Sozcu.com.tr
Yayınlanma: 08:00 - 29 Ekim 2018 Güncellenme:
Lenfositler bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır. Hastalıklarla savaşmaya yardımcı olurlar. Şimdi, LYM: Lenfosit nedir? Lenfosit düşüklüğü ve yüksekliği ne anlama gelir? Gelin birlikte öğrenelim…
LYM: LENFOSİT NEDİR?
Lenfositler, birkaç farklı tipte beyaz kan hücrelerinden biridir. Her beyaz kan hücresinin özel bir işlevi vardır ve hepsi hastalık ve hastalıklarla savaşmak için birlikte çalışırlar.
Beyaz kan hücreleri bağışıklık sisteminizin önemli bir parçasıdır. Vücudunuzun, sizi hasta eden bakteriler, virüsler ve diğer toksinler olan antijenlerle savaşmasına yardımcı olurlar. Doktorunuz zayıflamış bir bağışıklık sisteminiz olduğunu söylüyorsa, kan dolaşımınızda yeterli miktarda beyaz kan hücresi olmadığı anlamına gelir.
Kemik iliğiniz sürekli olarak lenfositler haline gelecek hücreler üretir. Bazıları kan akışına girer, ancak çoğu lenfatik sisteminizden geçer. Lenf sistemi, vücudunuzu enfeksiyondan koruyan dalak, bademcikler ve lenf nodları gibi doku ve organ grubudur.
Yeni lenfositlerin yaklaşık yüzde 25’i kemik iliğinde kalır ve B hücreleri haline gelir. Diğer yüzde 75’i, timüsünüze gider ve T hücreleri olur.
Farklı B hücreleri ve T hücreleri vardır. Bunlar şunları içerir:
– Aktif bir enfeksiyonla savaşmak için antijenler tarafından aktive edilen efektör hücreler
– Vücudunuzda bulunan ve bir antijenle tekrar enfekte olursanız, geçmiş enfeksiyonları tanımak ve “hatırlamak” için yeterince uzun olan hafıza hücreleri
– B lenfositleri ve T lenfositleri enfeksiyonla savaşmak için birlikte çalışır.
Üç tip T lenfosit vardır. Bunlar:
– Sitotoksik T hücreleri
– Yardımcı T hücreleri
– Düzenleyici T hücreleri
NORMAL LENFOSİT DEĞERLERİ
Lenfosit seviyeleri bir kişinin ırkı, cinsiyeti, yeri ve yaşam tarzı alışkanlıklarına göre değişebilir. Yetişkinlerde normal lenfosit aralığı 1 mikrolitre (µL) kanda 1.000 ila 4.800 lenfosit arasındadır. Çocuklarda normal aralık 1 µL kanda 3,000 ile 9.500 lenfosit arasındadır.
İlginizi ÇekebilirHemogram testi (Tam Kan Sayımı) nedir? Hemogram değerleri nelerdir?LENFOSİT DÜŞÜKLÜĞÜ NE ANLAMA GELİR?
Lenfosit düşüklüğü, vücudun enfeksiyona karşı direncinin düşük olduğunu gösterir. Bu durum vücudun kanser ve tümör gibi rahatsızlıklara karşı zayıf olduğu anlamına gelir. Ayrıca lenfosit düşüklüğü, çeşitli organların zarar görmesine de yol açar. Lenfosit düşüklüğüne neden olan hastalıklar;
– Bulaşıcı hastalıklar (Grip ve hepatit gibi)
– Otoimmun hastalıkları (Bağışıklık sistemi bozuklukları)
– Stereoid tedavisi ( Gluko ve Kortikosteroidler )
– Radyoterapi / Gamma Knife (Beyin tümörlerinin tedavisi için kullanılan kesiksiz cerrahi olarak adlandırılan ışın tedavisi)
– Kan hastalıkları
– Di George Anomalisi (Genetik bir pediatri (çocuk) hastalığıdır)
– Wiskott – Aldrich Sendromu ( Sürekli tekrarlayan enfeksiyon hastalıkları ile gelişen otoimmun rahatsızlık )
– Ataksi – Telenjiektazi (Sinirsel ve immun sistemi etkileyen, ender görülen kalıtsal çocuk hastalığı)
– Bağışıklık sistemi yetersizliği
Lenfosit düşüklüğü, kendini Öksürük, ateş ve burun akıntısı ile karakterize olan solunum yolu hastalıkları, bademciklerde küçülme, eklemlerde ağrı, şişme ve romatoid artrit hastalığı ve bağışıklık sistemi bozuklukları ile gösterir.
LENFOSİT YÜKSEKLİĞİ NE ANLAMA GELİR?
