Metabolizma Yavaş Çalışırsa Ne Olur

Metabolizma, vücudun temel ihtiyaçlarının karşılanması ve gerekli enerjinin sağlanması için gerçekleşen tüm reaksiyonlar bütünüdür, yaşamsal faktörlere bağlı olarak hızı değişebilen ve ölçülebilen dinamik bir süreçtir.

Metabolizma hızı, tam bir dinlenme durumunda organların çalışması, vücut ısısının korunması gibi yaşamsal faaliyetlerin sürdürülmesi için gerekli olan zorunlu enerji miktarıdır. Metabolizma hızının düşük olması, fazla yemek yenmemesine ya da diyet yapılmasına rağmen kilo vermeyi engelleyebilir, hatta kilo bile aldırabilir. Normalden az yemenize rağmen kilo artışınız var ise metabolizma hızınızı ölçtürmek de yapılması gerekenler listesinde yer almalıdır.

Bazal metabolizma hızıyla ilgili internette veya kitaplarda çeşitli formüller yer almaktadır. Bu hesaplar kişinin yaşı, cinsiyeti, boy uzunluğu ve vücut ağırlığı göz önüne alınarak hazırlanmaktadır. Diğer yandan günlük enerji gereksinimi kişinin yalnızca çalışma durumuna ya da mesleğine göre belirlemek de yanıltıcı olabilir. Çünkü hafif işte çalışan bir insanın iş dışı yaşantısı çok hareketli olabilir, bu da enerji ihtiyacını artırır. Vücut bileşiminin yani kas kitlesinin metabolizma hızı üzerinde çok önemli bir etkisi vardır. Bu nedenle aynı yaş, cinsiyet, boy uzunluğu ve vücut ağırlığına sahip 2 kişinin fiziksel aktivite dereceleri birbirinden farklılık göstereceği için metabolizma hızları aynı olamaz. Halbuki standart formüller bu farkı göz ardı ettiği için doğru sonuç veremez.

Metabolizma hızının en doğru ölçümü nasıl olmalıdır?

Doğruluğu pek çok klinik çalışma ile kanıtlanmış olan Metabolizma Hızı Testi, kişinin istirahat halindeki metabolizma hızını en kolay yoldan, kesin ve hızlı bir şekilde ölçen ve kişinin istirahat halinde iken ne kadar enerjiye ihtiyacı olduğunu gösteren bir testtir. Bu ölçüm, sağlam, etkili bir zayıflama ve egzersiz programında çok önemli bir başlangıç aracıdır. Bazal metabolizma hızının ölçümünde kullanılan bazı matematiksel hesaplamalara nazaran altın standart olarak görülen oksijen tüketimine dayalı bu test ile kişinin dinlenme halinde iken 24 saat içinde harcadığı enerji net bir şekilde ölçülebilmektedir.

Metabolizma Hızını Etkileyen Faktörler

Yaş, genetik yapı, cins ve ırk metabolizmayı etkileyen değiştirilemeyen faktörlerken diyet, beslenme ve yaşam şekli değiştirebilir faktörlerdir. Metabolizma hızını etkileyen birkaç faktörü beraberce inceleyelim:

Cinsiyet: Kadınlardaki kas sayısı erkeklere oranla hem azdır hem de kas kütlesi zayıftır. Bu da kadınların daha az enerji harcaması, metabolizmanın erkeklere göre daha yavaş olması anlamına gelir. Vücutta yağ dokusu arttıkça metabolizma hızı düşer, kas dokusu arttıkça yükselir. Bunun nedeni, yağ dokusuna göre kas dokusunun daha etkin olması ve daha çok enerji harcamasıdır. İşçi ve sporcu gibi kas dokusu fazla olanlarda da metabolizma hızı, hafif işle uğraşanlara göre yüksek olabilir.

Genetik: Ailesinde kalıtımsal olarak metabolizma bozukluğu olan kişilerin maalesef metabolizma hızları da yavaş olma eğilimindedir.

Diyet ve uzun süreli açlık: Özellikle kilolu insanların kilo vermek için yapmış oldukları diyetlerle sürekli kilo alıp vermeleri ve uzun süreli açlık ve yarı açlık durumu da metabolizma hızını düşürür. Uzun süre normalden az besin alanların metabolizma hızında %30, aşırı ve sürekli açlık durumunda ise %60 kadar azalma meydana gelir. Aşırı ve sürekli açlıkta, vücudun metabolizma için daha az enerji kullanmaya alıştığı, böylece az enerji harcayarak yaşamaya çalıştığı ileri sürülmektedir.

