İçindekiler
1 MET(Metabolik Eşdeğer Dakika ), kişinin dinlenme halinde dakikada yaktığı enerji miktarıdır ve 1,25 kaloriye denk gelir. Bir başka açıklamada dinlenme esnasında tüketilen oksijen miktarıdır ve 3,5 ml/kg/dk dır.
Metabolik eşdeğeri (MET) her aktivite seviyesi veya egzersiz üzerine tespit edilir. 1 MET vücudunuz dinlenme aşamasındayken yakılan enerji miktarıdır (otururken veya kitap okurken sessizce uzanmak, telefonda konuşmak veya televizyon izlemek).
3 met nedir?
Uluslararası düzeyde kabul gören sınıflandırmaya göre; 3 MET altı her aktivite hafif şiddette, 3 ile 6 MET arası her aktivite orta şiddette ve 6 MET ve daha fazla olan her aktivite de yüksek şiddette fiziksel aktivite olarak değerlendiriliyor.
METABOLİK EŞDEĞER (ME) ME, vücudun fiziksel aktivite sırasında kullandığı oksijen miktarını hesaplamamıza yarayan bir birimdir. Böylece, fiziksel aktivite sırasında kullanılan oksijen ml/kg/dk. Cinsinden ifade edilerek kişinin tükettiği enerji miktarı konusunda fikir ediniriz.
Egzersizde tüketilen enerjinin matematiksel olarak hesaplanması için MET(metabolic equivalent=metabolik eşitlik) değeri kullanılır. 1 MET= ml/kg/dk oksijen tüketimi METxxağırlık (kg)/= … kcal/dk.
VO2 max değeri kaç olmalı?
Yüksek ve Düşük VO2 Max Değerler; Sedanter birey için ortalama olarak dakikada 35 ml/kga yakındır. Elit dayanıklılık sporcuları için bu rakam dakikada ortalama 70 ml/kgdır.
Anaerobik eşik nedir? Anaerobik eşiğiniz kanınızda önemli ölçüde laktat birikmeden uzun bir dönem koruyabildiğiniz en yüksek egzersiz yoğunluğu seviyesidir. Anaerobik eşiğinizin üstüne çıktığınızda anaerobik metabolizmanız artar ve kanınızda laktat birikmeye başlar.
Metabolizma testleri için kişiden istenen bir diğer örnek, idrar örneğidir. Günün ilk idrarı dışındaki 24 saatlik idrar, laboratuvar tarafından hastaya verilen idrar toplama kabında saklanır. En son olarak ertesi günün ilk idrarı da eklenerek, metabolizma testi için gerekli idrar örneği tamamlanır.
En yüksek met katsayısı nedir?
METe eşit (p>), İKY ile ölçülen MET ( ± ) 1 METten önemli derecede düşüktür (p<). SWAdan ölçülen MET, İKYden yüksektir (p<). İki yöntemden belirlenen MET değerleri arasındaki ilişki anlamlı değildir (p>).
Kişinin egzersiz sıklığı MET (metabolic equivalent = metabolik eşitlik) değerine göre belirlenir. MET egzersizde tüketilen enerjinin hesaplanmasında kullanılan değerdir; 1 METlik değer bazal metabolik hız için harcanan değerdir.
Haftalık tüketilecek kalori hedefi kcal olan 70 kglık bir bireyin 6 METlik (6 MET= orta yoğunlukta egzersiz için eşik değerdir) aktivite yapacağını düşünelim. Bu kişinin net kalori tüketimi 5 MET olacaktır çünkü 1 MET lik değer bazal metabolik hız için harcanan değerdir. ( MET= 5 MET net kalan değer).
At binmek kaç kalori yakar?
At binmek: Bir dakikada 5, yarım saatte , bir saatte toplam kalori yaktırıyor.
Belirli sürede solunan oksijen miktarı litre olarak bulunur ve ile çarpılır. O sürede ve o durumda harcanan enerji saptanır. Torba içinde amaca göre belirli bir süre toplanan gazın analizi yapılarak sonuç elde edilir.
Kalp-akciğer fitnesini ve yaşam beklentisini yansıtan VO2max ile doğrudan ilişkisi vardır. Artan nabız sayısına paralel olarak dakikadaki oksijen kullanma kapasitesi artar. Bundan dolayı, ulaşılması amaçlanan nabız sayısı ile ulaşılması gereken VO2max da gerçekleşmiş olur.
