MCHC alyuvarların üzerlerinde taşıdıkları hemoglobinlerin yoğunluğunun öğrenilebilmesi için kullanılan bir kan testidirç MCHC Mean corpuscular hemoglobin concentration’un kısaltmasıdır. MCHC değerinin düşük olması veya yüksek olması kişide bulunan anemi türünün belirlenebilmesi için kullanılan parametrelerden biridir. Düşük olan MCHC değeri kişide demir eksikliği anemisi olduğunu gösterir. Yüksek olan MCHC değeri ise B12 vitaminin eksik olmasından kaynaklanan bir anemi çeşidi varlığını gösterir. MCHC değeri önemli bir değerlendirme ölçeğidir. Bir alyuvar hücresinde bulunan, önemli bir protein olan hemoglobinin ortalama miktarını belirten bir testtir.
MCHC yüksekliği veya düşüklüğü nedir?
MCHC değerinin yüzde 28’den daha düşük olduğu duruma MCHC düşüklüğü denilir. MCHC düşüklüğü demir eksikliğinin yol açtığı anemiye işaret eden bir bulgudur. Demir açısından yetersi beslenme, kan kayıpları, büyük cerrahi işlemler ve travmalar gibi sebeplerden kaynaklanabilir. Alyuvarlardaki hemoglobin miktarının az olması sebebi ile de MCHC düşüklüğü görülebilmektedir. Alyuvarların işlevini tam olarak yerine getirebilmeleri için yeterli sayıda hemoglobini bulundurmadığı anlamına gelir. MCHC düşüklüğü yaşayan kişiler sıklıkla bazı belirtiler gösterirler. Gösterilen bu belirtiler genel olarak anemi belirtileridir;
Güçsüz hissetme
Baş dönmesi
Tende morluk oluşumunun kolaylaşması
Soluk bir ten
Nefes darlığı
Kronik yorgunluk
MCHC değerinin düşük olmasının genellikle nedeni anemidir. Hipokromik mikristik anemi alyuvarların olması gereken normal büyüklüğünden çok daha küçük olması sebebi ile düşük hemoglobin taşımasıdır. Buda genel olarak MCHC değerinin düşük olması ile sonuçlanmaktadır. Hipokromik mikristik aneminin genel nedenleri ise; demir eksikliği, Crohn hastalığı, gastrik bypass ameliyatı gibi sebepler ile demir emiliminde bozulma oluşumu. Uzun süren adet dönemi ve hemoliz gibi nedenlerdir.
MCHC değerinin yüzde 36’dan daha fazla olması ise MCHC yüksekliği olarak tanımlanır. MCHC yüksekliğinin genel olarak nedenleri ise; folik asit eksikliği, B12 eksikliği ya da karaciğer hastalıkları şeklinde sıralanabilir. Bun hastalıkların her birinin sonucunda ise makrositik anemi oluşur. MCHC yüksekliği otoimmün hastalıklar, makrositik anemi, herediter sferositoz, ciddi derecedeki yanıklar, karaciğer hastalıkları, tiroid bezinin aşırı aktif alışması ve bazı ilaçların kullanılması sonucunda oluşur. Yüksek MCHC belirtileri:
Bayılma
Hızlı nabız
Dalakta büyüme
Karında rahatsızlık
Enfeksiyon
Güçsüz hissetme
Sarılık
Yorgunluk
Makrositik anemiye bağlı MCHC yüksekliği belirtileri:
Hafıza problemleri
Odaklanma güçlüğü
İshal
Saç ve tırnaklarda kırılma
İştahsızlık
Kilo kaybı
Kanda MCHC değer aralığı kaç olmalıdır?
Yetişkin bir bireyin kanındaki MCHC değerinin normal aralığı bir desilitre kanda 31 ila 37 gramdır. Yapılan testlerin sonucu laboratuvarda kullanılan cihazlara göre değişiklik gösterse de ortalama değer bu şekildedir.
MCHC değerini düşürmek veya yükseltmek için ne yapılmalıdır?
MCHC değerini düşürebilmek için;
Balık, kırmızı et, ıstakoz, midye, yengeç, istiridye, ciğer, kefir, yoğurt ve süt gibi B12 içeriğine sahip olan gıdalar tüketilmelidir. Yumurta da b12 açısından zengin bir gıda olduğu için tüketilmelidir.
Keten tohumu, ceviz, fındık, yer fıstığı, pancar, brokoli, fasulye, havuç, yeşil mercimek, kereviz, karnabahar, Brüksel lahanası, bezelye, avokado gibi yüksek folik asit içeren gıdalar tüketilmelidir.
Kafein, sigara ve alkol tüketimi sınırlandırılmalıdır.
MCHC değerini yükseltebilmek için;
Lahana ve ıspanak gibi koyu yeşil renkteki yapraklı olan sebzeler tüketilmelidir.
Balık, tavuk, karaciğer ve kırmızı et tüketilmelidir.
Kuru fasulye nohut gibi baklagiller tüketilmedir.
Badem, ay çekirdeği, kabak çekirdeği ve Antep fıstığı gibi kuruyemişler tüketilmelidir.
