyasa kaynaklar da Kapalçar ile dier döviz bürolar arasndaki kur fark makasnn açlmasnn sebebi olarak baz yatrm kurulularnn Kapalçar’dan nakit dolar topladn ve piyasada nakit dolar bulunmas daha zor hale geldii için makasn açld görüünde.
stanbul’da döviz bürolarnda dolar 18,80’den el deitirirken, Kapalçar’da 19,07 liradan ilem yaplyor. 20 lira 44 kurutan satlan euro ise Kapalçar’daki döviz bürolarnda 20 lira 77 kurutan müteri buluyor. Döviz kurlarnn yükselii ylnda atlan admlarla snrlandrlmaya çalld. Ancak buna ramen ylnda Euro/ TL yaklak yüzde 33, dolar/TL ise yüzde 41 yükseldi.
Liralama stratejisi kapsamnda Kur Korumal Mevduat hesabna ek olarak özellikle yln ikinci yarsndan sonra Merkez Bankas ve BDDK’dan da çeitli admlar geldi. Son olarak BDDK, bankalarn net döviz pozisyonunun öz kaynaklar içindeki payna ilikin üst snrn yüzde 20’den yüzde 5’e çekildiini duyurdu. Bu admla birlikte bankalarn yaklak 11 milyar dolar döviz varln azaltmas gerekiyor. Merkez Bankas da bankalarn zorunlu karlk yükümlülükleri haricinde yurt içinde tutacaklar yabanc para cinsinden hesaplara ödedii faizi yüzde 4,3’ten yüzde 4,5’e yükseltti.
BDDK ayrca ’de firmalarn Türk liras kredilere eriimde döviz snr düzenlemesi yapt. Düzenlemeyle yabanc para nakdi varlk bulundurma üst snr 15 milyon liradan 10 milyon liraya indirildi. Ayrca yüzde 10 olan yabanc para nakdi varlk snr yüzde 5’e düürüldü.
Tüm bu admlar hem irketlerin hem bankalarn dolar bozdurmak zorunda kald bir süreci beraberinde getirdi. Bu durum da dolar/TL üzerinde bask olutururken kurun stabil seyretmesinde etkili oldu.