Sitemizden sipariş vermek birkaç basit adımdan ibarettir. Satın almak istediğiniz ürünleri alışveriş sepetinize ekler, fatura / teslimat bilgilerini doldurarak güvenli ödeme sayfalarımızda ödeme tercihlerinizi belirler ve siparişinizi oluşturursunuz.
Ödeme Onayı ve Siparişin Hazırlanması
Sitemizden verilen siparişlerden kredi kartı ile olan ödemeler banka tarafından hemen doğrulanabildiğinden siparişiniz hazırlanma sürecine girer ve aynı gün kargolama yapılır.
Kapıda Ödeme yöntemini tercih eden müşterilerimizin önce verdiği bilgiler kontrol edilir. Verilen bilgilerde herhangi bir anormallik yoksa yine aynı gün kargoya verilmek üzere hazırlama sürecine girilir ve ürün kargolanır.
Havale/Eft ile ödeme yöntemini seçen müşterilerimizin siparişi ise ödemesinin onaylanmasından sonra kargoya verilir.
Kredi Kartı Provizyon Aksaklıkları
Siparişiniz sırasında kredi kartınız farklı nedenlerden ötürü onaylanamayabilir:
Bu nedenler arasında başlıcaları;
1. Kredi kartınızın kullanılabilir limitinin yetersiz olması,
2. Kart numarasını hatalı girmeniz,
3. Kartınızın son kullanma tarihinin geçmiş olması,
4. Kullandığınız kart bir ek kart ise, ana kart sahibi tarafından iptal edilmiş olması,
5. Onay işlemi sırasında geçici bağlantı sorunları yaşanması,
6. Kayıp ihbarı yaptığınız bir kartı yeniden kullanmaya çalışmanız,
7. Kullanmaya çalıştığınız kartın bir kredi kartı değil, ATM kartı olması
8. Kartınızın internetten alışverişe kapalı olması sayılabilir.
Kredi kartı onay sorunlarınızda yardım almak için kartı aldığınız banka ile görüşmeniz gerekmektedir.
Teslimat Süresi
Siparişinizin ödeme ve güvenlik onayının alınmasına müteakiben; satın aldığınız ürünler aynı gün kargoya verilmektedir. Kargoya verilen ürünlerin teslimat süresi mesafeye bağlı olarak 1 ila 3 gün içerisinde değişmektedir. Siparişinizdeki ürün/ürünlerin tedarik süresinin uzaması yada tedarik edilememesi durumunda size tedarik zamanı konusunda bilgi verilecektir. Tedariğinde problem çıkan ürünlerde; ödemenin iade edilmesi isteyebilir yada ürünün tedarik edilmesi için bekleyebilirsiniz. Cuma günleri saat 15:00'ten sonra verilen siparişleriniz ödeme bilgisinin onayına müteakiben pazartesi günü verilmiş kabul edilir. Resmi tatil ve bayram günlerine rastlayan siparişleriniz ödeme bilgisinin teyit edilmesi durumunda takip eden ilk iş günü alınmış kabul edilir.
Stok Sorunları
Okulsetleri.com da ürünlerimizin hepsi stoklu ürünlerdir. Ama yine de verdiğiniz siparişlerde tedarikçi firmaların stoklarında nadiren de olsa bulunmayan ürünler yüzünden gecikmeler yaşanabilir.
Bu gibi durumlarda irtibat telefonlarınızdan veya e-postanızdan mutlaka size ulaşılarak haber verilecektir. Size ulaşabilmemiz için lütfen kişisel bilgilerinizi eksiksiz doldurunuz.
Sipariş verirken nelere dikkat etmelisiniz?
Ürünlerinizin zamanında ve eksiksiz olarak elinize ulaşması için siparişinizi vermeden önce dikkat etmeniz gereken bazı konular:
Teslimat ve Fatura Adresleri
Siparişleriniz sizin girmiş olduğunuz teslimat adresine gönderilecektir. Teslimatların gecikmesindeki en sık karşılaşılan sebeplerden biri adres bilgilerinin yetersiz olmasıdır.
Lütfen teslimat adresinizi tam ve eksiksiz olarak giriniz. Sabit telefon ve cep telefonu numaranızı girmeniz olası aksaklıkları önlemek amacıyla muhakkak girmeniz önerilir.
Aynı Gün Kargo
Bazı ürünlerimiz stoklu ürünlerdir ve saat 17.00 ' a kadar onaylanan siparişler kargoya teslim edilmektedir.
Kapıda ödeme yöntemiyle gönderdiğimiz ürünlerde ek olarak kargo hizmet bedeli alınmaktadır. Herhangi bir sorunda 0850 304 6414irtibat numaramızdan bize ulaşabilirsiniz.
100 Temel Eser listesi, Türkiye Cumhuriyeti 59.Hükümeti Milli Eğitim Bakanlığı'nın (MEB) ortaöğretim kurumlarındaki öğrencilere Türk Dili ve Edebiyatı dersi ile ilişkilendirilerek okutulması ve öğrencilerin boş zamanlarını değerlendirmek üzere başvurabilecekleri kaynak eserler olarak tavsiye edilen eserlerdir. 100 Temel Eser Listesi, Milli Eğitim Bakanı Doç.Dr. Hüseyin Çelik tarafından 19 Ağustos 2004'te yayımlanan bir genelgeyle kamuya açıklanmıştır.
Ortaöğretim okullarında okutulmak üzere önerilen 100 Temel Eser listesi (ortaöğretim-lise) şöyledir:
ROMAN
1. Açlık, Knut Hamsun
Norveçli yazar Knut Hamsun tarafından yazılan Açlık romanı'nın ilk baskısı 1890 yılında yapılmıştır. Modern ve psikolojik sürükleyici edebiyatın en önemli örneklerinden biri olarak kabul edilir. Açlık romanı, ölmek pahasına olsa bile alın teri dökmediğin parayı kabul etmemeyi anlatmaktadır.
2. Aganta Burina Burinata, Halikarnas Balıkçısı
Cevat Şakir Kabaağaçlı'nın 1946 yılında yazdığı romandır. Kabaağaçlı; yapıtına bir denizci teriminin ("serenlerin üstündeki üst ve alt yelkenleri tut") adını vermiştir. Bodrumlu bir denizci olan Mahmut'un ağzından deniz ve deniz insanının konu edildiği kitap, denize ve deniz insanlarına beslenen sevgiyi anlatmaktadır.
3. Akdeniz, Panait Istrati
Panait Istrati'nin romanı Akdeniz Adrien adlı kahramanın Beyrtut, Şam, İsekenderiye, Kahire... gibi Akdeniz şehirlerinde başından geçenleri anlatmaktadır. Farklı ırk, dil ve dindeki insanların birlikteliğini inceler.
4. Ayaşlı İle Kiracıları, Memduh Şevket Esendal
Ayaşlı İle Kiracıları, Memduh Şevket Esendal'ın kitap olarak yayımladığı ilk romanıdır. 1934'de kitap olarak yayımlanan bu roman, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında yaşanan toplumsal değişiklikleri yansıtan, yalın dille kaleme alınmış bir romandır.
5. Babalar ve Oğullar, İvan Turgenyev
Babalar ve Oğullar, Turgenyev'in 1862'de kaleme aldığı en meşhur romanıdır. Rusça'da "Babalar ve Çocuklar" anlamına gelen romanIN ismi Türkçe'ye "Babalar ve Oğullar" olarak tercüme edilmiştir.
6. Beyaz Diş, Jack London
Jack London'un romanı olan "Beyaz Diş" kitabındaki yerler Rusya, Amerika ve Kanada'da bulunmaktadır. Beyaz Diş romanında, diğer kardeşlerinden farklı olarak gri doğan bir kurt yavrusunun hikayesi anlatılmaktadır. Yarı köpek bir anne ile kurt bir babanın yavrusu olan bu kurdun adı Beyaz Diş'tir.
7. Beyaz Gemi, Cengiz Aytmatov
Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un romanı "Beyaz Gemi", Issık Gölü civarında geçer. Romanda küçük bir çocuğun gözünden dönemin Sovyet yönetimine eleştirel bir yaklaşım getirilir. Romanın kahramanlarından Mümin dede gelenekçiliğin temsilcisi iken damadı Orozkul ise yozlaşmanın bir örneğini oluşturur.
8. Bir Bilim Adamının Romanı, Oğuz Atay
Bir Bilim Adamının Romanı, Oğuz Atay'ın İTÜ İnşaat Fakültesi'nden hocası olan Prof.Dr. Mustafa İnan'ın yaşam öyküsünü anlattığı romanıdır.
9. Cemo, Kemal Bilbaşar
Cemo, Kemal Bilbaşar'ın, küçük yaşta annesini kaybeden güzel kız Cemo'nun yaşadıklarını anlattığı romanıdır. Kitap Doğu Anadolu'daki ağa, maraba, şeyh, köylü ilişkisini anlatmaktadır.
10. Çalıkuşu, Reşat Nuri Güntekin
Reşat Nuri Güntekin'in Çalıkuşu romanında, İstanbul'da köklü bir ailenin kızı olan çocuk ruhlu Feride'nin çok sevdiği nişanlısı tarafından ihanete uğramasıyla kendini öğretmenlik mesleğine adaması ve hayatını kazanabilmek için Anadolu'da şehir şehir dolaşması anlatılır.
11. Çanlar Kimin İçin Çalıyor, Ernest Hemingway
Çanlar Kimin İçin Çalıyor, 1940 yılında Amerikalı yazar Ernest Hemingway tarafından yazılmış savaş romanı. Hemingway, romanında İspanyol İç Savaşı sırasında dağlarda faşistlere karşı savaşan gerilla güçleri arasında bulunan profesör Robert Jordan'ın gözünden savaşın anlamsızlığını sorgular.
12. Derviş ve Ölüm, Meşa Selimoviç
Derviş ve Ölüm, 1966 yılında eski Yugoslavya'nın Bosnalı yazarı Meşa Selimoviç (Mehmed Selimoviç) tarafından yazılmış romanı. Kitap, 2001 yılında Alberto Rondali tarafından sinemeya da aktarılmıştır.
13. Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Peyami Safa
Peyami Safa'nın ilk baskısı 1930'da yapılmış romanı. 15 yaşında hasta bir çocuğun bir hatıra defteri olarak kaleme aldığı roman 1915'de geçer. Romanın başkişisi ve anlatıcısı olan "Hasta Çocuk"un isminden romanda bahsedilmez. Romancının değil roman kahramanının gözlemlerini esas alan ilk Türk romanıdır.
14. Don Kişot, Cervantes
Don Kişot, İspanyol romancı Miquel de Cervantes Saavedra'nın romanı ve aynı anda romandaki asıl şahsiyetin adı. Don Kişot, dünya edebiyatının ilk modern romanı olarak kabul edilir.
15. Drina Köprüsü, İva Andriç
Drina Köprüsü, İvo Andriç'in Sokullu Mehmet Paşa'nın Visegrad'da yaptırdığı köprü ve çevresindeki yaşamları yazdığı romanıdır. Drina Köprüsü romanı ilk defa 1945'de yayımlanmıştır.
16. Drina'da Son Gün, Faik Baysal
Drina'da Son Gün, Faik Baysal'ın 1972'de yayımlanan romanı. Romanda Yugoslavya İç Savaşı sırasında Türkiye'ye göç etmeye çalışan bir aile anlatılır.
17. Esir Şehrin İnsanları, Kemal Tahir
Osmanlı Devleti'nin 1.Dünya Savaşı'ndan yenik çıkmasından sonraki dönemi anlatan bir romandır. Romanın kahramanı Kamil Bey; eğitim almış, Avrupa dillerini bilen ve Avrupa ülkelerini görmüş kültürlü bir paşa oğludur. İçine düştüğü ekonomik sıkıntılar onun, öz vatanı olan İstanbul'a dönmesini zorunlu kılmıştır.
18. Eskici ve Oğulları, Orhan Kemal
Eskici ve Oğulları, Orhan Kemal'in yazdığı psikolojik ve sosyal bir romandır. Roman'ın baş kahramanı Topal Eskici ile iki oğlunun özlemlerini, düşlerini ve bu özlemlerle düşleri gerçekleştirmek için verdikleri mücadeleyi anlatan bir romandır.
19. Fareler ve İnsanlar, John Steinbeck
Fareler ve İnsanlar, Nobel Edebiyat Ödülü almış John Steinbeck'in romanı (1937). Romanda, iki gezgin çiftlik işçisi olan George Milton ve Lennie Small'un Büyük Bunalım sırasında Kaliforniya'da yaşadıkları trajik olayları anlatır.
20. Fatih Harbiye, Peyami Safa
Fatih Harbiye, Peyami Safa'nın 1930 yılında basılan romanı. Peyami Safa romanında modern bir hayatla, eski değerlere bağlı bir hayat arasında bocalayan Neriman'ın hikayesini anlatmaktadır. Fatih Harbiye romanı, 1990 ve 2013'de aynı adla televizyon dizisine de uyarlanmıştır.
21. Gora, Rabindranath Tagore
Gora, Hint yazar Rabindranath Tagore'un yazmış olduğu roman. Rabindranath Tagore bu romanı ile 1913 Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanmıştır. Kitapta Tagore'un Hindistan'ın kurtuluşu hakkındaki düşünceleri görülmektedir.
22. Gün Olur Asra Bedel, Cengiz Aytmatov
Gün Olur Asra Bedel, Cengiz Aytmatov'un bir romanıdır. Komunizm sırasında yaşanan anılar, aşkın sorgulanması, insanların kutsal saydığı şeylerin yok sayılması romanın değindiği konulardır. Gün Olur Asra Bedel romanı, geleneklerini korumaya çalışan insanları anlatır.
