Mantar enfeksiyonu yerleştiği bölgede ciddi deformasyonlara sebep olur. Cilt hastalıklarının çoğunun sebebi olarak bilinen bu rahatsızlık lenf bezlerini de etkilediğinden vücudun dengesini bozmaktadır. Akciğere, kana ve deride yer edinebilen bu enfeksiyona müdahale edilmesi gerekmektedir. Bağışıklık sistemini çabucak düşürdüğünden her zayıf anda mantar hastalığı tekrarlanabilir. Candida albicans denilen bakterinin neden olduğu mantar hastalığı çeşitleri nelerdir?
MANTAR HASTALIĞI NEDİR?
Cilt hastalıklarının en bariz sebeplerinden biri olan mantar hastalıklarının sebebi birçok bakteri türü olup en belirgini candida albicans'tır. Mantarlar açık havada, toprakta, bitkilerde, insan derisinde yaşayabilirler. Temas yolu ile bulaşıcı özelliği olmasından dolayı tehlikeli hastalıklar grubuna girmektedir. Bağışıklık sistemini olumsuz yönde etkiler ve vücut zayıfladığı anda bu hastalık tekrar nüks edebilir. Tedavi edilmez ise diğer organlara sıçrama durumu vardır. Bu bakımdan kişiler kendilerindeki belirtileri dikkatle izlemeli, doktora görünmelidir.
MANTAR HASTALIKLARI NEDEN OLUR?
monash.pw toplu ortamlarda
monash.pw önce mantar enfeksiyonu bulaşmış kişi ile temas esnasında
monash.pwğışıklık sistemi zayıf kişilerde
monash.pw hastalığına yakalanmış hayvan ile temasta
monash.pwon gibi ilaçların yaygın görülen etkilerinde
MANTAR HASTALIĞI ÇEŞİTLERİ
1.VÜCUT MANTARI
Deride ortaya çıkan leke şeklinde görülen kabartılardır. Bu lekeler zamanlar büyür iltihaplı tomurcuklara neden olur. Hücreler kaşıntı, döküntü ve kızarıklık gibi belirtilerle kendini gösterir. Doktorun önerdiği krem ya da losyon gibi ilaçlarla geçirilir.
monash.pwÇ MANTARI
Saç derisinde görülür. Egzama ile karıştırılmaktadır. Ciltteki olan ile farklıdır. Saç hücreleri zayıflar. Bu yüzden saçlarda kolayca kepeklenme, kaşıntı ve pullanma olur. Saç mantarı bulaşıcıdır.
monash.pw MANTARI
Parmak aralarında ve topukta görülmektedir. Genellikle ayakların kapalı alanda uzun süre kalıp terlemesi ile ortaya çıkar. Çok çabuk bulaşan ve çoğalan mantar türüdür. İlerleyen zamanlarda hastaların ayaklarında şişme ya da ağrı görülebilir. Doktorun önerdiği ağızdan alınan ilaç ve krem ile tedavi edilir.
monash.pw MANTARI
Tırnak içerisinde görülen mantar türüdür. Hücrelerin DNA'sını bozarak tırnakların sararıp şişmesine neden olur. Tırnak şeklinde bozulma ve matlaşma gibi belirtileri vardır. En ağrılı mantar türü olarak kabul edilir. En kötü halinde uzman kişi tırnağı kökünden çeker.
monash.pw MANTARI
Elin içinde ve dışında görülür. Deterjan ve benzeri ürünler mantarın artmasına sebep olabilir. Tekrarlama olasılığı diğer mantar türlerine göre daha fazladır.
monash.pw MANTARI
Makat bölgesinde görülür ve şiddetli iltihaplanmalara sebep olur. Ciltte kabartı görülür. Kaşıntı en belirgin özelliğidir. Kaşıntı arttıkça enfeksiyon olasılığı da artar. Zamanında müdahale edilmezse ciddi boyutlara ulaşabilir.
monash.pw MANTARI
Kadınlarda sıklıkla görülür. Tuvalet temizliği yapılmadığında ya da o tarz yerlerden bulaşıcılık olduğuna kişilere geçebilir. Dış ve iç mantar olmak üzere iki çeşittir. Adet dönemlerinde ağır kokulara neden olur. Kaşınma ve idrar yaparken yanma gibi belirtileri vardır.
