Melisa Bitkisi ve Çeşitleri Nedir?
Melisa çayı genellikle rahatlamak ve sakinleştirici etkisi için tüketilen bir çay olarak bilinir. Hafif ekşimsi bir tada sahip olan melisa bitkisi, limon otu ile karıştırılmamalıdır. Limon otu, çalı şeklinde, yaprakları uzun ve sert bir yapıya sahiptir. Gerçek melisa ise otsu bir bitkidir ve yaprakları ince dokuludur.
Melisa, Lamiaceae ailesinden gelen çok yıllık bir bitkidir. Bitki biliminde Melissa officinalis L. olarak bilinen melisa bitkisinin Aurea, Citronella, Lemonella, Lime, Quedlinburger ve Variegated gibi çeşitleri vardır. Limon kokulu bu bitkinin kökeni Orta Avrupa, Akdeniz ve İran’dır. Ancak dünyanın her yerinde yetiştirilir.
Yaprakları, çay olarak tüketilmesinin yanı sıra bazı mutfaklarda yiyecekleri tatlandırmak için de kullanılmaktadır. Limon balsamı olarak bilinen melisa özü, Yunanca ‘balsamon’ kelimesinden gelir. Tatlı kokulu yağ anlamına gelen limon balsamı Yunan Mutfağı’nın yıllardır vazgeçilmezi olmuştur.
Melisa bitkisinin terapötik etkisi esas olarak salgı tüylerindeki uçucu yağdan kaynaklanır. Melisa çayı etkileri düşünüldüğünde sadece bedeni rahatlatmasından bahsedilmez. Yıllardır geleneksel tıpta melisa bitkisinin sindirim sistemi rahatsızlıklarında belirtileri giderici ve yaraları iyileştirme gibi etkilerine de inanılır. Antioksidan etki gösteren melisa çayının içeriğinde rozmarinik asit, kafeik asit ve flavonoidler gibi pek çok bileşen bulunur. Peki melisa çayı neye iyi gelir?
Melisa Çayının Faydaları Nelerdir?
Melisa çayı faydaları şöyle sıralanabilir:
- Stresi ve Kaygıyı Azaltmaya Yardımcı: Melisa çayının stres belirtilerini azalttığı, rahatlama sağladığı ve ruh sağlığınıza iyi geldiği bilinir. Bazı kişilerde anksiyete ve depresyon semptomlarını iyileştirmede etkili olabileceğini düşündürmektedir. Yapılan bir araştırmaya göre, melisa çayı içen kişilerde sakinleşme hali hissedilirken, uyku isteğinin arttığı gözlenmiştir. Melisa çayının sinirlilik ve aşırı heyecan gibi kaygıya işaret eden hisleri de azaltmaya yardımcı olduğu söylenir. Anksiyete düşmanı olduğu en bilinen özelliklerindendir. Ancak bu konuda daha çok araştırmaya ihtiyaç vardır.
- Bilişsel İşlevi Artırabilir: Yapılan bir araştırmayla, melisa çayının bilişsel fonksiyonları artırdığı saptanmıştır ancak yine de ileri araştırmalara ihtiyaç vardır.
- Uçuk Tedavisine Destek: Antioksiden içeriği sayesinde melisa özü içeren kremin uçuk tedavisinde etkili olabildiği düşünülür. Uçuğun hızlı iyileşmesine yardımcı olabilen melisanın uçuk çıkma sıklığını düşürdüğüne de inanılır.
- Hazımsızlık Sorununda Rahatlama: Sindirim sisteminizle ilgili karın ağrısı, gaz ve hazımsızlık gibi şikayetleriniz varsa melisa çayı rahatlamanıza yardımcı olabilir. Melisa çayının mide bulantısı için de faydalı olabildiği bilinir.
- Baş Ağrısına İyi Gelebilir: Melisa çayının rahatlattığı bir başka ağrı ise baş ağrılarıdır. Stres sonucu oluşan baş ağrısında melisa, papatya çayı gibi rahatlatıcı bir etki yaratabilir.
- Kalbe İyileştirebilir: Melisa çayı tansiyon düşürücü ve kalp çarpıntı problemi olanlar için de sakinleştirici etki gösterebilmektedir. Bu nedenle melisa çayı, kardiyovasküler sistem için faydalı kabul edilir. Antioksidan içeriği sayesinde sağlıklı kan akışında rol oynar.
