Memede Kireçlenme Neden Olur

Soru
Ben 47 yaşında bir kadınım. 40 yaşımdan beri her yıl mamografi yaptırıyorum. Sol göğsümde üç yıldır fibrokistler var. Son mamografide diğer göğsümde de küçük kireçlenmelerin ortaya çıktığı ve bunların takibinin gerektiği belirtildi. Bir dahaki kontrol mamografiyi bir yıl yerine 6 ay sonra çektirmem gerektiği söylendi. Bu durum, fibrokistler varken risk olmadığını, fakat şimdi risk oluştuğunu mu gösteriyor? Bir de bu kadar sık mamografi yaptırmak zararlı değil mi?

Yanıt
Biz hekimler bir tetkiki önermeden önce mutlaka risk / yarar analizi yapar ve yararını riskin üzerinde bulur isek o tetkiki rutine sokarız. İstatistikler göstermiştir ki 40 yaşından sonra mamogafinin düzenli olarak yapılması meme kanserine erken tanı konulmasını sağlamakta ve kanserden ölüm riskini azaltmaktadır. 40 yaş öncesi mamografinin duyarlılığı daha az olduğu ve bu yaş öncesi meme kanseri daha az görüldüğü için mamografiye başlamak için kabul edilen yaş, genellikle 40’dır. Ancak birinci derece akrabasında erken yaşta meme kanseri görülen ya da genetik olarak brca-1 ve brca-2 değişiklikleri saptanmış kişilerde mamografi öne alınabilir.

Sizin de 40 yaşından beri yıllık olarak düzenli mamografi yaptırmanız takdir edilecek bir durum. Mamografiyi 1 yıl yerine 2 yılda bir öneren araştırıcılar vardır. Mamografide esas olarak meme dokusu içinde ortaya çıkan ‘mikrokalsifikasyon’ olarak adlandırılan küme yapmış minik kireçlenmeler aranır. Çünkü meme kanserinin mamografideki belirtisi kitleden çok bu kireçlenmelerdir. Zaman zaman kitlenin kendisi de görülebilir. Mamografide görülen her kireçlenme kanser belirtisi anlamına gelmez. Travma, yağ hücrelerinin ölümü gibi durumlar da meme dokusunda kireç oluşumuna neden olabilir. Dikkatli bir göz bunların kansere mi bağlı olduğunu yoksa iyi huylu mu olduğunu ayırt eder. Ayırt edilemeyen ya da meme kanserini düşündüren durumlarda biyopsi gerekir. Size 6 ay sonrası için mamografi önerildiğine göre kireçlenmelerin kötü huylu olmadığı, ama meme kanseri için küçük bir kuşku olduğu anlaşılıyor. Bu durumda ek tetkikler olarak meme ultrasonografisi ve meme MR’ı yapılıp 6 ay beklemeden tanı kesinleştirilebilir. Yine kuşku varsa hemen biyopsi yapılmalıdır.

Fibrokistler konusuna gelince bunlar iyi huylu içi sıvı dolu kistik yapılardır. Kansere dönüşme riski yoktur. Meme ultrasonografisi ile tanı konulması mümkün olmaktadır. Bazen büyüyerek ağrı yapabilir. Bunun dışında kötü bir etkisi genellikle yoktur.

3724 Tüm Zamanlar3 Bugün

Nedir

Meme kireçlenmeleri, meme dokusundaki kalsiyum birikmesidir. Mamogramda beyaz lekeler veya benekler olarak görünürler ve genelde o kadar küçüktürler ki onları hissedemezsiniz.

Meme kireçlenmeleri çoğu kadında yapılan mamogramlar esnasında görülebilir ve özellikle menopoz sonrasında yaygındır. Meme kireçlenmelerinin genelde kanserli olmamasına rağmen düzensiz şekilli yoğun kümeleşmeler gibi belli kireçlenme şekilleri meme kanserini işaret edebilir.

Mamogramda meme kireçlenmeleri, geniş beyaz noktalar ve çizikler (makrokalsifikasyon) ile tuz tanelerine benzer düz beyaz benekler (mikrokalsifikasyon) şeklinde görünebilir. Makrokalsifikasyonlar neredeyse her zaman için kanserli değildir ve daha fazla test yaptırmaya veya takip etmeye gerek duyulmaz. Mikrokalsifikasyonlar genelde kanserli değildir ama belli şekilleri kanser işareti olabilir. Eğer kalsifikasyonlar şüpheliyse büyüterek görüntüleyen mamogramlar veya meme biyopsisinin de içinde olduğu daha ileri aşamalı testleri yaptırmak gerekebilir. 

