Kızılcık, yüksek besin maddesi ve antioksidan içeriği nedeniyle sağlıklı bir besindir. Genellikle "süper yiyecek" olarak adlandırılırlar. Çok keskin ve ekşi tadı nedeniyle nadiren çiğ yenir. Kızılcıklar öncelikle karbonhidrat ve liflerden oluşur. Ayrıca manganez, bakır ve C, E ve K1 vitaminleri gibi çeşitli vitamin ve minerallere sahiptir.[2]
Galeri[değiştir
Kzlck: Doadan Mayho ve ifal Kzllk
Sonbaharn en güzel ay olan eylülün en krmz meyvesi kzlck farkl yörelerde eren, ergen, kiran, kzlck kiraz ve kiren gibi isimlerle anlr. Sadece eylül ve ekim aylarnda taze olarak tüketilebilen kzlcn dört mevsim tüketilebilmesi için reçeli, marmelat ve tarhanas yaplr.
Kendine özgü bir tad olan kzlck zeytin büyüklüünde ve mayho bir lezzete sahiptir. Farkl bir aromaya sahip olan meyvenin eki tad baz kimseler tarafndan beenilmese de sala faydalar nedeniyle tüketilmesi önerilir. Meyvenin sadece kendisi deil kzlck aacnn gövdesi, kökü, yapra ve kabuu da faydal bileenler içerir.
Asrlar öncesine ait tarihi meyvelerden biri olan kzlck Dou Avrupa, Anadolu ve Asya kültürüne aittir. Dünyann büyük bir bölümünde bilinmeyen meyve yüzyllar önceki hali ile kalm olabildiince doal nadir besinlerden biridir. Kzlck bitkisi Yunanistan, Srbistan, Moldova, Bulgaristan, Hrvatistan ve Türkiye’de yetiir.
Kzlck Nedir? Çeitleri Nelerdir?
Geçmii çok eskilere dayanmasna ramen pek bilinmeyen kzlck, krmz rengi ile dikkat çeken sonbaharn en faydal meyvelerinden biridir.
Yüksek lif oranna sahip, etli ve sulu küçük bir meyvedir.
Mutfaklarda öncelikli tüketimi taze meyve olan kzlck K, E, C, A vitaminleri ve B grubu vitaminleri olan tiamin, riboflavin ve piridoksin açsndan zengindir. Bunlara ek olarak kzlck iyi bir sodyum ve potasyum kaynadr.
Ayrca manganez, bakr, demir ve kalsiyum mineralleri de içeren kzlc asl önemli yapan ise melatonin hormonu içeriidir.
Fruktoz ve glikoz içeren kzlck müsilajl maddeler, flavonoidler, sitrik ve malik asit de içerir.
Tüm dünyada yaklak olarak 50 kzlck otu çeidi yer alr.
Türkiye iklimine ve toprana uygun olan yabani kzlck otu olarak bilinen C. Sanguinea L. kzlck türüdür.
Kzlck Faydalar Nelerdir?
Kan basncn dengelemeye yardmc olur yüksek tansiyonu önler. Bu iki özellii ile de kalp ve damar hastallarna yakalanma riskini azaltr.
Kalp ve damar hastalar, felç ve kalp krizi geçirenlerin iyileme sürecini hzlandrr.
Kzlck ve eker hastal arasnda olumlu bir iliki vardr. Kzlck tüketiminin diyabeti ve kolesterol yüksekliini önlediini gösteren çalmalar vardr.
Kzlck bitkisinin faydalar arasnda vücudun gücünü artrmas da vardr. Kzlck kiraz baklk sistemini destekleyerek vücudun hastalklara kar direncini artrr ve vücudu mikroplardan korur.
Kzlck bilimsel faydalar tez çalmalarna da konu olmutur. Antioksidan maddeler içeren kzlck, vücutta yer alan zararl maddelerin darya atmn kolaylatrr.
Kzlcn içeriinde yer alan melatonin hormonu, uykusuzluk problemini önlemede etkindir uyku düzenini salar ve vücudun biyoritmini düzenler.