23. İbrahim Efendi Konağı, Samiha Ayverdi
İbrahim Efendi Konağı, Samiha Ayverdi'nin 1964'te yayımlanan romanıdır. Roman meclis-i maliye reisi İbrahim Efendi'nin konağında geçen olaylar ve devletin yıkılışını anlatmaktadır.
24. İki Şehrin Hikayesi, Charles Dickens
İki Şehrin Hikayesi, Charles Dickens'in 1859 yılında yazdığı konusu Fransız Devrimi esnasında ve öncesinde Paris ve Londra'da geçen romandır. İki Şehrin Hikayesi kitabı, dünyada en çok satan kitaplar listesi arasındadır.
25. Kalpaklılar, Samim Kocagöz
Kalpaklılar, Samim Kocagöz'ün Kurtuluş Savaşımızı destansı bir dille anlattığı, tarihimizin önemli bir bölümüne tanıklık eden yaşamış kahramanların da yer aldığı belgesel bir romandır. Kalpaklılar romanı'nın 1959'da filmi de yapılmıştır.
26. Kaplumbağalar, Fakir Baykurt
Fakir Baykurt'un 1967 yılında yayımlanan köy romanı Kaplumbağalar, Ankara yakınlarındaki Tozak Köyü'nde yaşanan köy sorunlarını ve gerekçelerini gözler önüne serdiği, sosyal yaralara parmak bastığı romanıdır.
27. Karartma Geceleri, Rıfat Ilgaz
Karartma Geceleri, Rıfat Ilgaz'ın 1974 yılında yayımlanan romanıdır. Romanda, II.Dünya Savaşı sürecinde kitapları toplatılan şair-öğretmen Mustafa Ural'ın hayat hikayesi anlatılmaktadır. Rıfat Ilgaz'ın kendi hayatından da izlenimler taşıyan bu romanın filmi de çekilmiş ve başrolünü Tarık Akan oynamıştır.
28. Kayıp Aranıyor, Sait Faik Abasıyanık
Kayıp Aranıyor, Sait Faik Abasıyanık'ın 1953 yılında yayımlanan ikinci ve son romanı. Romanda, eski konsoloslardan Vildan Bey'in kızı Nevin'in yaşamı anlatılmaktadır. Nevin içinde bulunduğu dünyanın iki yüzlülüğünden ve çıkarcılığından sıkılmış, yalansız ve samimi bir dünya özlemi duymaktadır.
29. Kiralık Konak, Yakup Kadri Karaosmanoğlu
Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun ilk romanı olan Kiralık Konak, Osmanlı Devleti'nin çöküş döneminde, İstanbul'da Batılılaşma ile geleneksel değerlerin, kuşaklar arasında farklılaşan değer yargıları ve yaşam biçimlerinin çatışmasını irdeleyen romandır. Konak, hem ailenin hem de Osmanlı Devleti'nin sembolüdür.
30. Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç, Hüseyin Rahmi Gürpınar
Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç, Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın 1912 yılında basılan romanı. Kitapta 1910 yılının İstanbul'unda Halley Kuyruklu Yıldızı'nın dünyaya çarpacağı söylentisi üzerine konferanslar yapan İrfan Galip ile mektuplaştığı esrarengiz bir kadının evliliğe doğru giden serüveni anlatılır.
31. Kuyucaklı Yusuf, Sabahattin Ali
Kuyucaklı Yusuf, Sabahattin Ali'nin 1937 yılında yayımlanan ilk romanıdır. Baş kahramanı olan Yusuf, Türk Edebiyatı'nın en romantik karakterlerinden biri olarak kabul edilir. Roman, 1985'de Feyzi Tuna tarafından sinemaya da uyarlanmıştır.
32. Küçük Ağa, Tarık Buğra
Küçük Ağa, Tarık Buğra'nın 1963'de ilk baskısı yapılan romanı. Roman, Milli Mücadele dönemine merkezden değil, bir kasabadan bakan, o dönemin Türk toplumunun yaşadığı zorluklara, acılara, ihanetlere değinen ve kurtuluş mücadelesi veren Kuva-yi Milliye'yi konu edinir. 1983'de dizi filmi de çekilmiştir.
33. Madame Bovary, Gustave Flaubert
Madame Bovary, Fransız yazar Gustave Flaubert'in 1856'da yayınlanan ilk romanı. Romanda yaşadığı sıkıcı ve sıradan taşra hayatından kurtulabilmek için sınırlarını zorlayan Madam Bovary'nin hikayesi anlatılır. Madame Bovary, Tüm Zamanların En İyi 10 Romanı listesinde bulunan bir romandır.
34. Mai ve Siyah, Halit Ziya Uşaklıgil
Mai ve Siyah, Halit Ziya Uşaklıgil'in ilk baskısı 1897'de yapılan romanı. Kitapta roman kahramanı Ahmed Cemil'in kişiliğinde Babıali'de basın hayatında yok olup giden sanatçılar anlatılmaktadır.
35. Mor Salkımlı Ev, Halide Edip Adıvar
Mor Salkımlı Ev, Halide Edip Adıvar'ın çocukluk günlerinden 1918 yılına kadar anılarını anlattığı kitabıdır. Kitap, 1955 yılında Yeni İstanbul Gazetesi'nde tefrika edilmiş, 1963 yılında ise kitap olarak basılmıştır.
36. Onlar da İnsandı, Cengiz Dağcı
Onlar da İnsandı, Cengiz Dağcı'nın 1958'de yayımlanan romanı. Romanda, Esma ve Bekir, İvan isimli bir Rus gencini kendi çiftliklerine alırlar. İvan yaptıkları iyiliğe rağmen onlara, Türk kimliklerinden dolayı içten içe kin besler.
37. Ölü Canlar, Gogol
Ölü Canlar, Gogol'un ilk cildini 1842'de tamamladığı ve bitirilememiş romanıdır. Romanın ilk cildinde romanın baş kahramanı Çiçikov'un yaptığı kötülükler anlatılır. Çiçikov, Rusya'da şehir şehir dolaşıp, toprak sahiplerinin malı olan köle köylüleri (sağlıklı köle köylüleri değil, tam aksine ölü olanları) satın alır.
38. Robinson Crusoe, Daniel Defoe
Robinson Crusoe, Daniel Defoe'un 1719'da ilk basımı yapılan kitabıdır. Roman İngiltere'de yaşayan Alman asıllı orta halli bir ailenin oğlu olan Robinson Crusoe'un babasının itirazlarına rağmen, dünyayı gezme hayalleri ile çıktığı yolculukları ve bu yolculukları sırasında karşılaştığı olayları anlatır.
39. Sahnenin Dışındakiler, Ahmet Hamdi Tanpınar
Sahnenin Dışındakiler, Ahmet Hamdi Tanpınar'ın 1973 yılında basılan romanı. Roman Huzur ve Mahur Beste ile beraber bir üçleme oluşturmaktadır. Romanda Anadolu'da süren Kurtuluş Savaşı ve İstanbul'daki aydınlarla birlikte halkın değişik kesimlerinden insanların farklılaşan hayatları işlenmektedir.
40. Savaş ve Barış, Lev Nikolayeviç Tolstoy
Savaş ve Barış, Rus yazar Tolstoy'un 1869'da yayınlanmış romanı. Romanda, Rusya'nın Fransa tarafından istilası döneminde yaşanmış olayları ve Napolyon döneminin Rusya'da Çar toplumuna etkisini, bu etkinin doğurduğu sonuçları beş asil aileden örnekler vererek anlatılır.
41. Sefiller, Victor Hugo
Sefiller, Victor Hugo'nun 1862'de yayınlanan tarihi romanı. Kitapta hikaye 1815'te başlar ve 1832'deki Paris Haziran Ayaklanması'nda son bulur. Roman daha çok eski mahkum Jean Valiean'ın yaşam mücadelesi ve kefaretini ödemeye çalışmasına odaklanır.
42. Sergüzeşt, Samipaşazade Sezai
Sergüzeşt, Samipaşazade Sezai'nin 1888'de yayınlanan romanı. Türk edebiyatında romantizmden realizme geçiş eseri olarak kabul edilir. Kölelik konusunu ele alan ve bir paşazade ile cariyenin aşkını anlatan romanın kahramanı, Kafkasya'dan getirilip konaklarda halayık olarak çalıştırılan Dilber'dir.
43. Ses ve Öfke, William Faulkner
Ses ve Öfke, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi yazar William Faulkner'in 1929'da basılan romanıdır. Ses ve Öfke, bilinç akışı tekniğinin en iyi örneklerinden biridir. Kitabın konusu önde gelen Jason Lycurgus Compson'ın varisi Compson ailesinin çöküşüdür.
44. Sinekli Bakkal, Halide Edip Adıvar
Halide Edip Adıvar'ın romanı Sinekli Bakkal, ilk kez 1935 yılında Londra'da yayımlanmıştır. II.Abdülhamit devrinde Aksaray'da Sinekli Bakkal Mahallesi'nde imamın kızı Emine ile, aynı mahalleden orta oyuncu Tevfik'in yaşantısı anlatılır. Yaşar Kemal, "Sinekli Bakkal Türk edebiyatının şaheseridir." demiştir.
45. Sokakta, Bahaeddin Özkişi
Sokakta, Bahaeddin Özkişi'nin 1975'te yayınlanan romanıdır. Romanda, manevi değerleri hiçe sayan materyalizmin ülkeyi istilası anlatılmaktadır. Bahaeddin Özkişi, toplumumuzun yaşadığı trajik değişimin "sokak"ta bile bütün şiddetiyle kendisini hissettirdiğini, polisiye bir maceranın eşliğinde anlatıyor.
46. Suç ve Ceza, Dostoyevski
Suç ve Ceza, Rus yazar Dostoyevski'nin 1866'da yayımlanan romanı. Suç ve Ceza; Petersburg'da yaşayan fakir bir öğrenci olan Raskolnikov'un, parası için bir tefeci kadını öldürmesi ve manevi ıstırabı ile ahlaki ikilemlerine odaklanır. Suç ve Ceza, Tüm Zamanların En İyi 10 Romanı listesinde bulunan bir romandır.
47. Tütün Zamanı, Necati Cumalı
Tütün Zamanı, Necati Cumalı'nın 1959 yılında yayımlanan romanı. Komşu çocukları olan Zeliş ile Cemal'in aşk öyküsü çerçevesinde bir Ege kasabasının tarıma dayalı yaşamı, gelenekleri, görenekleri ve inançları anlatılır. Roman, 1971 yılında "Zeliş" adıyla tekrar basılmış ve ayrıca beyaz perdeye de aktarılmıştır.
48. Vadideki Zambak, Balzac
Vadideki Zambak, Fransız yazar Balzac'ın 1835'te yayımlanan romanıdır. Roman, aile hayatında zorluklar yaşayan genç Felix'in hayatında meydana gelen değişimleri ve mutsuz bir evlilik hayatı olan Henriette'in aralarındaki ilişkiye odaklanır.
49. Yaban, Yakup Kadri Karaosmanoğlu
Yaban, Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun 1932'de basılan ve aydın-halk arasındaki uçurumu ele alan romanıdır. Roman I.Dünya Savaşı yıllarından başlayarak Sakarya Meydan Muharebesi'ne kadar olan zamanı kapsar. Romandaki olaylar, İç Anadolu Bölgesi'nde Porsuk Çayı civarında bulunan bir köyde yaşanır.
50. Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz, Aziz Nesin
Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz, Aziz Nesin'in 1977'de yayımlanan romanıdır. Romanın konusu, Yaşar Yaşamaz adlı karakterin hapse girmesinin ardından mahkum arkadaşlarına anlattığı hayat hikayesidir. Roman, Türk edebiyatında bürokrasinin en önemli yergilerinden biri olarak kabul edilir.
51. Yedinci Gün, Orhan Hançerlioğlu
İnsan olmanın erdemine vurgu yapan Orhan Hançerlioğlu'nun Yedinci Gün romanı, en zor koşullarda bile bireyin ufkunda beliren yaşama sevinci ve umudun yeşermesi konusunda bir başyapıt özelliği taşıyan kitaptır.
52. Yılkı Atı, Abbas Sayar
Yılkı Atı, Abbas Sayar'ın 1970 yılında yayımlanan romanı. Romanda, Dorukısrak isimli atın, yıllar geçip yaşlanmasının ardından sahibi tarafından doğaya terk edilişi ve acımasız doğa koşullarında hayatta kalma çabası anlatılır.
53. Anayurt Oteli, Yusuf Atılgan & Osmancık, Tarık Buğra
Yusuf Atılgan'ın Anayurt Oteli adlı romanı MEB'nın 2008'de yayınladığı genelge ile listeden çıkarılmış, yerine Tarık Buğra'nın Osmancık adlı romanı dahil edilmiştir.
Osmancık, Tarık Buğra'nın 1973 yılında yazılan eseridir. Romanda Osman Gazi'nin yaşamı ve başından geçen olaylar işlenir. Osmancık, "Osmanlı'nın sırrı nedir?" sorusunun cevabını arayan yazarın Osmanlı kuruluş döneminin dinamiklerini ve felsefesini inşa ettiği romandır.
HİKÂYE
54. Çağlayanlar, Ahmet Hikmet Müftüoğlu
Çağlayanlar, Ahmet Hikmet Müftüoğlu'nun dini ve milli değerleri yücelten hikayelerini ve "Alparslan Masalı"nı bir araya getirdiği eser. Çağlayanlar kitabında yer alan "Alparslan Masalı" ve hikayeler milli ve vatani duyguların anlatıldığı hikayelerdir.