MANTAR HASTALIĞINA NE İYİ GELİR?
Mantar hastalığına bazı şeyler iyi gelir. Bunlar; yoğurt, sarımsak, siyah çaydır. Bunların organik olanı ya da yoğurt gibi evde yapılmış olanı tercih edilmelidir.
MANTAR ENFEKSİYONU TEDAVİSİ
Cilt mantarında iki temel yöntem uygulanır. Bunlar; nem önleyici ilaçlar ve antifungal ilaçlardır. Bazı durumlarda ise ağızdan alınan ilaçlar kremlere eşlik etmektedir. Genel olarak belirtileri; kaşıntı, kabartı, ağrı ve şişme olduğundan buradaki en önemli şey sürülen solüsyonlar ve tedavi sürecidir.
Makatta kaşıntı ve şişlik çeşitli hastalıklar sonrası ortaya çıkan belirtilerdir. Makatta kaşıntı ve şişlik; anal fistül, anal fissür, hemoroid, tümör, parazitler ve deri hastalıkları sonrası ortaya çıkabilmektedir.
Anal Fistül: Bir organla diğer bir organın arasında oluşan tüp şeklindeki bağlantılara fistül denilmektedir ve bu durum makat bölgesinde meydana geldiğinde anal fistül adını almaktadır.
Bağırsağın son kısmı ile anüs çevresindeki anormal yapılardır ve anüs çevresinde önceden gelişmiş olan apseler nedeniyle meydana gelmektedir. Anal fistül tedavisi sadece cerrahi yöntemlerle yapılabilmektedir. Tedavi sırasında apse ve enfeksiyonlar boşaltılır ve fistül kanalı tamamen çıkarılmaktadır.
Anal Fissür: Dışkılama sırasında güçlük çekilmesi ve uzun süreli ıkınma sonucu makatta oluşan çatlaklardır. Çatlak oluşumu makat bölgesinde yırtılmalara sebebiyet vermektedir ve kanama görülmektedir.
Hemoroid: Makat çevresinde ve anüsün alt kısmında çeşitli sebeplerden dolayı oluşan şişliklerdir. Hemoroid, şiddetli kaşıntı yarattığı için kişiler aşırı derece rahatsızlık duymaktadır. Hemoroid oluşumu ile dışkıda kan gözlenmektedir ve mutlaka erken tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır.
Tümör: Anal kanser adı da verilen tümörler kanserleşmeye bağlı hücrelerin tespiti ile belirlenmektedir. Makat bölgesinde tümörlerin gelişmesi ile beraber anal bölgede şiş bezeleri ve kaşıntı meydana gelmektedir.
Parazitler: Kıl kurdu olarak da bilinen parazitler bir bağırsak enfeksiyonudur ve tedavisi mümkündür. Parazitler kişiye kaşıntı ve rahatsızlık hissi vermektedir ve tehlikeli bir rahatsızlık değildir.
Deri Hastalıkları: Bazı deri enfeksiyonları makat bölgesinde şişlik ve kaşıntı yaratabilmektedir. Makat bölgesinde gelişen mantarlar kişiyi çok rahatsız etmektedir ve tedavisi kolaylıkla sağlanabilir.
Makatta kaşıntı ve şişlik oluşumu tedavisi için öncelikle bunların altında yatan nedene ulaşmak gerekmektedir. Makatta kaşıntı ve şişliğe sebep olan anal fistül ise cerrahi tedavi ile tedavisi sağlanmaktadır. Eğer neden olan başka hastalık ise hastalığına bağlı tedavi şekli uygulanmaktadır.
