Makine Mühendisliği Bölümü Makine Mühendisliğine Giriş ders notudur.
Makine mühendisliğine giriş vize ders notudur.
Modern anlamda mühendis,bilim insanlarının ürettiği teorik bilgiyi tekniker ve teknisyenlerin uygulayabileceği pratik bilgiye dönüştürebilen kişidir.
Makine mühendisliğine giriş (MM) ders notu içeriği:
Diğer makine mühendisliğine giriş dersi arama kriterleri
makine mühendisliğine giriş ders notları,makine mühendisliğine giriş pdf,makine mühendisliğine giriş ders notları pdf,makine mühendisliğine giriş konu anlatımı,makine mühendisliğine giriş özet,makine mühendisliğine giriş dersi,makine mühendisliğine giriş konuları,makine mühendisliğine giriş sınava hazırlık,gü makine mühendisliğine giriş ders notu,mmg pdf,gazi makine pdf,
1 MÜHENDİSİN TANIMI MAKİNE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ MÜHENDİS VE MÜHENDİSLİK Mühendis, dar anlamda geometriyi kullanan demektir. Geniş anlamda ise insan yaşantısını daha iyiye götürmek için doğa verilerinden (ırmaklar, rüzgar, güneş, hava, kömür vs.) matematik aracılığıyla yararlanan kişiye mühendis denir. Örnek: Doğada ırmaklar akıp durmaktadır. Arazinin uygun bir yerinde bu ırmaklar baraj olarak değerlendirilebilinir. Mühendis; Irmağın saniyede akıttığı su miktarına Akış engellendiği an doğacak basınca Bu basınca dayanacak gövde boyutlarına Bu harcamalara gidecek para ile elde edilecek kârı, zamana bölerek ekonomik bir iş olup olmadığına karar verir. Fizikçiler, kimyacılar, matematikçiler genel anlamda temel bilimciler doğa verilerini keşfeder ve onların yasalarını çıkartırlar. (Örnek: F = m.a yerçekimi kanunu gibi) Mühendisler ise çıkartılan bu formülleri uygulamaya sokarlar. Böylece insan yaşamını kolaylaştırmaya yönelik çalışırlar. Hata yapmamak için de matematiği kullanırlar. Bir toplumda mühendislik düşüncesi (zekası) ne kadar yaygın olursa o toplum refahı daha çabuk yakalayacağı unutulamamalıdır. Her dalla ilgili mühendis olacağından bizim ilgi alanımız makine mühendisliğidir. MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ Makine Mühendisi, mühendislik yönünden makine ile uğraşan kişidir. İmal edeceği bir makinenin; Ön etüdünü Plan ve projesini İmalatını Montajını Bakım ve onarımını Revizyonunu yapar. Bir makine mühendisi bu konularda başarılı olabilmesi için İngilizcede (8M+T) formülü ile belirtilen bilgilere ihtiyacı vardır. Bunlarda; 1. M = Man = İnsan Gücü 2. M = Money = Sermaye 3. M = Motive-Power = Enerji kaynağı 4. M = Material = Hammadde 5. M = Machinery = Makine 6. M = Method = Üretim yöntemi 7. M = Management = Sevk ve İdare 8. M = Marketing = Pazarlama T = Transportation = Taşıma
2 konuları ihtiva ederler. Endüstride başarılı olunabilmesi için bu konularda asgari bilgiye sahip olunmalıdır. MAKİNE - TESİSAT ARASINDAKİ FARK Torna Buhar Kazanı Makineler enerji dönüşümlerinde kullanılır. Enerji alırlar ve bu enerjiyi başka bir enerjiye dönüştürürler. Bu enerji alışverişinde mekanik bir hareket varsa adı makinedir. Enerji alıp vermede mekanik bir hareket yoksa adı tesisat veya donanım olur. Yukarıda böyle iki örnek görülmektedir. MAKİNELER VE SINIFLANDIRILMALARI İnsan emeği yerine makinelerden yaralanmayı düşünen ve makinelerin gelişmesi üzerinde sürekli çalışmalarda bulunan uluslar toplum olarak kalkınmışlardır. İnsanlar için büyük kolaylık ve yüksek verim sağlayan makineler uygarlığın gelişmesinde çok önemli rol oynamışlardır ve oynamaya da devam etmektedirler. Makineler iki gruba ayrılırlar Kuvvet (enerji üreten) makineleri İş makineleri KUVVET MAKİNALARI Doğal kaynaklardaki mevcut enerjiyi, günlük yaşamda ve endüstride kumanda edilebilir olarak kullanılabilir hale getiren makinelerdir. Su motorları Hava motorları Isı motorları Hidrolik motorlar Pnömatik motorlar Elektrik motorları Nükleer motorlar Özel amaçlı motorlar Enerji üreten diğer sistemler
3 SU MOTORLARI HAVA MOTORLARI Su Çarkı İki farklı rüzgar enerjisi örneği İçten Yanmalı Motorlar: Patlamalı Motor Buhar türbini Benzinli Motor 4 zamanlı ISI MOTORLARI İçten Yanmalı Dıştan Yanmalı Patlamalı Buhar Türbini Yanmalı Pistonlu Buhar Makinesi Tepkili Rüzgar enerjisinden elektrik enerjisi eldesi Hava+Benzin karışımı buji (kıvılcım çıkartarak) ile yakılır. Sıkıştırma oranı ε = arasındadır V + v V= Strok hacmi ε = v = ölü hacim v