55. Dede Korkut Hikayeleri
Dede Korkut Hikayeleri (Kitab-ı Dedem Korkut) kitabı, Oğuz Türkleri'nin bilinen en eski epik destansı hikayeleridir. 15.yüzyılda anonim bir yazar tarafından yazılmıştır. On iki destansı hikayeden oluşur.
56. Gazoz Ağacı, Sabahattin Kudret Aksal
Gazoz Ağacı, Sabahattin Kudret Aksal'ın 1954 tarihli, ilk öykü kitabı. Yazar sayıları on yediye ulaşan öykülerinden onunu bu kitabı için seçmiş, kitaba, en uzun öyküsü olan "Gazoz Ağacı"nın adını vermiştir.
57. Gurbet Hikayeleri, Refik Halit Karay
Gurbet Hikayeleri, Refik Halit Karay'ın 1940'ta yayınlanmış hikaye kitabıdır. Gurbet Hikayeleri, biri Sibirya, ona altı tanesi Orta Doğu'nun farklı bölgelerinde geçen 17 hikayeden oluşmaktadır.
58. Gülistan, Sadi
İran Edebiyatı'nın en önemli eserlerinden biri olan 1258 yılında yazılan Gülistan, İranlı şair Sadi'nin iki büyük eserinden biridir. Gülistan, rengarenk güllerden oluşan bir bahçe gibi, şiir ve öykülerden oluşan bir derlemedir. "Ayakkabım yok diye üzülüyordum, ayakları olmayan bir çocuk görene değin" sözü ünlüdür.
59. Ömer Seyfettin Hikayelerinden Seçmeler
60. Haldun Taner Hikayelerinde Seçmeler
61. Sait Faik Abasıyanık Hikayelerinde Seçmeler
62. Kelile ve Dimne, Beydeba
Kelile ve Dimne, M.Ö. 1.yüzyılda Hint yazar Beydeba tarafından yazılmış, fabl tarzında hikayeler barındıran kitabın Mukaffa tarafından çevrilmiş Arapça'daki adıdır. Arapça eser adını ilk bölümündeki bir hikayenin kahramanı olan iki çakaldan alır. Doğrunun simgesi Kelile ile yanlışın simgesi Dimne.
63. Kerem ile Aslı
Kerem ile Aslı, temel yapısının 16.yüzyılda Kerem Dede ya da Aşık Kerem adlı aşığın şiirleriyle oluşturduğu, Anadolu, Azerbaycan ve Ermenistan'da iyi bilinen halk anlatıları arasındadır. Hikaye, ayrı dinden olan iki sevgilinin kavuşamayayışı ekseninde ilerler.
64. Memleket Hikayeleri, Refik Halit Karay
Memeleket Hikayeleri, Refik Halit Karay'ın 1919 yılında yayımlanmış hikaye kitabıdır. Genç yaşta sürgün edilen Refik Halit Karay, Memeleket Hikayeleri'nde, 1913-1918 arasındaki sürgün yıllarında gezdiği Bursa, Çorum, Sinop, Bilecik ve Ankara'nın coğrafyasını ve bu coğrafyanın insanlarını ele almıştır.
SÖYLEV
65. Nutuk, Mustafa Kemal Atatürk
Nutuk, Mustafa Kemal'in 15-20 Ekim 1927 tarihlerinde, 1919'dan 1927'ye dek kendisinin ve silah arkadaşlarının faaliyetlerini özetlediği konuşmasının metnidir.
TİYATRO
66. Faust, Goethe
Faust adlı şiirsel oyun, Alman ozan ve yazar Goethe'nin dünya klasikleri arasında sayılan eseridir. Oyunun baş kahramanı Faust felsefeyi, tıbbı, doğa bilimlerini, teolojiyi araştırmış, gençlik ve olgunluk çağını yeryüzünün sırlarını çözmek için tüketmiştir. Faust, Goethe'nin bütün eserlerinin bir bileşimi olarak kabul edilir.
ŞİİR
67. Orhan Veli Kanık'ın Bütün Şiirleri
68. Çile, Necip Fazıl Kısakürek
69. Divan Şiirinden Seçmeler
70. Dostlar Beni Hatırlasın, Aşık Veysel
71. Halk Şiirinden Seçmeler
72. Han Duvarları, Faruk Nafız Çamlıbel
73. Kendi Gök Kubbemiz, Yahya Kemal Beyatlı
74. Kutadgu Bilig'den Seçmeler
75. Memleketimden İnsan Manzaraları, Nazım Hikmet Ran
76. Mesnevi'den Seçmeler
77. Otuz Beş Yaş, Cahit Sıtkı Tarancı
78. Safahat, Mehmet Akif Ersoy
79. Ahmet Muhip Dıranas şiirlerinden seçmeler
80. Ahmet Kutsi Tecer şiirlerinden seçmeler
81. Yunus Emre Divanı'ndan seçmeler
DENEME
82. Beş Şehir, Ahmet Hamdi Tanpınar
Beş Şehir, Ahmet Hamdi Tanpınar'ın, hayatının tesadüfleri olan İstanbul, Bursa, Ankara, Konya ve Erzurum şehirlerini anlattığı ilk basımı 1946 yılında yapılan deneme türü eseri.
83. Bize Göre, Ahmet Haşim
84. Boğaziçi Mehtapları, Abdülhak Şinasi Hisar
Milliyetçilik Muarızları en evvel Milli maziyi unutturmak isterler. Bir millete yapılabilecek sinsi ve en şeytani hücum onun vicdanından mazisini almak, hafızasından mazisini yok etmektir. Bundan mahrum edilen bir millet en emin kuvvetini kaybetmiş olur.
85. Boğaziçi Şıngır Mıngır, Salah Birsel
86. Bu Ülke, Cemil Meriç
Bu Ülke, Cemil Meriç'in doğu-batı mevzusu, sağ-sol çatışması gibi mevzulara değindiği kitabı. İlk baskısı 1974'de yapılan Bu Ülke kitabı için Cemil Meriç; "Bana öyle geliyor ki, hayat denen mülakata bu kitabı yazmak için geldim" demiştir.
87. Devlet, Platon
Devlet, Sokrates'in sağlıklı ve mutlu bir toplum hayatı için düşündüğü devlet modelini anlatan Platon'un bir eseridir. Aynı zamanda mutluluk felsefesi üzerine yazılmış bir metindir. Devlet kitabında Platon'un hocası olan Sokrates'in konuşmaları yer almaktadır.
88. Diyorlar ki, Ruşen Eşref Ünaydın
89. Eğil Dağlar, Yahya Kemal Beyatlı
Eğil Dağlar, Yahya Kemal Beyatlı'nın Türk Kurtuluş Savaşı sırasında kaleme aldığı yazılardan oluşur. İlk baskısı 1966'da yapılmıştır.
90. Gençlerle Başbaşa, Ali Fuad Başgil
Gençlerle Başbaşa, Ali Fuad Başgil'in 1949 yılında yayınlanan kitabı.
91. Sokrates'in Savunması, Eflatun
Sokrates'in Savunması, Yunan filozof Eflatun(=Platon) tarafından yazılmış, Sokrates'in bir grup Atina'lı tarafından kentin tanrılarına inanmaması ve gençlerin ahlakını bozması iddialarıyla suçlanışı, yargılanma ve cezalandırılma sürecini konu alan Sokratik diyalogtur.
92. Şehir Mektupları, Ahmet Rasim
Ahmet Rasim'in şaheseri kabul edilen Şehir Mektupları eseri 1897-1899 yılları arasında kaleme alınmış fıkra-sohbet-deneme karışımı bu mektuplarda yazar İstanbul'un her yanını, her yönünü, binbir çeşit insanları anlatır.
93. Türkçe'nin Sırları, Nihat Sami Banarlı
Türkçe'nin Sırları, Nihat Sami Banarlı'nın, Türk dili üzerine kaleme aldığı bir araştırma kitabıdır. İlk basımı 1971'de yapılan kitapta Türkçenin güzellikleri, incelikleri ve ahenginin ele alındığı makaleler bulunmaktadır.
FIKRA
94. Nasreddin Hoca fıkralarından seçmeler
GEZİ
95. Anadolu Notları, Reşat Nuri Güntekin
Anadolu Notları, Reşat Nuri Güntekin'in birinci cildi 1936'da, ikinci cildi 1966'da basılan 2 ciltten oluşan gezi yazısı eseridir. Güntekin bu kitabında 2.Dünya Savaşı'ndan önce Anadolu'da uzun yıllar boyu Milli Eğitim Bakanlığı Müfettişliği yaptığı sıralarda, Anadolu'da yaptığı gezilerin gözlemlerini toplamıştır.
96. Seyahatname, Evliya Çelebi
Seyahatname, Evliya Çelebi tarafından 17.yüzyılda yazılmış olan gezi yazısı kitabıdır. Evliya Çelebi'nin on ciltten oluşan Seyahatnamesi, bütün gezmiş ve görmüş olduğu yerler hakkında önemli bilgiler içermektedir.
MASAL
97. Türk masalları, Naki Tezel
BİYOGRAFİ
98. Suyu Arayan Adam, Şevket Süreyya Aydemir
Suyu Arayan Adam, Şevket Süreyya Aydemir'in kendi yaşamını anlattığı 1959 yılında tamamladığı otobiyografik eseridir.
ANI
99. Çankaya, Falih Rıfkı Atay
Çankaya, Falih Rıfkı Atay'ın Mustafa Kemal Atatürk'ün yaşamını ve Türk Kurtuluş Savaşı'nı anlattığı anı türünde eserdir.
100. Zeytindağı, Falih Rıfkı Atay
Zeytindağı, Falih Rıfkı Atay'ın yedeksubay olarak katıldığı I.Dünya Savaşı anı ve izlenimlerinden oluşan ve Osmanlı İmparatorluğu'nun savaşta içine düştüğü durumu ortaya koyan, ilk kez 1932'de yayımlanan eseridir.