Kzlckta yer alan proantosiyanidin maddesi di etlerinin üzerinde koruyucu bir tabaka oluturarak dileri korur. Özellikle tartar, plak gibi di rahatszlklarn engeller ve asitli yiyecek tüketimi sonucu dilerde görülen rahatszlklar minimuma indirir.
Vücutta oluan iltihaplarn tedavisinde önemli rol oynar. Yaralarn daha çabuk iyilemesine katkda bulunur ve idrar yolu enfeksiyonlarnn tedavisinde etkindir.
Kanser hücrelerinin oluumunu ve oluan kanser hücrelerinin yaylmasn önler.
Ar yemek yeme ve yediklerini sindirememe problemlerini ortadan kaldrr. Hatta ülser gibi mide rahatszlklarnn üstesinden gelmeye yardmc olur.
Kzlck cilde faydalar ile özellikle kadnlarn gözde meyveleri arasndadr.
Antioksidan içerii sayesinde cilde zarar veren ajanlar yok ederek cildin parlamasna ve yalanma etkilerinin minimuma inmesini salar. Evde kolayca hazrlayabileceiniz kzlck maskesi ile cildinize salkl bir dokunu salayabilirsiniz.
Kzlck böbrek ta oluumunu engeller. Böbrek talarn düürmek için kzlck suyu tüketilmesi önerilir.
Faydalar ile ön plana çkan kzlck hamilelikte zararl m sorusu akllar kurcalayabilir.
Ciddi kronik rahatszl olanlar, hamile olanlar veya kzlca alerjisi olanlarn doktora danmadan kullanmamalar gerekir.
Kzlck faydalar cinsel olarak da bulunmaktadr, cinsel gücü artrd söylenmektedir.
Kzlcn faydalar ile ilgili internette yaplan aramalarda kzlck çorbasnn faydalar, kzlck hoafnn faydalar, kzlck ezmesinin faydalar, kzlck ekisinin faydalar gibi farkl kzlck kullanmlarna da baklmaktadr.
En verimli sonuçlarn alnmas için doal kzlcn çi tüketilmesi ya da kzlck suyunun doal yöntemlerle hazrlanmas önerilmektedir.
Damak tadnza göre farkl tarifleri de elbette deneyebilirsiniz ancak yaplan ilem ne kadar çok olursa meyve özünün fayda orannn deiebileceini de göz önünde bulundurmanz öneririz.
Kzlck hap faydalar nedeniyle yurt dnda ve ülkemizde de kullanlmaktadr.
Cranberry olarak geçen bitki aslnda kzlck ailesinden olan turna yemiinden üretilmektedir.
Takviye haplar konusunda kelime aratrmasn iyi yaparak istediiniz sonuçlar daha kolay alabilirsiniz.
Kzlck çay faydalar da meyvenin direkt tüketimi kadar youndur eer çay içmeyi seviyorsanz kzlc scak içecek olarak da tüketebilirsiniz. Bu noktada önemli olan kzlck çay içinde doal kzlcn kullanlmas ve katk maddelerinin olmamasdr.
Kzlck Nerede Yetiir? Ne Zaman Olur?
Kzlckgiller familyasna ait olan kzlck aacnn boyu metre uzunluundadr. Kzlck aacnn gövdesi pembemsi gri küçük pullarla kapldr.
Belirgin damarlara sahip, ksa sapl parlak yeil renge sahip kzlck yapra sonbahar aynda pembe ve kzl renge dönüerek dökülür.
Mart- mays aynda kzlck fidan henüz yapran dökmeden her dalnda tanesi bir arada bulunan açk sar renkte çiçekler verir.
Peki, kzlck ne zaman meyve verir? Kzlck çiçei, zeytin büyüklüünde önceleri yeil renkli ve acms tada sahip olan meyveye dönüür. Daha sonra austos ve eylül aylarnda bu meyveler olgunlaarak renkleri krmzya dönüür.
Kzlcn kendine has aromas eylül aynda ortaya çkar. Yaklak yl yaayabilen kzlck aac, birden çok gövdeye sahip bir çal görünümünde de olabilir.