Hastalıklar: Tiroid bezinin yavaş çalışmasının en temel sonuçlarından biri metabolizmanın yavaşlamasıdır. Vücudun kortizon veya insülin salgılaması da metabolizma hızını yavaşlatabilmektedir. Özellikle ateşli hastalıklarda hücresel fonksiyonlardaki artış nedeniyle metabolizma hızı yükselir. Vücut sıcaklığında 37°C üzerinde her 1°C artış, metabolizmayı ortalama %12,5 yükseltir.

Stres: Önemli bir konu stresin metabolizmaya etkisidir. Stres kortizon salınmasını artıran önemli bir durumdur ve sürekli kortizon salınımı metabolizma hızını anlamlı derecede azaltan önemli faktörlerden biridir. Stres altında aşırı yemek yemeden kilo artışı çok sık karşılaşılan bir durumdur. Böylesi bir durumda mücadele edilmesi gereken metabolizma hızı ya da yeme şekli değil, strestir.

Karbonhidratlar ve proteinler: Gün içerisinde makarna, şeker, tatlı ve hamurlu gıdalar kısacası rafine karbonhidrat tüketimi metabolizma hızını olumsuz yönde etkilerken diyetin bileşiminde protein oranının fazla bulunması metabolizma hızını artırır.

Sıcaklık: Hava sıcaklığının yüksek olduğu günlerde metabolizma daha hızlı çalışırken, kış mevsiminde daha yavaş çalışmaktadır.

Yaş: Büyümenin en hızlı olduğu bebeklik ve ardından çocukluk döneminde metabolizma hızı en yüksek değerlerdedir. Yaş ilerledikçe metabolizma hızı düşer. Metabolizmanın en hızlı çalıştığı dönem 15-30 yaş aralığıdır. 30 yaşından sonra düşmeye başlayan metabolizma hızı, kadınlarda menopoz dönemine girildiğinde tekrar hızlanır. Metabolizma hızı ergenlik ve hamilelik döneminde de artmaya başlar.

Hormonlar: Tiroid bezinden salgılanan tiroksin hormonu bazal metabolizmayı etkiler. Bu hormon aşırı salgılanırsa metabolizma hızı yükselir, az salgılanırsa düşer. Böbreküstü bezinden salgılanan adrenalin hormonu da metabolizmayı hızlandırıcı etki gösterir.

Gebelik ve Emzirme Dönemi: Gebeliğin ilk aylarından sonra özellikle son üç aylık dönemde metabolizma hızında artış olabilir. Bunun nedeninin, son aylarda yavrunun ve anne dokularının hızlı büyümesi olduğu düşünülmektedir.

Uyku: Uykunun ilk saatlerinde metabolizmada önemli değişiklik olmaz. İlk saatlerden sonra düşme başlayarak 5-6 saatlik uyku sonunda metabolizmada %10’a kadar düşme olabilir.

Düşük Metabolizma Hızının Sonuçları

Metabolizma hızının düşük olmasının en sık sonucu, az yemek yenmesine veya diyet yapılmasına rağmen istenilen kilonun verilememesi ya da önlem alınmayan durumlarda kilo artışıdır. Metabolizma hızına göre hesaplanmış dengeli bir diyet ve egzersiz programıyla kilo verildiği takdirde metabolizma hızınızın yavaşlaması engellenebilir. Böylelikle diyet süresince kilo kaybının ne olabileceği de tahmin edilerek hayal kırıklıklarından kurtulmak mümkün olur.

Şişmanlık: En basit tanımıyla vücut ağırlığının gerekenden daha fazla olmasıdır. Bu durum, vücuttaki yağ dokusu oranının artması sonucu ortaya çıkar. Şişmanlık, klinik muayene, boy ve ağırlık ölçümlerini standart ölçümler ile kıyaslama, cilt kalınlığını ölçme gibi yöntemlerle saptanabilir. Bir kişinin şişman olup olmadığını değerlendirmek için sıklıkla, beden kitle indeksi (BKİ) ile ilgili standart değerler kullanılır. Metabolizma hızı bireye özgüdür yani parmak izi gibidir.