100 Temel Eser listesi (Ortaöğretim) ile ilgili Notlar:
Yazan:editör
ULUSLARARASI INTERNATIONAL TÜRK EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF TURKISH EDUCATION SCIENCES UTEB Yıl /Year: 6Sayı /Issue: 10Nisan/April 2018 ISSN 2148-2314 uteb.gop.edu.tr Received/Geliş: 11.01.2018///Accepted/Kabul: 14.03.2018 TÜRKÇE DERSLERİNDEKİ TEMALARDA ÖĞRENCİLERE OKUMALARI TAVSİYE EDİLEN KİTAPLAR ÜZERİNE BİR İNCELEME1 Dr. Ömer KEMİKSİZ Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi, [email protected] ÖZ Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitaplarında öğrencilere temalar süresince okumaları tavsiye edilen çeşitli eserlere yer verilmektedir. Bu araştırmada bahsi geçen eserlerin çeşitli açılardan ele alınıp incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ile gerçekleştirilen çalışmanın örneklemini ortaokul 6, 7 ve 8. sınıflar için hazırlanan ve her bir sınıf düzeyi için 3 olmak üzere toplam 9 adet öğretmen kılavuz kitabı oluşturmuştur. İncelenen kılavuz kitaplarda toplam 286 eserin tavsiye edildiği, bu eserlerden bazılarının gerek aynı sınıf düzeyinde, gerek farklı sınıf düzeylerinde ortak eserler olduğu belirlenmiştir. Öğrencilere okumaları önerilen kitapların büyük çoğunluğunun ilköğretim öğrencileri için tavsiye edilen 100 Temel Eser listesinden seçildiği, bazı yayınevlerinin kitap tavsiyelerinde 100 Temel Eser’e çokça yer verirken bazı yayınların bu eserleri çok az önerdiği görülmüştür. Kılavuz kitaplardaki tavsiye eserlerin büyük oranda yerli eserler olduğu, bu eserlerden 13 tanesinin öğrencilere en çok tavsiye edilen kitaplar olduğu, bu eserlerin daha çok Millî Kültür, Duygular ve Okuma Kültürü temalarında yer aldığı belirlenmiştir. Araştırma sonucunda ulaşılan bulgular tablolar ve grafikler ile sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Türkçe dersi, okuma becerisi, kitap okuma, tema. AN INVESTIGATION ON THE BOOKS RECOMMENDED FOR THE STUDENTS IN THE THEMES OF TURKISH LESSONS ABSTRACT In Turkish lesson teacher guidebooks, various works are recommended for students to read throughout the themes. This research aims to examine these works by various aspects. The study was conducted by document review method being among the qualitative research methods and the research sample consists of a total of nine teacher guidebooks prepared as three books for each of the 6th, 7th and 8th grades of secondary school. Accordingly, it was found that a total of 286 works are recommended in the guidebooks examined and some of these works were found to be common works at both different and the same grade levels. It was observed that the majority of the recommended books are selected from the list of 100 Basic Literary Works; while some publications recommend commonly these 100 Basic Literary Works, other recommend only a few of them. It was determined that the books recommended in the guidebooks are largely Turkish works and there are 13 books which are most commonly recommended and these works are mostly included in the themes of National Culture, Emotions and Reading Culture. The findings of the research are presented in tables and graphs. Key Words: Turkish lesson, reading skill, reading, theme. GİRİŞ Bilginin hızla üretilip hızla yayıldığı günümüz dünyasında bilgilere hızlı erişim de önem kazanmıştır. Bilgiye ulaşma, ulaşılan bu bilgilerden hareketle yeni araştırmalar gerçekleştirme ise bilgiye erişim yollarının bilinmesine ve doğru kullanılmasına bağlıdır. Okuma becerisi, dünden bugüne insanoğlunun bilgilenme ve kendini geliştirme yollarından en önemlisi olmanın yanında “tüm disiplinler için bir anahtar” (Kim ve Anderson, 2011: 31), “insanın dünyasını genişleten, kişiliğini biçimlendiren, onu başkalarına bağlayan önemli bir etken” (Demirel, 1999: 51), kişinin kendi deneyimleriyle ilgili bilgi sahibi olabileceği ve kendini keşfedebileceği heyecan verici bir yolculuk (Annamalai ve Muniandy, 2013) olarak da karşımıza çıkmaktadır. 1 Bu makalenin bir bölümü 7. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi’nde (8-10 Mayıs 2015/ Nevşehir) sözlü bildiri olarak sunulmuştur. 42 ULUSLARARASI INTERNATIONAL TÜRK EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF TURKISH EDUCATION SCIENCES UTEB Yıl /Year: 6Sayı /Issue: 10Nisan/April 2018 ISSN 2148-2314 uteb.gop.edu.tr Bireyin hem kendi hayatını hem de içinde yaşadığı toplumu dönüştürebilme özelliği olan bir sanat şeklinde betimlenen (Busayo, 2011; Tella ve Akande, 2007) okuma, diğer akademik becerilerin üzerine inşa edilen bir yapıdır (Oyeronke, 2009). Okuma becerisi, bireylere yalnızca yeni bilgiler, fikirler ve görüşler sunmayıp aynı zamanda onlara her açıdan donanımlı olmaları, ufkunu, kişiliğini geliştirmeleri konusunda da yardımcı olur (Akanda, Hoq ve Hasan, 2013; Noor, 2011). “Bireyin psikolojik ve sosyolojik gelişimine katkıda bulunan ve hayatın her alanında karşılaşacağı dil yetilerinin bir nevi öncüsü niteliğinde sayılan” (Yalman, Özkan ve Kutluca, 2013: 293) ve böylece “iletişim kurma, çağdaş toplumun gereklerini yerine getirme, bilinçli kararlar verme ve öğrenmeyi sürdürme gibi üst düzey becerilerin de gelişimine katkı sağlayan” (Güneş, 2009: 2) bu becerinin, daha küçük yaşlardan itibaren verilecek sağlıklı bir eğitim ile çocuklara kazandırılması önemlidir. Ancak “geçmişi tanıma, kültürel değerleri mevcut ve gelecek nesillere aktarma, içinde bulunulan zamanın gereklerine uygun bireyler yetiştirme ve geleceği şekillendirme bilgi ve becerisiyle donatma amacını güden” (Şahin, 2011: 2) okuma eğitiminin, bireye okur olma özelliğini kazandırması yanında okumayı bireyde bir alışkanlık hatta bir kültür hâline dönüştürme vazifesini de yerine getirmesi gerekir. Zira Chauhan ve Lal’e (2011) göre dünyada eğitimli bir toplum oluşturabilmek için en gerekli ve en önemli unsur, okuma alışkanlığı olarak görülmektedir. Bununla beraber bu alışkanlık, bir toplumda çok kültürlü bir ortamı inşa etmede de önemli bir role sahiptir (Kumar, Singh ve Siddiqui, 2011). “Bilgi kullanımının temel aracı” (Arıcan ve Yılmaz, 2010: 496) kabul edilen okuma alışkanlığı, kişinin bir ihtiyaç ve zevk kaynağı olarak algılaması sonucu okuma eylemini ömür boyu, sürekli ve düzenli bir biçimde ve eleştirici nitelikte gerçekleştirmesi (Calp, 2010; Keleş, 2006; Şahin, 2009) biçiminde tanımlanır. Bu alışkanlık, “okur olma durumuna geçmiş kişilerin zaman içinde kendiliğinden edindiği bir alışkanlıktır” (Beyreli, Çetindağ ve Celepoğlu, 2012: 180) ve her alışkanlıkta olduğu gibi erken yaşlarda başlandığı takdirde başarıya ulaşır (Aktaş ve Gündüz, 2004). Okuma eyleminin bir alışkanlık olarak nitelendirilebilmesi için bu eylemin tekrar tekrar yapılması (Abeyrathna ve Zainab, 2004), belli bir sürekliliğe sahip olması, farklı görüşler ve kaynaklara bağlı olarak sürdürülmesi, etkin bir okuma sürecine bağlı olması ve bunun yanında okunanların eleştirel bir bakış açısı ile değerlendirilmesi gibi unsurların ortaya çıkması gerekir (Odabaş, Odabaş ve Polat, 2008). Ancak düzenli kitap okuma alışkanlığı yalnızca gençler için yararlı bir etkinlik olarak düşünülmemeli, bu davranışın yetişkinler için faydalı olduğu da bilinmelidir (Merga, 2017). Öğrencilerin okumaya devam ettikleri müddetçe daha iyi birer okur olacakları bilinen bir gerçektir (Gambrell, 2015). Okuma alışkanlığı kazanmış birey, okuma eylemini yaşam boyu sürekli ve düzenli biçimde gerçekleştirir (Karaşahin, 2009). Bedensel ve ruhsal değişmelerin yoğun biçimde yaşandığı çocukluk ve gençlik dönemleri, bu alışkanlığın kazanılmasındaki en önemli zaman dilimidir. Temeli çocukluk döneminde atılan alışkanlık, gençlik döneminde zevk ve gereksinim olarak algılanarak okuma alışkanlığı hâline dönüşmektedir (Yılmaz, Köse ve Korkut, 2009). Tüzer’e (2016) göre okuma alışkanlığını erken dönemde kazanmak, okumanın süreklilik kazanması açısından önem arz eder. Bu alışkanlığı erken dönemde kazanan çocuğun kelime hazinesi ve düşünme yeteneği artmakta, buna bağlı olarak yaratıcı zekâsı, dinleme ve konuşma yeteneği gelişmektedir. Durualp, Çiçekoğlu ve Durualp (2013) ise özellikle genç yaşlarda kazanılan okuma alışkanlığı ve çeşitliliğinin, bireylerin bilişsel gelişiminde ve sosyal olgunlaşmasında çok önemli bir etkiye sahip olduğunu vurgulamaktadır. Okuma alışkanlığının çocukların eğitim ve öğretim başarılarını artırıcı yönüne değinen Aksaçlıoğlu ve Yılmaz (2007), çocukların ana dilini doğru ve yeterli bir biçimde kullanmasında, sağlıklı ve güçlü bir 43 ULUSLARARASI INTERNATIONAL TÜRK EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF TURKISH EDUCATION SCIENCES UTEB Yıl /Year: 6Sayı /Issue: 10Nisan/April 2018 ISSN 2148-2314 uteb.gop.edu.tr kişilik geliştirmesinde de okuma alışkanlığının önemi üzerinde durur. Okuma alışkanlığı ile kişiliğini geliştiren, düşünce dağarcığını zenginleştiren birey ise bu özellikleriyle toplumda daha iyi bir yer edinmiş olur (Aydın-Yılmaz, 2006). Öğrencilere okuma alışkanlığı kazandırma süreci uzun ve sabır gerektiren bir süreçtir. Çocuğa sadece, kitap okumasının gerektiği sürekli hatırlatılarak bu sürecin başarıya ulaşması beklenemez. Topçu’ya (2005) göre okuma alışkanlığı devlet, aile, arkadaş, okul, kitap, medya, öğretmen ve kütüphane gibi birçok değişik faktörün etkisi altında ilerleyen bir süreçken Esebir- Toktar (2012) bu alışkanlığın kazanılmasında kültürel değerler, ekonomik durum, eğitim sistemi, aile kurumu ve okumaya daha uygun ve kısa yolla kitap, dergi vs. sağlayan kaynakların da etkili olduğu düşüncesindedir. Kurulgan ve Çekerol’a (2008) göre başta bireyin yaşadığı ev ortamı olmak üzere okul ortamı, öğretmen, kütüphane kullanımı gibi faktörler kişilerin okuma alışkanlıklarını etkilemektedir. Okumayı sevmenin, okumaya ilgi duymanın ve motive olmanın, çocukların yalnız başlarına kazanabileceği davranışlar olmadığına dikkat çeken Akyol (2009), ailelerin, öğretmenlerin, yöneticilerin, akranların vb. bu hususlarda çocuklara en üst düzeyde yardımcı olmak zorunda olduklarını vurgulamaktadır. Aile ortamı, çocuğun kitapla tanıştığı, okuma sevgisi ve alışkanlığına belki de ilk adımlarını attığı yer olması bakımından okuma eğitiminde farklı bir yere sahiptir. Davarcı’ya (2013) göre okuma alışkanlığı kazandırmada aileden sonra en önemli etken, çocukların belli bir yaştan itibaren gün içerisinde daha çok vakit geçirdikleri yer olan okullardır. Bu yüzden ebeveynlerin yanı sıra öğretmenlerin de çocuklara okuma konusunda teşvik edici olması gerekmektedir. Okuma alışkanlığına karşı duyarsız ailelerin çok olduğu ortamlarda ana görev doğrudan okullara ve öğretmenlere düşmektedir (Ungan, 2008). Okuma eyleminin daha planlı ve bilinçli olarak gerçekleştirilmesinde ve öğrencilere okuma alışkanlığının kazandırılmasında eğitim kurumları bu bakımdan hayati bir öneme sahiptir ve “okumanın bir alışkanlık hâline gelmesi eğitimin temel hedefleri arasındadır” (Özbay, Bağcı ve Uyar, 2008: 119). Okulun birinci ve en temel görevi öğrencilere okuma sevgisi ve alışkanlığını kazandırmak, okumayı bir beceri hâline getirmektir. Öğrencilerin bu beceriyi geliştirmeleri ve okuma alışkanlığını kazanmaları özellikle ilköğretim düzeyinde gerçekleşmektedir (Yıldız, 2010). Bu öğrenim döneminde öğrencilerin okuma becerilerini geliştirerek düşünen, anlayan, eleştiren, tartışan, ön bilgileriyle okudukları arasında ilişkiler kuran ve yeni anlamlara ulaşan okuyucular olarak yetişmeleri hedeflenir (Gündüz ve Şimşek, 2011). Temelde örgün eğitim sisteminde kazanılan okuma becerisini öğrenciler okul çağında iken edinmemişler ise yetişkinlik döneminde edinmeleri çok güçtür (Güngör, 2009; Şahin, 2012; Tekgül, 2013). Ülkemizde okuma alışkanlığına ilişkin sıklıkla dile getirilen yetersizliğin sebebi de okuma alışkanlığının azalmasından değil, daha başlangıç aşamasında okuma alışkanlığının yerleştirilememesinden kaynaklanmaktadır (Biçer ve Ercan, 2016). Ulusal ve uluslararası sınavlarda ortaya çıkan okuduğunu anlayamama probleminin sebebini de yerleşmiş bir okuma alışkanlığının eksik oluşuna bağlamak mümkündür. Bütün öğrenim kademelerini başarılı şekilde tamamlayabilmek için temel dil becerisi konumunda bulunan (Abidin, Mohammadi ve Lean, 2011) okumanın, alışkanlık olarak öğrencilere kazandırılmasında okul ortamlarında başta ana dili dersi öğretmenleri olmak üzere bütün öğretmenlerin yapacağı yönlendirme etkinliklerinin