4 Yanmalı Motor Dizel motor 4 zamanlı Silindir içine sıkışan hava üzerine enjektör ile buhar şeklinde mazot zerrecikleri püskürtülür. Sıkıştırma oranı yüksek olduğundan (ε= arasında) mazot çabucak tutuşur. Kıvılcıma gerek yoktur. İki Zamanlı Motor Dört Zamanlı Motor İKİ ZAMANLI MOTORUN DÖRT ZAMANLIYA ÜSTÜNLÜĞÜ 1. Eşit silindir, eşit devir sayısı ve eşit ana boyutlar göz önüne alındığında 2 zamanlı motorlar, 4 zamanlıya göre iki misli güç üretirler. Ters Yorum: Eğer eşit güç üreten iki zamanlı ve dört zamanlı olarak yaparsak iki zamanlının ölçüleri silindir sayıları ve devir sayıları yarı yarıya düşer. 2. Silindir sayısı 4 ten fazla olan iki zamanlı motorlarda ağır bir volana gerek yoktur. Çünkü dengelenmesi yeterlidir. 3. İki zamanlı motorların mekanik verimi yüksektir. Ancak gerçek güç, teorik güçten daha küçüktür. Çünkü fazla hava süpürüldüğünde yanma zayıf olacak, ayrıca silindirler iyice doldurulmadığından oksijen miktarındaki zayıflık sebebiyle yakıt iyi yakılamamaktadır. Bundan dolayı da basınç düşmektedir. 4. İki zamanlı motorların özgül yakıtı 4 zamanlıdan fazladır. 5. İki zamanlı motorun yapısı 4 zamanlıya göre daha sadedir. 4 zamanlı sübap mekanizması karmaşıktır ve dolayısıyla daha gürültülü çalışır. 6. Küçük silindirli (tek) motorlarda iki zamanlı motor daha kullanışlıdır.
5 Tepkili Motor Bu motorlarda motorun önünden hava emilir. Motor içinde sıkışmış yakıt vardır. Hava bu yakıtın içine hızla girince yakıt patlayarak yanar. Yanma odasının basıncı artar. Tıpkı şişmiş balondaki gibi yanmış gaz hızla dışarı çıkar. Dışarı çıkarken bu etkiye karşı bir tepki doğar. Tepkinin yönü etkiye zıt olduğundan uçak ileri doğru fırlar. Füze motorları Bu motorlar tepkili motorlar grubuna dahildir. İnsanların ay a ayak basmaları füzelerdeki gelişmelerle sağlanmıştımonash.pw füze motorunda yakıt ve oksitleyici ayrı ayrı depolarda bulunur. Füze ateşleneceği zaman yakıt ve oksitleyici yanma odasında buluşur ve büyük bir patlama meydana gelir. Çıkan gazlar egzoz borusundan çıkarken doğan tepki ile füze ileri fırlar Dıştan Yanmalı Motorlar: Buhar türbini : Fıskiyeden gelen basınçlı buhar türbin kanatlarına etkir. Böylece dönme hareketi sağlanır. Termik santrallerde ve gemilerde halen kullanılmaktadır.
6 Pistonlu buhar makinesi : İçten yanmalı motorlardan önce kullanıldı. Günümüzde kullanım alanı yoktur. Silindirin içine gönderilen buhar genleşme, basınç ve ısı etkisiyle pistonu hareket ettirir. Piston koluna bağlı çark, volan yada kasnaktan dairesel hareket elde edilir. Hidrolik Motorlar Basınçlı yağ akışkan kullanarak akışkan enerjisini sonuçta mekanik harekete çeviren motorlardır. İş makinelerinde gemilerde yüksek moment gereken yerlerde kullanılırlar. Pnömatik Motorlar Hidrolik motora benzer fakat hidrolik akışkan yerine hava kullanılarak dönel hareket elde edilir. Basit yapılıdırlar, fiyatları ucuzdur. Parlatma, polisaj, delme, taşlama, cıvata ve somunların sökülüp takılmasında kullanılırlar.
7 Elektrik Motorları Elektik enerjisini mekanik enerjisine çeviren motorlardır. Doğru akım ve alternatif akımla çalışan tipleri vardır. Ana parçaları rotor, stator ve kondansatördür. Elektrik akımı bakır sargılar arasında manyetik alan oluşturur. Bu manyetik alan rotorun dönmesini sağlar. Rotor milinden de iş elde edilir. Nükleer Motorlar Atomun parçalanması sonucu ortaya çıkan ısı türbin deposundaki suyu ısıtır. Su buhar olur. Basınç etkisiyle türbin miline bağlı jeneratörü çevirir. Elektrik Üretimi sağlar. Nükleer santrallerde ve denizaltılarda kullanılır. Özel Amaçlı Motorlar Doğrusal Senkron Motorları : Elektrik akımıyla rayların üzerinde mıknatıslanma sağlanır. Raylar iletken sargılardan oluşur. Manyetik alan mıknatıslanmadan doğar. İki manyetik alan birbirini iter. Tren raydan azıcık yükselir. Sürtünme ortadan kalkar. Doğrusal hareket başlar. Bu iş için hızın en az 75 km/saat olması gerekir. Düşük hızlarda tekerleğe ihtiyaç vardır. İki dezavantajı vardır. Hız arttıkça aerodinamik direnç, diğeri ise yavaşlayacağı zaman durma problem olacaktır.