Lenfosit hücreleri, bazı durumlarda yükselir. Bu durum genellikle, metabolizmanın bir hastalığa karşı bağışıklık sistemini uyardığı ve lenfosit sayısının arttığı anlamına gelir. Mikrolitrede 3000’den fazla lenfosit sayısı lenfosit yüksekliği olarak değerlendirilir. Lenfosit yüksekliğine neden olan hastalıklar;
– Su çiçeği
– Grip hastalığı
– Tüberküloz
– Kabakulak hastalığı
– Rubella Sendromu (Virüs kaynaklı enfeksiyon hastalığı)
– Sitomegalovirüs herpes enfeksiyonu (Uçuk)
– Bruselloz (hayvansal kaynaklı enfeksiyon)
– Herpes Simpleks (Grip benzeri belirtiler gösteren enfeksiyon)
– Bazı ilaçların yan etkileri
– Mononükleoz (Tükürük ve salya yoluyla bulaşan, sıvı alımı ve dinlenme ile tedavi olan, dalak büyümesine neden olabilecek ciddi komplikasyonları bulunan hastalık
– Toksoplazma (Sürüngen ve Kuş enfeksiyonu. İnsanlarda da görülebilir.)
– Hepatit (Sarılık)
– Kan nakli sonrası
– Crohn sendromu (Sindirim sistemi iltihabına neden olan, otoimmun hastalığı. Gıda terapisi ve antibiyotik kullanımıyla tedavi edilir.)
– AIDS
– Otoimmun hastalıkları
– Kan hücresi iltihabı
AğrıbeyazbeyinÇocukgenetikGripkansernasıl yapılırSağlıktümör
Kemik iliği tarafından sürekli üretilen lenfosit hücrelerinden bazıları kan dolaşımına girerken, çoğu lenfatik sistemden geçer. Lenfatik sistemi, vücudu enfeksiyonlardan koruyan dalak, bademcikler ve lenf düğümleri gibi doku ve organlar oluşturur. Yeni üretilen lenfositlerin yaklaşık dörtte biri kemik iliğinde kalır ve B hücrelerine dönüşür. Kalan dörtte üçlük grup ise timusa giderek T hücreleri olur.
B ve T hücrelerinin asli görevi enfeksiyonla savaşmaktır ve farklı türleri bulunur. Bu türler şu şekildedir:
Lenfositler, türlerine göre çeşitli görevler üstlenirler. Lenfositlerin türleri ve işlevleri şu şekildedir:
Bellek B hücreleri denilen hücreler, vücutta yabancı bir madde ile karşılaştıklarında hızlı bir antikor yanıtı oluşturmak üzere görev üstlenirler. Yıllarca vücutta kalıp daha önce bulunan antijenleri hatırlayarak ve bağışıklık sisteminin gelecekteki saldırılara daha çabuk yanıt vermesine yardımcı olarak hafıza hücreleri görevi üstlenirler.
Düzenleyici B hücreleri veya Bregler denilen hücreler ise, sağlıklı bir insanda bütün B hücrelerinin yaklaşık yüzde 0,5'i kadar bulunur. Sayıları az olmasına rağmen oynayacakları hayati rolleri bulunur.
Düzenleyici B hücreleri vücutta koruyucu anti-inflamatuar etkiler gösterir ve iltihaplanmayı durdurmaya yardımcı olur. Ayrıca diğer bağışıklık hücreleriyle etkileşime girerek düzenleyici T hücrelerinin üretimini sağlar.
Katil veya sitotoksik T hücreleri, vücutta enfeksiyon varlığını veya hücrelerin kanserli olduğunu tespit edebilir ve bunun için vücut hücrelerinin yüzeyini tarar. Tehlikeli bir durum gördüklerinde bu hücreleri yok ederler.
Yardımcı olarak görev alan T hücreleri, isminden anlaşılacağı üzere, bağışıklık sistemindeki diğer hücrelerin, vücuda giren her türlü yabancıya karşı bağışıklık tepkisini başlatmasını sağlar. Yardımcı T hücrelerinin farklı türleri bulunur ve bazıları farklı mikrop türlerine karşı diğerlerinden daha etkili davranır.
Örnek vermek gerekirse, bir Th1 hücresi, hücre içinde enfeksiyona sebebiyet veren mikroplara karşı daha büyük etki gösterirken, bir Th2 hücresi ise belirli bakteri ve parazitler gibi hücre dışında enfeksiyona karşı daha etkin bir savaş verir.
Düzenleyici T hücreleri, bağışıklık sistemindeki diğer hücreleri kontrol eder ve bunlar üzerinde baskınlık kurar. Hem yararlı hem de zararlı etkileri olduğu bilinir. Mikroplara karşı etkinlikleri sürerken otoimmün hastalıkları önlerler ve inflamatuar hastalıklara karşı korurlar. Ancak bağışıklık sisteminin bazı antijenlere ve tümörlere karşı etkinlik göstermelerinde engel oluşturabilirler.
Hafıza T hücreleri, vücudu, daha önceden tanışmış olduğu antijenlere karşı korur. Bir enfeksiyon bittikten sonra uzun süre yaşamaya devam ederek bağışıklık sisteminin önceki enfeksiyonları hatırlamasına yol açarlar. Aynı yabancı madde vücuda ikinci kez girerse, bellek T hücreleri onu hatırlar ve hızla üreyerek vücudun onunla daha hızlı savaşabilmesi için yardımcı olur.