önemli bir yeri vardır. “Öğrencilerin okuma ilgilerini artırmada ve onları doğru ve etkili okuma konusunda yönlendirmede bir numaralı rehber konumunda” (Yavaş, 2013: 22) olan öğretmenlerin, öncelikle okuma alışkanlığının kazandırılması noktasında kendilerinin donanımlı olması (Görücü, 2014), okuma saatlerinde farklı metin türleri işleyerek öğrencilerin bir taraftan diğer derslerde karşılaşacakları 44 ULUSLARARASI INTERNATIONAL TÜRK EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF TURKISH EDUCATION SCIENCES UTEB Yıl /Year: 6Sayı /Issue: 10Nisan/April 2018 ISSN 2148-2314 uteb.gop.edu.tr metinlere karşı iyi kavrayıcılar olarak yetişmelerini sağlarken diğer taraftan edebiyata ve sanata karşı ilgi uyandırmaya çalışmaları (Karatay, 2013), ardından gerekli rehberlik çalışmalarıyla çocukların okumaya karşı ilgi ve sevgilerini canlı tutmaları gerekir. Aksi takdirde Okur’un (2013) ifade ettiği gibi sağlıklı bir yönlendirme olmadığı takdirde çocuk, okuma alışkanlığı kazanamayacaktır. Bu alışkanlığı kazandırmak için öğretmenlerin yönlendirmeler esnasında dikkat etmesi gereken bazı noktalar vardır. Kitap okumanın, öğrenim sürecinin bir parçası olduğu ve yaşam boyu süreceği (Tanju, 2010), okumanın okul için değil hayat için olduğu (Igwe, 2011) öğretmenler tarafından özellikle vurgulanmalıdır. Böylece öğrencilerde kitabın yalnızca dersler ve ödevlerle ilgili bir materyal olduğu düşüncesinin de önüne geçilebilecektir. Çocuklara sunulan sanatsal ve estetik değere sahip, iyi, kaliteli ve düzeye uygun eserlerin onların okuma iştiyakını artıracağına değinen Yılmaz (2014), bu durumun öğrencilerin kitapla olan bağını güçlendireceğini de ifade etmektedir. Susar-Kırmızı’ya (2012) göre öğrenme ve öğretme sürecinin vazgeçilmez aracı olan kitapların işlevselliğinin devam ettirilebilmesi de ancak çocuklara ve gençlere okuma alışkanlığının kazandırılmasıyla mümkündür. Çocuklara kitap tavsiyelerinde bulunulurken onların okuma eğilimlerinin dikkate alınması gerektiğini hatırlatan Arıcı (2012), okumak istemediği, beğenmediği konularda onlara kitap okutmanın faydadan ziyade zarar getireceği düşüncesindedir. Bu bakımdan çocukların okuma eğilimlerinin bilinmesinin onlara okuma alışkanlığı kazandırılmasında önemli bir eşik olduğu söylenebilir. Çocukların okuma ilgi ve eğilimlerini belirlemenin en kolay yolu ise bu konuda onlardan görüş almaktır (Doiron, 2003). Çocukların okuma eğilimlerini cinsiyet ve yaş düzeylerine göre belirlemek gerektiğini vurgulayan Karatay (2014) da bu değişkenleri dikkate alan edebiyat eserlerinin çocuğa sunulmasının uygun olacağını ifade etmektedir. Öğrencilerin okuma alışkanlıklarını geliştirme düşüncesiyle Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 04/08/2005 tarih ve 70 sayılı genelge ile ilköğretimler için2, 19/08/2004 tarih ve 60 sayılı genelge ile de ortaöğretimler için “100 Temel Eser” listesi oluşturulmuştur. Bu listelerin yayımlanması birçok tartışmayı beraberinde getirdiği gibi bu eserlere yönelik pek çok araştırma da gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalarda bahsi geçen eserler değerler eğitimi açısından (Aktan, 2012; Çalışkan, 2016; Erdoğan, Coşkun ve Uşak, 2016; Gedik, 2012; Kantar, 2014; Kılıç, 2010; Kılıç ve Aktan, 2015; Kızılkaya, 2012; Kurttekin, 2013; Öztürk, 2013; Sivrikaya, 2010; Şen, 2007; Yurtseven, 2011), kelime öğretimi açısından (Akçay, 2009; İspir, 2013; Okur, 2007; Paksu, 2010; Tenekeci, 2011; Tozoğlu, 2011), okunma durumları açısından (Arı ve Okur, 2013; Arıcan, 2010; Karakaş, 2013; Parlak, 2014) başta olmak üzere çeşitli özellikleriyle (Balyemez, 2013; Baş, 2011; Doğan, 2011; Güney, 2014; Süngü, 2011; Ulutaş, 2011; Yılmaz, 2014) ele alınmaya çalışılmıştır. Bu araştırmada öğrencilere okuma alışkanlığı kazandırma noktasında önemli bir konumda bulunan öğretmenler için hazırlanan kılavuz kitapların kitap tavsiye sistemlerinin incelenmesi, oluşturulan bu sistemde önerilen kitapların çeşitli açılardan irdelenmesi hedeflenmiştir. Türkçe derslerinde öğrencilere temaların işlenişi esnasında okumaları tavsiye edilen eserleri çeşitli 2 “Küçük Prens” ve “Anılarda Öyküler” kitapları listenin ilk yayınlanışında bulunmasına rağmen sonradan çıkarılarak yerlerine “Necip Fazıl Kısakürek’ten Seçmeler” ile “Mehmet Âkif Ersoy’dan Seçmeler” eklenmiştir. “Barbaros Hayrettin Geliyor” kitabı bir Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeninin başvurusunun değerlendirilmesi neticesinde içeriğinde müstehcen ifadelerin yer aldığı ve çocukları şiddete yönlendirdiği gerekçesiyle 2012’de,”Yonca Kız” kitabı da içeriğinde öğrenci seviyesine uygun olmayan davranış ve olumsuz ifadelere yer verdiği gerekçesiyle 2014’te listeden çıkarılmıştır. (http://www.insanokur.org/meb-100-temel-eser-ilkogretim- ortaogretim/) Bu araştırmada veriler, listenin son hâli dikkate alınarak oluşturulmuştur. 45 ULUSLARARASI INTERNATIONAL TÜRK EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF TURKISH EDUCATION SCIENCES UTEB Yıl /Year: 6Sayı /Issue: 10Nisan/April 2018 ISSN 2148-2314 uteb.gop.edu.tr yönlerden ele alıp tasnif etmeyi amaçlayan bu çalışmanın araştırma soruları şu şekilde oluşturulmuştur: 1. Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitaplarında öğrencilere tavsiye edilen eserlerin sınıf seviyelerine ve yayınevlerine göre sayısal dağılımı nasıldır? 2. Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitaplarında öğrencilere tavsiye edilen eserler arasında MEB tarafından belirlenen temel eserlerin yer alma oranı nedir? 3. Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitaplarında öğrencilere tavsiye edilen eserlerin yerli/yabancı eser/yazar durumuna göre dağılımı nasıldır? 4. Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitaplarında öğrencilere en fazla tavsiye edilen eserler hangileridir ve bu eserlerin temalara göre dağılımı nasıldır? YÖNTEM Bu bölümde araştırma modeli, araştırmanın örneklemi, veri toplama ve analiz süreci üzerinde durulacaktır. Model Çalışmada nitel araştırma deseninden yararlanılmıştır. Gözlem, görüşme, doküman analizi gibi nitel veri toplama yöntemlerinin kullanıldığı, algıların ve olayların doğal ortamda, gerçekçi ve bütüncül bir biçimde ortaya konmasına yönelik nitel bir sürecin izlendiği araştırma türü (Yıldırım ve Şimşek, 2011) olarak tanımlanan ve geleneksel araştırma yöntemleriyle ifade edilmesi zor olan sorulara cevap bulmak için gerekli olan nitel araştırmalar, psikolojik ölçümler ve sosyal olaylarla ilgili derinlemesine bilgi sağlama özelliğine sahiptir (Büyüköztürk, Kılıç- Çakmak, Akgün, Karadeniz ve Demirel, 2015). Evren ve Örneklem Ortaokul 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitaplarının evreni oluşturduğu bu araştırmada örneklem alma yoluna gidilmiş ve amaçsal örnekleme çeşitlerinden ölçüt örnekleme kullanılmıştır. Bir araştırmada gözlem birimlerini belli niteliklere sahip kişiler, olaylar, nesneler veya durumların oluşturduğu bu örnekleme çeşidinde, belirlenen ölçütü karşılayan birimler örnekleme alınırlar (Büyüköztürk, Kılıç-Çakmak, Akgün, Karadeniz ve Demirel, 2015). Bu araştırmada tema başlarında öğrencilere tema süresince okumaları tavsiye edilen kitap listesi bölümlerine yer veren kılavuz kitaplar incelenmiştir. Örnekleme yönelik bilgilere Tablo 1’de yer verilmiştir. Tablo 1: Örnekleme yönelik bilgiler Sınıf Seviyesi Yayınevleri 6. Sınıf MEB- Gizem- Öğün 7. Sınıf MEB- Meram- Pasifik 8. Sınıf MEB- Yıldırım- Dikey Tablo 1’de görüldüğü gibi bu araştırmada her sınıf düzeyinde biri Bakanlık ikisi özel yayınevi olmak üzere üç, toplamda dokuz adet öğretmen kılavuz kitabı örneklemi oluşturmuştur. Verilerin Toplanması ve Analizi Bu çalışmada veri toplama yöntemi olarak doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırılması hedeflenen olgu veya olaylar hakkında bilgi içeren yazılı materyallerin analizini kapsayan (Yıldırım ve Şimşek, 2011) doküman incelemesi, belli bir amaca yönelik olarak kaynakların bulunması, okunması, not alınması ve değerlendirilmesi gibi çeşitli işlemleri içerir (Karasar, 2005). 46 ULUSLARARASI INTERNATIONAL TÜRK EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF TURKISH EDUCATION SCIENCES UTEB Yıl /Year: 6Sayı /Issue: 10Nisan/April 2018 ISSN 2148-2314 uteb.gop.edu.tr Araştırmada veri toplama aşaması, örnekleme alınan öğretmen kılavuz kitapların tema başlarındaki kitap tavsiye bölümleriyle sınırlandırılmıştır. İlk aşamada hazırlanan liste yayınevleri ve temalar bazında oluşturulmuş, elde edilen bulgular bilgisayar ortamına aktarılmıştır. İkinci aşamada sınıf düzeylerine göre yeni bir listelemeye gidilmiş, son aşamada ise tema başlarında öğrencilere okumaları önerilen bütün kitaplar tek bir liste hâline getirilmiştir. Verilerin analizi, araştırma sorularından hareketle, oluşturulan bu listeler üzerinden yürütülmüştür. Bu bölümde MEB tarafından ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerine yönelik hazırlanan 100 Temel Eser Listeleri de çalışmaya dâhil edilmiştir. Analizler neticesinde ulaşılan sonuçlar, tablolar ve grafikler aracılığıyla frekans ve yüzde değerleri verilerek bulgular bölümünde aktarılmıştır. BULGULAR Araştırmanın bulgular kısmındaki veriler araştırma sorularına uygun şekilde ele alınacaktır. Araştırmanın “Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitaplarında öğrencilere tavsiye edilen eserlerin sınıf seviyelerine ve yayınevlerine göre sayısal dağılımı nasıldır?” şeklindeki birinci sorusuna yönelik bulgular Tablo 2’de gösterilmiştir. Tablo 2: Tavsiye edilen eserlerin sınıf seviyelerine ve yayınevlerine göre sayısal dağılımı Sınıf Yayınevi f Toplam Seviyesi (f) MEB 29 6. Sınıf Gizem 32 91 Öğün 30 MEB 30 7. Sınıf Meram 26 113 Pasifik 57 MEB 30 8. Sınıf Yıldırım 26 82 Dikey 26 286 Tablo 2’ye göre 6. sınıf düzeyindeki Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitaplarından MEB Yayınları’nda 29, Gizem Yayınları’nda 32, Öğün Yayınları’nda 30 olmak üzere toplam 91 eser öğrencilere tema öncesi tavsiye edilen kitaplar listesinde yer almıştır. 7. sınıf seviyesinde ise bu sayı MEB Yayınları’nda 30, Meram Yayınları’nda 26, Pasifik Yayınları’nda 57 olmak üzere toplamda 113 şeklinde karşımıza çıkmaktadır. 82 eserin tavsiye edildiği 8. sınıf düzeyinde ise yayınevlerine göre dağılım MEB Yayınları 30, Yıldırım Yayınları 26 ve Dikey Yayınları 26 şeklinde ortaya çıkmıştır. Buna göre değerlendirmeye alınan dokuz adet kılavuz kitapta öğrencilere okumaları tavsiye edilen eser sayısı 286 olarak gerçekleşmiştir. Bu eserlerden bazıları bazen aynı sınıf seviyesindeki farklı yayınlarda bazen de aynı kitabın farklı temalarında tavsiye edilebildiğinden sınıf düzeylerine göre kaç farklı eserin öğrencilere tavsiye edildiğine yönelik sayısal bilgilere Tablo 3’te yer verilmiştir. Tablo 3: Tavsiye edilen eserlerin farklılık bakımından sınıf seviyelerine göre dağılımı Sınıf Seviyesi 6. Sınıf 7. Sınıf 8. Sınıf f 41 61 31 47 ULUSLARARASI INTERNATIONAL TÜRK EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF TURKISH EDUCATION SCIENCES UTEB Yıl /Year: 6Sayı /Issue: 10Nisan/April 2018 ISSN 2148-2314 uteb.gop.edu.tr Tablo 3’e göre 6. sınıf düzeyinde toplamda tavsiye edilen 91 kitabın 41 farklı eserden (% 45) oluştuğu görülmektedir. 7. sınıf seviyesi için tavsiye edilen 113 eserin içindeki farklı kitap sayısı 61 (% 54); 8. sınıf seviyesi için tavsiye edilen 82 eser içindeki farklı kitap sayısı ise 31 (% 38) olarak tespit edilmiştir. Buna göre 7. sınıf Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitaplarında öğrencilere tavsiye edilen eserler, hem toplam sayı hem de farklı eserler olmaları bakımından ilk sırada; 8. sınıf Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitaplarında öğrencilere tavsiye edilen eserler de bu iki ölçüt göz önüne alındığında son sırada yer almaktadır. Araştırmanın “Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitaplarında öğrencilere tavsiye edilen eserler arasında MEB tarafından belirlenen temel eserlerin yer alma oranı nedir? şeklindeki ikinci sorusuna yönelik bulgular Grafik 1’de gösterilmiştir. 