8 Enerji Üreten Diğer Sistemler Güneş Enerjisi : Mevcut enerji kaynaklarının yaptığı işi güneş enerjisi kullanarak yapmak mümkündür. Binaların ısıtılması, elektrik üretilmesi, sıcak su ihtiyacı, ulaşım ve taşıma araçlarının hareketi, uzay araçlarının elektrik ihtiyacı güneş enerjisiyle karşılanabilinir. İŞ MAKİNALARI Elle Çalışan İş Makineleri : Çok fazla kuvvet gerektirmeyen kesme bükme kaldırma taşıma işlemleri için kullanılırlar. Motor İle Çalışan İş Makineleri : Çeşitli iş yada işlemler için bir güç kaynağından enerji alarak çalışan iş makineleridir. Talaşsız ve talaşlı iş tezgahları mevcuttur.
9 Talaşlı iş makineleri : Çeşitli şekil ve biçimlerde talaş kaldırarak iş yapan makinelerdir.
10 Pompalar: Bir motordan aldıkları dönme hareketiyle, içersindeki dişli çark, palet, piston yada pervane yardımıyla iş yapan makinelerdir. İçme suyunun taşınması, makinelerin yağlanması, tarımda arazi sulanması gibi alanlarda kullanılırlar.
11 Hidrolik makineler : Basınçlı akışkanın etkisiyle iş yapan makinelerdir. Kepçe, greyder, dozer, gibi yol makineleri, taşlama, pres, vargel, enjeksiyon gibi tezgahlar, ayrıca tarım makineleri,havacılık,denizcilik sektörlerinde yaygın olarak kullanılır.
12 Kompresörler : Atmosferden aldığı havayı bir motor yardımıyla basınçlı hale getiren makinelerdir. Kompresörden elde edilen basınçlı hava tezgahların temizliğinde otomatik montaj makinelerinde boya tabancalarında malzeme taşınmasında cıvata vida sıkılıp sökülmesinde kullanılır. Vantilatörler ve Aspiratörler: Kapalı ve sıcak yerde hava sirkülasyonu sağlayarak serinlik yaratan makinelere vantilatör. Kapalı ortamdaki kirli ve ağır havayı dışarı atmak için kullanılan makinelere aspiratör denir. Aspiratör Vantilatör Kaldırma ve Taşıma Makineleri : Çeşitli yükleri destekleyerek belli bir yüksekliğe kaldıran ve o yükseklikte geçici bir süre tutan makinelere denir. Hidrolik, pnömatik ve mekanik sistem kullanırlar.
13 Bilgisayarlar : İnsan tarafından yapılan, birçok programı kullanarak verilen komutlar yardımıyla bilgileri işleyen, depolayan, işlenmiş bilgileri çıktı olarak veren düzeneklere bilgisayar denir. Ekran, harddisk, disket sürücü, yazıcı, fare, tarayıcı, CDrom sürücü bilgisayarın donanım kısmını oluşturur. Giriş ünitesi (klavye, fare, cd sürücü, disket sürücü, modem ışıklı kalem, tarayıcı gibi elemanlardır.) veri taşıma ünitesi, merkezi işlem birimi (işlemci=beyni), bellek (rom-silinmez ve ram-geçici bellek) ve çıkış birimi (ekran, yazıcı, çizici, hoparlör) bilgisayarın bölümlerini oluşturur. Robotlar : İnsanlar tarafından yapılan birtakım hareketleri daha seri aynı özellikle ve çok daha hassas olarak yapabilen makinelere robot denir. Endüstride tutma, taşıma, kaynak, boyama, montaj, paketleme ve depolama işlemlerinde kullanılırlar. Birçoğu elektronik ve bilgisayar kontrollü çalışır.
14 MAKİNE PARÇALARINI ETKİLEYEN KUVVETLER VE GERİLMELER Dış Kuvvetler : Katı cisimlere uygulanan kuvvet cismi çekmeye, basmaya, burmaya, eğilmeye yada kesilmeye zorlar. Cisimde geçici ve kalıcı şekil değişikliği yaratmaya çalışan dış etkilere dış kuvvet denir. İç Kuvvetler(Gerilmeler): Dış kuvvetler tarafından şekil değiştirmeye zorlanan katı cisim molekül yapısı aracılığıyla dış kuvvete karşı direnir. Cismin yapısında oluşan bu tepkiye iç kuvvet denir. F= dış kuvvet zorlar σ = iç kuvvet direnir σ = F A F = σ. A A = Gerilme kuvvet Alan Bu üç parametre bir formülle birbiri ile ilişkilidir. Birisinden bahsedilince diğer ikisi hemen akla gelmelidir. Makine parçalarında oluşan gerilme (dayanım) çeşitleri : Basma dayanımı : Cismi L boyunda sıkıştırma sonucu doğar. F σ Çekme dayanımı : Cismi L boyunca çekme sonucu doğar.
