Makatta Mayasıl Belirtileri

Hemoroid (basur, mayasıl) hastalığı nedir?

Makat bölgesindeki doğuştan var olan damar ağlarının ve damardan zengin yastıkçıkların şişmesi, büyümesi, sarkması ve kanamaya yol açmasına hemoroid (basur, mayasıl) hastalığı denmektedir. Genç erişkin dediğimiz yaş grubunda her dört kişiden birinde bu hastalığa rastlanmaktadır. yaş grubunda ise sıklık daha da artmaktadır.

Burada en önemli sorun anal bölgedeki (barsak sisteminin en son kısmı) benzer probleme yol açabilen makat çatlağı, fistül, makat siğilleri, rektum ve anal kanal kanseri gibi hastalıkların arasında doğru tanıyı koyabilmek ve doğru tedaviyi uygulayabilmektir.

Hemoroid hastalığının nedenleri nelerdir?

Kesin bir neden bilinmemekle birlikte kabızlık, büyük tuvalet esnasında ıkınma, uzun süre tuvalette oturma, hamilelik, uzun süre ayakta durma makat etrafındaki toplardamarlarda basınç ve kan damarlarında genişlemeye neden olmaktadır. Bazı genetik hastalıklar, sık ishal olma, uzun süre ayakta kalan meslek grupları, dışkı yumuşatıcı ilaçların bilinçsiz kullanımı diğer nedenler arasında yer almaktadır.

Hemoroid hastalığının belirtileri nelerdir?

Makat bölgesinde ağrılı ya da ağrısız şişlik, akıntı, dışkılama esnasında ya da sonrasında damla damla açık kırmızı renkli kanama ve kaşıntı görülebilir. İç hemoroidler genellikle ağrısız iken, dış hemoroidlerde pıhtı birikip (tromboze olma) ani olarak şişme sonrası şiddetli ağrı görülebilir. Meme tarzı dışarı sarkan mukozanın anodermi (anal bölgedeki cilt) ıslatması, dışkının dışarı taşması sonrası makatta tahriş ve kaşıntıya, çamaşırda kirlenmeye yol açabilir. Kanama ile şiddetli ağrı olması ve dışkılamadan sonra ağrının uzun süre devam etmesi durumunda anal fissürden (makat çatlağı) şüphelenmek gerekmektedir.

Hemoroid hastalığı kansere yol açabilir mi?

Kesin bir şekilde hayır diyebiliriz. Farklı doku tipi ve mekanizmalarla geliştiği için hemoroidlerin kansere dönüşmesi mümkün değildir. Ancak bu konuda dikkat edilmesi ve asla ihmal edilmemesi gereken bağırsak kanseri ile hemoroid hastalığının bulgularının birbiriyle karışabilmekte ve bazen birlikte görülebilmektedir. Bu durum ne yazık ki hastalarda kolon ve rektum kanserinin erken tanısında gecikmeye yol açabilmekte sonuçta makatın iptal edilerek büyük tuvaletin torba ile dışarı alınmasına (kalıcı kolostomi) kadar gidebilmektedir. Dışkılama alışkanlığında en küçük bir değişiklikte genel cerrahi uzmanına başvurulmalıdır. Bu nedenle hemoroid tanısı konulduğunda ayaküstü yöntemlerle tedavi geçiştirilmemeli, makattan kanamanın nedeni kesin olarak ortaya konulmalı, mutlak suretle kalın bağırsak ve rektum tümörü dışlanmalı daha sonra hemoroid tedavisi uygulanmalıdır.

Hemoroid hastalığı tanısı nasıl konmaktadır?

Makat bölgesinde herhangi bir şişlik olup olmadığını kontrol edilerek dış hemoroid tespiti yapılabilir. Sonrasında ise rektal muayene yapılarak kanamaya yol açan kanser hastalığı dışlanabilir. Eğer iç hemoroid söz konusuysa ailede kolon yada rektum kanseri hikayesi olanlarda rektoskopi ile daha net bir şekilde makat bölgesi incelenebilir. Dışkılama sırasında ve sonrasında devam eden ağrı genellikle anal fissür (makat çatlağı) hastalığında görülmektedir.