90 81 80 70 63 60 50 İÖ 100 Temel Eser 40 OÖ 100 Temel Eser 31 33 33 30 26 Diğer 20 16 10 2 1 0 6. Sınıf 7. Sınıf 8. Sınıf Grafik 1. Tavsiye edilen kitapların MEB tarafından belirlenen temel eserlere göre dağılımı Grafik 1’de görüldüğü üzere 6. sınıf Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitaplarındaki tavsiye bölümlerinde yer verilen 91 eserin 63’ü (% 78) MEB tarafından belirlenen İlköğretim 100 Temel Eser listesinde yer alan kitaplardır. Bu sınıf seviyesi için tavsiye edilen 2 eser yine MEB tarafından belirlenen Ortaöğretim 100 Temel Eser listesindeki kitaplardan seçilirken 26 eser, bu listelerin dışındaki kitaplar olarak belirlenmiştir. 7. sınıf Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitaplarındaki tavsiye bölümlerinde yer verilen 113 eserin 81’i (% 72) MEB tarafından belirlenen İlköğretim 100 Temel Eser listesinde yer alan kitaplardır. Ortaöğretim 100 Temel Eser listesindeki kitaplardan yalnızca 1 eser bu sınıf seviyesi için tavsiye edilirken diğer 31 eser, bu listelerin dışındaki kitaplar olarak belirlenmiştir. 8. sınıf Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitaplarındaki tavsiye bölümlerinde yer verilen 82 eserin 33’ü (% 40) MEB tarafından belirlenen İlköğretim 100 Temel Eser listesinde yer alan kitaplardır. Bu sınıf düzeyi için Ortaöğretim 100 Temel Eser listesindeki kitapların diğer sınıflara oranla öğrencilere daha fazla tavsiye edildiği görülmektedir. 82 eserin 16’sı (% 20) bu gruba giren eserler olarak dikkat çekmektedir. Bu iki öğrenim kademesi için belirlenen temel eserler listesinde yer almayıp 8. sınıftaki öğrencilere okumaları önerilen eser sayısı da 33’tür. Buna göre İlköğretim 100 Temel Eser listesindeki kitaplara oran olarak en fazla 6. sınıf, en az 8. sınıf kademesinde yer verildiği görülmektedir. Çalışmada değerlendirilen 286 eserin MEB 48 ULUSLARARASI INTERNATIONAL TÜRK EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF TURKISH EDUCATION SCIENCES UTEB Yıl /Year: 6Sayı /Issue: 10Nisan/April 2018 ISSN 2148-2314 uteb.gop.edu.tr tarafından belirlenen temel eserlere ve bu listede yer almayan kitaplara göre dağılımı Tablo 4’te gösterilmiştir. Tablo 4: Kılavuz kitaplarda tavsiye edilen eserlere yönelik sayısal dağılım Tür İÖ 100 Temel Eser OÖ 100 Temel Eser Diğer f 177 19 90 Tablo 4’e göre, örneklem olarak alınan kılavuz kitaplarda öğrencilere tavsiye edilen toplam 286 kitabın 177’si İlköğretim 100 Temel Eser, 19’u Ortaöğretim 100 Temel Eser listesinde yer alan eserlerden seçilirken 90 tanesi bu listelerde bulunmayan eserlerden tercih edilmiştir. (Bu 90 eserin içinde daha önceden temel eserler listesinde bulunup daha sonraları liste dışına çıkarılan Barbaros Hayrettin geliyor (f=2), Anılarda Öyküler (f=2), Küçük Prens (f=3) ve Yonca Kız (f=1) kitapları da bulunmaktadır.) Bu bulguya göre ortaokul öğrencilerine temalar esnasında okumaları önerilen kitap listelerinin büyük bir oranda (% 62) kendi seviyeleri için belirlenmiş olan İlköğretim 100 Temel Eser listesinden hareket ederek hazırlandığını söylemek mümkündür. Yayınevlerinin kitap tavsiyelerinde İlköğretim 100 Temel Eser’e hangi oranlarda yer ayırdığına yönelik sayısal veriler ise Grafik 2’de gösterilmiştir. 120% 100% 97% 97% 100% 88% 80% 80% 60% 40% 51% 20% 16% 19% 15% 0% Grafik 2. Kılavuz kitapların İlköğretim 100 Temel Eser’i tavsiye etme oranları Grafik 2’ye göre Dikey-8, Gizem-6 ve Yıldırım-8, kitap tavsiyelerinde İlköğretim 100 Temel Eser’e en az yer ayıran yayınlar olurken MEB-6, Öğün-6, MEB-7 ve Meram-7 bu eserlere en fazla yer veren yayınlar olarak öne çıkmıştır. İlköğretim 100 Temel Eser listesinde yer alıp kılavuz kitapların tema başlarındaki önerilerde hiç yer almayan eserlere Tablo 5’te yer verilmiştir. Tablo 5: Kılavuz kitaplarda tavsiye edilmemiş 100 Temel Eser listesindeki kitaplar Türk Edebiyatı Dünya Edebiyatı Allı İle Fırfırı (Oğuz Tansel) Pinokyo (Carlo Collodi) Bağrıyanık Ömer (Mahmut Yesari) Şamatalı Köy (Astrid Lindgren) Gururlu Peri (Mehmet Seyda) Üç Silahşörler (Alexander Dumas) Mehmet Akif Ersoy’dan Seçmeler Yağmur Yağdıran Kedi (Marcel Ayme) Necip Fazıl Kısakürek’ten Seçmeler Tanrı Misafiri (Reşat Nuri Güntekin) Tekerlemeler 49 ULUSLARARASI INTERNATIONAL TÜRK EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF TURKISH EDUCATION SCIENCES UTEB Yıl /Year: 6Sayı /Issue: 10Nisan/April 2018 ISSN 2148-2314 uteb.gop.edu.tr Tablo 5’te görüldüğü üzere İlköğretim 100 Temel Eser listesinde bulunan Türk Edebiyatı’ndan 7, Dünya Edebiyatı’ndan da 4 esere öğretmen kılavuz kitaplardaki kitap tavsiye bölümlerinde hiç yer verilmediği belirlenmiştir. Ortaöğretim 100 Temel Eser listesinde bulunan ve kılavuzlar kitaplarda öğrencilere tavsiye edilen 19 esere yönelik bilgiler Tablo 6’da gösterilmiştir. Tablo 6: Öğrencilere tavsiye edilen Ortaöğretim 100 Temel Eser listesindeki kitaplar Sınıf Eserler f 6. Sınıf Nutuk (Atatürk) 1 Kelile ve Dimne (Beydeba) 7. Sınıf Bütün Şiirleri (Orhan Veli Kanık) 1 Yaban (Yakup Kadri Karaosmanoğlu) Memleket Hikâyeleri (Refik Halit Karay) Çankaya (Falih Rıfkı Atay) 1 Memleketimden İnsan Manzaraları (Nazım Hikmet) Dokuzuncu Hariciye Koğuşu (Peyami Safa) 8. Sınıf Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz (Aziz Nesin) Nutuk (Atatürk) Çalıkuşu (Reşat Nuri Güntekin) Zeytin Dağı (Falih Rıfkı Atay) 2 Robenson Cruseo (Daniel Defoe) Beyaz Diş (Jack London) Tablo 6’ya göre Ortaöğretim 100 Temel Eser listesindeki 13 farklı kitap, Türkçe derslerindeki temaların işleniş sürecinde öğrencilere okumaları önerilen kitaplar olmuştur. Bu eserlerden Nutuk (f=3) öneri sayısı bakımından ilk sırada yer alırken Çalıkuşu, Zeytin Dağı, Robenson Cruseo ve Beyaz Diş (f=2) de birden fazla tavsiye edilen eserler olarak tespit edilmiştir. Araştırmanın “Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitaplarında öğrencilere tavsiye edilen eserlerin yerli/yabancı eser/yazar durumuna göre dağılımı nasıldır?” şeklindeki üçüncü sorusuna yönelik bulgular Grafik 3’te gösterilmiştir. 100 87 90 80 74 70 66 60 50 Yerli 40 Yabancı 30 26 17 16 20 10 0 6. Sınıf 7. Sınıf 8. Sınıf Grafik 3. Öğrencilere tavsiye edilen eserlerin yerli/yabancı eser/yazar dağılımı 50 ULUSLARARASI INTERNATIONAL TÜRK EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF TURKISH EDUCATION SCIENCES UTEB Yıl /Year: 6Sayı /Issue: 10Nisan/April 2018 ISSN 2148-2314 uteb.gop.edu.tr Grafik 3’e göre bütün sınıf seviyelerinde öğrencilere belirgin bir farkla yerli eser/yazar tavsiyelerinin daha fazla yapıldığı belirlenmiştir. Kılavuz kitapların eser önerisi bölümlerinde yer verilen yapıtlardan 6. sınıf için 74 (% 81); 7. sınıf için 87 (% 77) ve 8. sınıf için 66 (% 80) tanesi yerli eserlerden tercih edilmiştir. Yerli eser/yazar oranlarının da farklı sınıf düzeylerinde birbirine çok yakın olduğunu söylemek mümkündür. Çalışmada ele alınan 286 eserin yerli/yabancı eser/yazar dağılımına yönelik sayısal bilgiler Tablo 7’de verilmiştir. Tablo 7: Kılavuz kitaplarda tavsiye edilen kitapların yerli/yabancı eser dağılımı Tür Yerli Yabancı f 227 59 Tablo 7’de görüldüğü gibi bütün sınıf seviyeleri için incelenen kılavuz kitaplardaki toplam 286 eserin 227’sinin yerli (% 79), 59’unun ise yabancı (% 21) eserlerden seçildiği tespit edilmiştir. Kitap tavsiyelerinde genel olarak 100 Temel Eser listesindeki kitapların dikkate alınması ve bu kitapların da büyük oranda yerli eserlerden oluşması, bu sonucun ortaya çıkmasında etkili olmuştur denilebilir. Araştırmanın “Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitaplarında öğrencilere en fazla tavsiyeler edilen eserler hangileridir ve bu eserlerin temalara göre dağılımı nasıldır?” şeklindeki dördüncü sorusuna yönelik bulgular Tablo 8’de gösterilmiştir. Tablo 8: Kılavuz kitaplarda öğrencilere en fazla tavsiye edilen eserlerin temalara göre dağılımı Eser 6. 7. 8. gop.edu.tr Sait Faik Abasıyanık’tan 1 1 2 4 Duygular, Okuma Kültürü, Seçme Hikâyeler Zaman ve Mekân (2) Vatan Yahut Silistre 3 1 - 4 Atatürk (2), Hak ve Özgürlükler, (Namık Kemal) Sevgi Tablo 8’e göre Aldı Sözlü Anadolu isimli eser, beş farklı temada 6 kez öğrencilere tavsiye edilerek en fazla önerilen kitap olarak öne çıkmıştır. Dede Korkut Hikâyeleri ve Nasrettin Hoca Hikâyeleri üç farklı temada toplamda 5 kez tavsiye edilen eserlerdir. Bu iki kitap Millî Kültür temalarında üçer defa öğrencilere tavsiye edilmiştir. Yine toplamda 5 kez öğrencilere okumaları önerilen Evvel Zaman İçinde, Memleket Şiirleri Antolojisi ve Mesnevi’den Seçme Hikâyeler de dört ayrı temada kullanılmıştır. Bu kitaplardan Evvel Zaman İçinde’nin Millî Kültür¸ Memleket Şiirleri Antolojisi ile Mesnevi’den Seçme Hikâyeler’in Sevgi temalarında biraz daha fazla tercih edildiği söylenebilir. Öğrencilere toplamda 4 kez önerilen kitaplardan Balım Kız Dalım Oğul, Çocuk Şiirleri ve Karagöz İle Hacivat’a iki farklı temada yer verilmiştir. Bu eserlerden Balım Kız Dalım Oğul Toplum Hayatı (f=3); Karagöz İle Hacivat ise Millî Kültür (f=3) temalarında daha çok tercih edilmiştir. Az Gittik Uz Gittik, Ömer’in Çocukluğu, Sait Faik Abasıyanık’tan Seçme Hikâyeler ve Vatan Yahut Silistre de üçer farklı temada olmak üzere toplamda 4 defa kılavuz kitapların kitap tavsiye listelerinde yer alan eserlerdir. Öğrencilere okumaları en fazla önerilen Tablo 8’deki kitapların tamamı İlköğretim 100 Temel Eser listesinde yer alan Türk edebiyatına ait kitaplar olarak dikkat çekmektedir. Bu 13 eserin daha çok tavsiye edildiği temaların ise Millî Kültür (f=9), Duygular (f=8) ve Okuma Kültürü (f=8) temaları olduğu belirlenmiştir. Kılavuz kitaplarda öğrencilere önerilen bazı kitapların aynı yayınevinin farklı temalarında tekrarlandığı da görülmektedir. Bu durumda olan eserlere yönelik bilgiler Tablo 9’da gösterilmiştir. Öğün-6 ise Mesnevi’den Seçme Hikâyeler, Çocuk Şiirleri, Yürekdede İle Padişah ve Az Gittik Uz Gittik eserlerini ikişer temada öneren, böylelikle temalar arasında ortak eserlere en fazla yer veren yayın olmuştur. Sınıf seviyeleri bakımından bazı eserlerin tavsiye edilme sayısında ön planda oldukları araştırma bulgularından bir diğeridir. Bu eserler ve sınıf düzeyleri Tablo 10’da gösterilmiştir. 52 ULUSLARARASI INTERNATIONAL TÜRK EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF TURKISH EDUCATION SCIENCES UTEB Yıl /Year: 6Sayı /Issue: 10Nisan/April 2018 ISSN 2148-2314 uteb.gop.edu.tr Tablo 10: Sınıf seviyelerine göre en fazla tavsiye edilen eserler Sınıf Eserler f Aldı Sözü Anadolu (Mehmet Önder) Çocuk Şiirleri (İbrahim Alaaddin Gövsa) 6. Sınıf Mesnevi’den Seçme Hikâyeler 3 Nasrettin Hoca Hikâyeleri Vatan Yahut Silistre (Namık Kemal) Balım Kız Dalım Oğul (Ceyhun Atuf Kansu) Değirmenimden Mektuplar (Alphonse Daudet) 7. Sınıf 3 Küçük Prens (Antonie de Exupery) Sevdalı Bulut (Nazım Hikmet) Tablo 10’a göre 6. sınıf düzeyinde 5, 7. sınıf düzeyinde 4 eser bütün kılavuz kitaplar değerlendirmeye alındığında üçer kez önerilerek bu sınıf seviyeleri için en fazla tavsiye edilen kitaplar olmuştur. 7. sınıflar için tavsiye edilen kitaplardan Değirmenimden Mektuplar, Küçük Prens ve Sevdalı Bulut yalnızca bu sınıf düzeyi için önerilen eserlerdir. 8. sınıflar içinse ikiden daha fazla tavsiye edilen bir esere rastlanmamıştır. SONUÇ, TARTIŞMA ve ÖNERİLER Çocuklara okuma alışkanlığının kazandırılması sürecinde başta aileler ve öğretmenler olmak üzere birçok unsurun etkisi vardır. 2006 Türkçe Dersi Öğretim Programı’ndan hareketle ana dili derslerinde tema anlayışına geçilmiş, ortaokul Türkçe dersleri için belirlenen ana temalara uygun olduğu düşünülen metinler ders kitaplarına alınmıştır. Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitaplarında temaların başlangıcında, temalar esnasında gerçekleştirilecek çeşitli çalışmalara dönük yönergeler hazırlanmış, öğretmenlere öneriler sunulmuştur. Bu yönerge ve önerilerden biri de tema boyunca öğrencilerden okumaları istenen kitaplara yönelik çalışmalardır. Bu araştırmada kılavuz kitaplarda karşımıza çıkan kitap tavsiyelerinin çeşitli açılardan incelenmesine çalışılmış ve elde edilen sonuçlara, sonuçlardan yola çıkarak çeşitli karşılaştırma ve önerilere bu bölümde yer verilmiştir. Altışar temanın yer aldığı ortaokul Türkçe ders kitaplarında öğrencilere okumaları tavsiye edilen kitapların sayısının birbirine yakın olduğu söylenebilir. Yalnızca Pasifik-7 kitabı toplamda 57 kitap önerisiyle ön plana çıkmıştır. Bunun dışındaki kitaplar ise sırasıyla Gizem-6 (f=32); Öğün-6, MEB-7, MEB-8 (f=30); MEB-6 (29), Meram-7, Yıldırım-8, Dikey-8 (f=26) şeklindedir. Sınıflar toplamında ise 7. sınıf düzeyi en fazla; 8. sınıf düzeyi de en az kitap tavsiye edilen sınıf kademesi olmuştur. Burada bahsi geçen kitaplardan Meram-7, “Atatürk” temasında herhangi bir kitap önerisine yer vermeyerek diğer kitaplar arasında dikkat çekmektedir. Kılavuz kitaplarda bütün temalar için kitap tavsiyesinde bulunulması, tavsiye edilen kitap sayısında ise aşırıya kaçılmaması öğrencilerde kitaplara karşı oluşabilecek bıkkınlıkları önleme adına etkili olabilir. Sınıflar düzeyinde öğrencilere önerilecek kitaplarda mümkün olduğunca farklı kitapların tercih edilmesi uygundur. Araştırma sonucuna göre 7. sınıf seviyesi hem önerilen kitap sayısı hem de bu kitapların farklı eserler olması yönüyle ilk sırada, 8. sınıf seviyesi ise bu ölçütlere göre son sırada yer almıştır. 