kaynağı değiştir]
Yüksek hızlı demiryolu | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Demiryolu ulaşımı'nın bir parçası | ||||||||
Teknolojiler | ||||||||
Yüksek hızlı trenler |
| |||||||
Yüksek hızlı demiryolu hatları | ||||||||
Ülkelere ve bölgelere göre (planlanan ağlar italik) |
Manyetik levitasyon ya da kısaca Maglev, iki mıknatıs kümesinin kullanıldığı demiryolu ulaşım sistemidir. Maglev sisteminde mıknatıs kümelerinden biri treni raylardan yukarı doğru iterken diğer mıknatıs kümesi, sürtünme kuvvetinin olmamasından faydalanarak treni ileri doğru iter. Orta menzilde (genellikle 320–640 km) maglev, yüksek hızlı trenlere ve uçaklara yakın bir performans sunabilir.
Maglev teknolojisi, büyük ölçüde geliştirilme aşamasında olduğu için henüz dünyada yaygın olarak kullanılmamaktadır. Şu anda Almanya ve Japonya, Maglev teknolojileri üzerinde çalışmaktadır. Maglev trenlerin günlük yaşamdaki ilk örneği, Çin'in Şanghay kentinde ortaya çıktı. 30 kilometrelik bir hat üzerinde çalışan tren, bu mesafeyi 7 dakika 20 saniyede geçebilmektedir.[1]
Maglev kavramı, aslında günlük hayatta çok uzak olmadığımız bir kavramdır. Bildiğiniz gibi, iki mıknatısın eş kutupları birbirini iter. Alt alta uygun şekilde konulmuş iki mıknatıstan biri manyetik itme kuvvetlerinin etkisiyle diğerinin üzerinde yüzeye temas etmeksizin havada durabilirler.
Maglev trenleri de temelde bu ilkeyle çalışırlar. Maglev trenlerinin altında mıknatıslar bulunur. Aynı zamanda maglev trenleri için özel olarak üretilmiş olan raylarda da elektromıknatıslar bulunur. Bu mıknatıslar sayesinde tren, raylar üzerinde 10 santimetrelik bir yükseklikte ilerler. Raylarla temas olmadığı için sürtünme büyük ölçüde azaltılmış olur. Tren de havayla sürtünmeyi en aza indirecek şekilde tasarlanır.
Maglev trenleri, normal trenlere oranla daha hızlı ve ucuz olmalarına karşın, çok güçlü elektromıknatıslar ve çok duyarlı kontrol sistemleri gerektirmektedirler ve günümüz teknolojisi bu trenlerin yaygın kullanımına izin verecek kadar gelişmiş değildir. Maglev trenlerinin önündeki bir diğer büyük engel ise normal tren raylarında çalışamıyor olmalarıdır. Normal tren raylarında çalışabilmeleri adına günümüzde devam eden çalışmalar mevcuttur. Normal tren raylarının ortasına yapılan bir sistem yardımıyla Maglev trenleri ile normal trenlerin aynı rayları kullanması planlanmaktadır. Bu trenler için yerleşim merkezleri arasında özel hatlar döşenmesi gerekmektedir. Fakat özel hatların döşenmesi, sistemin maliyetini önemli ölçüde artırmaktadır. Geçen zamanla birlikte gelişen teknoloji, maglev trenlerin avantajlarını artırdıkça bu maliyetin göze alınabilir bir hale gelmesi beklenmektedir. Gelecekte bu tür trenler, özellikle ülke içi yolcu taşımacılığında havayolu taşımacılığının yerini alabilirler.