Memurların Temel Hakları

memurların temel hakları

"Çalışmada ilk olarak kamu görevlileri ve memur kavramı ele alınmış, kamu görevlilerinin ve memurların ne gibi ayrımlara tabi tutuldukları üzerinde durulmuştur. Kamu görevlilerine ve memurlara ilişkin tanımlar yapıldıktan sonra görevlerinden dolayı bu kişilere getirilen yükümlükler, kapsamları ile birlikte ele alınmıştır. Kamu görevlileri için getirilen yükümlülük ve yasakların sonuç itibariyle, mahkeme ve doktrin yorumları çerçevesinde hangi açılardan, hangi sebeplerle ve nasıl temel hak ve özgürlüklerle ilişkili olduğu ortaya konulmuştur." (Tanıtım Yazısı)

İÇİNDEKİLER

İÇİNDEKİLER III
KISALTMALAR V
1. GİRİŞ 1
2. MEMUR KAVRAMI 5
2.1. ANAYASAYA GÖRE MEMUR 6
2.1.1. Genel İdare Esasları 7
2.1.2. Sürekli ve Asli Görevler ve Statü İlişkisinin Varlığı 9
2.1.3. Memurlar ve Diğer Kamu Görevlileri 11
2.1.4. Memurlar ile Kamu Görevlileri Ayrımı 12
2.2. DEVLET MEMURLARI KANUNUNA GÖRE MEMUR 14
2.2.1. Sözleşmeli Personel 14
2.2.2. Geçici Personel 16
2.2.3. İşçiler 16
2.2.4. Memurlar 17
3. MEMURLARIN TABİ OLDUĞU YÜKÜMLÜLÜK VE YASAKLAR İLE BU YÜKÜMLÜLÜK VE YASAKLARIN İNSAN HAKLARI KARŞISINDAKİ DURUMU 21
3.1. ANAYASA VE KANUNLARA SADAKAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE TEMEL HAK VE
         ÖZGÜRLÜKLER KARŞISINDA DURUMU 22
3.2. DEVLETE BAĞLILIK VE TARAFSIZLIK 28
3.2.1. Devlete Bağlılık Yükümlülüğü ve Temel Hak ve Özgürlükler Karşısında
        Durumu 28
3.2.2. Tarafsız Davranma Yükümlülüğü 54
3.2.2.1. Tarafsızlık Yükümlülüğünün Memurların Seçme ve Seçilme
              Haklarına Etkisi ve Temel Haklar Açısından Değerlendirilmesi 58

3.2.2.2. Tarafsızlık Yükümlülüğünün Memurların Siyasi Parti Üyeliği ve
              Siyasi Faaliyetlerine Etkisi ve Temel Haklar Açısından
              Değerlendirilmesi 64
3.2.3. Ayrımcılık Yasağı ve Temel Hak ve Özgürlükler Açısından
         Değerlendirilmesi 75
3.3. MAL BİLDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER AÇISINDAN
        DEĞERLENDİRİLMESİ 84
3.4. DAVRANIŞLARDA ÖZEL BİR İTİNA GÖSTERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE TEMEL
        HAK VE ÖZGÜRLÜKLER KARŞISINDAKİ DURUMU 92
3.5. KIYAFET YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER KARŞISINDA
         DURUMU 107
3.6. SENDİKA, DERNEK VE GREV YASAĞI 122
3.6.1. Sendika ve Dernek Yasağı ve Temel Hak ve Özgürlükler Açısından
         Değerlendirilmesi 122
3.6.2. Grev Yasağı ve Temel Hak ve Özgürlükler Karşısındaki Durumu 136
3.7. BİLGİ VERME YASAĞI 144
3.7.1. Bilgi ve Demeç Vermeme Yükümlülüğü ve Temel Hak ve Özgürlükler
         Karşısında Durumu 144
3.7.2. Gizli Bilgileri Açıklama Yasağı 153
3.7.2.1. Gizli Bilgileri Açıklama Yasağının Temel Hak ve Özgürlükler
              Karşısında Durumu 155
3.8. DİĞER YÜKÜMLÜLÜK VE YASAKLAR 159
3.8.1. Ticaret Yasağı 159
3.8.2. Kişisel Sorumluluk ve Zararları Karşılama Yükümlülüğü 163
3.8.3. Resmi Belge, Araç ve Gereçlerin Yetki Verilen Mahaller Dışına
          Çıkarılmaması ve İadesi Yükümlülüğü 164
3.8.4. Hediye Alma, Menfaat Sağlama Yasağı 165
3.8.5. Ayrıldığı Kuruma Karşı Görev Alma Yasağı 166
4. SONUÇ 169
KAYNAKLAR 173