VO2 max seviyesi nasıl arttırılır?
En etkin 3 VO2max idmanlarını şöyle sıralayabiliriz. Önce dk ısınmamız gereklidir. 30sn mümkün olan en yüksek hızda koşmak (Bu bir yarışta minimum 6dk koruyabildiğimiz hız) sonra 30sn jog atmak. Özetle; 30sn hızlı koş+30sn jog at. Bu seti 15 ile 20 kez yapmamız gereklidir.
monash.pw?v=pGk_I1Oav64
Pinterest'te paylaşın
Muhtemelen, ne yaparsanız yapın, vücudunuzun her zaman enerji yaktığının farkındasınızdır.
Ancak, gün içinde veya koşmak veya ağırlık kaldırmak gibi büyük kalorili yakıcılarla kendinizi şımartırken ne kadar enerji yaktığınızı hiç merak ettiniz mi?
Vücudun enerji harcamasını hesaplamanın bir yolu, MET olarak da bilinen metabolik eşdeğerlerdir. Egzersiz ekipmanınızda listelenen MET'leri görebilir veya fiziksel aktivitenizi ölçmenize yardımcı olması için kişisel antrenörler tarafından belirtilmesini sağlayabilirsiniz.
Bu yazıda, MET'lerin nasıl çalıştığına, nasıl hesaplanacağına ve fitness hedeflerine ulaşmak için nasıl kullanılacağına daha yakından bakacağız.
MET, metabolizma hızınızın dinlenme metabolizma hızınıza oranıdır. Metabolik hız, birim zaman başına enerji tüketimidir. Bu, bir egzersizin veya aktivitenin yoğunluğunu tanımlamanın bir yoludur.
Bir MET, dinlenirken harcadığınız enerjidir - dinlenmeniz veya temel metabolizmanız. Yani, MET değeri 4 olan bir aktivite, hareketsiz oturmanız gerekenden dört kat daha fazla enerji harcadığınız anlamına gelir.
Perspektif olarak, saatte 3 ila 4 millik hızlı bir yürüyüşün değeri 4 MET'dir. Daha güçlü bir aktivite olan atlama ipinin MET değeri 'tür.
MET'leri daha iyi anlamak için vücudunuzun enerjiyi nasıl kullandığı hakkında biraz bilgi sahibi olmanızda fayda var.
Kaslarınızdaki hücreler, kasları hareket ettirmek için gereken enerjiyi oluşturmaya yardımcı olmak için oksijen kullanır. Bir MET, dakikada vücut ağırlığının kilogramı (kg) başına tüketilen yaklaşık mililitre oksijendir.
Örneğin kilogram ( kg) ağırlığındaysanız, dinlenme halindeyken dakikada yaklaşık mililitre oksijen tüketirsiniz ( kg x mi).
Enerji harcaması, yaşınız ve zindelik seviyeniz de dahil olmak üzere çeşitli faktörlere bağlı olarak kişiden kişiye değişebilir. Örneğin, günlük egzersiz yapan genç bir sporcu, yürüyüş sırasında yaşlı, hareketsiz bir kişiyle aynı miktarda enerji harcamak zorunda kalmayacaktır.
Sağlıklı yetişkinlerin çoğu için MET değerleri, bir egzersiz rejimi planlamada veya en azından egzersiz rutininizden ne kadar aldığınızı ölçmede yardımcı olabilir.
Çeşitli aktiviteler yapan kişilerin kaslarındaki oksijen tüketimini izleyen araştırmacılar, bu aktivitelere MET değerleri atayabildiler. Bu değerler kişinin kilosuna göre belirlenir. 70 kgveya £.
Bu grafik, çeşitli hafif, orta ve şiddetli aktiviteler için yaklaşık MET değerleri verir.