53 ULUSLARARASI INTERNATIONAL TÜRK EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF TURKISH EDUCATION SCIENCES UTEB Yıl /Year: 6Sayı /Issue: 10Nisan/April 2018 ISSN 2148-2314 uteb.gop.edu.tr Bakanlık tarafından hazırlanan 100 Temel Eser listesi, kılavuz kitapları hazırlayanların kitap tavsiyelerinde oldukça etkili olmuştur. Özellikle İlköğretim 100 Temel Eser listesindeki kitapların öğrencilere okumaları için çokça önerildiği görülmektedir. Bu öneri oranı 6. ve 7. sınıf seviyesinde daha fazlayken 8. sınıf seviyesinde Ortaöğretim 100 Temel Eser listesinin öne çıktığı görülmektedir. Bu tercihte 8. sınıftaki öğrencilerin lise kademesine en yakın öğrenciler olmasının etkili olduğu düşünülebilir. Yayınevleri açısından durumu incelediğimizde bazı yayınların kitap tercihlerini neredeyse tamamen temel eserler üzerine kurduğu görülürken bazı yayınların bu eserlere çok az yer ayırdığı tespit edilmiştir. Öğrencilerin 100 Temel Eser dışındaki kitaplarla da tanışması adına bu dağılımın daha dengeli yapılmasına özen gösterilmelidir. “100 Temel Eser” listesinde yer alan kitapların büyük çoğunluğu kılavuz kitapların tema başlarındaki tavsiye bölümlerinde yer alırken bazı kitapların hiçbir kılavuz kitapta tavsiye edilmediği ortaya çıkmıştır. Temel eserler listesinden çeşitli zamanlarda çıkarılan eserlerin hâlen tavsiye edilirken hâlihazırda listede bulunan eserlerin tavsiyelerde yer almamasını bir eksiklik olarak nitelendirebiliriz. Bununla birlikte Bakanlık tarafından temel eserler listesinin çeşitli dönemlerde güncellenmesi de lüzumlu görülmektedir. Zira bugün internette temel eserlerin listesine ulaşılmaya çalışıldığında birbiriyle uyumsuz farklı listeler ve eserlerle karşılaşılabilmektedir. “100 Temel Eser” listelerine tavsiyelerde çokça başvurulması neticesinde, öğrencilere okumaları önerilen kitaplarda Türk edebiyatına ait eserlerin daha çok kullanıldığı görülmektedir. Buna karşın Arı ve Okur (2013) tarafından gerçekleştirilen araştırmanın bulguları bu noktada bize ilginç sonuçlar sunmaktadır. Lise 1. sınıf öğrencileriyle yapılan çalışmada öğrencilerin en fazla okudukları (İlköğretim 100 Temel Eser’den) ilk 15 eserden 11 tanesinin yabancı eser olduğu ortaya çıkmıştır. Bu durum, ortaokul öğrencilerinin Dünya edebiyatına ait eserlerle de tanıştırılmasını gerekli kılmaktadır. Yine bahsi geçen araştırmada öğrenciler tarafından % 66,7’lik okunma oranına sahip Pinokyo ile % 51’lik okunma oranı olan Üç Silahşorlar isimli eserlerin kılavuz kitapların hiçbirinde tavsiye edilmeyen eserler arasında olmaları da ilginçtir. Parlak’ın (2014) yaptığı araştırmada ortaokul öğrencilerinin 100 Temel Eser’i okurken yerli-yabancı ayrımı yapmamaları ve karışık okumalarının oranı %56,9 şeklinde ortaya çıkmıştır. Çalışmada “Hepsini Dünya edebiyatından okuyorum.” diyenlerin oranı %18,1 iken “Hepsini Türk edebiyatından okuyorum.” diyenlerin oranı da % 22 olarak belirlenmiştir. Şanlıbaba ve Gümüş (2014) tarafından meslek yüksekokulu öğrencileri üzerinde yapılan bir diğer araştırmada öğrencilerin % 69’unun kitap tercihlerinde yerli-yabancı yazar ayrımı yapmadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Bu veriler, öğrencilerin ilgilerinin kitap tavsiyelerinde mutlaka dikkate alınması noktasında ipuçları sunmaktadır. İlköğretim 100 Temel Eser listesindeki bazı kitapların kitap tavsiyelerinde diğerlerine nazaran daha fazla önerildiği, araştırmanın bir diğer önemli sonuçlarındandır. Bu eserlerden Dede Korkut Hikâyeleri (f=5), Nasrettin Hoca Hikâyeleri (f=5), Mesnevi’den Seçme Hikâyeler (f=5), Evvel Zaman İçinde (f=4), Vatan Yahut Silistre (f=4), Ömer’in Çocukluğu (f=4) ve Çocuk Şiirleri (f=4) kitaplarının Arı ve Okur’un (2013) çalışmasında ortaokuldan mezun olan öğrenciler tarafından en fazla okunan ilk 15 eser arasında olduğu görülmektedir. Karakaş (2013) tarafından yapılan araştırmada da kılavuz kitaplarda en fazla tavsiye edilen eserlerden Dede Korkut Hikâyeleri (f=5), Nasrettin Hoca Hikâyeleri (f=5), Mesnevi’den Seçme Hikâyeler (f=5),Vatan Yahut Silistre (f=4), Balım Kız Dalım Oğul (f=4) ve Ömer’in Çocukluğu (f=4) kitaplarının 8. sınıfta okuyan öğrenciler tarafından en fazla okunan kitaplar arasında ilk 54 ULUSLARARASI INTERNATIONAL TÜRK EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF TURKISH EDUCATION SCIENCES UTEB Yıl /Year: 6Sayı /Issue: 10Nisan/April 2018 ISSN 2148-2314 uteb.gop.edu.tr sıralarda geldiği belirlenmiştir. Buna göre kılavuz kitapların tavsiye bölümlerinde yer alan Türk edebiyatına ait yapıtlarda öğrencilerin okuma tercihlerinin biraz daha fazla göz önünde bulundurulmaya çalışıldığı söylenebilir. Bundan dolayı tema başlarındaki kitap tavsiye bölümlerini hazırlayanların bu tür bilimsel araştırma sonuçlarından istifade etmeleri yararlı olacaktır. Özellikle değerler eğitiminde önemli yer tutan eserlerin, öğrencilere önerilen kitaplar arasında bulunması önemlidir. Ancak aynı görevi görebilecek yabancı eserlerin de kitap tavsiyelerinde daha sık yer almasına çalışılmalıdır. Kılavuz kitaplardaki kitap tavsiyelerinin tema başlarında yapılması, önerilen eserlerin temanın içeriğiyle uyumlu olmasını zorunlu kılmaktadır. Öğrencilere en fazla önerilen kitapların daha çok Milli Kültür, Duygular ve Okuma Kültürü temalarında karşımıza çıktığı görülmektedir. Bu temalardan Duygular temasının, Baş (2011) tarafından yapılan ve 100 temel eser-tema uyumunun tespit edildiği çalışmada 14 tema arasından 2. sırada yer aldığı belirlenmiştir. Aynı araştırmada listedeki kitapların alt temalarla uyumuna da bakılmış ve Balım Kız Dalım Oğul, en çok alt temaya yer veren yerli eser olarak tespit edilmiştir. Bu kitap, araştırma sonucuna göre öğrencilere en çok tavsiye edilen eserler arasında (f=4) bulunmaktadır. Burada olduğu gibi kitapların öğrencilere önerilmeleri esnasında tema-alt tema uyumu mutlaka dikkate alınmalı, gerekli durumlarda alan yazındaki çalışmalardan da yararlanılmalıdır. Gizem-6, Öğün-6, Meram-7 ve Pasifik-7’de olduğu gibi bazı kılavuz kitaplarda aynı eser farklı temalarda yinelenmektedir. Öğrenciye her ne kadar tema farklı olsa dahi aynı kitabın tavsiye edilmesindense farklı eserlerin tema başlarındaki tavsiye bölümlerine alınmasına gayret gösterilmesi daha uygundur. Arıcan (2010) tarafından gerçekleştirilen araştırmada öğretmenlere 100 Temel Eser’i öğrencilerine tavsiye edip etmeyecekleri sorusu yöneltilmiş, öğretmenlerin yarıdan biraz fazlası (%51,1) bu eserlerin çoğunu öğrencilere tavsiye edebileceğini dile getirmiştir. Arı ve Okur’un (2013) araştırmasında öğrencilere ortaokuldayken 100 Temel Eser’in öğretmenleri tarafından kendilerine önerilip önerilmediği sorulmuş, öğrencilerden % 43,7 oranında “tamamen katılıyorum”, % 15,6 oranında “katılıyorum” cevapları alınmıştır. Bu sonuçlar da göstermektedir ki öğretmenler, öğrencilerine kitap tavsiyesindeki bulunurken öğretmen kılavuz kitaplarda yer alan önerileri dikkate almaktadırlar. Bu da kılavuz kitapların kitap öneri kısımlarının titizlikle hazırlanması, değişen şartlara göre güncellenmesi, öğrenci ilgi ve ihtiyaçlarının dikkate alınarak oluşturulması zaruretini doğurmaktadır. 55 ULUSLARARASI INTERNATIONAL TÜRK EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF TURKISH EDUCATION SCIENCES UTEB Yıl /Year: 6Sayı /Issue: 10Nisan/April 2018 ISSN 2148-2314 uteb.gop.edu.tr KAYNAKÇA Abeyrathna, P.H.A.S. ve Zainab, A.N. (2004). The status of reading habit and interests among secondary school children in Sri Lanka. Malaysian Journal of Library & Information Science, 9 (2), 107-121. Abidin, M.J.Z., Mohammadi, M.P. ve Lean, O.C. (2011). The reading habits of Malaysian Chinese University students. Journal of Studies in Education, 1 (1), 1-13. Akanda, A. K. M. E. A., Hoq, K. M. K. ve Hasan, N. (2013). Reading habit of students in social sciences and arts: A case study of Rajshahi University. Chinese Librarianship: An International Electronic Journal, 35, 60-71. Akçay, E. (2009). 100 temel eserin kelime kazanımı açısından değerlendirilmesi: MEB tarafından ilköğretim ikinci kademe için önerilen 100 temel eserden seçilen beş eser örneğinde. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu. Aksaçlıoğlu, A. G. ve Yılmaz, B. (2007). Öğrencilerin televizyon izlemeleri ve bilgisayar kullanmalarının okuma alışkanlıkları üzerine etkisi. Türk Kütüphaneciliği, 21 (1), 3-28. Aktan, O. (2012). 100 temel eserlerde yer alan değerlerle sosyal bilgiler öğretim programındaki değerlerin uyumu. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce. Aktaş, Ş. ve Gündüz, O. (2004). Yazılı ve sözlü anlatım-Kompozisyon sanatı. Ankara: Akçağ Yayınları. Akyol, H. (2009). Okuma. A. Kırkkılıç ve H. Akyol (Editör). İlköğretimde Türkçe öğretimi (s.15-48). Ankara: Pegem Yayınları. Annamalai, S. ve Muniandy, B. (2013). Reading habit and attitude among Malaysian polytechnic students. International Online Journal of Educational Sciences, 5 (1), 32-41. Arhan, S., Başar, S. ve Demirel, T. (2014). İlköğretim Türkçe 8 öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: MEB Yayınları. Arı, G. ve Okur, A. (2013). Öğrencilerin ilköğretim 100 temel eseri okuma durumu. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 17 (3), 307-328. Arıcan, S. (2010). 100 temel eser uygulamasının öğrencilerin okuma alışkanlıklarına etkileri konusunda öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Arıcan, S. ve Yılmaz, B. (2010). 100 temel eser uygulamasının öğrencilerin okuma alışkanlıklarına etkisi ve bu uygulamada kütüphanelerin rolü konusunda öğretmen görüşleri. Türk Kütüphaneciliği, 24 (3), 495-518. Arıcı, A. F. (2012). Okuma eğitimi. Ankara: Pegem Yayınları. Aydın-Yılmaz, Z. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığı. İlköğretim Online, 5 (1), 1-6. Balyemez, S. (2013). 100 temel eser okuma yarışmaları üzerine eleştirel bir inceleme. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (1), 342-360. Baş, B. (2011). İlköğretim yüz temel eserin Türkçe dersi öğretim programındaki temalar açısından analizi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (15), 175-200. Beyreli, L., Çetindağ, Z. ve Celepoğlu, A. (2012). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Pegem Yayınları. Biçer, A. ve Ercan, Z. G. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının okuma alışkanlığı profili (Trakya Üniversitesi örneği). Turkish Studies, 11 (3), 553-572. 56 ULUSLARARASI INTERNATIONAL TÜRK EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF TURKISH EDUCATION SCIENCES UTEB Yıl /Year: 6Sayı /Issue: 10Nisan/April 2018 ISSN 2148-2314 uteb.gop.edu.tr Busayo, I. O. (2011). The school library as a foundational step to childrens’ effective reading habits. Library Philosophy and Practice (e-journal), 665, http://unllib.unl.edu/LPP/busayo-reading.pdf Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları. Calp, M. (2010). Özel eğitim alanı olarak Türkçe öğretimi. Ankara: Nobel Yayınları. Chauhan, P. ve Lal, P. (2012). Impact of information technology on reading habits of college students. International Journal of Research Review in Engineering Science and Technology, 1 (1), 101-106. Çalışkan, A. (2016). İlköğretim 100 temel eser içerisinde yer alan dünya edebiyatına ait eserlerin değerler eğitimi açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Davarcı, N. (2013). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığı ile bilgisayar - internet kullanımı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana. Demirel, Ö. (1999). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. İstanbul: MEB Yayınları. Demirel, A. ve Özbay, V. (2014). İlköğretim Türkçe 8 öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: Dikey Yayıncılık. Doğan, B. (2011). 