Tez NoİndirmeTez KünyeDurumu440978

Türk Hukukunda memur yükümlülüklerinin temel hak ve özgürlükler karşısında durumu / The status of obligations of civil servants in relation to the fundemantal rights and freedoms
Yazar:RIDVAN DEMİR
Danışman: DOÇ. DR. BÜLENT YAVUZ
Yer Bilgisi: Gazi Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı / Anayasa Hukuku Bilim Dalı
Konu:Hukuk = Law
Dizin:Memurlar = Civil servants ; Temel haklar = Fundamental rights ; Temel özgürlükler = Fundamental freedoms ; Türk Hukuku = Turkish Law ; Yasaklar = Prohibitions ; Yükümlülük = Obligation Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
182 s. Bu çalışmada, memurlar için 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda düzenlenen yükümlülük ve yasakların temel hak ve özgürlükler karşısındaki durumu değerlendirilmektedir. Bu kapsamda çalışmanın temelini, memur ve kamu görevlisi, memurlar için öngörülen yükümlülük ve yasaklar ve temel hak ve özgürlükler oluşturmaktadır. Temel hak ve özgürlükler, insan olmaktan kaynaklanan ve sağ ve tam doğumla herkesin sahip olduğu, insanların gelişimleri ve etkileşimi açısından hayati önem taşıyan asgari hakları ifade etmektedir. Kamu hizmeti gören, devletin insan kaynağını oluşturan memurların devlete kaşı iki sıfatı bulunmaktadır. Bunlardan birincisi, devlete hiyerarşik olarak bağlı bulunan kamu görevlisi sıfatı, ikincisi ise vatandaş sıfatıdır. Temel hak ve özgürlükler açısından kamu görevlisi olanlara daha yoğun yükümlülükler getirilmesi mümkün olmakla birlikte, bu yükümlülüklerin temel hak ve özgürlükleri ihlal eder nitelikte olmaması gerekmektedir. Türkiye'de kamu görevlilerine getirilen yükümlülüklerin, temel hak ve özgürlükler açısından çokça tartışıldığı, bu yükümlülüklerin AİHM ve Anayasa Mahkemesi tarafından birçok kararda ihlal niteliğinde görüldüğü bilinmektedir. Yükümlülük ve yasaklar konusunda Türk hukukundaki mevzuat ve hükümler temel hak ve özgürlükleri ilgilendiren düzenlemelerle uyumlu olmakla birlikte, bazı yükümlülükler açısından mevzuat hükümlerinin uyumlanmaması, diğer durumlarda ise idarenin uygulama ve yorumlaması sonucunda kamu görevlilerinin temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edilebildiği görülmektedir. Çalışmanın ilk bölümünde memur kavramı üzerinde durulmakta, çalışmanın temelini memurlar oluşturmakla birlikte kamu görevlileri açısından da değerlendirilmelerde bulunulacağı için kamu görevlisi kavramına da yer verilmektedir. Birinci bölümün konularını kamu görevlileri, görevlerinin tanımı, devletin istihdam şekilleri ve memur kavramları oluşturmaktadır. İkinci bölümde ise memurlar için öngörülen yükümlülük ve yasakların anlam ve kapsamı, yorumlanma şekli, bu yükümlülükler için öngörülen disiplin yaptırımları ve bu yükümlülüklerin ilgili oldukları temel hak ve özgürlükler karşısındaki durumları sadece idari yaptırımlar açısından incelenmektedir. Bu inceleme sonucunda ortaya çıkan durum ve olgular da çalışmanın sonuç bölümünde öneriler ile birlikte ortaya konulmaktadır. The aim of this study is to interpret the situation of obligations and prohibitions included by 657 Public Servants Law in relation to the fundamental rights and freedoms. For this sake, the essence of the study is based on the obligations and prohibitions that de regular for public servants and their situation in relation to fundamental rights and freedoms. The fundamental rights and freedoms refer to the minimum rights that not only arise from to be born as human, but also are vital to survival interactions and improvements. The public servants, who engender the human resource of the state, have two main designations for the state. The first is the designation of public servant that hierarchically engaged with the state; whereas the second is the designation of citizen subject. There are conjectural conditions that these two titles interlace; and therefore, it is possible that the civil servants may confront with heavier obligations. However, those preponderant obligations should not violate the fundamental rights and freedoms. It is a fact that the liabilities of public servants in Turkey are widely discussed; besides, the ECHR and the Constitutional Court exercise intrusion on them. Generally, the regulations of the law are in harmony with the fundamental rights and obligations; yet still there are cases that the fundamental rights and freedoms of the public servants are defied due to not only the lack of the orientations of some obligations, but also the misinterpretation of the administration units. In the first part of the study, the main focus is on the 'public servant' concept, whereas the essence of the study also includes the 'public official' concept owing to the fact that the assessments are concluded containing them, too. The subjects of the first chapter are composed of the public officials, the definitions of the responsibilities, the employment models of the state, and the 'civil servant' conceptualization. On the other hand, the second chapter underlines the content and the extent of the obligations and prohibitions that attributed to the civil servants, the disciplinary sanctions for those obligations, and the condition of the obligations with regard to the related fundamental rights and freedoms. The findings were presented in the conclusion chapter with relevant suggestions.

