Malulen Emeklilik Hastalık Yüzdeleri 2021
Malulen Emeklilik Şartları 2021 - Malulen Emekli Maaşı Ve Hastalık Yüzdeleri Nedir?
Çalışan kişinin, çalışma ve kazanma gücünün bir kısmını veya tamamını meslekte kaybetmesi halinde malullük durumu ortaya çıkmaktadır. Malullük için oluşturulan sigorta ise çalışanın mağdur olmasını engellemek için kanunlarda yerini almıştır. 4A (SSK), 4B (BAĞ-KUR) ve 4C (EMEKLİ SANDIĞI) kapsamında SGK'ya bağlı olarak çalışan vatandaşların malulen emekli olabilmeleri için bazı şartları yerine getirmiş olmaları gerekir. Malulen emeklilik şartları ve maaşı 2021 konusunu detaylı ele aldık. Malulen emeklilik hastalık yüzdeleri ve diğer merak edilenler…
MALULEN EMEKLİLİK ŞARTLARI NELERDİR?
- En az 15 yıl sigortalı olma şartı,
- Toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün malullük,
- Yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartlarına haiz olmanız gerekir.
MALULEN EMEKLİLİK ŞARTLARI HANGİ HASTALIKLARI KAPSIYOR?
- Epilepsi (Sara)
- Demans (Bunama)
- Beyin Tümörü
- Parkinson Sendromu
- Kanser ( Cilt, lösemi, lenfoma, tükürük bezleri, meme, sinir sistemi, mide, akciğer, ince bağırsak, kalın bağırsak, karaciğer, safra yolları, safra kesesi, böbrek, mesane, genital yollar, prostat, testis, penis, baş yumuşak doku, boyun yumuşak doku, multipl myelom kanserleri )
- Serebral Palsi
- Multiple Skleroz (MS)
- Şizofreni
- Bipolar bozukluk
- Retina Kanamaları
- Görme Azlığı
- Anemi
- Behçet Hastalığı
- Bacak, kol gibi organ kaybı
- Böbrek Nakli
- Akciğer Nakli
- Kalp Nakli
- Zekâ Gerilikleri (IQ 50 ve altı)
- Yardım olmadan ayakta durmaya engel olan denge bozuklukları ile beraber işitme kaybı
- Karaciğer Nakli
- Karaciğer Sirozu
- Kalp Yetmezliği
- Kalp Kapak Hastalıkları
- AIDS
- Tüberküloz (Verem)
- Solunum Sistemi Hastalıkları
- Gastrointestinal Kanamalar
- Endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları.
MALULEN EMEKLİLİK HASTALIK YÜZDELERİ
Çalışma gücü kaybı %60'ın altında, ancak %40 ve üzerinde özürlü olanlardan:
- Özür Oranı, %50 ilâ %59 arasında ise, en az 16 yıldan beri sigortalı olmak ve 4320 gün,
- Özür Oranı %40 ilâ %49 arasında ise, en az 18 yıldan beri sigortalı olmak ve 4680 gün
Malulen emekli olmak için yüzde kaç rapor olması gerekiyor? Sorusunun yanıtı da bu şekilde yanıtlamış olduk.
MALULEN EMEKLİLİKTE YAŞ SINIRI VAR MI?
Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaş şartı aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanılabilirler.
MALULEN EMEKLİLİK BAŞVURUSU
Malulen emeklilik başvurusu bağlı bulunduğunuz Sosyal Güvenlik İl veya Merkez Müdürlüğünün ilgili servislerinedir.
- Maluliyet talep dilekçesi,
- İlk işe giriş bildirgesi
- Erkek sigortalılar için askerlik süre belgesi
- Eğer sigortalı askerlikten muaf tutulmuş ise buna ait askeri hastanece düzenlenmiş ayrıntılı muayene bulgularını içeren sağlık raporu (askerlik sakat raporu),
- İlk işe giriş sağlık raporu veya beyanı,
- Sevk sonucu sağlık tesisince usulüne uygun düzenlenmiş sağlık kurulu raporu aslı ve dayanağı tıbbi belgeler
- Sigortalının mevcut rahatsızlığı ile ilgili daha önce almış olduğu raporlar, tıbbi belge ve epikrizlerin (çıkış özeti) birer örneği
- Kurumumuzca sigortalıyla ilgili daha önce verilmiş bir maluliyet kararı mevcutsa, bunun bir örneği ile dayanağı olan rapor ve diğer belgeler bulunmalıdır.