100 temel eserde 6, 7 ve 8. sınıflar için önerilen ortak kitaplar üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya. Doiron, R. (2003). Motivating the lifelong reading habit through a balanced use of children's information books. School Libraries Worldwide, 9 (1), 39-49. Durualp, E., Çiçekoğlu, P. ve Durualp, E. (2013). Sekizinci sınıf öğrencilerinin kitap okumaya yönelik tutumlarının internet ve kitap okuma alışkanlıkları açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2 (1), 115-132. Erdoğan, M., Coşkun, E. ve Uşak, M. (2011). Developing children’s environmental literacy through literature: An analysis of 100 basic literary works. Eurasian Journal of Educational Research, 42, 45-62. Gambrell, L. B. (2015). Getting students hooked on the reading habit. The Reading Teacher, 69 (3), 259–263. Gedik, F. (2012). Sosyal bilgiler programında yer alan değerlerin kazandırılmasında 100 temel eser içerisinde yer alan hikâye kitaplarının rolü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum. Görücü, E. (2014). Altıncı, yedinci ve sekizinci sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıkları ile eleştirel düşünme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Gündüz, O. ve Şimşek, T. (2011). Anlama teknikleri-1: Uygulamalı okuma eğitimi el kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları. Güneş, F. (2009). Hızlı okuma ve anlamı yapılandırma. Ankara: Nobel Yayınları. Güney, N. (2014). Ortaokulda okutulması tavsiye edilen 100 temel eserde şiddet ögesi. International Online Journal of Educational Sciences, 6 (3), 706-721. Güngör, E. (2009). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığı ile Türkçe dersi akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana. Igwe, K. N. (2011). Reading culture and Nigeria’s quest for sustainable development. Library Philosophy and Practice (e-journal), 482. http://digitalcommons.unl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1500&context=libphilprac 57 ULUSLARARASI INTERNATIONAL TÜRK EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF TURKISH EDUCATION SCIENCES UTEB Yıl /Year: 6Sayı /Issue: 10Nisan/April 2018 ISSN 2148-2314 uteb.gop.edu.tr İspir, S. (2013). İlköğretim öğrencilerine tavsiye edilen 100 temel eser listesinde yer alan Türk yazarlara ait eserlerde kullanılan deyimler ve atasözlerinin kullanım sıklığı üzerine bir inceleme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu. Kantar, Ş. (2014). İlköğretim 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler dersinde 100 temel eser yoluyla değerler eğitimi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Kaplan, F. (2015). İlköğretim Türkçe 6 öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: Öğün Yayınları. Kaplan, Ş. ve Yıldırım-Şen, G. (2014). İlköğretim Türkçe 6 öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: Gizem Yayınları. Kaplan, Ş. ve Yıldırım-Şen, G. (2014). İlköğretim Türkçe 8 öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: Yıldırım Yayınları. Karakaş, Ö. (2013). 8.sınıf öğrencilerinin okuma tutumları üzerine bir araştırma (MEB tarafından ortaokul öğrencilerine önerilen 100 temel eser örneğinde). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon. Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları. Karaşahin, M. (2009). İlköğretim ve ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin okuma kültürlerinin değerlendirilmesi. Ankara: MEB Yayınları. Karatay, H. (2013). Okuma eğitimi: Kuram, uygulama, ölçme ve değerlendirme. A. Güzel ve H. Karatay (Editör). Türkçe öğretimi el kitabı (s. 221-264). Ankara: Pegem Yayınları. Karatay, H. (2014). Okuma eğitimi: Kuram ve uygulama. Ankara: Pegem Yayınları. Keleş, Ö. (2006). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinde kitap okuma alışkanlığının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Kesebir-Toktar, E. (2012). Edirne ili merkez ilçesinde bulunan ilköğretim 1. kademe öğrencilerinin okuma alışkanlıkları ve kütüphane kullanımları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne. Kılıç, U. (2010). Çeviri çocuk klasiklerinde eğitici iletiler (MEB’in 2005 yılında ilköğretim öğrencilerine önerdiği 100 temel eser örneğinde). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon. Kılıç, A. ve Aktan, O. (2015). İlköğretim okulları için tavsiye edilen 100 temel eserde vurgulanan değerler. İlköğretim Online, 14 (1), 243‐ 275. Kızılkaya, A. (2012). 100 temel eser içerisindeki hikâye ve romanlarda işlenen ahlâkî konuların eğitsel yönden değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Kim, J. Y. ve Anderson, T. (2011). Reading across the curriculum: A framework for improving the reading abilities and habits of college students. Journal of College Literacy and Learning, 37, 29-40. Komisyon. (2013). İlköğretim Türkçe 6 öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: MEB Yayınları. Komisyon. (2013). İlköğretim Türkçe 7 öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: MEB Yayınları. Kumar, D., Singh, R. ve Siddiqui, J. A. (2011). Newspaper reading habits of university students: A case study of Chaudhary Charan Singh University, India. Library Philosophy and Practice (e-journal), 470. http://digitalcommons.unl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1488&context=libphilprac Kurttekin, F. (2013). MEB tarafından tavsiye edilen 100 temel eserden popüler olan on kitap örneğinde dinî ve ahlâkî değerler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa. 58 ULUSLARARASI INTERNATIONAL TÜRK EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF TURKISH EDUCATION SCIENCES UTEB Yıl /Year: 6Sayı /Issue: 10Nisan/April 2018 ISSN 2148-2314 uteb.gop.edu.tr Kurulgan, M. ve Çekerol, G. S. (2008). Öğrencilerin okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (2), 237-258. Merga, M. K. (2017). What motivates avid readers to maintain a regular reading habit in adulthood?, Australian Journal of Language and Literacy, 40 (2), 146-156. Noor, N.M. (2011). Reading habits and preferences of efl post graduates: A case study. Indonesian Journal of Applied Linguistic, 1 (1), 1-9. Odabaş, H., Odabaş, Z. Y. ve Polat, C. (2008). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı: Ankara Üniversitesi örneği. Bilgi Dünyası, 9 (2), 431-465. Okur, A. (2007). Serbest okuma etkinliğinin sözcük hazinesi ve kavram gelişimine etkisi (MEB tarafından ilköğretim II. kademe öğrencilerine önerilen 100 temel eser örneğinde). Yayımlanmamış doktora tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Okur, A. (2013). Yaşam boyu okuma eğitimi için okuma öğretimi. A. Okur (Editör). Yaşam boyu okuma eğitimi (s. 1-45). Ankara: Pegem Yayınları. Oyeronke, A. (2009). Reading habits of secondary school teachers: A study of selected secondary schools in Ado-Odo Ota Local Government Area, Library Philosophy and Practice, 290, 1-4. Özbay, M., Bağcı, H. ve Uyar, Y. (2008). Türkçe öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (15), 117–136. Öztürk, H. (2013). İlköğretim 100 temel eserdeki manzum metinlerde değerler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Paksu, Z. (2010). MEB'in 2005 yılında tavsiye ettiği 100 temel eserde söz varlığı üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Parlak, M. (2014). MEB tarafından tavsiye edilen 100 temel eserin okunma oranları ve okunma sebepleri üzerine bir araştırma- Erzurum ili örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum. Sarbay, A. (2013). İlköğretim Türkçe 7 öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: Meram Yayınları. Sivrikaya, Ü. (2010). İlköğretimde küresel değerler 100 temel eser üzerine bir inceleme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde. Susar-Kırmızı, F. (2012). Öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlığına yönelik tutum ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies, 7 (3), 2353-2366. Süngü, E. (2011). Milli Eğitim Bakanlığının tavsiye ettiği 100 temel eserdeki hikâye kitaplarının ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin zihinsel becerilerini geliştirmedeki işlevleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Şahin, A. (2009). İlköğretim 6. 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıklarının sosyo- ekonomik düzeylerine göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (2), 215-232. Şahin, A. (2012). İlköğretim 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıklarının sosyo- ekonomik düzeylerine göre incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10 (2), 367-388. Şahin, Y. (2011). Okuma eğitimi. Konya: Eğitim Kitabevi. Şanlıbaba, P. ve Gümüş, E. (2014). Okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma: Ankara Üniversitesi Kalecik Meslek Yüksekokulu örneği. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmalar Dergisi, 2 (3), 44-50. 59 ULUSLARARASI INTERNATIONAL TÜRK EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF TURKISH EDUCATION SCIENCES UTEB Yıl /Year: 6Sayı /Issue: 10Nisan/April 2018 ISSN 2148-2314 uteb.gop.edu.tr Şen, Ü. (2007). Millî Eğitim Bakanlığının 2005 yılında tavsiye ettiği 100 temel eser yoluyla Türkçe eğitiminde değerler öğretimi üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Tanju, E. H. (2010). Çocuklarda kitap okuma alışkanlığına genel bir bakış. Aile ve Toplum, 11 (6), 30-39. Tekgül, K. (2013). İdareci ve öğretmenlerin öğrencilerde kitap okuma alışkanlığının geliştirilmesine yönelik düşüncelerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Tella, A. ve Akande, S. (2007). Children reading habits and availability of books in Botswana Prımary Schools: Implications for achieving quality education. The Reading Matrix, 7 (2), 117-142. Tenekeci, M. (2011). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin yazılarındaki söz dizimi ile milli Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenen 100 temel eser listesinde yer alan kitaplardaki söz dizimlerinin karşılaştırılması - Kilis örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kilis. Topçu, Y. E. (2005). İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıkları- Kayseri örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Tozoğlu, S. (2009). T.C. Milli Eğitim Bakanlığınca ilköğretim için tavsiye edilen 100 temel eser içerisindeki Türk edebiyatına ait romanların atasözleri ve deyimler bakımından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Tüzer, A. (2016). Ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıkları ile sayısal ders başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş. Ulutaş, M. (2011). İlköğretim 100 temel eser listesindeki kitapların hedef kitlenin düzeyine uygunluğu. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak. Ungan, S. (2008). Okuma alışkanlığımızın kültürel altyapısı. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (1), 218-228. Yalman, M., Özkan, E. ve Kutluca, T. (2013). Eğitim fakültesi öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıkları üzerine betimsel bir araştırma: Dicle Üniversitesi örneği. Bilgi Dünyası, 14 (2) 291-305. Yangın, B., Celepoğlu, A. ve Türkyılmaz, F. (2013). İlköğretim Türkçe 7 öğretmen kılavuz kitabı. Ankara: Pasifik Yayınları. Yavaş, S. (2013). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlıkları ile üst düzey düşünme becerileri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları. Yıldız, M. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama, okuma motivasyonu ve okuma alışkanlıkları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Yılmaz, B., Köse, E. ve Korkut, Ş. (2009). Hacettepe Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi öğrencilerinin okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 23 (1), 22-51. Yılmaz, O. (2014). 100 temel eser listesi ve bu listenin etkileri. Türk Dili Dergisi Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatı Özel Sayısı, 725-735. 60 ULUSLARARASI INTERNATIONAL TÜRK EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF TURKISH EDUCATION SCIENCES UTEB Yıl /Year: 6Sayı /Issue: 10Nisan/April 2018 ISSN 2148-2314 uteb.gop.edu.tr Yurtseven, H. (2011). MEB onaylı 100 temel eserde yer alan çeviri kitaplardaki iletilerin ilköğretim ikinci kademe öğrencilerine uygunluğunun Türkçe öğretmenlerinin görüşleri doğrultusunda incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa. 61