Makatta kaşıntı tedavi edilmezse kişinin yaşamını olumsuz etkileyerek bıktıracak düzeye getirebilir. Makatta oluşan her türlü hastalık en ufak bir hastalık dahi olsa mutlaka tedavi edilmelidir. Makat hastalıkları tedavisinde geç kalmak demek geri dönüşü olmayan hastalıklara kapı açmak demektir. Makat hastalıkları uzman doktorlar tarafından teşhis edilir ve uygun tedavi yöntemi uygulanmaktadır.
Görüldüğü üzere makatta kaşıntı ve makatta şişlik birçok rahatsızlığın ortak belirtisidir. Makatta kaşıntı ve ya şişlik önemsenmeyecek bir belirtiler değildir. Basit makat çatlaklarından tümörlere varan birçok hastalığın belirtisidir. Bu sebeple makatta kaşıntı şikayetinden muzdarip hastaların vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurarak makatta kaşıntıya sebebiyet veren hastalığını öğrenmesi, erken evrede makatta kaşıntı tedavisi için gerekli önlemleri alması gereklidir.
Makat kaşıntısı toplumda sık görülen ve erkeklerde daha fazla rastlanan bir problemdir. Mantarlar, bakteriler, tahrişler, bağırsak parazitleri ve psikolojik gibi birçok farklı sebebe bağlı oluşabilir. Bazen birkaç sebep bir arada olabilir. Krizler halinde gelebilen kaşıntı günlük yaşantıyı çekilmez hale getirebilir. Kişinin kafası oraya takılır ve moralini bozar. Tedavisiz kaldıkça belirtiler ilerler ve komplikasyonlar oluşabilir. Sebepleri ortadan kaldırmaya yönelik, hassas ve sabırlı bir tedavi süreci ile başarılı bir tedavi gerçekleşebilir.
Makat kaşıntısı; mantar, bakteri ve virüs gibi mikrobik sebepler, kimyasal tahrişler, dışkı artıkları, bağırsak hastalıkları ve stres gibi birçok farklı sebebe bağlı oluşan makat ve çevresindeki kaşıntılı durumlara denir. Bazen kaşıntıya yanma hissi eşlik edebilir. Deri belirtileri sebeplere göre çok farklı olabilir. En sık görülen belirtiler kaşıntı ile birlikte makat etrafında kızarıklık, kepeklenme, sulanma, yanma ve deride kalınlaşmadır. Bu belirtiler zamanla popoya, cinsel organa ve kasık bölgesine yayılabilir.
Toplumda % oranında görülür. Her yaş grubunda olabilir. Ancak en sık yaş arasında rastlanır. Erkeklerde kadınlardan dört kat daha fazla görülmektedir.
Tespit edilebilen ya da edilemeyen birçok farklı sebep makatta kaşıntı ve yanma yapabilir. Başlıca sebepler aşağıda belirtilmiştir;
Normal bağırsak florasında bulunan faydalı bakterilerin azalmasına ve kandida mantarlarının artışına sebep olarak ‘Anal Kandidiyazis’ meydana gelmesiyle makat kaşıntısı oluşur.
Bazı hastalarda sebep tespit edilemeyebilir.
Makat bölgesinin yetersiz temizlenmesi sonucu dışkı artıklarının bu bölgede kalması kaşıntı ve yanma hissine sebep olabilir. Ancak makat kaşıntısı, yetersiz temizlenen kişilerden daha büyük oranda aşırı temizlenen kişilerde görülmektedir. Çünkü temizleyicilerin aşırı kullanımı derinin koruyucu asit-yağ mantosunun incelmesine sebep olmakta, bu durum deriyi mikrobik ve kimyasal etkenlere karşı korunaksız bırakmaktadır.