15 Kesme (makaslama) dayanımı : Cismi L boyunca dik iki kuvvet kesmeye çalışınca doğar. Eğme dayanımı : Bir tarafı bağlı diğer tarafı serbest bir çubuğu, çubuk eksenine dik etkiyen bir kuvvet zorlayınca doğmonash.pw dayanım, eğilme etkisinin çubuğun her noktasında aynı değerde olmamasından çekme ve basma gerilmelerinden biraz farklıdır. Eğme momenti : Çubuğu eğmeye çalışan kuvvetin çubuk üzerinde yarattığı etkinin değmonash.pwin destek noktasına olan uzaklığına göre değişir. M e = F.L formülü ile hesaplanır. Çubukların yüklenme ve desteklenme durumlarına göre eğme momenti değişir.
16 Dayanım momenti : Kuvvetin uygulandığı çubuğun konumuna ve kesit alanına göre değişen, farklı formüllerle hesaplanır. Burulma dayanımı : Bir ucu sabit diğer ucu serbest bir çubuğu birbirinin tersi iki kuvvetle şekildeki gibi döndürmeye zorladığımızda, çubuğun buna direnmesine burulma dayanımı denir. Döndürme momenti : Mili döndürmeye çalışan kuvvetin,mil üzerinde yarattığı döndürme etkisine döndürme momenti denir. Döndürme kuvvetinin mil eksenine uzaklığına göre değişir. (M d =F.r) Burulma Dayanım Momenti: Kuvvetin yada gücün uygulandığı mil kesidine göre bulunur.
17 MAKİNE PARÇALARININ SINIFLANDIRILMASI KAMALAR Tanım: Mil üzerinde çalışan mille birlikte dönmesi istenen dişli çark kasnak kavrama gibi makine parçalarını sökülebilir biçimde bağlayan elemanlara kama denir.
18 Enine Kamalar: Mil eksenine dik çalışırlar bir tarafı yada iki tarafı eğimli yapılabilirler. Eğimleri 1//40 arasında değişir. Millerin eklenmesinde, Konik geçmelerin emniyete alınmasında Ayar işlerinde kullanılırlar. Enine kama ile buhar makinesi piston kolunun bağlanması Boyuna Kamalar: Mil eksenine paralel çalışan kamadır. Mil ve üzerindeki elemanlar arasında bağlantı sağlayarak moment iletir. Boyuna kamanın mil ve göbeğe takılışı Teğet Kamalar: Büyük momentlerin iletilmesinde kullanılır. Mil üzerinde aralıklarla simetrik ve çift olarak takılır.
19 Eğimli Kamalar: Mil üzerindeki kama kanalına oturan alt yüzeyi düz göbeğe geçen üst yüzeyi eğimli olan kamalardır. Değişik tipleri vardır. Eğimli düz kama Eğimli düz, oyuklu kama Eğimli düz, yassı kama Eğimli düz, oyuklu, çakma kama Eğimli düz, çakma kama Eğimli düz, yassı, çakma kama
20 Eğimsiz Kamalar: Mil ve göbeğe temas eden alt ve üst yüzeyi birbirine paralel olan yan yüzeyleri toleranslı işlenen kama türleridir. Tüm kalın kamalar eğimsiz kama olarak adlandırılır. Yarım Ay Kama: Millerin konik yüzeylerinde ve uçtan uzak noktalarında kullanılan kama türüdür. Mildeki kama kanalı freze çakısıyla açılır. Mile takılacak elemanı kamanın yan yüzeyleri sıkıştırır. Memeli Kama: Millerin eksenel kaymasını önler
21 Kama Bağlantı Şekilleri
22 KAMALARIN DAYANIM HESAPLARI Kama çalıştığı ortamda kesilmeye çalışır. Şekildeki ölçülere göre arka sayfadaki formüller kullanılır.
23
Makine Mühendisliğine Giriş İçindekiler PDF
Bu kitabın amacı, “Makina Mühendisliği” kapsamına giren konuları bir araya getirmek ve Makina Mühendisliği Bölümü öğrencilerine, öğretim yaşamı boyunca verilen dersler hakkında temel bilgileri önceden kazandırmak ve mezuniyet sonrası da bir başvuru kaynağı olmasını sağlamaktır. Bu kitap, Makina Mühendisliğinin temel alt yapısını oluşturan tüm konuları kapsamaktadır. Her şeyden önce makina mühendisliği mesleği, iş sağlığı ve güvenliği gibi konular ele alınmıştır. Daha sonra sırasıyla;
Ürün Makina Geliştirme Süreci
Organizasyonel Yapılanma ve Mühendis
Teknik Problem Çözümü İletişim ve Sunuş
Teknik Resim, Standardizasyon ve Ölçme
Yapılarda ve Makinelerde Kuvvet
Mühendislik Malzemeleri Dayanım ve Testler
Cisimlerin Mukavemeti
Temel Makine Elemanları
Bilgisayar Destekli Tasarım, İmalat ve Mühendislik
Üretim Yöntemleri
Akışkanlar Mekaniği
Termodinamik, Isı Geçişi ve Enerji Sistemleri
Makine Teorisi ve Dinamiği
Hareket ve Güç Kaynakları,
Makine Mühendisliğinde Bakım
Robotlar ve Robotik Üretim
konuları ele alınmıştır. Böylesi bir kitap; hem Makina Mühendisliği öğrencilerine hem de sektörde Makina Mühendisi olarak çalışan profesyonellere önemli ve ciddi bir başvuru kaynağı niteliğindedir.