Doğal öldürücü T hücreleri, hem T hücrelerinin hem de doğal öldürücü hücrelerin özelliklerini taşıyan kompleks bir hücre grubudur. Diğer bağışıklık hücrelerini etkileyerek vücutta bir bağışıklık yanıtı oluşturulurken bunu kontrol de edebilir.
Normal aralığın altındaki lenfosit sayıları lym düşüklüğü olarak adlandırılır ve geçici olabilir. Soğuk algınlığı yaşadıysanız veya başka herhangi bir enfeksiyon atlattıysanız bu durum ortaya çıkabilir. Bunun yanında yoğun tempoda egzersiz, fazla stres veya yetersiz beslenme de sebep olarak sayılabilir.
Düşük lym seviyesi, lenfositopeni veya lenfopeni olarak bilinen bir durumun işaretçisi olabilir. İlaçların veya diğer tıbbi tedavilerin bir yan etkisi de olabilir. Bunun yanında lenfositopeni kalıtsal olabildiği gibi aşağıdakiler dahil olmak üzere belirli hastalıkların yanında kendini gösterebilir:
Lenfositopeni sinyali veren lenfosit sayıları, yetişkinler ve çocuklar arasında değişiklik gösterir. Genellikle yetişkinler için 1 µL kanda 1.000'den az lenfosit, çocuklarda ise için 1 µL kanda 3.000'den az lenfosit şeklindedir.
Normal aralığın üzerindeki lenfosit sayıları lym yüksekliği olarak adlandırılır. Vücudun bir enfeksiyona veya inflamatuar duruma normal tepkisi nedeniyle genellikle zararsız ve geçici bir durum olur. Ancak bazen yüksek seviyedeki lenfositler, daha ciddi bir durum olan lenfositozu işaret edebilirler.
Lenfositoz çoğunlukla kronik enfeksiyonlarla, bazı kan kanserleriyle ve inflamatuar bağırsak hastalıklarıyla bağlantılıdır.
Yetişkinlerde, lenfositoz genellikle 1 µL kanda 3.000 lenfositten daha yüksek bir lenfosit sayısıdır. Çocuklarda ise lenfositoz 1 µL kanda yaklaşık 9.000 lenfosit sayısına karşılıktır. Ancak bu değer yaşla birlikte değişim gösterebilir.
Düşük lenfosit sayısı soğuk algınlığı olarak anlamlandırılabilir. B ve T hücre taraması yapılarak kandaki T ve B hücrelerinin miktarı hakkında bilgi edinilir ve bu sonuçlar, normal hücre sayısını veya anormal hücre sayısını anlatır. Varsa ikinci olası bir hastalığın varlığına dikkat çeker. Bu durumda, doktorunuz muhtemelen tanıyı kesinleştirebilmek için ek testler de talep eder.
Normal seviyenin üzerindeki T hücreleri aşağıdaki durumların habercisi olabilir:
Normal aralığın üzerindeki B hücre sayıları aşağıdaki durumları işaret edebilir:
Normal aralığın altındaki T hücre sayıları aşağıdaki durumları işaret edebilir:
Normal aralığın altındaki B hücre sayıları aşağıdaki durumları işaret edebilir:
Olağandışı yüksek veya düşük lym sayıları hiçbir belirti göstermeyebilir veya kendi başına ciddi sorunlara yol açmayabilir. Vücudun sadece bir enfeksiyona, inflamatuar duruma veya diğer olağandışı durumlara verdiği sıradan bir yanıt da olabilir. Hatta bunun ardından normal seviyelere dönebilir.
Lenfosit sayıları belirli bir süre normalinden yüksek veya düşük seviyede kalırsa, bunlar bir hastalığın işaretçisi olabilir ve lenfositopeni veya lenfositoz teşhisi konulabilir. Anormal lenfosit seviyelerinin sebep olduğu hastalıkların tedavisi, bu seviyelerin oluşmasındaki nedene ve durumun ciddiyetine bağlıdır. Bazen hafif seyreden anormal seviyeler için tedavi bile gerekmeyebilir.
Kronik olan, çok düşük lenfosit sayısı sizi enfeksiyonlara karşı savunmasız hale getirdiğinden, bulaşıcı hastalıklara yakalanmaya açık hale gelirsiniz. Bağışıklığını güçlendirmek için öncelikle el hijyenine dikkat etmelisiniz ve ellerinizi her zaman düzenli ve iyice yıkamalısınız. Ayrıca soğuk algınlığı veya başka bir bulaşıcı hastalığı olanlardan uzak durmanız gerekir. Uzun süren, çok yüksek lenfosit sayısı durumu ise çoğu zaman, birkaç hafta içinde düzelir. Lenfositoz devam ederse özel kan testleri durumu aydınlatmaya yardımcı olur. Nedeni belirgin değilse, doktorunuz sizi kan hastalıkları konusunda uzmanlaşmış bir doktora (hematolog) sevk eder. Bağışıklık sisteminizin güçlü savaşçıları lenfositlerinizin normal seviyelerde olması önemlidir. Anormal değerlerdeki lenfosit sayılarınız için doktorunuzla görüşün.