MALULEN EMEKLİLİK MAAŞI HESAPLAMA
Sigorta süresi ve sigorta prim gün sayısı dikkate alınarak yapılır. Sigorta süresi en az 10 yıl, prim gün sayısı 90 bin olarak değerlendirilir. 90 binden daha az prim günü olanlar 90 bin, daha fazla prim günü olanlar ise prim gün sayısı üzerinden aylık hesaplanır.
Malulen emeklilik talebime ret geldi ne yapmalıyım?
Kurum Sağlık Kurullarınca hakkınızda düzenlenen sağlık kurulu raporlarının, bir kere de Yüksek sağlık Kurulunda incelenmesini bağlı bulunduğunuz Sosyal Güvenlik İl/Merkez Müdürlüğüne bir dilekçe ile müracaat ederek isteyebilirsiniz,
MANŞET HABERLERİ İÇİN TIKLAYIN
Malul ve engelli nasıl emekli olur?
Emekliliğe ilişkin çokça sorulan sorulardan biri, sağlığını yitirenlerin erken emekli olup olamayacağı konusunda. Hastalanan, ameliyat olan ve rapor alıp işine devam edemeyenlerin aklında nasıl emekli olacakları sorusu vardır. Sosyal güvenlik mevzuatımız kimlerin sağlık sorunları sebebiyle erken emekli olabileceklerini düzenlemiştir. Bu çerçevede, iki emeklilik kavramı öne çıkar. Bunlardan ilki ‘malulen emeklilik’, diğeri de ‘engelli hakkıyla emeklilik’ kavramıdır. Malulen emeklilik ile engelli emekliliği arasında bazı farklar vardır.
Her malul engellidir
Malulen emekli olabilmek için gerekli ilk ve en önemli şart, çalışma gücünde en az yüzde 60 kayıp olduğuna dair sağlık kurulu raporudur.
Bu raporun alınabilmesi için kişilerin ilk olarak bulundukları il veya ilçedeki SGK merkezlerine başvurmaları ve yetkili hastanelere sevk edilmeleri gerekir. Kişiler doğrudan hastaneye başvurarak rapor almak yerine SGK’ya başvurarak sevklerini gerçekleştirmelidirler.
Sevkin SGK üzerinden yapılmasının nedeni, yalnızca sağlık kurulu raporunun malullük aylığı almak için yeterli olmamasıdır. Kişi, çalışma gücünde en az yüzde 60 kayıp olduğunu belgelese bile en az 1.800 gün prim ödemesi yoksa veya prim ödemesini borçlanma ile 1.800 güne tamamlayamıyorsa malullük aylığı alamaz. Yani, malul sayılmak, malullük aylığı almaya yetmez.
Ancak kişinin çalışma gücünde en az yüzde 60 kaybın olması, bu kişinin engellilik oranının da en az yüzde 40 olacağını gösterir. Bu nedenle her malul engellidir. Ancak her engelli malul sayılmayabileceği gibi, her engelli de malullük aylığı alamaz. Çünkü yüzde 40 engelli olan bir kişinin çalışma gücünde en az yüzde 60 kayıp olmayabilir.
5 yıl prim ödenmiş olması şart
Malullük aylığı alabilmek açısından ikinci şart, kişinin malullük için gerekli sağlık kurulu raporunu almak üzere SGK’ya başvurduğu tarihte en az 1.800 gün ödenmiş priminin olmasıdır.
Yani, malullük aylığı talep eden kişilerin SGK’ya başvurdukları tarihte en az 5 yıl prim ödemiş olmaları gerekmektedir. Aksi takdirde, sevk işlemleri yapılamaz ve bu kişiler malullük aylığı da alamazlar.
1.800 gün borçlanmayla tamamlanır
Malulen emekli olma talebinde bulunan kişinin başvuru tarihinde 1.800 gün primi yok fakat borçlanabileceği bir süre varsa ve bu süreyi borçlanması halinde prim günü sayısı 1.800’e ulaşıyorsa, bu durumda SGK sevk işlemini gerçekleştirmektedir.
10 yıl koşulu herkes için geçerli değil
SGK’dan aldığı sevk ile birlikte başvurduğu sağlık kurulu tarafından çalışma gücü kaybı belirlenen sigortalının raporunda ‘başka birisinin sürekli bakımına muhtaç’ ibaresi yer alıyorsa, bu durumda malullük aylığı bağlanması için en az 10 yıldır sigortalı olma koşulu aranmamaktadır.
Yani, malullük aylığı alınabilmesi için 10 yıldır sigortalı olma koşulu bütün maluller için gerekli değildir. Malul kişi eğer başka birisinin sürekli bakımına muhtaç durumda ise 10 yıldır sigortalı olma koşuluna tabi olmaksızın malullük aylığı alabilir.