Işık
< MET Orta
– METS kuvvetle
> METS masada oturarak: Ev işleri (temizlik, temizlik): Çok hızlı yürüyüş ( mph): Oturarak, kağıt oynamak: Ağırlık çalışması (hafif ağırlıklar): Bisiklet km / s düz arazi ): 8
Masada ayakta dururken: Golf (yürüyüş, çekme sopaları): Ağırlık çalışması (minimum dinlenme): 8Yavaş satış: Hızlı yürüyüş (–4 mph): 5Yelkenli tekne baskısı: 8Bulaşık yıkama: Ağırlık çalışması (ağır ağırlıklar): 5Dönme, hendek kazma: Hatha yoga: Bahçe avlusu (biçme, orta düzeyde çaba): 5 Rekabetçi futbol: 10 Balık tutma (oturma): Sınıf daireleri (hafif tempo): 6Koşma (7 mil/saat):
Geçit Amerikan kalp derneği optimal kardiyovasküler sağlık için her hafta en az dakika orta yoğunlukta aerobik egzersizi önerir. Verilere göre bu, haftada yaklaşık MET sağlık ve insan hizmetleri bölümü.
Bu hedeflere ulaşma şekliniz - ister koşu, yürüyüş, ağırlık çalışması veya başka bir aktivite olsun - bu hedefler için çabalamaktan daha az önemlidir.
Özellikle her gün tükettiğiniz ve yaktığınız kalorilere dikkat ederseniz, kalorilerle MET'ten daha iyi tanınabilirsiniz.
Muhtemelen bildiğiniz şey, ne kadar çok kas kullanırsanız, o kadar çok kalori yakarsınız. Bilmediğiniz şey, bir kilo vücut ağırlığını kaybetmek için yaklaşık 3, kalori yakmanız gerektiğidir.
Bu, günlük kalori alımınızı kalori azaltırsanız veya günde tükettiğinizden kalori daha fazla yakarsanız, haftada kilo verebileceğiniz anlamına gelir.
Yani belirli bir aktivitenin MET değerini biliyorsanız, kaç kalori yaktığınızı bulabilir misiniz? Muhtemelen yakın bir değerlendirme yapabilirsiniz.
Kullanılan formül: METS x x (vücut ağırlığınız kilogram) / = dakikada yakılan kalori
Örneğin pound (yaklaşık 73 pound) ağırlığında olduğunuzu ve MET değeri 8 olan bireysel tenis oynadığınızı varsayalım.
Formül şu şekilde işleyecektir: 8 x x 73/ = dakikada kalori. Bir saat tenis oynarsanız yaklaşık kalori yakarsınız.
Tenis antrenmanını MET dakikaya (8 MET xx 60) eşit olarak da tanımlayabilirsiniz.
MET, vücudunuzun enerji harcamasını ölçmenin bir yoludur. Belirli bir aktivitenin MET değeri ne kadar yüksekse, o aktiviteyi gerçekleştirmek için o kadar fazla kas harcaması gerekecektir.
Bir aktivitenin MET değerini bilmek, egzersiz sırasında kaç kalori yaktığınızı hesaplamada da yardımcı olabilir.
Haftada en az MET dakikayı hedeflemek, optimal kardiyovasküler sağlık için iyi bir hedeftir. Bu hedefe nasıl ulaşacağınız size kalmış.
Uzun bir süre boyunca tempolu yürüyüş gibi orta dereceli egzersizler yapabilirsiniz. Ya da daha kısa süreli koşma gibi daha kuvvetli aktiviteler yapabilirsiniz.
*Yukarıdaki BMH hesaplama aracının geliştirilmesinde Harris-Benedict formülü kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar yaklaşık/ortalama değerleri vermektedir. BMH’nizi net olarak öğrenebilmek için diyetisyen hekiminiz aracılığıyla detaylı ölçümler yaptırmanız gerekmektedir.
Vücudunuzun, hareket etmediğiniz zamanlarda dahi kalori yaktığını biliyor muydunuz? Hayati fonksiyonlarınızın sürmesi için gereken bu enerji sarfı, “bazal metabolizma” olarak adlandırılıyor. Günlük almanız gereken minimum kalori sayısını da esasında bazal metabolizma hızınız belirliyor.
Pek çok kaynakta, tükettiğiniz yiyeceklerin size fazla kilo olarak geri dönmemesi için günlük hareketlilik düzeyinizi artırmanız gerektiği yazar. Ancak bu, elbette her durumda geçerli değil. Haftanın her günü ağır beslenmediğiniz veya yemekleri fazla kaçırmadığınız takdirde, hayatınızı oturarak geçirseniz bile kilonuzun aynı kaldığını; hatta dönem dönem düştüğünü fark edebilirsiniz.