Kzlck aacnn özellikleri arasnda en dikkat çeken ise çok erken çiçek açmasna karn meyvesinin yani kzlcn geç olgunlamasdr.
Tohum ya da çelikle üretimi yaplan kzlck aac her tür toprakta yetiebilir. Nemli, güneli, kireçli topraklar seven aaç, derece soua dayankldr.
Dünyada Kuzey yarm kürede yetien kzlck ülkemizde Trabzon, Tekirda, Kütahya, Kahramanmara, stanbul, çel, Isparta, Erzurum, Çorum, Bursa, Bolu, Artvin, Antalya ve Ankara bata olmak üzere Anadolu’nun her köesinde yetitiriciliine rastlanabilir.
Kzlck Nasl Kurutulur?
Kzlc her mevsim tüketebilmek için kzlck kurusu hazrlanr. Kzlck iki ekilde kurutulur. Birincisi güne nda dieri ise frnda kurutmadr.
Her iki kurutma yönteminde de kzlck kendine has ekimsi tadn korur ve rengi açk krmzdan koyu krmz siyaha çalan bir renge dönüür.
Güne nda kurutma için kzlcklar toplanr. Su ile ykandktan sonra iyice kurulanr. Ezilmemelerine dikkat edilerek temiz bir bez branda üzerine güne ile direkt temas salanacak ekilde kzlcklar serilir.
Sabah, öle ve akam birer kez olmak üzere kartrlr. Bir hafta boyunca günete bekletilen kzlcklar saklama kaplarna alnarak muhafaza edilir.
Frnda kzlck kurutma ileminde kzlcklar ykandktan sonra büyük bir tencereye alnr ve üzerilerine kaynar su dökülür. Bu ilem sonucunda kzlcklarn kabuklar çkar ve bu durum kurutulmaya hazr olduklarnn göstergesidir.
Kzlcklarn suyunu süzdükten sonra frn tepsisine frn kâd sererek kzlcklar dizilir. derece scaklktaki frnda dakika kadar kurutmak kzlck kurusu hazrlamak için yeterlidir.
Kuruttuunuz kzlcklar dilediiniz miktarlarda buzdolab poetlerine koyarak derin dondurucuda saklayabilirsiniz. Ya da rutubet içermeyen serin bir odada saklamay tercih edebilirsiniz.
Dikkat etmeniz gereken en önemli nokta ise kzlck kurusu ile baharat türünü bir arada tutmamanz gerekliliidir. Baharat kokusu kzlck ile birleebilir ve bu durum kzlcn lezzetini bozar.
Kzlck Zayflatr M?
Yarm su barda yani yaklak olarak gram kzlck meyvesi 64 kaloridir. Kzlck kalori açsndan dier meyvelerden pek de farkl deildir. Ancak yüksek lif içerir.
Son yllarda çamzn en önemli hastalklarndan biri olan obezitenin tedavisinde de sklkla karmza çkan kzlcn kilo vermeye yardm ettiine dair çalmalar bulunmaktadr.
Özellikle kzlcktan elde edilen kzlck suyu faydalar arasnda kilo vermeyi kolaylatrc etkisi ile gündemdedir.
Kzlcn yüksek kalorili olmamas ve lifli yapsndan dolay mideyi geç terk etmesi tokluk hissi yaratabilir.
Ayrca meyvenin içinde yer alan antioksidan bileenler ve kzlck vitaminleri metabolizmay hzlandrc etkiye sahiptir.
Vücutta yer alan yalarn üzerinde etkin olan ya asidi içerii sayesinde ya yakmn hzlandran kzlck ayrca vücuttaki toksinlerinden atmn hzlandrr.
Tüm bu etkiler birletiinde kzlcn zayflama diyetlerinde bulunmas diyetin etkinliini arttrr denilebilir.
Kzlcn zayflama diyetlerinde yer almas ile kzlck gaz yapar m, kzlck ishal yapar m, kzlck kabz yapar m? gibi sorular da karmza çkmaktadr.
Kzlck kabzlk yapar yani baka bir deyile ishali önleyici etkiye sahiptir.
Barsak problemi ve alerjisi olanlarn gaz yapma özelliini de göz önüne alarak kzlck tüketirken dikkatli olmalar gerekebilir.