Ancak sağlık kurulu raporunda bu yönde bir ibare bulunmuyorsa, bu durumda sigortalının malul sayılabilmesi için hem 5 yıl ödenmiş priminin olması, hem de en az 10 yıldır sigortalı olması gerekir.
Örnek olarak ilk kez 30 Ağustos 2005 tarihinde sigortalı olmuş bir kişi, 30 Ağustos 2015 tarihine kadar 1.800 gün prim ödemiş ve çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında kaybetmişse malul sayılır ve malullük aylığı alabilir.
Bu nedenle, işverenlerin sigorta girişlerini yapması çok önemlidir. Çalışmaya başladığı halde sigorta girişi yapılmayan kişiler bir sağlık sorunu ile karşılaştıklarında sigortalılık süreleri tamamlanmadığı için malullük aylığı alamayabilirler.
Malullük aylığı alamayanlar...
Malulen emekli olamayan bir kişi engelli hakkıyla emekli olabilir. Malulen emeklilikte sigortalılık süresi ve prim koşulunu yerine getiremeyen kişiler, engellilik tespiti yaptırarak engelli emekliliğinden yararlanabilirler.
Engelliler, engellilik oranı ve ilk kez sigortalı oldukları tarihe göre emeklilikte farklı koşullara tabidirler. İlk kez 1 Ekim 2008 ve sonrasında sigortalı olan engelliler, SGK’dan alacakları sevk ile yetkili hastanelerden aldıkları sağlık raporlarındaki çalışma gücündeki kayıp oranına göre emekli olurlar. Bu açıdan, sağlık kurulu raporuna göre çalışma gücü kaybı;
- Yüzde 50 ila yüzde 59 arasında olan sigortalılar 16 yıllık sigortalılık süresi ve en az 3.700 gün,
- Yüzde 40 ila yüzde 49 arasında olanlar ise 18 yıllık sigortalılık süresi ve en az 4.100 gün şartlarını yerine getirdiklerinde emekli olabilirler.
1 Ekim 2008 ila 1 Ocak 2015 arasında ilk kez sigortalı olan engelliler için kademeli geçiş ile belirlenen emeklilik koşulları tablodaki gibidir. İlk kez sigortalı olunan tarih ilerledikçe emeklilik için geçerli koşullar ağırlaşmaktadır.
1 Ekim öncesinde sigortalı olan engelli erken emekli olur
İlk kez 1 Ekim 2008 öncesinde sigortalı olmuş engelliler, engellilik nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış olduklarını vergi daireleri veya defterdarlıklar tarafından sevk edildikleri ve Sağlık Bakanlığı’nca belirlenen yetkili sağlık kurumlarından aldıkları raporla tespit ettirmeliler. Engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlanan sigortalılardan 6 Ağustos 2003 tarihi itibarıyla 12 yıl ve daha fazla sigortalılık süresi bulunanlara, engellilik derecelerine göre kademeli geçiş ile emeklilik hakkı sağlanmıştır. Ancak bu tarihten sonra ilk kez sigortalı olanlar için aşağıdaki koşullar geçerlidir:
- Engellilik oranı yüzde 80 ila yüzde 100 arasında olanlar için 15 yıl ve 3.600 gün.
- Engellilik oranı yüzde 60 ila yüzde 79 arasında olanlar için 18 yıl ve 4.000 gün.
- Engellilik oranı yüzde 40 ila yüzde 59 arasında olanlar için 20 yıl ve 4.400 gün.
6 Ağustos 2003 tarihinden önce sigortalı olanlar ise emeklilik için kademeli geçişe tabi tutulmuşlardır. 6 Ağustos 2003 tarihi itibarıyla 12 yıl ve daha fazla sigortalılık süresi olanlar eski hükümlere göre, yani 15 yıl ve 3.600 gün prim koşulunu yerine getirerek emekli olabilirler. Ancak 6 Ağustos tarihi itibarıyla 12 yıldan az sigortalılık süresi bulunanlar için engellilik dereceleri göz önüne alınarak kademeli bir geçiş süreci öngörülmüştür.
YARIN: Prim borçlanması ve emeklilik
Malulen emeklilik şartları neler? Malulen emeklilik maaşı ne kadar?