Sahi, vücudunuz bunca kaloriyi kendi kendisine nasıl yakıyor olabilir? Bunun cevabı, bazal metabolizmanızda saklı… Yukarıdaki hesaplama aracı sayesinde şu andan itibaren, bazal metabolizma hızınızın günlük ortalama kaç kalorilik enerjiye karşılık geldiğini biliyorsunuz. O halde şimdi de sıra, bazal metabolizmaya dair en önemli detayları öğrenmeye geldi!
Yaşamın sürdürülmesi ve organların işlevlerini yerine getirmesi için gerçekleşen biyokimyasal işlevlerin bütününe metabolizma denir. Bazal metabolizma ise vücudun yalnızca yaşamsal fonksiyonlarını yerine getirmek için enerji kullanan metabolik sisteme verilen isimdir. Bazal metabolizma adlandırması vücudun nabız, dolaşım, soluk alıp-verme, sıcaklığı koruma, hormon dengesini sağlama, beyin aktivitesini sürdürme ve genel hücresel faaliyetler için gerçekleştirdiği enerji dönüşümünü tanımlamak için kullanılıyor. Normal günlük aktiviteler veya egzersizler için harcanan enerji bazal metabolizma aktivitesinin dışında kalıyor. Yine de bazal metabolizma, günlük enerji kullanımının yüzde 50 ila 80’lik önemli bir kısmını oluşturuyor.
Bazal metabolizma hızı [BMH / Basal Metabolic Rate: (BMR)], vücudun 12 saatlik açlık ve uyku durumundayken harcadığı “enerji miktarının” günlük ortalamasını gösteriyor. Bazal metabolizma hızı kişilerin aktivite seviyelerine, yaşına ve cinsiyetine göre farklılık gösterir.
Kalori bazında ifade edilen bazal metabolizma hızı, günlük aktivite yoğunluğu dahil edilmeksizin, farklı cinsiyet ve yaşlara göre ölçümlenmiş genel değerler doğrultusunda belirleniyor. Buna ek olarak; bazal metabolizmanın işleyişinde vücut kitle indeksi de belirleyici bir rol oynuyor. Bundan dolayı harcanan en yakın kalori değerlerine ulaşılabilmesi için BMH ölçümlerine boy ve kilo bilgileri de dahil ediliyor.
Bazal metabolizma hızının hesaplanması için Harris-Benedict formülü adı verilen bir denklem kullanılıyor. Amerikalı biyometri uzmanı James Arthur Harris ve beslenme uzmanı Francis Gano Benedict tarafından ilk kez yılında kullanılan bu formül, kadın ve erkekler için ayrı hesaplanmakta olup ağırlık, boy ve yaş bilgilerini esas alıyor.
+ [ X ağırlık (kg)] + [ X boy (cm)] − [ X yaş (yıl)]
+ [ X ağırlık (kg)] + [ X boy (cm)] − [ X yaş (yıl)]
Harris-Benedict bazal metabolizma hızı formülü, kadın ve erkekler için ortalama BMH’nin en yakın değerlerle hesaplanabilmesine imkan tanıyor. Ancak tüketim alışkanlıklarından yaşam tarzına, genetik özelliklerden coğrafi koşullara kadar pek çok etken, bazal metabolizma hızını farklı şekillerde etkileyebiliyor. Öyleyse, bazal metabolizma hızı neye bağlıdır; gelin detaylı bir şekilde inceleyelim:
Vücudun hacmi (kilo + boy) arttıkça, metabolik faaliyetlere katılan doku miktarı da aynı oranda artıyor. Bu da doğru orantılı olarak bazal metabolizma hızına yansıyor.
Kas hacminin fazla olması, vücudun dinlenme halindeyken de daha fazla kalori yakmasını sağlıyor. Böylece yağsız kas oranı daha fazla olan kişilerin BMH’si de daha yüksek olabiliyor.
Yağ hücreleri vücut hacmini etkilediği için yağ oranının artması, BMH’nin artmasında da rol oynuyor. Fakat yağ hücreleri yavaş işlendiği için vücudun diğer doku ve organlarından daha az kalori yakıyor. Bu nedenle düşük yağ oranına sahip 90 kiloluk bir birey, yağ oranı yüksek olan aynı kilodaki birine göre daha yüksek BMH’ye sahip olabiliyor.
Yetersiz gıda alımı, vücudu enerji tasarrufu için metabolizmayı yavaşlatmaya teşvik ediyor. Üstelik bu durum yağsız kas dokusunda da kayıplara yol açabileceği için BMH’yi daha da yavaşlatabiliyor.