Kzlck Nerede Satlr?
Yöresel bir meyve olan kzlck özellikle eylül ve ekim aylarnda pazarlarda sata sunulur.
Türkiye’de yabani olarak her yerde yetiebilen meyveyi taze olarak tüketmek istiyorsanz bu aylarda pazarlardan bulmanz mümkündür.
Organik beslenmeye verilen önemin artmas ile birlikte kzlca da rabet arttndan dolay son zamanlarda büyük marketlerde de skça kzlca rastlayabilirsiniz.
Taze olarak yln birkaç ay tüketebileceiniz meyvenin kurusuna, reçeline, marmeladna, tarhanasna ve suyuna aktarlardan, büyük marketlerden, ifal ot satan dükkânlardan, organik ürün satan maazalardan ya da internet üzerinden satn alabilirsiniz.
Kzlck Fiyat Ne Kadar?
Taze kzlck fiyatlar yöresel olarak farkllk göstermektedir.
Genel olarak yetitii bölgelerde oldukça ucuz olan meyvenin kilosu lira arasnda sata sunulur.
Ancak kuru kzlck fiyat tazeye oranla biraz daha fazladr.
1 kilogram kuru kzlcn kilosu 75 lira ile lira arasnda deiiklik gösterir.
Kurutulduunda su oran oldukça dütüünden dolay taze kzlck ile kuru kzlck arasnda fiyat fark olmas olaandr.
Bol Vitaminli ve Lezzetli 3 Kzlck Tarifi
1) Krmznn En Lezzetli Tonu Kzlck Marmelat
Kendine has mayho tad ile kahvaltlara yeni bir lezzet getiren kzlck marmelat özellikle eki sevenlerin ilgi odadr. Püre haline getirilen kzlcklarn muhteem krmz rengi ekimsi bir tat ile birletiinde kahvalt sofralarna bambaka bir hava gelir. Kzarm ekmein üstüne krmznn en güzel tonunu denemeye var msnz? Muhteem Kzlck Marmelat
2) Geçmie Ksa Bir Yolculuk: Kzlck erbeti
Zengin vitamin ve mineral içerii ile salkl beslenenlerin göz bebei olan kzlck ile yaplan kzlck erbeti eminiz ki lezzeti ile de sofralarnz süsleyecektir. Özellikle pilav, makarna ve et yemeklerinin yanna yakan kzlck erbeti ile hem lezzetli hem de salkl öünlere merhaba demelisiniz. Kzlck erbeti
3) Renkli Kahvalt Seçenei: Kzlck Reçeli
Hem kalp salnz hem cildinizi hem de dilerinizi korumann ne kadar lezzetli olduuna inanamayacaksnz. Tane tane dökülen kzlck reçeli ile kahvaltlarnza salkl ve lezzetli dokunular getirmelisiniz. Kzlck Reçeli
Vinenin Faydalar Nelerdir?
Aronya Çay Nedir? Zayflatr M? 5 Faydas
K Çay Faydalar, çindekiler, Zayflatr M?
Hibiskus Çay Faydalar, Zayflatr M? Ne Zaman çilir?
Kirazn Faydalar: Daha Önce Duymadnz lginç Bilgiler
Kendisi kk faydası byk meyve kızılcığın sağlığa faydaları
Ekşi vişne benzeri özelliklere sahip olan kızılcık genellikle komposto, jöle, reçel, turta ve çeşitli unlu mamüllerin yapımında kullanılmaktadır. Tarihsel olarak önemli olan bu meyve sanayileşme çağında iyiliğini yitirmiştir. Genellikle Ağustos sonu ve Eylül aylarında ortaya çıkan kızılcık ekşi ve kırmızı rengiyle mutfaklarınızda her zaman bulundurmanız gereken meyveler arasında yer alıyor. "Kızılcığın tüketildiği yerde hekime gerek yoktur" diyen Lokman hekim bu meyve türünün önemini belirtmiş.