Sebepleri

Bazı kireçlenmeler meme kanserini işaret ederken, kireçlenmelerin oluşmasına neden olabilen birçok kanserli olmayan (iyicil) meme sorunları vardır. Meme kireçlenmesinin nedenleri arasında aşağıdakiler yer alır:

• Meme kistleri
• Hücre salgıları veya debrisi
• Duktal in situ karsinom (DCIS)
• Fibroadenom
• Memede duktal ektazi
• Mastit (meme iltihabı)
• Memenin daha önce zedelenmesi
• Daha önce kanser için görülen radyasyon tedavisi
• Deri (dermal) veya kan damarı (vasküler) kireçlenmesi

Normal yaşlanma, iltihaplanma, ilgili yerde geçmişte yaşanan bir travma gibi bir dizi faktör, kadınların göğsünde kireçlenmeye neden olabilir. Besinlerden sağladığınız kalsiyum, meme kireçlenmesine neden olmaz.

Belirtileri

Kireçlenme aşağıdaki durumlardaysa doktorunuz başka testler yaptırmanızı isteyebilir:

• Meme genelinde kireçlenme dağınık olmaktan ziyade kümelenmişse
• Kireçlenme şekil ve büyüklük olarak diğer kireçlenmelerden ayrılıyorsa, buna pleomorfik kireçlenmeler de denir.

Testlerin içinde kireçlenmeyi büyüterek görüntüleyen mamogramlar kadar ultrason görüntülemesi veya biyopsisi de yer alabilir. Aynı zamanda radyolog büyük ihtimalle karşılaştırmak ve kireçlenmelerin yeni mi olduğunu veya sayı ve şekil olarak değişiklik gösterip göstermediğini belirlemek için daha önce çektirdiğiniz mamogram görüntülerinizi isteyecektir. Bazı kadınlardan meme kireçlenmesinin görüntüsünde herhangi bir değişiklik olup olmadığını kontrol edecek bir başka mamogram çektirmek için yaklaşık altı ay içinde yakın izleme amacıyla geri gelmeleri istenir. 

Meme kireçlenmesi, tortuların rutin bir göğüs muayenesi sırasında hissedilemeyecek kadar küçük olmalarından dolayı belirtilere neden olmaz. Genellikle meme kireçlenmesi ilk mamogramda fark edilir.

Tedavisi

Makrokalsifikasyonlarınız varsa, daha fazla test veya tedavi olmanız gerekmez çünkü size bir zarar vermezler. Eğer mamogramda mikrokalsifikasyonlar görülürse, söz konusu yeri daha detaylı incelemek için başka bir mamogram çektirmek gerekebilir. Kireçlenme ya "iyicil", "muhtemelen iyicil" veya "şüpheli" olarak sınıflandırılacaktır.

İyicil kireçlenme zararsız kabul edilir. Daha fazla test veya tedaviye gerek yoktur.

Muhtemelen iyicil kireçlenmede kanser olma riski yüzde 2''den azdır. Diğer bir deyişle yüzde 98''den fazla ihtimalle "muhtemelen iyicil" olan kireçlenmeler kanser değildir. Genel olarak, “muhtemelen iyicil” kireçlenmeler, en az bir yıl boyunca izlemeye alınır. Bir yıllık takipten ve yeni bir değişikliğin olmadığının anlaşılmasından sonra, doktorunuz senede bir kez rutin olarak mamogram çektirmenizi tavsiye edecektir.

Şüpheli kireçlenme, iyicil veya kanserin erken bir evrede olduğunun bir işareti olabilir; bu nedenle doktorunuz biyopsi yaptırmanızı tavsiye edebilir. Biyopsi sırasında kireçlenme içeren küçük bir miktar göğüs dokusu alınır ve kanser hücrelerinin tetkik edilmesi için laboratuvara gönderilir. Eğer kanser varsa tedavi, kanserli memenin alınması için ameliyatı, geriye kalan kanserli hücreleri öldürmek için de radyo-veya kemoterapiyi içerebilir.

Meme dokusu içinde bulunan kalsiyum birikimlerine meme kalsifikasyonu (kireçlenme, çökelek) adı verilir. Bunlar çok küçük odaklar olup, elle hissedilemezler, ancak mammografide fark edilirler. Bunlar genellikle iyi huyludur ama sıkı kümeler halinde bulunan meme kalsifikasyonları meme kanserini işaret edebilir. Memede görülen pleomorfik kireçlenmelerden şüphelenmek gerekir. Mikrokalsifikasyonlardan her zaman korkmamak gerekir. Bunların çoğu iyi huylu mikrokalsifikayonlardır. Memede daha önce yapılmış cerrahi girişimler, meme yaralanmaları, meme iltihapları (mastit), deri veya kan damarlarının kalsifikasyonları, meme kistleri de meme de mikrokalsifikasyon oluşumuna yol açar. Kalsifikasyonlar mamografi ile takip edilir ve meme MR da gerekebilir. Şüpheli pleomorfik mikrokalsifikasyonlarda tanısal olarak girişimde bulunmalı ve hastaya tam tanısı konmalıdır. Tanı ve tedavi de vakumlu biopsi, telle işaretleme yapılabilir. Çıkan patoloji sonucuna göre tedaviye karar verilir.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.