- Bağışıklığı Güçlendirebilir: Anti-viral ve anti-mikrobiyal etkisi sayesinde bakteri, mantar, virüslere karşı mücadelede yardımcı olabilir. Antioksidan deposu melisa bitkisi terlemeyi teşvik ettiği için grip ve ateşli hastalıklarda kullanılabilir. Bu hastalıklarla mücadele melisa çayı faydası olarak kabul edilir.
Melisa Çayı Uyku Yapar mı?
Melisa çayının huzursuzluğu ve uyku bozukluklarını azaltmada yardımcı olduğu bilinir. Uykusuzluk yaşayan veya uykuya dalmakta ve uykuda kalmakta zorluk çeken kişilere melisa bitki çayı yardımcı olabilir. Melisa çayı uyku öncesinde içildiğinde rahatlama sağlayıp uykuya dalmayı kolaylaştırabilir.
Melisa Çayı Ne Zaman İçilmelidir?
Melisa çayının rahatlama sağladığı düşünüldüğünde stresli zamanlarda içilmesinin fayda sağlayabileceği bilinmelidir. “Melisa çayı ne zaman içilmeli?” sorunun aslında net bir cevabı yoktur. Ancak akşamları yatmadan birkaç saat önce içilen melisa çayı, hem tüm gün etkilendiğiniz radyasyonun etkilerini azaltır, hem de stresinizi alarak rahat bir uyku uyumanıza yardımcı olur. Uyku isteğini arttıran kediotu, sarı kantaron, ginseng, papatya gibi bitkilerle birlikte içildiğinde melisanın bu özelliği daha çok öne çıkmaktadır.
Melisa Çayının Yan Etkileri Var mı?
“Melisa çayı ne işe yarar?” diye düşünüldüğünde melisanın sinirleri yatıştırmada ve kaliteli uyku uyumanıza yardımcı rolü olduğu akıllara gelmektedir. Ancak melisa çayı yan etkileri de olabilen bir bitkidir. Ölçülü tüketildiğinde bu yan etkilerin görülme olasılığı çok düşüktür. Melisa çayı aşırı tüketildiğinde şu yan etkilere neden olabilir:
- Ağrılı idrara çıkma
- Baş ağrısı
- Mide bulantısı ve kusma
- Karın ağrısı
- Baş dönmesi
- Vücut sıcaklığının artması
- Cilt tahrişi
- Alerjik reaksiyon
- Hırıltılı solunum
Bazı ilaçlar ile beraber tüketilmesi durumunda melisa çayı zararları görülebilir. Tiroit, uyku, glokom, sakinleştirici ve serotonini etkileyen diğer ilaçları kullanıyorsanız melisa çayı içmeden önce doktorunuza başvurun. Hamilelikte ve 12 yaşın altındaki çocukların tüketiminde mutlaka doktorunuza danışınız. Graves Hastalığı olanların melisa çayı tüketmesi önerilmez.
Melisa Çayı Nasıl Demlenir?
“Melisa çayı nasıl demlenir?” sorusuna verilecek cevap sizi korkutmasın. Çünkü melisa çayı demleme son derece kolaydır. Kaynayan sıcak suyu ağzı kapatılabilir bir kupa ya da demliğe koyun. Ardından kurutulmuş veya taze olarak aldığınız melisa otunu hemen ilave ederek kapağını kapatın. Melisa çayını yaklaşık 5 ile 10 dakika kadar demlenmeye bırakın. 10 dakika kadar sonra çayınızı süzüp içebilirsiniz. Çayınızı hemen içmek istemiyorsanız yine de süzüp dinlendirin. Melisa çayının iyice demlenmesi için suyu, siyah çay yapar gibi kaynama noktasında kaynatın, aksi takdirde çayınız iyi demlenmez. Yeterince kaynamamış suda melisa yapraklarının aroması çıkmaz.
Melisa Çayı Hazırlama Önerileri
“Melisa çayı nasıl yapılır?” diye düşündüğünüzde farklı aromalarla melisa çayı yapılabileceğini bilin. Melisa ile lavantayı karıştırabilirsiniz. Bu sayede daha aromatik bir çay elde edebilirsiniz. Yine papatya da lavanta gibi melisa çayınızı lezzetlendirebilir. Melisa çayınıza melisa bitkisi kadar papatya ve lavanta koyabilirsiniz. Acı bir tat almak istemiyorsanız 1 çay kaşığı bal ekleyebilirsiniz. Daha ekşi bir tat elde etmek isterseniz melisa çayınıza limon dilimi de koyabilirsiniz.