Çalışma hayatına başladıktan sonra genel olarak herkesin amacı normal emeklilik şartlarını tamamlayarak emekli hayatına adım atmaktır. Ne var ki iş kazaları veya meslek hastalıkları sonucu ya da bir şekilde ağır bir hastalığa yakalanarak çalışma hayatı erken yaşlarda kesintiye uğrayabilmektedir. Sosyal güvenlik sistemi bu durumlara karşı sigortalılara sosyal koruma sağlamaktadır. Bu kişilerin çalışmalarına engel sorunların ortaya çıkması durumunda malulen emekli olma hakları doğmaktadır. Bu haftaki yazımızda malullük sigortasını inceleyeceğiz.
1-Malulen Emeklilik Nedir?
Çalışanın çalışma hayatına başladıktan sonra sağlık problemleri yaşaması, iş kazası veya meslek hastalığına yakalanması iş gücü kaybı yaşamasına neden olabilmektedir. İş gücü kaybına uğrayan çalışanın yeniden iş bulması veya mevcut işinde çalışması zor olabileceğinden veya imkânsız hale gelebileceğinden çalışanın kaybı sonucu oluşan mağduriyetini telafi etmek adına uygulanan bir emeklilik sistemidir. Malullük şartını sağlayan çalışanların emekli maaşı ve birtakım başka sosyal haklar elde edebilmesi mümkün olabilecektir.
Ancak bazı durumlarda malulen emeklilik ile engelli emekliliği karıştırılmaktadır. Malulen emeklilikte, malul sayılmak için maluliyetin sigortalı olarak işe başladıktan sonra ortaya çıkması gerekmektedir. Engelli emekliliğinde ise kişinin işe başlamadan önce engelli durumda olması veya doğuştan bir engeli bulunması gerekmektedir.
2-Kimler Malulen Emekli Olabilir?
5510 sayılı Kanunun 25. maddesine istinaden sigortalının veya işverenin talebi üzerine Kurumca düzenlenen sağlık raporları neticesinde, 4-a ve 4-b kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün ve iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını, 4- c kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiği veya vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen kişiler malulen emekliliğe hak kazanabilmektedir. Kamu görevlileri bakımından malullük derecesi %60’ın altında olsa bile malul sayılma hali mümkün olabilmektedir.
3-Malulen Emekli Olma Şartları Nelerdir?
Malulen emeklilik sadece iş kazası ve meslek hastalıklarını kapsamamaktadır. Günümüzde sıkça görülen çeşitli hastalıklar da kişiye malulen emekli olabilme hakkını doğurabilmektedir.
Bu hastalıkların en başında kanserden bahsedebiliriz. (Karaciğer, akciğer, cilt, lösemi, vb.). Ayrıca epilepsi/sara, parkinson sendromu, serebral palsi, demans, beyin tümörleri, Multiple Skleroz (Ms), anemi, karaciğer sirozu, denge bozukluğundan kaynaklı tek başına ayakta duramama haliyle birlikte yaşanan işitme kaybı, görme azlığı, retina kanamaları, uzuv kayıpları, organ nakilleri, Behçet hastalığı, gastrointestinal kanamalar, tüberküloz, AIDS, zeka gerilikleri (IQ 50 ve altı), şizofreni ve bipolar bozukluklar malulen emeklilik şartlarını kapsayan hastalıklara örnektir.
5-Malulen Emekli Olma Başvurusu Nereye ve Nasıl Yapılmaktadır?
Maluliyete sevk talebinde bulunacak sigortalının son defa çalışmasının geçtiği ildeki SGK ünitesine başvurması gerekmektedir. Sevk ve aylık bağlanma işlemi de bu birim tarafından yapılacaktır. Sigortalının maluliyetinin tespitini isteyebilmesi için 1800gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olması gerekmektedir. Ancak prim gün sayısı eksik olanlar hizmet borçlanması yaparak prim gün sayısını tamamlayabilirler. Hizmet borçlanma bedellerini ödemeden sevk edilen sigortalılar maluliyetlerinin tespitine ilişkin masraflarını kendileri öder. Sevk işlemi için sigortalının 1800 gün sigortası olması yeterlidir. Bu aşamada 10 yıl sigortalılık süresi olup olmadığına bakılmamaktadır.
Başvuru işlemleri ise sırasıyla:
- İlgili SGK müdürlüğüne dilekçe ile başvuruda bulunulması,
- Malullük oranının tespiti için Kurumun sevk ettiği sağlık kuruluşuna gidilmesi,
- İş gücü kaybı yaşayan kişinin sağlık kuruluşunun oluşturduğu kurula gitmesi,
- Sevk edilen sağlık kuruluşunun vermiş olduğu raporun incelenmesi,
- İlgili kurumun malullük durumunu onaylaması gerekmektedir.