METABOLİZMA HIZINI ARTIRMANIN YOLLARI

1. Beslenmede yağ miktarını sınırlandırın! Vücutta yağ yüzdesinin azalması metabolizma hızının artmasına sebep olacaktır.
2. Düzenli su için! Uyuyan metabolizmayı uyandırmanın en iyi yolu düzenli su içmektir. Herkesin günlük alması geren su miktarı kilosuna göre değişir. Kışın ter yoluyla su kaybedilmediği için yaza göre daha az su tüketilebilir. Çay, kahve gibi içecekler suyun yerini asla tutmaz. Kilo başına günlük 40-50 ml suya ihtiyacımız vardır. Metabolizma hızının artırılması için bu miktarın sadece diyet yapılırken değil sürekli olarak tüketilmesi gerekir.
3. Sağlıklı bağırsak florası, karaciğerin yükünü paylaşır. Sağlıklı karaciğer fonksiyonları metabolizma hızının artmasını sağlar.
4. Özellikle karabiber ve pulbiber gibi baharatları tüketin. Baharatlar metabolizmanızı yaklaşık %20 oranında hızlandırabilir.
5. Lifli gıdalar tüketin! Lifli beslenmek hem mideyi hem de bağırsakları çalıştırır. En zengin lif kaynağı olan meyve ve sebzelerin liflerini alabilmek için mümkün olduğu kadar çiğ tüketmek gerekir. Kabuklu yenebilen meyvelerin kabukları soyulmamalıdır. Ayrıca meyvelerin sularını sıkmak yerine kendilerini tüketmek daha sağlıklıdır. Lifli gıdalar da bağırsak sistemini çalıştıracağı için metabolizma üzerinde olumlu etkilere sahiptir.
6. Öğünlerinizde proteine önem verin! Vücutta kas oranının artırılması metabolizma hızının artmasına sebep olur. Yeterli protein tüketimi ve yapılacak düzenli egzersiz vücutta kas kitlesinin artmasını sağlar. Protein; yağ ve karbonhidratla kıyaslandığında metabolizma için çok daha büyük bir tetikleyici etkiye sahiptir. Besinleri ısırma, çiğneme, yutma ve sindirme enerji harcatır. Bu da besinlerin termik etkisi olarak bilinir ve tabağınızdaki yiyeceklerin %30’unu yakmanıza yardımcı olur. Yiyeceğiniz ne kadar kompleks yapıda olursa (biftek, kuru baklagiller ve lifli sebzeler gibi) sindirim sisteminizdeki kalori yakımı da o kadar fazla olur.
   
   Basit bir strateji olarak buzdolabınızdan yumurtayı eksik etmeyin. Yetişkin bireylerin kg başına ortalama 0,8 gr protein almaları gerekir. En zengin protein kaynağı yumurtadır. Yumurtanın proteini vücutta yüzde yüz emilir. İkinci protein kaynağı kırmızı et, tavuk (köy tavuğu), hindi ve balık gibi etlerdir. Kış mevsiminde balık bol olduğundan haftada 3 kez taze balık tüketin. Balık sadece protein olarak değil, omega 3-6 yağ asitleri bakımından da iyi bir kaynaktır. Hangi et türü olursa olsun doğru pişirmek önemlidir. Fırın, ızgara veya tencere ile pişirme yöntemlerini tercih edin.
7. Egzersiz ile metabolizmanızı hızlandırın! Hareketsizlik metabolizma hızını yavaşlatan etkenlerin başında gelir. Egzersiz özellikle kış aylarında en çok ihmal edilen konuların başında gelir. Soğuk havanın da etkisiyle birçok bahane ile sürekli ertelenir. Oysa egzersiz metabolizmayı hızlandırmak için en etkili yollardandır. Egzersiz için mutlaka bir spor salonuna gitmek gerekmez. Hava koşullarının uygun olduğu zamanlarda yürüyüşler yapın. Yüksek yoğunlukta kardiyo egzersiz içeren aralıklı egzersizler metabolizma hızınızı saatlerce canlı tutabilecek bir etkiye sahiptir. Egzersiz yapmak için vakit bulamıyorsanız gideceğiniz yere yürüyerek gitmek, asansör yerine merdiven kullanmak gibi fiziksel aktiviteler de metabolizma hızına yardımcı olacaktır. Ağırlık çalışması kas kitlenizi artıracağı için dinlenme durumunda olsanız bile daha çok kalori harcarsınız. Yemek sonrasında yapılan küçük yürüyüşler de metabolizmanın hızlı çalışmasını sağlamaktadır.
8. Kafein de metabolizmayı hızlandırır! Asidik bir içecek olduğunu göz önünde bulundurarak günde iki fincan kahveyi (Türk kahvesi, filtre kahve ya da espresso) geçmeden metabolizmanız için uyarı sağlayabilirsiniz. Yeşil çay tüketimi de metabolizmayı hızlandırmaktadır.
9. Nöralterapi ile yapılacak bir hormonal aks uygulaması metabolizmayı düzenler. Sorunlu olan organlara yönelik nöralterapi uygulaması ise hem organların daha sağlıklı çalışmasına hem de metabolizmanın artmasına neden olur.
10. Biofoton, pulsatatif manyetik alan tedavisi,  akupunktur tedavisinin metabolizma üzerinde düzenleyici etkileri vardır.