Memurların temel hakları nelerdir?

Herhangi bir kamu kuruluşunda devlet memuru olanlar, bu statüde kaldıkları süre zarfında, kanunlarca belirlenmiş hak, ödev ve sorumluluklara sahip olurlar. Memurların sahip olduğu bu haklar 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilmiştir. Peki, memurların temel hakları nelerdir? İşte merak edilen bu soruya ait detayların yer aldığı haberimiz…

Sozcu.com.tr

Yayınlanma: 10:45 - 04 Aralık 2019 Güncellenme:

Kişilerin memur olur bir devlet dairesinde işe başlamalarının ardından 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilmiş olan bazı hak, ödev ve sorumlulukları bulunmaktadır. Memurların belirlenen bu hak, ödev ve sorumluluklarını oluşturup koruyan bütün kurallar, onların statüsünü oluşturur. Bugün sizin için memurlar için belirlenen bu hak, ödev ve sorumluluktan haklarını ele alacağız. Son zamanlarda merak en çok merak edilen konular arasında olan memurların temel hakları ile ilgili bu haberimize göz atarsanız konuyla ilgili detaylı bir bilgiye sahip olabilirsiniz. Peki, memurların temel hakları nelerdir? İşte ayrıntılar…

MEMURLARIN TEMEL HAKLARI NELERDİR?

Devlet kurumlarında çalışan memurların kanunlarca belirlenen en temel hakları şu şekilde sıralanabilir.

– Memurluk statüsünün düzenlenmesi: 1982 Anayasası ile memurların nitelikleri, atan-malan, görev ve yetkileri, haklan ve yükümlülükleri, aylak ve ödenekleri ve diğer özlük işlerinin kanunla düzenlenmesi esasını getirmiştir. Bu düzenleme ile Türkiye'de memuriyet yapan kişilerin statüleri belirlenmiş ve kamu görevlileri için düzgün bir statü sağlamıştır.