Makat kaşıntısı yukarıda belirtilen birçok farklı sebebe bağlı oluşabildiğinden sebebe göre değişen çok farklı ve zengin klinik görünümlerle karşımıza çıkabilir. Aşağıda belirtilenlerden bir veya birkaçı bir arada görülebilir;
Makat kaşıntısı ya da yanma hissi ve buna sebep olan durumlar tedavi edilmezse hastalık ilerler ve makat bölgesinde çok ciddi enfeksiyonlar oluşabilir. Önce anüs ve çevresinde (pelvik bölgede) iltihaplanma oluşur, mikroplar buradan bütün vücuda yayılarak Sepsis denilen ve hastanın yaşamını tehdit eden kan dolaşımının mikroplandığı yaygın enfeksiyon oluşabilir.
Hastaya yapılması gereken tavsiyeler derinin koruyucu tabakası olan asit yağ mantosunun incelmesine ve derinin hastalıklara açık hale gelmesine sebep olan her türlü mekanik, tahriş edici ve alerjik etkilerden korumaya yönelik önlemleri içermektedir. Bu amaçla aşağıdakiler tavsiye edilebilir;
Makat kaşıntısını çok farklı sebepler oluşturabildiği için tedaviler de sebeplere yönelik olmak durumundadır. Genel bir bakışla aşağıdaki şekilde özetlenebilir;
Dermatolojik Hastalıklar: Deri ile ilgili hastalıkların takip ve tedavileri dermatoloji hekimlerince yapılmaktadır. Makat bölgesinde kaşıntıya yol açabilen egzama, sedef hastalığı, liken ve ilaç alerjileri gibi durumların yanı sıra çok sayıda mikrobik hastalık olabilir. Bunların her birinin kendine özgü tedavileri mevcuttur. Tedavi süresi genellikle haftadır. Nadiren birkaç ayı bulan durumlar da olabilir. Bu hastalıkların bir kısmının tedavisi ile ilgili ayrıntılı bilgi için aşağıda belirtilen yazılarıma göz atabilirsiniz;
Makat kaşıntısına sebep olabilecek dermatolojik hastalıkların tedavileri ile ilgili bazı örnekler verecek olursak;
Genel Hastalıklar: Diyabet, hipertiroidi, anemi, karaciğer hastalığı, böbrek hastalığı gibi dahili problemler dahiliye hekimlerince yönetilir ve takibi yapılır.
Obezite: Aşırı kilo varsa mutlaka hekim kontrolünde verilmelidir.
Bağırsak Hastalıkları: Genel Cerrahi hekimleri bağırsakların ve anüsün cerrahi tedavilerini uygular. Bağırsak hastalıklarının takip ve tedavileri ise Genel Cerrahi ve Dahiliye (Gastroentroloji) hekimlerince yapılır.
Cerrahi Tedavi: Nadiren gerekebilir. Basur (hemoroid), makat çatlağı ve makat fistülü gibi anüs bölgesinin ameliyat gerektiren durumları Genel Cerrahi hekimlerince tedavi edilir.
Özetleyecek olursak, makat kaşıntısı bazen dahili ya da cerrahi problemlere bağlı oluşabilmekle beraber sebeplerin büyük bir bölümü deri ile ilgili problemlerdir. Tedavide öncelikli olarak hastalığa neden olan esas problem ortadan kaldırılmaya çalışılır. Beraberinde belirtileri gidermeye ve hastayı rahatlatmaya yönelik tedavi yürütülür. Makat kaşıntısı, hastaların büyük bir bölümünde başarı ile tedavi edilebilen bir problemdir.
Dr. Ahmet ACAR
Deri ve Zührevi Hastalıklar Uzmanı
Makatın etrafında kişiyi rahatsız edip yenileyen kaşıntı olmasına; anal prurtitus adı verilir. Bununla beraber kaşıntı çok fazladır ve çok sık görülür. Bilhassa dışkılama sonrası ve geceleri artar. Kimi zaman da çok rahatsız edici olabilir. Kimi kişilerde makat kaşıntısıyla beraber makatta yanma ya da akıntı gibi şikayetler de olabilir.