İçindekiler
ÖNSÖZ
Makina Mühendisliğinde Birimler
Makina Mühendisliğinde Kısaltmalar
Bölüm 1. Makine Mühendisliği Mesleği
Prof. Dr. Necdet GEREN
- Çukurova Üniversitesi, Makine Mühendisliği BölümüMühendislik Nedir?
Tarihçe
Mühendislik Öğretimine Neden Olan Önemli Buluşlar
Makine Mühendisliği Öğretiminin Tarihçesi
Ülkemizde Makine Mühendisliği Gelişimi ve Önemi
Makine Mühendisliği Mesleği
Makine Mühendisliğinden Doğan Mühendislikler
Neden Makine Mühendisliği?
Makine Mühendisliği Arz-Talep Durumu
Kişisel Yetenek ve Beceri Gereksinimi
Makine Mühendisliğinde Yabancı Dilin Önemi
Çalışma Alanları, Ortamları ve Sorumlulukları
Çalışma Alanları
Çalışma Ortamları
Çalışma (Kariyer) Alanları ve Görevleri
Mesleki Sorumlulukları
Meslek Etiği ve Tasarım Sorumluluğu
Öğretimde Kapsanan Dersler
Yaygın Mühendislik Teknik Araçları
Bilgisayar Kullanımı ve Ticari Yazılım Kullanımı
Test Cihaz ve ekipmanları
Alıştırmalar
Kaynakça
Bölüm 2. İş Güvenliği
Doç. Dr. Serpil KURT
- İstanbul Teknik Üniversitesi, Makine Mühendisliği BölümüGiriş
İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Kavramı
Sağlık Tanımı
Güvenlik Tanımı
İş Sağlığı ve Güvenliği Tanımı 2
İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı
Ülkemizde İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
İSG Alanında Uluslararası Kuruluşlar
Elektrikle Çalışmalarda İSG
Aydınlatma Tesisleri
Fiş-priz Sistemleri
Elektrikli Makinaların Bağlantıları
Gerilim Altındaki Bölümler
Seyyar İletkenler
El Aletleri
Elektrik Kaynak Makinalarında Güvenlik
İşyeri Bina ve Eklentilerinde Uygulanacak Sağlık ve Güvenlik Şartları
Elektrik Tesisatı
Yangınla Mücadele
Kapalı İşyerlerinin Havalandırılması
Ortam Sıcaklığı
Aydınlatma
İşyeri tabanı, duvarları, tavanı, çatısı
Pencereler, Kapılar, Girişler
Ulaşım Yolları, Merdivenler
Yükleme Yerleri
Çalışma Yerlerinde Hareket Serbestliği (Çalışma Yeri Boyutları ve Hava Hacmi)
Kaynak İşlerinde İSG
Kaldırma Araçlarında İSG
Motorlu Araçlarda İSG
Basınçlı Kaplarda İSG
El Aletlerinde İSG
Bakım-Onarım İşlerinde İSG
Sağlık ve Güvenlik İşaretleri
Parlama-Patlama Tehlikesi Kaynakları
Parlama ve Patlama Önlemleri
Havalandırma ve İklimlendirme
Endüstriyel Ortamlarda Havalandırma Tipler
Doğal Havalandırma
Mekanik Havalandırma
İklimlendirme
Kapalı Alanlarda Çalışmalarda Alınacak Genel Korunma Önlemleri
Kapalı Alanlarda Kaynak Yapılırken Alınacak Önlemler
Kapalı Alanlarda Çalışmalarda İSG Önlemleri
Elle Kaldırma ve Taşıma İşlerinde İSG
Yüksekte Çalışmalarda İSG
Kişisel Koruyucu Donanımlar (KKD)
İş Ekipmanlarının Tasarım, İmalat ve Kullanımında İSG
Atölye Kullanımında İSG Kuralları
Makina Koruyucuları, Makine Güvenlik Standartları
İş Kazaları
İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları
Kaza Etkileri
Güvensiz Hareketler
Güvensiz Şartlar
Makinalarda İş Kazalarına Karşı Genel Güvenlik Kuralları
Alıştırmalar
Kaynakça
Mevzuat Dışı Kaynaklar
Mevzuat 1. Kanunlar 2. Yönetmelikler
Bölüm 3. Ürün-Makine Geliştirme Süreci
Prof. Dr. Hikmet RENDE- Akdeniz Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü
GİRİŞ
Tanımlar (Makine-cihaz-alet, Konstrüktör, konstrüksiyon, teknik ressam)
Tasarım ödevinin tipleri (Yeni konstrüksiyonlar(-Orijinal tasarım)–tamamen yeni fikir, -Uyarlanan tasarım –ürünün gelişimi sonucu –Varyasyon tasarım (variant design (boyutların, şeklin vb. değişimi.) .