-İzin hakkı: Memurlar çalışmaları süresince çeşitli izinlerden yararlanma hakkına sahiplerdir. Bu izinler, yıllık izin, mazeret izni, hastalık izni, aylıksız izin olmak üzere dört kategoride toplanmıştır.

Yıllık izin: Her memurun yılda 20 ila 30 gün süre ile dinlenme izni vardır. Yıllık izin süresi, hizmeti bir yıldan on yıla kadar (on yıl dâhil) olanlar için 20 gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gün olarak belirlenmiştir.

Mazeret izni: Mazeret izinleri, “amirin takdirine bağlı” ve “amirin takdirine bağlı olmayan” izinler olarak ayrılmıştır. Amirin takdirine bağlı mazeret izinleri, bir yıl içinde en fazla 10 gündür.

Amirin takdirine bağlı olmayan mazeret izinleri de, doğum, evlenme ve ölüm olaylarında verilen izinlerden oluşmaktadır. Ayrıca erkek memura, karısının doğum yapması sebebiyle isteği üzerine üç gün; yine memura isteği üzerine, kendisinin veya çocuğunun evlenmesi, annesinin babasının, eşinin, çocuğunun veya kardeşinin ölümü halinde beş gün izin verilir.

Hastalık izni: Memurlar için hastalıkları durumunda verilecek raporlarda gösterilecek lüzuma göre üzerine, aylık ve özlük haklarına dokunulmadan izin hakkı tanınmıştır. Bu izinler, on yıla kadar (on yıl dâhil) hizmeti olanlara 6 aya kadar; on yıldan fazla hizmeti olanlara 12 aya kadar; kanser, verem ve akıl hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananlara 18 aya kadar izin verilir.

Aylıksız izin: Memurun bakmaya mecbur olduğu ve bakmadığı takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi hallerinde aylıksız izin hakkı tanınmıştır. Bu durumlarda memurlara, en çok altı aya kadar aylıksız izin verilebilir.

-Aylık ve yolluk hakkı: Memurun çalışmasının karşılığı olarak elde ettiği mali hakka aylık denir. Memurların aylıkları, her ayın on beşinde peşin olarak ödenir. Ayrıca memurlara, yurt içinde ve yurt dışında geçici olarak görevlendirilmeleri durumunda ilgili mevzuat uyarınca yolluk ödenmektedir.

-Emeklilik hakkı: Emeklilik, tüm işçiler için olduğu gibi memurlar için de önemli bir haktır. Memurlar, belirli bir yaş sınırına ulaşınca emekli olurlar. Genel olarak memuriyette emekliye ayrılma yaşı 65’tir. Bu yaş haddi daha düşük düzeyde tutulduğu gibi, daha biraz yüksek tutulduğu memuriyetlerde vardır.

İlginizi ÇekebilirMemurlara verilen cezalar nelerdir?

İlginizi ÇekebilirMemur kadro cetveli ve memur sınıfları nelerdir?

babaEkonomiemekliemeklilikhakkakanserkazaMaliye BakanlığıÖlümTürkiye

Memur Hak ve Yasakları – Memurların Yükümlülükleri

Memur Hakları Nelerdir?

Memurların hizmet şartları, nitelikleri, atanma ve yetiştirilme koşulları, ilerleme ve yükselme durumları, ödev, hak, yüküm ve sorumlulukları, aylıkları, ödenekleri ve diğer özlük işleri 657 sayılı Devlet Memuru Kanunu ile belirlenmiştir.

Memur hak ve yasakları neler, memurların hak ve ayrıcalıkları neleri kapsıyor, memurların yasaklı faaliyetleri hangileri, yazımızda detaylarını vereceğiz.

Memurların Hakları ve Yasaklı Oldukları Durumlar Neler?

Devlet memurlarının tabi oldukları 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’ndan ve diğer yasal düzenlemelerden kaynaklanan memur hakları şu şekildedir:

Hizmet (Çalışma) Hakkı: Çalışma hayatına dair vatandaşlara tanınan en temel hak çalışma hakkıdır. Bu hak Anayasanın 49. ve 70. maddelerinde düzenlenmiş olup herkes çalışma hakkına sahiptir. Çalışmak bir hak olmakla birlikte aynı zamanda bir ödevdir.