Makatta Kaşıntı Neden Olur?
Makatta kaşıntının sebepleri;
- Makatın çok fazla temizlenmeye çalışılması kaşıntının en bilinen sebebidir.
- Alkollü içecekler, kafeinli içecekler, asit içerikli meyve suları gibi içecekler şikayetleri arttırabilmektedir. Bunun dışında bazı besinler, çikolata, domates, bazı meyve türleri, patlamış mısır, fındık, meze, baharat içerikli besinler ve kuruyemişler de kaşıntıya neden olabilir.
- Terleme ya da yağlı dışkıdan ötürü anüsün etrafının ıslak kalması kaşıntıya neden olur.
- Nadir şekilde karşılaşılan anüs ve rektum kanseri makatta kaşıntıya neden olur.
- Parazit hastalıkları da makatta kaşıntının sebepleri arasında bulunur.
- Deri hastalıklarının oluşumu anüste kaşıntıya neden olur.
- Makat bölgesinde bulunan anal fissür, hemoroid gibi hastalıklarda anal kaşıntıya nedendir.
Makatta Kaşıntı Nasıl Geçer?
Makatta kaşıntının geçmesi için;
- Aşırı sürtünme olmamalıdır.
- Anal bölgede sadece su kullanılmalıdır.
- Anal bölge herhangi bir şeyle temizlenmemelidir.
- Anal bölge temizliği adına yalnızca suyla ıslatılan tuvalet kağıdı, ıslak havlu ya da bebek mendilleri tercih edilebilir.
- Deodorantlı, parfümlü ya da ilaçlı pudralar kullanılmamalıdır.
- Kaşımamak önemlidir.
- Makat gazlı bez ya da sade pudrayla kuru tutulmalıdır.
- Başkalarının kullanmış olduğu ilaçlar ya da hekim gözetiminde olmadan eczanelerden getirilen ilaçlar vakit kaybı olarak belirtilebilir.
Anal Kaşıntı (Anal Pruritus) Tedavisi
Anal kaşıntı tedavisinde ilk önce parazit türündeki hastalıkların olabileceği araştırılmaktadır. Altta herhangi bir unsur saptanmadığı zaman başka testlerin neticesine göre çok yönlü olan bir tedavi planı uygulamak gerekir.
Bunların içerisinde; banyo, özel diyet planları, gerektiği durumlarda mantar tedavileri, pomat uygulamaları gibi tedaviler bulunmaktadır. Tedavi için; kortizon içeren kremler kısa zamanlı kullanılmaktadır. Bunun dışında oksitli pomatlardan faydalanılır.
Anal Kaşıntı Tedavi Edilmediğinde Ne Olur?
Makat kaşıntısı tedavi edilmediği zaman, ileri boyuta oluşan vakaların makat kısmında ciddi enfeksiyonlar meydana gelerek; pelvik sepsis ya da anal sepsis ismi verilen, makat kısmından kana yayılan ve bireyin hayatını tehdit altına alabilecek enfeksiyonlarla karşılaşmak mümkün olacaktır.
Anal Kaşıntı Teşhisi Nasıl Yapılır?
Anal kaşıntının teşhisi yapılırken, muayenenin dışında teşhis amaçlı şekilde türlü tetkikler istenmektedir. Altta yatan olası sebeplere ve deri dokusunda yaratmış olduğu bozulmalara göre rahatsızlığın şiddeti saptanabilmektedir. Kolonoskopi, sigmoidoskopi, anoskopi, dışkı analizi, rektoskopi, deri biyopsisi veya alerji testi gibi türlü teşhis metotlarına gereksinim duyulabilmektedir. Bu şekilde hekim teşhis yaparak, doğru tedaviyi verecektir.