Makine Tasarımı –Tasarım problemlerine yaklaşım
Konstrüksiyon Sistematiği (Metodik Konstrüksiyon), Sistematik tasarımın önemi - Sistematik yaklaşımın temelleri
Fikirden makine teknik resmine dönüşüm süreci
(-İhtiyacın belirlenmesi (Tasarım gereksinimleri)
Tasarımda ödevin tarifi ve istekler listesi
Tasarımda çözüm arama metotları (Çözüm bulma ve değerlendirme –Çözüm bulma yöntemleri)
Çözüm seçeneklerinin seçimi
Şekillendirmenin temel kuralları(Belirsizlik-Basitlik-Emniyet)
Tasarımda son aşama (Detaylı tasarım – Ön ürün (proto-tip) ve Teknik özellikler İmalata uygun dokümantasyonların hazırlanması)
Konstrüksiyon ilkeleri
Tasarımda malzemenin önemi
Tasarım ve kalite ilişkisi
Tasarım ve maliyet ilişkisi
Kaynakça
Bölüm 4. Organizasyonel Yapılanma ve Mühendis
Doç. Dr. Arzu Uzun- Çukurova ÜniversitesiGiriş
Fabrika ve atölyelerde organizasyon yapısı
Ürün geliştirme organizasyonlarının yapısı
Araştırma-geliştirme birimlerinin yapısı
Takım çalışması
Liderlik ve motivasyon
Alıştırmalar
Kaynakça
Bölüm 5. Teknik Problem Çözümü İletişim ve Sunuş
Doç. Dr. Arzu Uzun- Çukurova ÜniversitesiGiriş
Genel teknik problem çözüm yöntemleri
-Problemleri alt bileşenlerine ayırma
-TRIZ kullanımı
-
Birim sistemleri ve birim dönüşümü
Hesaplamalarda anlamlı Basamak hassasiyeti
Mühendislikte tahmin
İletişim becerileri
-Yazılı sunuş
-Grafiksel sunuş
-Teknik sunuşlar
Alıştırmalar
Kaynakça
Bölüm 6. Teknik Resim, Standardizasyon ve Ölçme
Doç. Dr. Selçuk Mıstıkoğlu- İskenderun Teknik Üniversitesi, Makine Fakültesi, Makine Mühendisliği BölümüGiriş
Standartlar ve önemi
Teknik Resim ve Makine Resmi önemi
İki Boyutlu çizim ve önemi
Bilgisayar destekli çizim
İki boyutlu imalat resimleri
Katı ve kabuk modelleme
Makine resminde ölçünün (boyutun) önemi
Ölçme aletleri ve boyut doğrulama
Mastarlar ve doğrusal ölçüm
Koordinat ölçüm aletleri
Temaslı ölçüm aletleri
Temaslı ölçüm aletleri
Alıştırmalar
Kaynakça
Bölüm 7. Makine ve Yapılarda Kuvvetler
Prof. Dr. Bülent EKİCİ, Marmara Üniversitesi, Makine Müh. BölümüGiriş
Kuvvet
Kuvvetin tanımı
Kuvvetin nedenleri
Kuvvetin sınıflandırılması: Dış kuvvetler, iç kuvvetler
Bir kuvvetin matematiksel gösterimi
Kuvvetin ölçülmesi
Kuvvet kanunları
Moment
Bir kuvvetin momentinin tanımı
Bir kuvvet sistemi tarafından uygulanan eşdeğer moment
Moment hesaplama yöntemleri
Bir momentin fiziksel önemi
Moment hesaplama örnekleri
Kuvvet çifti, saf moment, Tork
Kuvvet çifti
Saf moment, çiftler ve torklar
Momentin ölçülmesi
Tork üreten mühendislik sistemleri
Kısıtlar reaksiyon kuvvetleri ve momentleri
Kısıt kuvvetleri
Bir mafsaldaki reaksiyon kuvvet ve momentlerinin yönlerinin belirlenmesi
Kısıt kuvvetleriyle birlikte serbest cisim diyagramı çizimi
Değişik mafsal tiplerinde reaksiyon kuvvet ve momentleri
Temas kuvvetleri
Sürtünme kuvveti
Sürtünme kuvvetlerinin deneysel ölçülmesi
Sürtünme katsayısının tanımı
Sürtünme katsayısının deneysel değerleri
Statik ve kinetik sürtünme
Statik kuvvet analizi
Statik Denge
Yapı elemanlarının dengesi
Kuvvet tanımı
Serbest cisim diyagramı
Süper pozisyon prensibi
Dört çubuk mekanizmasının statik kuvvet analizi
Krank-biyel mekanizmasının statik analizi
Dinamik kuvvet analizi
D’Alembert’s Prensibi
Atalet kuvvetleri
Dört çubuk mekanizmasının dinamik kuvvet analizi
Krank-biyel mekanizmasının statik analizi
Alıştırmalar
Kaynakça
Bölüm 8. Mühendislik Malzemeleri, Dayanım ve Testler
Prof. Dr. İhsan Efeoğlu, Atatürk Üniversitesi, Makine Müh. BölümüMalzeme Dünyası
Mühendislik Malzemelerinde Gelişmeler
Mühendis ve Malzeme
