Mahlas Ne Demek Edebiyat

Mahlas

Sanatçıların yapıtlarında kullanmak için aldıkları ikinci ada mahlas denir. Mahlas, günümüzdeki kullanımıyla “takma ad”ın karşılığı sayılamaz. Çünkü mahlas; takma ad gibi belirli amaçlarla, zaman zaman kullanılan bir ad değildir. Tersine, sanatçının asıl adı yerine geçmiş, çoğu sanatçının ilk adı unutulmuş, sanatçılar mahlaslarıyla anılmışlardır. Bunun nedeni şairlerin şiire başladıklarında mahlas edinmelerinin gelenekleşmiş olmasıdır. Mahlas hem halk şiirinde hem divan şiirinde görülür.

Divan şiiri:
Fuzuli rind-i şeydadır hemişe halka rüsvadır
Sorun kim bu ne sevdadır bu sevdadan usanmaz mı
Ser terkine kaildir dünyaya gönül virmez
Terk ehlinin ey Baki başında saadet var

Halk şiiri:
Ruhsati nerede kaldı Vatanım
Kesildi takatim bitti dermanım
Geldi kederimden ağzıma canım
Ölmem yâr yanıma gelene kadar

Tapşırma

Tapşırma “kendini tanıtma, bildirme, arz etme” anlamına gelir. Halk şairleri mahlaslarını son dörtlükte kullanır. Âşıklar dilinde bunun adı tapşırmadır.

Mahlas, müstear isim, tapşırma veya kalem adı; bazı şair ve yazarların gerçek isimleri yerine kullandıkları takma adlardır. Mahlas daha çok şairler, müstear yazarlar ve tapşırma da âşıklar için kullanılır.^[1]Rumuz kavramının edebi literatürdeki karşılığı olarak da ifade edilebilir.

Şair ve yazarlar bazen cinsiyetlerini veya kendilerine dair diğer bilgileri saklamak istediklerinden, bazen de yazılarına karşılık (atışma) istemediklerinden kalem adı kullanırlar. Yazarın adı bazen sadece yayımcı tarafından bilinebilir fakat herkes tarafından bilinen kalem adları da mevcuttur. Geçmişte bazı sanat dallarında gerçek isim kullanmak ve dolayısıyla övgü almak olumlu karşılanmadığı için yazarlar kalem adı kullanmak zorunda kalmışlardır.

Bazı kalem adlarının ünü yazar veya şairin ününü aşar, gerçek kimliği bilinse dahi kişi mahlası ile anılmaya devam edilir. Örneğin Alis Harikalar Diyarında kitabının yazarı Charles Lutwidge Dodgson'ın adı pek çok kimseye yabancı gelirken Lewis Carroll kalem adı oldukça tanıdıktır. Benzer şekilde Gevheri ve Dadaloğlu'nun gerçek adları neredeyse unutulmuştur.

Halk edebiyatında mahlas alma yolları[değiştir

Mahlas Ne Demek? Tdk'ya Göre Mahlas Kelimesinin Anlamı Nedir?

Haberin Devamı

Mahlas Ne Demek?

Mahlas, Divan Edebiyatı ve Türk Edebiyatı ile uğraşan ozanların kendileri için belirledikleri bir çeşit takma isimdir. Bu ozanların edebi yapıtlarında genellikle mahlaslarını kullandıkları görülmektedir. Bu şairler kendi isimlerinden çok, mahlasları ile tanınmaktadır. Edebiyatla uğraşan bazı Osmanlı padişahlarının da mahlas sahibi oldukları görülebilmektedir. Bu konuya ilişkin örnekler aşağıdaki gibi sıralanmaktadır.

 - Kanuni Sultan Süleyman, Muhibbi

 - Fatih Sultan Mehmed, Avni

 - Yavuz Sultan Selim, Selimi

 - Nazım Hikmet, Mümtaz Osman

 - Orhan Kemal, Yıldız Okur

 - Kemal Tahir, Ali Gıcırlı

 - Ziya, Gökalp, Bimar

 - Halide Edip Adıvar, Halide Salih

 - Peyami Safa, Çömez

TDK’ya Göre Mahlas Kelimesinin Anlamı Nedir?

Haberin Devamı

Türk Dil Kurumu sözlüklerinde çok sayıda terim için kelime manasına yer verilmektedir. Bu kapsamda mahlas kelimesi de TDK sözlüğünde bir tanımlamaya sahiptir. Burada yapılan tanımlamaya göre mahlas en kısa haliyle “takma isim” olarak geçmektedir.

Mahlas Nedir? Mahlas Hakkında Kısaca Bilgi (TDK), Mahlas nedir, Mahlas nasıl yazılır tdk, Mahlas Anlamı tdk, Mahlas Hakkında Kısaca Bilgi,Terimleri Sözlüğü

Sizlere bu yazımızda –Mahlas – kelimesi hakkında bilgi vereceğiz. 

Mahlas  kelimesinin anlamı:

Mahlas Edebiyat Terimi Olarak Mahlas:
Kimi şair ve yazarların yapıtlarında kullandıkları takma ad. Özellikle divan edebiyatı şairleri tarafından kullanılmıştır.

Mahlas Osmanlı Türkçesi Terimi Olarak Mahlas:
Eskiden bir şiirin son beytinde kullanılması adet olan, şairlerin kullandığı takma ad.

Mahlas Tarih Terimi Olarak Mahlas:
Genellikle Divan şiiri ve Türk halk şiiri ozanlarının yapıtlarında kullandıkları ve tanındıkları takma addır.

Mahlas Sosyal Bilgiler Terimi Olarak Mahlas:
Takma ad.

Mahlas Yazma Eser (Hat-Tezhip-Ebru-Cilt-Minyatür) Terimi Olarak Mahlas:
Asıl addan başka kullanılan ikinci ada verilen isimdir, şairler şiire başladıkları vakit böyle ikinci bir ad alırlar, onu şiirlerinde kullanırlardı. Devlet memuriyetine girenlerin bazılarına da amirleri tarafından mahlas verilirdi.

Türk Dil Kurumu’na göre Mahlas  kelimesinin anlamı:

BİLİM VE SANAT TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ

Yazın Terimleri Sözlüğü – 1974
mahlas
bk. takma ad.

Zıt Anlamlı Kelimeler İçin Tıklayınız

Terimler Sözlüğü İçin Tıklayınız

Nasıl Yazılır Kelimeleri İçin Tıklayınız

Atasözleri ve Anlamları İçin Tıklayınız

Deyimlerin Anlamı ve Cümle İçinde Kullanımları İçin Tıklayınız