Yaş ilerledikçe vücuttaki yağsız kas oranının yanı sıra hormon seviyeleri de düşüş gösteriyor. Ayrıca yaşlı bireylerde sinirsel faaliyetler de genç bireylere göre daha yavaş gerçekleşiyor. Bu da BMH’nin yaş ilerledikçe yavaşlamasına yol açıyor.
Büyüme evresinde vücut, yetişkinlik dönemine kıyasla daha fazla enerjiye ihtiyaç duyuyor. Bu nedenle bebek ve çocuklarda BMH yetişkinlere göre daha yüksek oluyor.
Erkek vücudunun hacmi ve yağsız kas kütlesi, kadınlara nazaran genellikle daha fazla oluyor. Bu nedenle BMH de erkeklerde ağırlıklı olarak daha yüksek çıkıyor.
Bazal metabolizma hızını kısmen genetik aktarım da belirliyor. Çünkü hormonların ve sinir sisteminin işleyişinde genetik de etkili olabiliyor.
Bazal metabolizma hızı, sinir sistemi ve hormonal faaliyetler tarafından kontrol ediliyor. Bilhassa da hormonal dengesizlikler, BMH’yi artı veya eksi yönlü olarak önemli ölçüde etkileyebiliyor.
Ortam sıcaklığının çok düşük veya çok yüksek olması, vücudun normal sıcaklığını koruması için daha fazla çalışmasını gerektiriyor. Bu da BMH’nin artmasında etkili oluyor.
Vücudun normal işleyişini olumsuz etkileyen durumlar; doku onarımı, yeni dokuların üretimi ve bağışıklık tepkisinin oluşması için hücrelerin daha çok çalışmasını gerektiriyor. Bundan dolayı vücutta herhangi bir hastalık geliştiğinde BMH de artış gösteriyor.
Düzenli egzersiz yapmak ve sık sık hareket etmek, yağsız kas kütlesini olumlu yönde etkiliyor. Böylece vücut, dinlenme halindeyken bile daha hızlı bir şekilde kalori yakabiliyor.
Kafein ve nikotin gibi maddeler, uyarıcı özellikleri veya yol açtıkları hücresel yıkımdan dolayı BMH’nin yükselmesinde de etkili oluyor.
Vitamin, mineral ve iz elementlerden oluşan mikro besinler, vücuttaki fonksiyonların ideal düzeyde çalışmasında önemli bir rol oynuyor. Örneğin; iyot bakımından düşük bir diyet, tiroid bezlerinin işleyişini olumsuz etkileyeceği için bu durum BMH’nin yavaşlamasına yol açabiliyor.
İdeal bazal metabolizma hızı kadınlar, erkekler, bebekler, çocuklar, gençler ve yaşlı bireyler özelinde değişkenlik gösterdiği için oldukça geniş bir aralığı kapsıyor. Ayrıca buna günlük hareket düzeyi, hastalık dönemleri, mevsimler ve beslenme düzeni gibi faktörler de eşlik ediyor. Fakat genel geçer bir ölçüt belirlemek gerekirse; beden kitle indeksi normal aralıklarda olan sağlıklı bireylerin, bazal metabolizma hızının da çoğunlukla ideal seviyelerde olduğu söylenebilir.
Bazal metabolizma hızını en risksiz şekilde artırmanın yolları, günlük yaşamda yapılabilecek bazı küçük değişikliklerden geçiyor:
Kilo vermeyi amaçlayan bireylerin, sağlık değerlerini koruyabilmeleri için bazal metabolizma hızından daha düşük kalori almamaları kritik önem taşıyor. Bazal metabolizma hızına göre diyet programı uygulamak için profesyonel bir yardım yoluyla detaylı ölçümler yapılması gerekiyor. Uzmanlar tarafından size özel hazırlanan beslenme ve egzersiz programları sayesinde, BMH’nizi güvenilir ve etkili yollarla artırabilirsiniz. |
*Bu sayfada yer alan bilgiler, tıbbi tavsiye niteliği taşımamakta olup yalnızca bilgilendirme amacıyla paylaşılmıştır. Bazal metabolizma hızınıza ve işleyişine ilişkin detaylı bilgi almak için uzman diyetisyene danışmanız gerekmektedir.
Kaynaklar: