Mektup Nedir Türleri Nelerdir
kaynağı değiştir]
Farklı mektup türleri vardır, mektuplar, konularına ve yazanla yazılan arasındaki ilgiye göre ayrılabilir:
Kaynakça[değiştir Mektup Türleri
- Mektubun “özel mektup”, “edebî mektup”, “resmî mektup”, “açık mektup” ve “iş mektubu” gibi çeşitleri vardır.
a) Özel (Kişisel) Mektup
- Birbirleriyle dostluk, arkadaşlık, akrabalık gibi herhangi bir yakınlığı olan kimselerin birbirine duygu, düşünce ve yaşantılarını samimi bir üslupla ve yazılı olarak anlattığı mektuplardır.
- Özel mektuplar insanların arkadaşları, akrabaları veya yakın çevresindeki kişilere hitaben yazılır.
- Özel mektuplar doğal, kişisel ve içten bir anlatımla kaleme alınır. Konuşma üslubu kullanılır.
- Özel mektuplar, kişilerin özel hayatlarına ilişkin ayrıntılar içerdiği için genellikle yayımlanmaz.
- Akla gelebilecek hemen her konuda yazılabilir.
- Mektup yazan kişi ile mektubun yazıldığı kişi arasındaki ilişkinin gücü ve derinliği, mektubun özelliklerini ve içeriğini belirler.
- Yakın arkadaşlar, karı-koca, anne-oğul, baba-kız, teyze-yeğen… gibi kişiler arasında iletişimin gelişmesini sağlar.
- Özel mektupların gizliliği vardır; başkaları tarafından okunamaz. Yazan kişi yazdıklarının gizli kalacağını bildiği için dobra dobra yazar.
- Özel mektupların uzunluk sınırı yoktur.
- Teşekkür, sağlık, tebrik, davet mektupları gibi çeşitleri vardır.
- Sanatçıların eş, dost ve çocuklarına yazdıkları ve dostluk, arkadaşlık duygularına yer verdikleri mektuplar da özel mektup sayılır.
b) İş Mektupları
- Özel kişilerle iş kurumları ve iş kurumlarının kendi arasında, işle ilgili olarak yazılan mektuplardır.
- İş mektuplarında mutlaka bir iş ya da hizmet söz konusudur. Bu bir sipariş, satış, şikâyet, borç alıp verme isteği, tavsiye ya da bilgi isteme olabilir. İş mektuplarını, konularına göre altı başlık altında incelenebilir: Sipariş mektupları, satış mektupları, şikâyet mektupları, alacak mektupları, tavsiye mektupları, başvuru mektupları…
- İş mektuplarına, mektubun yazıldığı kişi veya kurumun ad ve adresi ile başlanır. Kâğıdın sağ üst tarafına tarih yazılır. Adres ve tarihten sonra uygun bir aralık bırakılıp paragraf yapılarak doğrudan istek ortaya konulur. Son bölüme “saygı” ifade eden bir söz eklenip mektup bitirilir. Mektup metninin sağ altında mektubu yazanın adı ve soyadı ile imzası yer alır.
c) Resmî Mektup
- Devlet dairelerinin kendi aralarında ya da kişilerle devlet daireleri arasındaki yazışmalara resmi mektuplaşma denir. Bunlar da “makamdan makama”, “makamdan kişiye”, “kişiden makama” yazılır. Hepsinin ortak niteliği, kısa, açık, kişisellikten uzak bir dille yazılmasıdır.
- Resmî mektupların en önemli örneği dilekçelerdir. Dilekçe (Arzuhal < arz-ı hal), her ne kadar edebî bir tür değilse de insanoğlunun hayatında önemli bir rolü olan vasıtadır.
d) Edebî (Yazınsal) Mektup
- Çeşitli sanat dallarında ve özellikle edebiyat sahasında, edebiyatın ve edebiyatçıların çeşitli meseleleri üzerine edebiyatçılar tarafından, edebî bir üslup ve sanat değeri taşıyan bir ifade ile kaleme alınmış mektuplardır.
- Edebî mektuplar, herhangi bir düşüncenin, bir görüşün açıklanması veya bir tezin savunulması için kaleme alınmışlardır. Yüzyıllar boyunca şairler, yazarlar duygu ve düşüncelerini, dost ve yakınlarına yazdıkları mektuplar aracılığıyla dile getirmişlerdir. Edebî metinler hakkındaki yorumlarını, dönemin edebiyat hareketleri ile ilgili düşüncelerini, hatta şiir ve roman değerlendirmelerini yazdıkları mektuplarda ortaya koymuşlardır.
- Edebî mektuplar, yazarların, muhtevaları ve ifade şekilleri bakımından özel mektuplardan oldukça farklıdır.
- Edebî mektuplar, sanat ve edebiyat konuludur.
- Edebî mektuplarda, standart dil oldukça iyi kullanılır, yer yer edebîlik havası vardır. Edebîlik samimiyet ve sohbet havasını bozacak nitelikte değildir.
- Kelime kadrosundaki sözcüklerin duygu değeri genellikle yüksektir. Özel mektupların kelime kadrosundaki anlam, alt yapı ve çağrışım açısından daha basittir.
- Yapı açısından özel mektuplardan çok farklı değildir, mektup türünün iskelet yapısı aynıdır.
- Edebî mektupları, özel mektuplardan farklı kılan samimi olduğu kadar düzeyli, yer yer sanatsal ifadelerin kullanılması ve sanatların yapılması, ayrıca kelimelerin anlam açısından zengin olmasıdır.
- Edebî mektuplarda aktarma cümleleri ve soru cümleleri sıklıkla kullanılır.
- Edebî ve özel mektuplarda içtenliği ifade eden bir ifade veya selamla mektup bitirilir. Resmî mektuplarda selam bölümü, yazanın konumuna göre şekillenir.
- Özel ve edebî mektuplarda içten ve etkili bir anlatım söz konusudur, duygu ve düşünceler ayrıntılarıyla açıklanır. İş mektuplarında ve resmî mektuplarda anlatım kısa ve özlüdür, sadece istek ve açıklama yapılır.
- Divan edebiyatı sanatçısı FuzuIi’nin Şikâyetname adlı eseri edebiyatımızda edebî mektup türünün ilk örneği kabul edilir.
Edebî mektuplar; üç farklı şekilde yazılmıştır:
1) Kişiden kişiye yazılan mektuplar: Bu tarz mektuplar, aralarında arkadaşlık bağı bulunan şair ve yazarların, edebiyatın çeşitli konuları ile ilgili görüşlerini kaleme aldığı mektuplardır. Namık Kemal’in Recaizade Mahmut Ekrem, Abdülhak Hamit Tarhan, Ahmet Midhat Efendi gibi kişilere yazdığı ve üç ciltte toplanan mektupları edebî mektup örnektir.
2) Açık mektuplar: Kişiden kişiye olmakla birlikte bir gazete veya dergide yayımlanmak üzere yazılmış olan mektuplardır.
3) Manzum mektuplar: Şiir formunda kaleme alınmış mektuplardır. Şairler, kimi zaman duygularını mektup olarak kaleme almışlardır.
Facebook
WhatsApp
Pinterest
E-Mail
Mektup; kalemle, daktilo ile veya elektronik yöntemlerle yazılmış; elden, posta ile veya elektronik bir cihaz aracılığıyla gönderilmiş; genellikle düzyazı şeklindeki uzun mesajlara verilen isimdir. Başka bir ifade; bir düşünce veya duygunun birilerine iletilmesi amacıyla yazılan özel yazılara mektup denir.
Mektup kelimesi Türkçe’ye dilimize Arapçadan geçmiştir. Divan edebiyatında kullanılan mektuba name de denilmiştir. Edebiyat tarihimizde en meşhur mektup 1534 yılında Fuzuli’nin Kanuni Sultan Süleyman’a yazdığı Şikayetname’dir. Fuzuli’nin şikayetlerini dile getirdiği mektupta “Selâm verdim rüşvet değildir deyü almadılar” sözü çok meşhurdur.
Edebiyatımızda mektup türü, Tanzimat Edebiyatı döneminde gelişmeye başlar. Özellikle Abdülhak Hamit TARHAN ile Namık KEMAL‘in birbirlerine yazdıkları mektuplar, bu gelişmenin önemli ve tipik örnekleridir. Bilim, edebiyat ve siyaset adamlarının mektupları, ayrıca çağının özelliklerini yansıttığı için, birer “belge” niteliği de taşırlar.
Bir mektubun özellikleri maddeler halinde şu şekilde sıralanabilir.
1- Anlatımda kullanılacak olan anlatım karşıdaki kişinin bilgisine ve kültür seviyesine göre ayarlanır.
2- Mektupların üslubu son derece doğal ve samimidir.
3- Dönemin özelliklerini en iyi yansıtan türlerden olması nedeniyle birer belge niteliği taşır.
4- Konu sınırlaması yoktur, hemen her konuda yazılabilir.
5- Özel, resmi, iş ve açık olmak üzere dörde ayrılır.
6- İletişim araçlarının gelişmesiyle günlük hayatta pek sık kullanılmaz hale gelmesine rağmen hisleri en iyi anlatan tür olması ve doğallığı nedeniyle hala önem arz etmektedir.
Mektup Çeşitleri Nelerdir?
Yazılış amaçları ve konularına göre dört çeşit mektup vardır:
1- Özel Mektuplar: Birbirini çok yakından tanıyan kişilerin, birbirlerine yazdığı mektuplardır. Özel mektuplarda gönderici ile alıcının birbirine karşı özel durumu yanında, ele alınan konu da metnin üslubunu belirler. Özel mektuplar ikiye ayrılır:
a- Edebî Nitelik Taşıyan Özel Mektuplar: Sanatçıların ve edebiyatçıların birbirlerine yazdıkları, sanatsal değer taşıyan mektuplardır. Aynı zamanda edebi mektuplar bir şâhısa değil, topluma da hitap edebilir. Bu mektuplar dergilerde ve gazetelerde yayımlanır. Biz bunlarla birlikte dönemin edebiyat ve yaşamı hakkında bilgi sahibi olduğumuz gibi sanatçıları da yakından tanıma olanağına ulaşırız. Edebî mektuplarda, mektubun yazıldığı dönemin edebiyat ve düşünce olayları yer alır. Yazar, karşısındakine öğüt verir, yol gösterir. Bazı sanatçıların bu türdeki yazıları kitap haline getirilmiştir: Cahit Sıtkı Tarancı’nın Ziya’ya Mektuplar ve Nazım Hikmet’in Kemal Tahir’e Hapishaneden Mektupları
b- Edebî Nitelik Taşımayan Özel Mektuplar: Birbirini çok yakından tanıyan kişilerin karşılıklı yazdıkları mektuplardır. Bunların belirleyici özelliği kişiden kişiye yazılmış olması, içten ve senli benli bir dille oluşturulmalarıdır. Yazarların içerikleri ve ifade şekilleri ile mektuplar içinde ayrı yer tutar ve ayrı şekilde ele alınırlar.
2- Resmi Mektuplar: Resmî dairelerin ve tüzel kişilik taşıyan kuruluşların birbirlerine yazdıkları resmî yazılarla; bunların, vatandaşların başvurularına verdikleri yazılı cevaplara denir. İş mektuplarına benzerler. Bu tür mektuplarda anlatım ciddi ve saygılıdır. Konu dışındaki bilgi ve istekler yer almaz.
3- İş Mektupları: Özel kişilerle iş kurumları ve iş kurumlarının kendi arasında, işle ilgili olarak yazılan mektuplara denir. Bu mektuplarda konusu ne olursa olsun bir iş ya da hizmet söz konusudur. Bu bir sipariş, satış, şikâyet, borç alıp verme isteği, tavsiye ya da bilgi isteme olabilir. Dilekçeler de bir iş mektubu olarak da kabul edilebilir. Bir dileği, isteği, ihbar ve şikâyeti bildirmek üzere ya da herhangi bir konuda soru sormak için resmî, özel kurum ve kuruluşlara, gerçek ya da tüzel kişilere yazılan imzalı ve adresli dilekçeler bir çeşit iş mektubudur.
4- Açık Mektuplar: Her hangi bir düşünceyi, görüşü açıklamak, bir tezi savunmak için bir devlet yetkilisine ya da halka hitaben, bir kişi ya da kurum tarafından yazılan, gazete, dergi aracılığı ile yayımlanan mektuplardır. Açık mektuplarda sadece yazanı değil, geniş kitleleri ilgilendiren önemli konular ele alınır. Açık mektubun türü; makale, fıkra, inceleme yazılarından birine uygun olabilir. Açık mektup örneklerine zaman zaman gazete ve sanat dergilerinde rastlanmaktadır.
mektup, mektup anlamı, mektup çeşitleri, mektup nedir, mektup örnekleri, mektup türleri
Mektup Nedir Ve Nasıl Yazılır? Mektup Çeşitleri, Özellikleri Ve Örnekleri
Haberin DevamıMektup Çeşitleri Nelerdir?
Geçmişten günümüze haberleşmek için mektup kullanıyor. Geçmiş yıllarda neredeyse tek haberleşme aracı olan mektup günümüzde nostaljik bir anlam da taşıyor. Uzakta bulunan dosta ve arkadaşa mutlaka mektup yazılırdı. Haberleşmeyi sağlayan, dilek ve arzu bildiren mektuplarda kullanılacak anlatım kişinin kültür düzeyine göre şekillenir. Bu tür mektuplarda duygu ve düşüncelere de yer verilir. Arkadaşa yazılan mektup ile bir büyüğe yazılan mektuptaki anlatım farklı olabilir.
Mektuplar dört grupta sınıflandırılır. Mektupların özel mektup, edebi mektup, açık mektup, resmi ve iş mektupları çeşitleri bulunmaktadır. Özel mektup akraba ve dostlara yazılır. Edebi mektup ise geniş kitlelerin okuyabilmesi için özel bir dil ile yazılır. Resmi daireler ve tüzel kişilerin birbirlerine yazdıkları mektuplara resmi mektuplar denilir.
İş mektupları da genellikle kurumlar tarafından bir iş ile ilgili yazılmaktadır. Sipariş mektupları, satış mektupları, şikayet mektupları, alacak mektupları, tavsiye mektupları ve başvuru mektupları iş mektupları arasında yer almaktadır. Herhangi bir düşünce ve ya görüşü açıklamak için açık mektup kullanılır. Bu tür mektuplar gazete ve dergi aracılığı ile yazılır.
Haberin DevamıMektup Özellikleri Nelerdir?
Mektup genel olarak haberleşmek ve bilgi akışı amacıyla yazılmaktadır. Uzakta oturan bir yakına mektup yazılabileceği gibi resmi kurumlar ve edebi alanlarda da mektuplar yazılmaktadır. Her bir mektup türünün ise birbirinden farklı özellikleri bulunur. Mektuptaki kişilerin yakınlık dereceleri mektupların içeriğine göre değişiklik göstermektedir. Mektup yazılırken yazıldığı kişiye uygun bir hitap şekli olmalıdır.
Mektuplar özel, edebi, iş mektubu ve ya resmi mektup ise başlarken hitap şekli de ona göre belirlenmelidir. Mektup yazarken mektupta söylenmek istenenler sıralanır. Özel ve edebi mektuplar aracılığı ile duygu ve düşünceler açıklanır. Bu tarz mektuplarda içten bir anlatım oluşur.
Haberin DevamıMektup Örnekleri Nelerdir?
Mektuplarda birbirinden farklı örnekler vardır. Mektuplar dört grupta incelenmektedir. Mektuplar yazılırken temiz ve düzenli bir kağıda itina ile yazılması gerekir. Özel mektuplar aile bireylerine ve ya arkadaşlara yazılır. Edebi mektuplar ile özel ve ince bir dil ile yazılmaktadır. Sanatçıların ve edebiyat ile uğraşan kişilerin genel konulara göre yazdıkları özel mektuplara da edebi mektup denilir.
Örneğin Abdülhak Hamit Tarhan ve Nazım Hikmet'in birbirlerine karşı yazdıkları mektup edebi mektup örneklerindendir Firmaların sipariş, satış ve tavsiye amacıyla yazdıkları mektuplar da iş mektupları kategorisine girmektedir. Resmi yazışmalarda genellikle resmi mektuplar kullanılır.
Mektup Türleri
- Mektubun “özel mektup”, “edebî mektup”, “resmî mektup”, “açık mektup” ve “iş mektubu” gibi çeşitleri vardır.
a) Özel (Kişisel) Mektup
- Birbirleriyle dostluk, arkadaşlık, akrabalık gibi herhangi bir yakınlığı olan kimselerin birbirine duygu, düşünce ve yaşantılarını samimi bir üslupla ve yazılı olarak anlattığı mektuplardır.
- Özel mektuplar insanların arkadaşları, akrabaları veya yakın çevresindeki kişilere hitaben yazılır.
- Özel mektuplar doğal, kişisel ve içten bir anlatımla kaleme alınır. Konuşma üslubu kullanılır.
- Özel mektuplar, kişilerin özel hayatlarına ilişkin ayrıntılar içerdiği için genellikle yayımlanmaz.
- Akla gelebilecek hemen her konuda yazılabilir.
- Mektup yazan kişi ile mektubun yazıldığı kişi arasındaki ilişkinin gücü ve derinliği, mektubun özelliklerini ve içeriğini belirler.
- Yakın arkadaşlar, karı-koca, anne-oğul, baba-kız, teyze-yeğen… gibi kişiler arasında iletişimin gelişmesini sağlar.
- Özel mektupların gizliliği vardır; başkaları tarafından okunamaz. Yazan kişi yazdıklarının gizli kalacağını bildiği için dobra dobra yazar.
- Özel mektupların uzunluk sınırı yoktur.
- Teşekkür, sağlık, tebrik, davet mektupları gibi çeşitleri vardır.
- Sanatçıların eş, dost ve çocuklarına yazdıkları ve dostluk, arkadaşlık duygularına yer verdikleri mektuplar da özel mektup sayılır.
b) İş Mektupları
- Özel kişilerle iş kurumları ve iş kurumlarının kendi arasında, işle ilgili olarak yazılan mektuplardır.
- İş mektuplarında mutlaka bir iş ya da hizmet söz konusudur. Bu bir sipariş, satış, şikâyet, borç alıp verme isteği, tavsiye ya da bilgi isteme olabilir. İş mektuplarını, konularına göre altı başlık altında incelenebilir: Sipariş mektupları, satış mektupları, şikâyet mektupları, alacak mektupları, tavsiye mektupları, başvuru mektupları…
- İş mektuplarına, mektubun yazıldığı kişi veya kurumun ad ve adresi ile başlanır. Kâğıdın sağ üst tarafına tarih yazılır. Adres ve tarihten sonra uygun bir aralık bırakılıp paragraf yapılarak doğrudan istek ortaya konulur. Son bölüme “saygı” ifade eden bir söz eklenip mektup bitirilir. Mektup metninin sağ altında mektubu yazanın adı ve soyadı ile imzası yer alır.
c) Resmî Mektup
- Devlet dairelerinin kendi aralarında ya da kişilerle devlet daireleri arasındaki yazışmalara resmi mektuplaşma denir. Bunlar da “makamdan makama”, “makamdan kişiye”, “kişiden makama” yazılır. Hepsinin ortak niteliği, kısa, açık, kişisellikten uzak bir dille yazılmasıdır.
- Resmî mektupların en önemli örneği dilekçelerdir. Dilekçe (Arzuhal < arz-ı hal), her ne kadar edebî bir tür değilse de insanoğlunun hayatında önemli bir rolü olan vasıtadır.
d) Edebî (Yazınsal) Mektup
- Çeşitli sanat dallarında ve özellikle edebiyat sahasında, edebiyatın ve edebiyatçıların çeşitli meseleleri üzerine edebiyatçılar tarafından, edebî bir üslup ve sanat değeri taşıyan bir ifade ile kaleme alınmış mektuplardır.
- Edebî mektuplar, herhangi bir düşüncenin, bir görüşün açıklanması veya bir tezin savunulması için kaleme alınmışlardır. Yüzyıllar boyunca şairler, yazarlar duygu ve düşüncelerini, dost ve yakınlarına yazdıkları mektuplar aracılığıyla dile getirmişlerdir. Edebî metinler hakkındaki yorumlarını, dönemin edebiyat hareketleri ile ilgili düşüncelerini, hatta şiir ve roman değerlendirmelerini yazdıkları mektuplarda ortaya koymuşlardır.
- Edebî mektuplar, yazarların, muhtevaları ve ifade şekilleri bakımından özel mektuplardan oldukça farklıdır.
- Edebî mektuplar, sanat ve edebiyat konuludur.
- Edebî mektuplarda, standart dil oldukça iyi kullanılır, yer yer edebîlik havası vardır. Edebîlik samimiyet ve sohbet havasını bozacak nitelikte değildir.
- Kelime kadrosundaki sözcüklerin duygu değeri genellikle yüksektir. Özel mektupların kelime kadrosundaki anlam, alt yapı ve çağrışım açısından daha basittir.
- Yapı açısından özel mektuplardan çok farklı değildir, mektup türünün iskelet yapısı aynıdır.
- Edebî mektupları, özel mektuplardan farklı kılan samimi olduğu kadar düzeyli, yer yer sanatsal ifadelerin kullanılması ve sanatların yapılması, ayrıca kelimelerin anlam açısından zengin olmasıdır.
- Edebî mektuplarda aktarma cümleleri ve soru cümleleri sıklıkla kullanılır.
- Edebî ve özel mektuplarda içtenliği ifade eden bir ifade veya selamla mektup bitirilir. Resmî mektuplarda selam bölümü, yazanın konumuna göre şekillenir.
- Özel ve edebî mektuplarda içten ve etkili bir anlatım söz konusudur, duygu ve düşünceler ayrıntılarıyla açıklanır. İş mektuplarında ve resmî mektuplarda anlatım kısa ve özlüdür, sadece istek ve açıklama yapılır.
- Divan edebiyatı sanatçısı FuzuIi’nin Şikâyetname adlı eseri edebiyatımızda edebî mektup türünün ilk örneği kabul edilir.
Edebî mektuplar; üç farklı şekilde yazılmıştır:
1) Kişiden kişiye yazılan mektuplar: Bu tarz mektuplar, aralarında arkadaşlık bağı bulunan şair ve yazarların, edebiyatın çeşitli konuları ile ilgili görüşlerini kaleme aldığı mektuplardır. Namık Kemal’in Recaizade Mahmut Ekrem, Abdülhak Hamit Tarhan, Ahmet Midhat Efendi gibi kişilere yazdığı ve üç ciltte toplanan mektupları edebî mektup örnektir.
2) Açık mektuplar: Kişiden kişiye olmakla birlikte bir gazete veya dergide yayımlanmak üzere yazılmış olan mektuplardır.
3) Manzum mektuplar: Şiir formunda kaleme alınmış mektuplardır. Şairler, kimi zaman duygularını mektup olarak kaleme almışlardır.
Mektup; kalemle, daktilo ile veya elektronik yöntemlerle yazılmış; elden, posta ile veya elektronik bir cihaz aracılığıyla gönderilmiş; genellikle düzyazı şeklindeki uzun mesajlara verilen isimdir. Başka bir ifade; bir düşünce veya duygunun birilerine iletilmesi amacıyla yazılan özel yazılara mektup denir.
Mektup kelimesi Türkçe’ye dilimize Arapçadan geçmiştir. Divan edebiyatında kullanılan mektuba name de denilmiştir. Edebiyat tarihimizde en meşhur mektup 1534 yılında Fuzuli’nin Kanuni Sultan Süleyman’a yazdığı Şikayetname’dir. Fuzuli’nin şikayetlerini dile getirdiği mektupta “Selâm verdim rüşvet değildir deyü almadılar” sözü çok meşhurdur.
Edebiyatımızda mektup türü, Tanzimat Edebiyatı döneminde gelişmeye başlar. Özellikle Abdülhak Hamit TARHAN ile Namık KEMAL‘in birbirlerine yazdıkları mektuplar, bu gelişmenin önemli ve tipik örnekleridir. Bilim, edebiyat ve siyaset adamlarının mektupları, ayrıca çağının özelliklerini yansıttığı için, birer “belge” niteliği de taşırlar.