Hemoroid hastalığının modern güncel tedavisi nasıl yapılmaktadır?

Başarılı tedavi için öncelikle diğer kanama yapan nedenler (makat çatlağı (anal fissür), makat sarkması (prolapsus) ile birlikte veya tek başına anal inkontinans (dışkı kaçırma), rektum ve bağırsak kanseri gibi dışlanmalı hastalığın doğru evrelemesi yapılmalıdır.

Hemoroid hastalığı ameliyatsız veya ameliyatlı olarak tedavi edilebilir. Evre 1 de uygulanan ameliyatsız yöntemde dışkılama alışkanlığının düzeltilmesi, diyetin düzenlenmesi (bol sebze ve meyveden oluşan yüksek posalı diyet, bol su içme, kafeinli ve salçalı yiyeceklerin azaltılması), dereceye kadar ısıtılan suda oturma banyoları, ağızdan alınan lenf ve kan dolaşımını düzeltebilen bazı ilaçlar ve makat çevresine uygulanan krem ve fitiller yer almaktadır. Evre 2 ve 3 te ise laser, bağlama yöntemi (lastik band ligasyon), doppler ile hemoroidal arter ligasyonu (bağlanması), kurutucu madde uygulanması (skleroterapi), infrared koagulasyon gibi yöntemlerle yatışa gerek kalmadan ayaktan, kısa sürede, kolay ve hızlı şekilde yüksek başarı oranları ile tedavi uygulanmaktadır. Bantlama girişimi yöntemi uygun olmayan teknikle ve deneyimsiz kişiler tarafından yapıldığı takdirde şiddetli ağrılara sebep olabilir. Bu nedenle bu yöntemin tecrübeli doktorlar tarafından yapılması gerekir. Genelde hastanede yatmayı gerektirmeyen Laser uygulama ile sıfır mukoza hasarı, işlem sonrası çok az ağrı, erken dönem iş başı sağlanabilmesi nedeniyle yüksek hasta konforu nedeniyle son dönemlerde sıklıkla uyguladığımız yöntemlerin başında yer almaktadır. Evre 4 te ise cerrahi girişimler kaçınılmaz olmakta hemoroidlerin cerrahi olarak çıkarılması gerekmektedir.

Hemoroidal hastalığın sınıflandırılması

Evre 1: Belirgin hemoroidal damarlar, sarkma yok
Evre 2. Ikınma ile makattan dışarı sarkma var kendiliğinden düzeliyor
Evre 3. Dışkılama ya da ıkınma ile dışarı sarkma var ancak el ile geri itilerek düzeliyor
Evre 4. Tamamen dışarı sarkma var hiçbir şekilde geri itilemiyor

Hemoroidler normalde insan vücudunda bulunan yapılardır. Normalde hissetmediğimiz bu yapılar bazen şikayetlere neden olabilir. Hemoroidlerin birçok tedavi yöntemi bulunmaktadır.

Sırasıyla anal kanal ve anüs açıklığı boyunda yerleşen iç ve dış hemoroidlerimiz damar yapılarından oluşmaktadır. İç hemoroidler kanama ve makattan dışarı çıkma gibi semptomlar oluşturabilir. Dış hemoroidler ise kan oturması sonucunda yoğun ağrı oluşturabilir ve sonrasında kanama görülebilir.

Hemoroid Hastalığının Nedeni?

Hemoroid hastalığının oluşmasına neden olabilecek bazı faktörler şöyledir:

• Aşırı ıkınma, yük kaldırma,
• Tuvalette uzun süre oturma,
• Düşük lifli diyet,
• Hamilelik ve vajinal doğum,
• Yaşlanma.

İç Hemoroid Hastalığının Semptomları Nelerdir?

• Genellikle parlak kırmızı renkte dışkılama sonrasında görülen makattan kanama,
• Makatta ağrı, özellikle dışkılama sırasında,
• Makatta kaşıntı veya yanma,
• Makatta temizlenmede güçlük,
• Hemoroidlerin dışarı çıkması, özellikle dışkılama veya aşırı ıkınma sonrasında görülebilir, kendisi içerye gidebilir, ya da hasta kendisi içeri itmek zorunda kalabilir,
• Akıntı.

Hemoroid Hastalığı Tanısı Nasıl Konur?

Hemoroid hastalığı tanısı doktor muayenesi ile yapılmaktadır, muayene sırasında doktorunuz;

• Anüs etrafındaki cildi muayene eder,
• Parmak muayenesi ile anal kanal denilen barsak çıkışında yerleşmiş iç hemoroid pakelerinin durumunu muayene eder,
• Bu aşamada önemli bir husus,doktorun şüphelenmesi durumunda karışabilecek diğer hastalıkların dışlanması için kolonoskopi gibi ileri tetkikler isteyebilecek olmasıdır.

İç Hemoroid Hastalığında Tedavi Nasıl Yapılır?

Hastalığın evresine göre tedavi planlaması yapılmaktadır. Cerrahi müdahale gerektirmeyen hastalığa sahip bireylerde;

• Dışkı yumuşatıcı diyet (30gram/gün lif içeren),
• Düzgün dışkılama alışkanlığının oluşturulması (tuvalette gereksiz oturmanın kesilmesi, kabızlık varsa dışkı yumuşatıcı ilaçlar verilmesi),
• Ağrının azaltılması için sıcak oturma banyoları önerilir.

Daha ciddi hastalığa sahip bireylerde girişimsel tedavi yöntemleri uygulanır.

Band ligasyonu: Anestezi ve yatış gerektirmeyen bir işlemdir. İç hemoroide gelen kan akımı lastik bir band ile kesilir. Boğulmuş olan hemoroid pakesi çürüyerek düşer.

Skleroterapi: Yine anestezi ve yatış gerektirmeyen bir tedavi yöntemidir. Hemoroidin içine kimyasal bir ajan enjekte edilir ve hemoroidin nedbeleşmesi (kurutulması) sağlanır.

Doppler yardımlı hemoroid arter ligasyonu: Bu işlem anestezi altında ameliyathane şartlarında uygulanmaktadır. Doppler aleti yardımı ile hemoroid pakesine kan getiren damar bulunarak bağlanır.

Stapler hemoroidopeksi (PPH): Bu yöntemde hemoroidlerin başladığı yerin üstünden simit şeklinde bir doku çıkarılarak sarkan hemoroidler yukarı asılır.

Hemoroidektomi: Genel olarak bilinen hemoroid ameliyatı tipidir. Anestezi altında uygulanır ve ameliyathane şartları gereklidir. Hemoroid pakeleri uygun şekilde kesilerek çıkartılır.

Lazer uygulamaları: Kısa süren ve genel olarak ağrısız bir işlemdir. Lazer yardımı ile hemoroid pakelerine müdahale edilir, herhangi bir dikiş uygulanmaz.

Dış hemoroide kan oturması durumlarında erken dönemde ise kan pıhtısı kesilerek boşaltılarak iyileşme hızlandırılabilir. Anestezi ve hastaneye yatış gerektirmeyen bir durumdur.

Hemoroid Hastalığından Nasıl Korunabilirim?

• Dışkının sertleşmesinden kaçınılmalıdır. Günlük diyetinizde yeterince lif olduğundan emin olun, meyve, sebze, yulaf ezmesi gibi yiyeceklerde çokça bulunur. Bunların yetersiz kalması durumunda ilaçlarla destek alınabilir,
• Rutin egzersiz ve hareketsiz kalmamak kabızlığa karşı koruyucudur,
• Tuvalet alışkanlığınızı düzeltin. Tuvalette uzun süre oturmayın,
• Dışkılamayı geciktirmeyin, bu dışkının sertleşmesine neden olacaktır.

Can Sağlık Grubu’na bağlı İzmir Özel Can Hastanesi ve Salihli Özel Can Hastanesi’nde hemoroid hastalığının tanı ve tedavi işlemleri genel cerrahi uzmanlarından oluşan alanında çok ciddi bilimsel bilgi, beceri yanı sıra deneyime de sahip uzman hekimlerce değerlendirilmekte ve en doğru tedavi yaklaşımları uygulanmaktadır. Lütfen bilgi ve randevu alınız.