Mühendislik Malzemeleri
Mühendislik Malzemeleri ve Özellikleri
Fonksiyonel ve Stratejik Malzemeler
Malzeme Seçimi
Malzeme Seçimi ve Üretim Yöntemleri Arasındaki İlişki
Mekanik Direnci için Malzeme Seçimi
Tribolojik Özellikler (Sürtünme ve aşınma) için Malzeme Seçimi
Korozyon Direnci için Malzeme Seçimi
Termal Direnci için Malzeme Seçimi
Malzeme Seçimi için Tipik Örnek Çalışmalar
Hava Taşıtı İskeleti (Ana gövdesi) için Malzeme(ler)
Güç Üretimi (motor örneği)Sistem(ler)i için Malzemeler
Deniz aracı (gemi örneği) Gövdesi için Malzemeler
Buhar Türbini için Malzemeler
Malzeme Karekterizasyonu için Analitik Metodlar
Makro-Mikro Boyutta Tahribatlı Testler
Çekme-Basma Testi
Eğme-Bükme-Burulma Testi
Çentik Darbe (kırma) Testi
Sertlik Testleri
Yorulma Testi
Sürünme Testi
Eriksen Çökertme Testi
Mikro-Nano Boyutta Tahribatsız Testler
Görüntü Teknikleri
a. Mikroskop
Elektron Demeti Teknikleri
Elektron ve X-Işını Emisyon Teknikleri
Bitmiş Ürün(ler) İçin Tahribatsız Testler
Ultrasonik Muayene
Penetrent Sıvı ile Test
Manyetik Partiküller ile Test
Radyografi Testi
Eddy-Girdap Akımları ile Test
Ürününün Servis Sürecinde Bakım-Kontrol Testleri
Ürünün Hasar Sonrası Testleri
Test-Analiz Verilerinin Raporlanması
Alıştırmalar
Kaynakça
Bölüm 9. Mühendislik Malzemeleri Şekil Değiştirme ve Gerilmeler
,Doç. Dr. Hakan ERSOY- Akdeniz Üniversitesi, Makine Müh. Bölümü
Giriş
Parçalarda iç kuvvetler ve gerilme kavramı
Kuvvet altında cisimlerin şekil değiştirmesi
Malzemelerin mekanik özellikleri
Temel zorlanma şekilleri
Eksenel zorlanma
Kesme zorlanması
Eğilme
Burulma
Birleşik zorlanma
Burkulma
Dinamik yükleme ve malzemelerin yorulması
Alıştırmalar
Kaynakça
Bölüm Temel Makine ve Bağlantı Elemanları
Prof. Dr. Necdet GEREN
Giriş
Makine elemanları
-Vidalar, pimler, pernolar
-Mekanik Yaylar
-Rulmanlar
-Kaymalı yataklar
-Dişliler
-Kavramalar, Frenler, Kaplinler ve volanlar
-Kayışlar, zincirler, tel halat ve esnek miller
Sökülebilir, sürekli ve yapıştırmalı bağlantılar
-Vidalı bağlantılar
-Kaynak
-Yapıştırmalı bağlantılar
Alıştırmalar
Kaynakça
Bölüm Bilgisayar Destekli Tasarım, İmalat ve Mühendislik
Prof. Dr. Fehmi Erzincanlı, Düzce Üniversitesi, Makine Müh. BölümüGiriş
Ürün Geliştirme ve Ürünün Pazardaki Yaşam Zamanı
Bilgisayar Destekli Teknolojiler
Kullanılan Programlar
Bilgisayarlı Bütünleşik İmalat Felsefesi
Eşzamanlı Mühendislik Sistematiği
Otomasyon
Otomasyonun Gerekliliği, Karşıtları, Taraftarları
Grup Teknolojisi
Robotlar
Otomatik Depolama Sistemleri
Bilgisayar Destekli Tasarım/Üretim
Tasarımda Yeni Yaklaşımlar
İmalat İçin Tasarım
Montaj İçin Tasarım
Demontaj İçin Tasarım
Çevre İçin Tasarım
Bakım İçin Tasarım
Kalite Kontrol
Kaynakça
Bölüm Üretim Yöntemleri
Prof. Dr. İhsan Efeoğlu, Atatürk Üniversitesi, Makine Müh. BölümüGiriş
Üretim Yöntemlerine Tarihsel bir Bakış
Malzeme ve Ürün Üretimi
Malzemelerin Üretim Karakteristikleri
Geleneksel ve Modern Üretim Yöntemleri
Üretim Yöntemleri ve Uygulama Alanları
Montaj İşlemleri
Kalıcı Birleştirme (sökülemeyen)Yöntemleri
Sökülebilen Yöntemler
İşlem Prosesleri
a. Şekillendirme Yöntemleri
* Talaşlı Üretim Yöntemleri
* Talaşsız Üretim Yöntemleri
b. Yüzey Modifikasyon İşlemleri
* Termal İşlemler
* Termo-kimyasal işlemler
* Kaplama işlemleri
* Dubleks İşlemler
Modern-Alışılmamış Üretim Yöntemleri
4. Tipik Uygulama/Alıştırma Örnekleri
Alıştırmalar
Kaynakça
Bölüm Akışkanlar Mekaniği
Doç. Dr. Hüseyin GÜNERHAN, Ege Üniversitesi, Makine Müh. Bölümü
GİRİŞ
Akışkan Tipleri ve Özellikleri
Yoğunluk ve Viskozite