Zamanında Kızılderililer tarafından yara tedavisinde kullanılan ve çoğu zaman çeşitli ülkelerde tıbbi meyve olarak bilinen kızılcık nerede yetişir, kızılcığın mevsimi nedir, kızılcığın faydaları nelerdir sorularının cevapları haberimizin detaylarında…
Kızılcığın sağlığa faydaları
1- Böbrek fonksiyonlarını destekler
Kızılcık normal böbrek fonksiyonlarını destekleyen, yüksek tansiyonun (hipertansiyon) azaltılmasına yardımcı olan ve detoksifikasyonunu destekleyen bir işlem olan idrar üretimini uyarabilen bir meyvedir.
2- Etkileyici antibakteriyel özellikler barındırır
Kızılcık güçlü bir doğal antienflamatuar, antiviral ve antibakteriyel madde olan yüksek miktarda C vitamini içermesi nedeniyle soğuk algınlığı ve grip önleme için idealdir. Bir kişinin bu sağlık yararlarından yararlanabilmesi için, kızılcığı çiğ tüketmesi gerekir (pişirme ısısı C vitaminini yok eder.
3- Zengin antioksidan kaynağı
Çoğu meyvede olduğu gibi, kızılcık meyvesi, serbest radikal moleküllerden serbest radikal hasarına karşı koruma sağlayan ve kronik hastalıklara karşı koruyan cömert miktarda antioksidan içerir.
4- Karaciğer fonksiyonlarını iyileştirir
Kızılcık meyvesinin çiğ olarak tüketilmesi karaciğer fonksiyonlarının düzeltilmesinde de oldukça faydalıdır.
Kızılcık meyvesi aşırı kanama durumunda vücut kaslarının veya dokularının kasılmasına neden olan bir büzücüdür.
Ayrıca ateşin etkisini azaltmada yardımcı olan ve vücut ısısını normale düşüren bir febrifütler içermektedir.
Kızılcık meyvesinin büzücü özelliği, aynı zamanda kolera tedavisinde de kullanıldığı gibi bağırsak şikayetleri ve ateş için iyi bir tedavi işlevi görür.
Kızılcık çiçekleri, ishal tedavisinde kullanılır
Ağrıyan bel ve diz ağrısı, baş dönmesi, kulak çınlaması, spermatorrhoea, sık idrara çıkma, karaciğer eksikliği titreme ve ateş, eksiklik nedeniyle kalıcı terleme, çarpıntı, nevrasten, adet rahatsızlıkları gibi hastalıkların önlenmesine büyük ölçüde yardımcı olmaktadır.
Kızılcık meyvesi meyvesinden çıkarılan meyve suyunun içilmesi de şiddetli ishalden sonra iyileşmeyi artırabilir.
Kızılcık tüketmek böbreklerin çalışmasına yardımcı olur.
Kızılcık meyvesi tüketimi idrar üretimini desteklemeye yardımcı olarak böbreklerin normal çalışmasını da desteklemektedir.
Kızılcık ayrıca yüksek tansiyonun düşürülmesine yardımcı olur ve hipertansiyondan muzdarip insanlar için faydalıdır.
Kızılcık meyvesi ayrıca kolera tedavisi için de kullanılır.
Geleneksel tıp pratisyenleri kızılcığın düzenli olarak tüketilmesini önermektedir, çünkü bunlar ayrıca antihistamin ve anti-diyabetik ajan olarak kabul edilmektedir.
Kızılcık çiçekleri özellikle sırt ve diz ağrıları, baş dönmesi, menstrüel kramplar ve nevrasteni tedavisinde iyidir.
Kızılcık meyvesi doğal antibakteriyel, antifungal, hipotansif, antitümör, büzücü, idrar söktürücü, hepatik ve toniktir.
Kızılcık nerede yetişir?
Ülkemizde kızılcık genel olarak yabani formlarda Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz Bölgelerinde sahil ve yüksek kesimlerinde dağlık alanlarda, dere yataklarında tek veya gruplar halinde bulunur. Malatya, Bursa, Yalova, Karabük, İstanbul illerinde sınırlı miktarda aşılı kızılcık yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Kızılcık hangi mevsimde çıkar?
Kızılcık eylülde pazar ve market tezgahlarındaki yerini artık tamamen alır.