Yumurta tüketilmelidir.
Pekmez tüketilmelidir.
Demir takviyeleri kullanılmalıdır.
Demirin emilebilmesi için ve sindiriminin kolaylaşabilmesi için lif içeriği yüksek gıdalar tüketilmelidir.
Demir emilimi için gerekli olan B16 vitamini de yeterli olarak vücuda alınmalıdır.
Günlük tüketilen kalsiyum miktarı kontrol edilmelidir. Kalsiyumun fazla tüketimi demir emilimini azaltır.
Düzenli olarak uzaman hekim tarafından kontrol edilmeli ve uzman hekim gerekli gördüğü takdirde tavsiye ettiği demir preparatları doğru şekilde kullanılmalıdır.
Demir içeriği yüksek gıdaların tüketiminden en az iki saat önce ve iki saat sonrasında kalsiyum içeren gıdalar ve çay tüketilmemelidir.
MCHC, kırmızı kan hücrelerindeki ortalama hemoglobin yoğunluğudur. MCHC kan testi kandaki hemoglobin yoğunluğunu ölçer. Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinizde bulunan, vücudunuzun organlarına ve dokularına oksijen taşıyan bir proteindir.
MCHC normal değerleri şöyledir;
MCHC yüksekliği B12 eksikliğinden anemi yani kansızlığa kadar çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. MCHC yüksekliğinin diğer nedenleri şöyledir:
B1 2 vitamini ve folat eksikliği MCHC seviyesini artırabilir. Bu vitamin takviyelerinin alınması MCHC seviyesinin normale dönmesine yardımcı olur.
Kırmızı kan hücreleri, akciğerlerinizden kalbe ve tüm vücudunuza oksijen taşımak gibi önemli bir göreve sahiptir. Hemolitik anemi, kemik iliğinde kırmızı kan hücrelerinin üretilmesinden daha hızlı yok edildiği bir hastalıktır, MCHC yüksekliği nedenlerindendir. Hemolitik anemi için tedavi seçenekleri, aneminin nedenine, durumun ciddiyetine, yaşınıza, sağlığınıza bağlı değişir.
Karaciğer, vücudunuzun düzgün çalışması için ihtiyaç duyduğu enzimleri salgılayan önemli bir organdır. Karaciğer ayrıca hemoglobinin depolanması ve işlenmesi için bir depo görevi görür. Karaciğeriniz hasar görmüşse veya herhangi bir karaciğer tedavisi görüyorsanız, MCHC seviyeniz yükselebilir.
Troid boğazımızda bulunan kelebek şeklinde organdır. Tiroid sorunları kırmızı kan hücrelerinizi olumsuz etkileyerek MCHC yüksekliği yapabilir.
Anemi kansızlık demektir. Makrositik anemi ise alışılmadık derecede büyük kırmızı kan hücrelerine neden olan bir anemi türüdür ve bu durum yüksek MCHC seviyelerine yol açar. Makrositik anemi, Vitamin B eksikliğinden de kaynaklanabilir.
Otoimmün hemolitik anemi , vücudunuz kırmızı kan hücrelerinize saldıran ve onları yok eden antikorlar ürettiğinde ortaya çıkan, MCHC yüksekliğine neden olan tıbbi bir durumdur. Bu sağlık sorununun tedavisinde doktorlar genellikle bağışıklık sisteminizin kırmızı kan hücrelerinize saldırmasını durdurmak için hidrokortizon veya prednizon gibi steroidleri reçete eder.
Kalıtsal sferositoz (HS), kırmızı kan hücrelerini etkileyen kalıtsal bir hastalıktır ve MCHC yüksekliği nedenlerindendir. Bu hastalık genetik olduğundan kesin bir çaresi yoktur ancak belirtileri önlemek için çeşitli ilaçlar reçete edilir.
Şiddetli yanıklar hemolitik anemiye ve yüksek MCHC seviyesine neden olabilir.
MCHC yüksekliğinin tedavisi bu duruma sebep olan soruna göre değişir. Yüksek MCHC'ye neden olan durumlar için tedaviler arasında kortizon kullanımı, kan nakli ve dalağın ameliyatla alınması gerekebilir.
MCHC düşüklüğünün en yaygın nedeni anemi yani kansızlıktır. MCHC düşüklüğünün diğer nedenleri şöyledir:
MCHC düşüklüğü kişide kırmızı kan hücrelerinde hemoglobin yoğunluğunun az olduğunu gösterir. Kişide MCHC düşüklüğünün bazı belirtileri şunlardır:
MCHC düşüklüğünün tedavisi bu durumun nedenine göre değişir. Düşük MCHC'nin en yaygın nedeni demir eksikliği anemisidir. Demir eksikliği anemisi için doktor demir ilacı reçete edecektir.
Birçok anemi türü demir, folat veya B12 vitamini takviyeleri ile de tedavi edilebilir. Diğer anemi türleri, özellikle ciddi genetik anemi, kan nakli, ilaç veya kemik iliği nakli gerektirebilir.