İki Paralel Levha Arasındaki Bağıl Hareketin Oluşturduğu Sürtünmeli Akış
Yüzey Gerilimi ve Kılcallık Etkisi
Akışkanlar Statiğinde Basınç
Hareketsiz Bir Akışkanda Basınç Değişimi
Manometre ile Basınç Ölçümü
Atmosfer Basıncı
Akışkanlar Mekaniğinin Temel Denklemleri
Süreklilik Denklemi
Bernoulli Denklemi ve Akış Boyunca Basınç Değişimi
Laminer ve Türbülanslı Akım
Temel Akış İşlemleri
Katı Yüzey ile Akışkan Arasındaki Sürtünme Etkileri
Sınır Tabaka
Akışkanın Cisimler Üzerinde Oluşturduğu Direnç Kuvveti
Boru Sistemlerinde Akış Analizi
Genelleştirilmiş Bernoulli Denklemi
Sürtünme Faktörü
Laminer Akımda Sürtünme Faktörü
Moody Diyagramı
Türbülanslı Akımda Sürtünme Faktörü
Boru Sistemlerinde Kullanılan Bağlantı Elemanlarının Oluşturduğu Kayıplar
Alıştırmalar
Kaynakça
Bölüm Termodinamik, Isı Geçişi ve Enerji Sistemleri
Prof. Dr. Selma Ergin - İstanbul Teknik Üniversitesi, Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri FakültesiGiriş
Enerji Dönüşümü ve Enerji Analizi
Enerjinin Formları
Enerji Geçişi
Termodinamiğin Birinci Yasası
Enerji Dönüşüm Verimleri
Enerji ve Çevre
Termodinamiğin İkinci Yasası
Isı Makinaları
Soğutma Makinaları ve Isı Pompaları
Carnot Çevrimi
Entropy
Entropi Dengesi
İzantropik Verim
Ekserji
İkinci Yasa Verimi
Ekserji Dengesi
Isı Geçiş Mekanizmaları
Isı İletimi
Isı Taşınımı
Isıl Işınım
Güç ve Soğutma Çevrimleri
İçten Yanmalı Motor Çevrimleri: Otto ve Dizel Çevrimleri
Gaz Türbini Çevrimi: Brayton Çevrimi
Buhar Türbini Çevrimi: Rankine Çevrimi
Buhar Sıkıştırmalı Soğutma Çevrimi
Problemler
Kaynakça
Bölüm Makine Teorisi ve Dinamiği
P
rof. Dr. Hakan YAVUZ, Çukurova Üniversitesi, Makine Müh. BölümüGiriş
Makine Teorisi ve Dinamiğine Giriş
Mekanizmalar ve makine dinamiği
Mekanizmalar, kullanım alanları ve ilgili analiz çalışmaları
Makine dinamiği incelemeleri ve makine tasarımı
Sistem modelleme ve kontrol
Sistem modelleme teknikleri ve uygulamaları
Kontrol uygulamaları
Alıştırmalar
Kaynakça
Bölüm Hareket ve Güç Kaynakları
Doç. Dr. Erdinç Altuğ- İstanbul Teknik Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü
Giriş
Mekanik Hareket ve Güç Kaynakları
Yanmalı motorlar
Elektriksel Hareket ve Güç Kaynakları
Motorlar
Doğru Akım Motorları
Alternatif Akım Motorları
Adım Motorları
Elektrik Motoru Seçim kriterleri
Selonoidler ve Röleler
Hidrolik ve Pnömatik Hareket ve Güç Kaynakları
Doğrusal Hareket
Döner Hareket
Hibrit ve yenilenebilir enerjiyi
Alıştırmalar
Kaynakça
Bölüm Makine Mühendisliğinde Bakım
Doç. Dr. Selçuk Mıstıkoğlu- İskenderun Teknik Üniversitesi, Makine Fakültesi, Makine Mühendisliği BölümüBakım Faaliyetlerinin Amacı
Bakım Faaliyetlerinin Başarıya Ulaşabilmesi
Arıza Sebepleri
Bakım Faaliyetlerinin Üretim Akışı, Verimlilik ve Maliyet Üzerindeki Etkileri
Bakım Politikaları
Bakım Çeşitleri
Bakım Onarım
Arıza Çıktıkça Bakım
Koruyucu (Periyodik) Bakım
Kestirimci (Durum İzlemeye Dayalı) Bakım
Proaktif Bakım
Bakım Yönteminin Seçimi
Alıştırmalar
Kaynakça
Bölüm Robotlar ve Robotik Üretim
Prof. Dr. Fehmi Erzincanlı, Düzce Üniversitesi, Makine Müh. BölümüGiriş
Robot ve Endüstriyel Robotun Tanımı
Robotların Sınıflandırılması
Endüstriyel Robotlar ve Üretimde Uygulama Alanları
Endüstriyel Robotların Çalışması ve Mekanizması
Robot Elleri (end effectors)
Robot Kontrolu
Robotların Çalışma Özellikleri
Robotların Programlanması
Robotların Avantajları ve Dezavantajları
Günümüz Robot Teknolojisi
Robot Bilimin Geleceği
Sorular
Kaynakça
Ek A. Uluslararası Makina Mühendisliği Kurumları
Ek B. Makina Mühendisliği Odası
Kaynakça
Dizin