Aylık bağlanması için gereken şartları taşıyanlar Kurum tarafından ikamet ettikleri ildeki SB’lığına bağlı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri ve Devlet Üniversitesi Hastanelerine, bunlar yok ise devlet hastanesine sevk edilirler. Çalışanların malullük başvurusunun olumsuz sonuçlanması neticesinde, sağlık kurulu kararının kendisine tebliğinden itibaren süre şartı aranmaksızın (önceden 6 ay idi) Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kuruluna itiraz hakkı bulunmaktadır.
Başvurusu reddedilenler, hastalıklarında artma veya yeni bir hastalığın ilave olduğunu yeni bir sağlık raporu ile belgelendirerek başvuru süreçlerini yeniden başlatabilirler. Bu şekilde başvuruda bir bekleme süresi bulunmamaktadır.
Maluliyet tespiti için çalışıyor olmak veya işten ayrılmak şart değil
Sevk işlemi yapılacak sigortalının sevk tarihinde sigortalılığını sonlandırması şartı aranmamaktadır. Sigortalılık devam ederken de sevk talebinde bulunulabilecektir. İşten ayrılma, işyerini kapatma veya devretme sevk aşamasında değil emeklilik talep aşamasında aranacaktır.
Tüm bu aşamalar gerçekleştikten sonra ve kişinin malulen emekli olma şartlarını sağlaması halinde kişi malulen emekli olmaya hak kazanabilecektir.
6-Malulen Emekli Maaşı Ne Kadardır? Aylık Başlangıcı Nedir?
Malulen emekli maaşları, prim ödeme gün sayısına, ödenen prime esas kazanca ve malullük oranına göre belirlenmektedir. Bu sebeple malulen emekli olunduğunda herkesin eşit veya aynı maaşı alması mümkün olamamaktadır.
Aylığın başlangıcı,
Sigortalının malul sayılmasına esas tutulan rapor tarihi, malullük aylığının bağlanması için yazılı başvurunun yapıldığı tarihinden önce ise yazılı istek yapılan tarihini, malul sayılmasına esas tutulan rapor tarihi, malullük aylığının bağlanması için yazılı olarak başvurulan tarihten sonra ise rapor tarihini takip eden aybaşından itibaren başlar.
Sigortalı aylığın başlangıç tarihinde geçici iş göremezlik geliri alıyor ise malullük aylığı geçici iş göremezlik gelirinin sona erdiği tarihi takip eden aybaşında başlar.
7-Malulen Emeklilik Aylığı Hangi Durumlarda Kesilir?
Malulen emeklilik aylığı bağlanan sigortalıların malullük durumları, herhangi bir suiistimal durumunun yaşanmaması adına devlet tarafından belirli aralıklarla kontrol edilmektedir.
Buna göre sigortalının Türkiye’de veya yabancı bir ülke mevzuatına tabii olarak çalışması, kontrol muayenesi sonucu malullük durumunun ortadan kalkması aylığın kesilmesine sebep olmaktadır.
Maluliyet aylığı alırken çalışmaya başlayan kişinin kesilen aylığı, kişi işten ayrıldıktan sonra yeniden başvurması halinde ve maluliyet durumun devam etmesi durumunda yeniden bağlanmaktadır.
8-Kontrol Muayenesi Nedir?
Kişinin maluliyet derecesinin değişebileceği göz önüne alınarak Kurum Sağlık Kurulunca, Kurulun kararına istinaden kişinin veya yakınlarının itirazları neticesinde, kişinin maluliyeti hakkında üçüncü şahısların itiraz, şikayet ve ihbarları üzerine ve kişinin maluliyet durumu ile ilgili olarak Kurumun yeniden yapmış olduğu muayeneler kontrol muayenesi olarak adlandırılmaktadır.
Yapılan kontrol muayeneleri sonucunda;
- Kişinin maluliyet durumu devam ediyor ise kişi aylık almaya devam etmektedir.
- Maluliyet durumu değişti ise maluliyet aylığı yeniden hesaplanacaktır.
- Maluliyet durumunun ortadan kalktı ise ( iş gücü kayıp oranı %60’ın altında ise) rapor tarihini takip eden ay başından itibaren malullük aylığı kesilmektedir.
Bununla birlikte kontrol muayenesi sonucunda malul durumda olmadığı halde malullük aylığı bağlandığı tespit edilen kişilerin aylıkları, aylığın bağlandığı tarihten itibaren kesilir ve ödenen aylıklar faizi ile geri alınır ve bu kişiler hakkında yasal işlem başlatılır.