İlerleme ve Yükselme Hakkı: Devlet Memurları Kanunu madde 3 düzenlemesinde devlet memurlarının ilerleme ve yükselme hakları düzenlenmiştir. Buna göre devlet memurlarına, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanı sağlanmaktır. Ayrıca bu imkan, liyakat esasına göre ve her bir devlet memuruna eşit imkan verilerek sağlanmalıdır.

Uygulamayı İsteme Hakkı: DMK m. 17 uyarınca devlet memurları, kanunlarımızda belirlenen ve yürürlükte bulunan hükümlerin kendilerine aynen uygulanmasını isteme hakkına sahiplerdir.

Güvenlik Hakkı: DMK m. 18 uyarınca devlet memurlarının kanunda yazılı olan haller dışında memurluk görevlerine son verilmesi mümkün değildir. Devlet memurlarının memuriyetleri ancak kanunda yazılı hallerde sonlandırılabilir. Bu güvenlik hakkı nedeniyle devlet memurlarının aylık ve başka hakları da ellerinden alınamaz.

Emeklilik Hakkı: DMK m. 19 uyarınca devlet memurlarının, özel kanununda yazılı belirli şartlar içinde, emekli olma hakkı vardır. Kişilerin 65 yaşına kadar çalışmaya devam etmeleri mümkündür. Ancak bu yaş dolduğunda emekli edilirler. Ayrıca emeklilik hakkı kazanıldıktan sonra çalışmaya devam eden işçi, iş ilişkisinin sonlandırılma şekli ne olursa olsun kişi bu emeklilik hakkından yararlanır.

Çekilme (İstifa) Hakkı: Devlet memurları, bu kanunda belirtilen esaslara göre memurluktan çekilebilirler. Memur istifasını bağlı olduğu kuruma yazılı olarak bildirir. Devlet memurları istifa ettikten 6 ay sonra kadronun boş olması halinde geri dönmeyi talep edebilirler. Memurdan istifası sonrası bir süre daha beklenmesi istenebilir. Memurdan bir süre daha beklemesi istenmesine rağmen, memur bu süreyi beklemezse en az 1 yıl işe geri dönemez.

Müracaat, Şikayet ve Dava Açma Hakkı: DMK m. 21 uyarınca devlet memurları, kurumlarıyla ilgili resmi ve şahsi işlerinden dolayı müracaat; amirleri veya kurumları tarafından kendilerine uygulanan idari eylem ve işlemlerden dolayı şikayet ve dava açma hakkına sahiptirler.

Sendika Kurma ve Sendikaya Üye Olma Hakkı: Devlet memurları, Anayasa ve Devlet Memurları Kanunu m. 22 uyarınca, sendikalar ve üst kuruluşlar kurabilir ve bunlara üye olabilirler.

Toplu İş Sözleşmesi Yapma Hakkı: Anayasa m. 53 uyarınca işçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.

İzin Hakkı: DMK m. 23 uyarınca devlet memurları, bu kanunda gösterilen süre ve şartlarla izin hakkına sahiptirler. Bu izin hakkı kapsamında devlet memurlarının; DMK m. 102 103 uyarınca yıllık izin, DMK m. 103/3 uyarınca sağlık izni, DMK m. 104 uyarınca mazeret izni, DMK m. 105 uyarınca hastalık ve refakat izni ve yine DMK m. 108 uyarınca aylıksız izin hakları bulunmaktadır. Bu izinlerden; yıllık izin, mazeret izni, hastalık ve refakat izni ücretli izindir. Aylıksız izin süresinde ise devlet memuruna ücret verilmemektedir.

İsnat ve İftiralara Karşı Korunma Hakkı: DMK m. 25 uyarınca devlet memurları hakkındaki ihbar ve şikayetler, garaz veya mücerret hakaret için, uydurma bir suç isnadı suretiyle yapıldığı ve soruşturma veya yargılamanın tabi olduğu kanuni işlem sonucunda bu isnat sabit olmadığı takdirde, merkezde bu memurun en büyük amiri, illerde valiler, isnatta bulunanlar hakkında kamu davası açılmasını Cumhuriyet Savcılığından isterler. Bu şekilde devlet memurlarının isnat ve iftiralara karşı korunma hakkı sağlanmış olmaktadır.

Aylık (Maaş) Hakkı: DMK m.146 vd. hükümleri uyarınca devlet memurunun maaş hakkı bulunmaktadır.

Yolluk Hakkı: DMK m. 177 uyarınca, devlet memurlarından bir görevin ifası için sürekli veya geçici olarak görev yerinden ayrılanların yol giderleri ve gündelikleri karşılanmaktadır. Bu durumda devlet memurlarına verilecek yolluklar bu konudaki özel kanun hükümlerine göre belirlenir ve ödenir.

Diğer Sosyal Haklar: Bu hakların yanı sıra devlet memurunun; tedavi yardımı, aile yardımı, doğum ve ölüm yardımı hakları bulunmaktadır.

Memur Yasakları Nelerdir?

Devlet memurlarının yasal düzenlemelerden kaynaklanan ve uymaları gereken yasaklar ve memurların yasaklı faaliyetleri şu şekildedir:

Siyasi Partilere Girme Yasağı: Devlet memurları siyasi partiye üye olamazlar, herhangi bir siyasi parti, kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef tutan bir davranışta bulunamazlar; hiçbir şekilde siyasi ve ideolojik amaçlı beyanda ve eylemde bulunamazlar ve bu eylemlere katılamazlar.

Toplu Eylem ve Hareketlerde Bulunma Yasağı: Devlet memurlarının kamu hizmetlerini aksatacak şekilde memurluktan kasıtlı olarak birlikte çekilmeleri veya görevlerine gelmemeleri veya görevlerine gelip de devlet hizmetlerinin ve işlerinin yavaşlatılması veya aksatılması sonucunu doğuracak eylem ve hareketlerde bulunmaları yasaktır.

Grev Yasağı: Devlet memurlarının greve karar vermeleri, grev tertiplemeleri, ilan etmeleri, bu yolda propaganda yapmaları yasaktır. Devlet memurları, herhangi bir greve veya grev teşebbüsüne katılamaz, grevi destekleyemez veya teşvik edemezler.

Ticaret ve Kazanç Getirici Faaliyetlerde Bulunma Yasağı: DMK m. 28 uyarınca devlet memurları ticari ve diğer kazanç getirici faaliyette bulunamazlar. Bu nedenle devlet memurlarının aynı zamanda tacir veya esnaf olmaları mümkün değildir.

Hediye Alma, Menfaat Sağlama Yasağı: DMK m. 29 uyarınca devlet memurlarının doğrudan doğruya veya aracı eliyle hediye istemeleri ve görevleri sırasında olmasa dahi menfaat sağlama amacı ile hediye kabul etmeleri veya iş sahiplerinden borç para istemeleri ve almaları yasaktır.

Denetimindeki Teşebbüsten Menfaat Sağlama Yasağı: DMK m. 30 uyarınca, Devlet memurunun, denetimi altında bulunan veya kendi görevi veya mensup olduğu kurum ile ilgisi olan bir teşebbüsten, doğrudan doğruya veya aracı eliyle her ne ad altında olursa olsun bir menfaat sağlaması yasaktır.

Gizli Bilgileri Açıklama Yasağı: DMK m. 31 uyarınca devlet memurlarının kamu hizmetleri ile ilgili gizli bilgileri görevlerinden ayrılmış bile olsalar, yetkili bakanın yazılı izni olmadıkça açıklamaları yasaktır.

Memur hak ve yasakları hakkında bilgi almak ve avukatlık hizmetlerimizden yararlanmak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

[widget-129]

nest...

78371 78372 78373 78374 78375