Bir mektubun özellikleri maddeler halinde şu şekilde sıralanabilir.
1- Anlatımda kullanılacak olan anlatım karşıdaki kişinin bilgisine ve kültür seviyesine göre ayarlanır.
2- Mektupların üslubu son derece doğal ve samimidir.
3- Dönemin özelliklerini en iyi yansıtan türlerden olması nedeniyle birer belge niteliği taşır.
4- Konu sınırlaması yoktur, hemen her konuda yazılabilir.
5- Özel, resmi, iş ve açık olmak üzere dörde ayrılır.
6- İletişim araçlarının gelişmesiyle günlük hayatta pek sık kullanılmaz hale gelmesine rağmen hisleri en iyi anlatan tür olması ve doğallığı nedeniyle hala önem arz etmektedir.
Mektup Çeşitleri Nelerdir?
Yazılış amaçları ve konularına göre dört çeşit mektup vardır:
1- Özel Mektuplar: Birbirini çok yakından tanıyan kişilerin, birbirlerine yazdığı mektuplardır. Özel mektuplarda gönderici ile alıcının birbirine karşı özel durumu yanında, ele alınan konu da metnin üslubunu belirler. Özel mektuplar ikiye ayrılır:
a- Edebî Nitelik Taşıyan Özel Mektuplar: Sanatçıların ve edebiyatçıların birbirlerine yazdıkları, sanatsal değer taşıyan mektuplardır. Aynı zamanda edebi mektuplar bir şâhısa değil, topluma da hitap edebilir. Bu mektuplar dergilerde ve gazetelerde yayımlanır. Biz bunlarla birlikte dönemin edebiyat ve yaşamı hakkında bilgi sahibi olduğumuz gibi sanatçıları da yakından tanıma olanağına ulaşırız. Edebî mektuplarda, mektubun yazıldığı dönemin edebiyat ve düşünce olayları yer alır. Yazar, karşısındakine öğüt verir, yol gösterir. Bazı sanatçıların bu türdeki yazıları kitap haline getirilmiştir: Cahit Sıtkı Tarancı’nın Ziya’ya Mektuplar ve Nazım Hikmet’in Kemal Tahir’e Hapishaneden Mektupları
b- Edebî Nitelik Taşımayan Özel Mektuplar: Birbirini çok yakından tanıyan kişilerin karşılıklı yazdıkları mektuplardır. Bunların belirleyici özelliği kişiden kişiye yazılmış olması, içten ve senli benli bir dille oluşturulmalarıdır. Yazarların içerikleri ve ifade şekilleri ile mektuplar içinde ayrı yer tutar ve ayrı şekilde ele alınırlar.
2- Resmi Mektuplar: Resmî dairelerin ve tüzel kişilik taşıyan kuruluşların birbirlerine yazdıkları resmî yazılarla; bunların, vatandaşların başvurularına verdikleri yazılı cevaplara denir. İş mektuplarına benzerler. Bu tür mektuplarda anlatım ciddi ve saygılıdır. Konu dışındaki bilgi ve istekler yer almaz.
3- İş Mektupları: Özel kişilerle iş kurumları ve iş kurumlarının kendi arasında, işle ilgili olarak yazılan mektuplara denir. Bu mektuplarda konusu ne olursa olsun bir iş ya da hizmet söz konusudur. Bu bir sipariş, satış, şikâyet, borç alıp verme isteği, tavsiye ya da bilgi isteme olabilir. Dilekçeler de bir iş mektubu olarak da kabul edilebilir. Bir dileği, isteği, ihbar ve şikâyeti bildirmek üzere ya da herhangi bir konuda soru sormak için resmî, özel kurum ve kuruluşlara, gerçek ya da tüzel kişilere yazılan imzalı ve adresli dilekçeler bir çeşit iş mektubudur.
4- Açık Mektuplar: Her hangi bir düşünceyi, görüşü açıklamak, bir tezi savunmak için bir devlet yetkilisine ya da halka hitaben, bir kişi ya da kurum tarafından yazılan, gazete, dergi aracılığı ile yayımlanan mektuplardır. Açık mektuplarda sadece yazanı değil, geniş kitleleri ilgilendiren önemli konular ele alınır. Açık mektubun türü; makale, fıkra, inceleme yazılarından birine uygun olabilir. Açık mektup örneklerine zaman zaman gazete ve sanat dergilerinde rastlanmaktadır.
mektup, mektup anlamı, mektup çeşitleri, mektup nedir, mektup örnekleri, mektup türleri
Mektup Nedir Ve Nasıl Yazılır? Mektup Çeşitleri, Özellikleri Ve Örnekleri
Mektup Çeşitleri Nelerdir?
Geçmişten günümüze haberleşmek için mektup kullanıyor. Geçmiş yıllarda neredeyse tek haberleşme aracı olan mektup günümüzde nostaljik bir anlam da taşıyor. Uzakta bulunan dosta ve arkadaşa mutlaka mektup yazılırdı. Haberleşmeyi sağlayan, dilek ve arzu bildiren mektuplarda kullanılacak anlatım kişinin kültür düzeyine göre şekillenir. Bu tür mektuplarda duygu ve düşüncelere de yer verilir. Arkadaşa yazılan mektup ile bir büyüğe yazılan mektuptaki anlatım farklı olabilir.
Mektuplar dört grupta sınıflandırılır. Mektupların özel mektup, edebi mektup, açık mektup, resmi ve iş mektupları çeşitleri bulunmaktadır. Özel mektup akraba ve dostlara yazılır. Edebi mektup ise geniş kitlelerin okuyabilmesi için özel bir dil ile yazılır. Resmi daireler ve tüzel kişilerin birbirlerine yazdıkları mektuplara resmi mektuplar denilir.
İş mektupları da genellikle kurumlar tarafından bir iş ile ilgili yazılmaktadır. Sipariş mektupları, satış mektupları, şikayet mektupları, alacak mektupları, tavsiye mektupları ve başvuru mektupları iş mektupları arasında yer almaktadır. Herhangi bir düşünce ve ya görüşü açıklamak için açık mektup kullanılır. Bu tür mektuplar gazete ve dergi aracılığı ile yazılır.
Mektup Özellikleri Nelerdir?
Mektup genel olarak haberleşmek ve bilgi akışı amacıyla yazılmaktadır. Uzakta oturan bir yakına mektup yazılabileceği gibi resmi kurumlar ve edebi alanlarda da mektuplar yazılmaktadır. Her bir mektup türünün ise birbirinden farklı özellikleri bulunur. Mektuptaki kişilerin yakınlık dereceleri mektupların içeriğine göre değişiklik göstermektedir. Mektup yazılırken yazıldığı kişiye uygun bir hitap şekli olmalıdır.
Mektuplar özel, edebi, iş mektubu ve ya resmi mektup ise başlarken hitap şekli de ona göre belirlenmelidir. Mektup yazarken mektupta söylenmek istenenler sıralanır. Özel ve edebi mektuplar aracılığı ile duygu ve düşünceler açıklanır. Bu tarz mektuplarda içten bir anlatım oluşur.
Mektup Örnekleri Nelerdir?
Mektuplarda birbirinden farklı örnekler vardır. Mektuplar dört grupta incelenmektedir. Mektuplar yazılırken temiz ve düzenli bir kağıda itina ile yazılması gerekir. Özel mektuplar aile bireylerine ve ya arkadaşlara yazılır. Edebi mektuplar ile özel ve ince bir dil ile yazılmaktadır. Sanatçıların ve edebiyat ile uğraşan kişilerin genel konulara göre yazdıkları özel mektuplara da edebi mektup denilir.
Örneğin Abdülhak Hamit Tarhan ve Nazım Hikmet'in birbirlerine karşı yazdıkları mektup edebi mektup örneklerindendir Firmaların sipariş, satış ve tavsiye amacıyla yazdıkları mektuplar da iş mektupları kategorisine girmektedir. Resmi yazışmalarda genellikle resmi mektuplar kullanılır.