Dr. Hüseyin NAZLIKUL,  M.D.,  PhD.
IFMANT = Uluslararası Nöralterapi Federasyonu Başkanı
Bilimsel Nöralterapi Regülasyon Derneği Başkanı 

Metabolizma, günlük hayatta sıklıkla duyulan kelimelerden biri. Bazıları metabolizmasının çok yavaş çalıştığından ve su içse yaradığından şikayet ederken, bazıları metabolizmasının fazla hızlı olduğundan ve bir türlü istediği kiloya gelemediğinden dem vuruyor. Peki gerçekten metabolizma tüm bunların baş aktörü mü? Eğer öyleyse metabolizmayı nasıl hızlandırabiliriz?

Metabolizma Nedir? Nasıl Çalışır? 

Metabolizmayı, yaşamın devam etmesi için bedeninin verdiği kimyasal tepkilerin bütünü olarak tanımlayabiliriz. Metabolizmanın gücü ise aldığın besin maddelerini kullanarak enerji üretmeyi ve bu enerjiyi kullanmayı sağlıyor. Dolayısıyla beden, besin maddelerinden ürettiği enerji ile yaşamsal fonksiyonları yerine getiren bir makina gibi düşünülebilir. 

Ürettiğin enerji ile harcadığın enerji arasında bir denge bulunuyorsa yani; metabolizman iyi bir şekilde çalışıyorsa sağlıklı bir kiloya sahip olursun. Ürettiğin ve harcadığın enerji miktarı arasındaki dengenin bozulması ise vücudun enerji yükünü yağ olarak depolamasına neden oluyor. Üstelik metabolizmanın iyi çalışmaması farklı sağlık sorunlarına neden olabilir. Tüm gayretlerine rağmen yine de sağlık sorunları yaşadığında ise Demir tamamlayıcı sigorta ya da özel sağlık sigortası ile gerekli tedaviyi temin edebilirsin. Tabii bundan önce sağlığın nasıl korunması gerektiğini bilmek de fayda var.

Metabolizma Nasıl Hızlandırılır?

Metabolizma hızı yaş ilerledikçe yavaşlıyor. Metabolizma hızının düşmesi, ne kadar hareketli bir yaşama sahip olursan ol kilo almaya, yorgunluk ve halsizlik hissetmeye neden oluyor. Bu nedenle metabolizma hızlandırma sağlıklı hissetmek ve enerjik olmak için oldukça önemli. Peki metabolizma hızlandırma için ne yapmamız gerekiyor? İşte basit 10 öneri.

1. Su Tüketimini Artır

Sabah kalktığında, yemek aralarında, yatmadan önce, aklına gelen her an su içebilirsin. Su tüketmek için ne özel bir sunuma ne de yanında bir atıştırmalığa ihtiyacın var. Sadece su tüketmekten keyif al ve bol bol su iç.

2. Kahvaltıyı Atlama 

Güne sağlıklı bir kahvaltı ile başlamak metabolizmanın iyi çalışması için önemli. Araştırmalar her sabah sağlıklı bir kahvaltı yapanların yapmayanlara göre daha kolay kilo verdiklerini gösteriyor. Çünkü sabah uyandığında yediklerini metabolizman daha kolay yakıyor. Bol lifli ve ortalama 400 kalori içeren kahvaltıyı alışkanlık haline getir. Kahvaltına bir bitki çayı da ekleyebilirsin.

3. Öğünlerini Düzenli Al

Öğün atlamak, açlık hissini artırarak kontrolsüzce yemeye neden oluyor. Bu da metabolizmanın kalori yakmasını zorlaştırıyor. Öğün atlamak yerine öğün sayısını artırmak ise metabolizmanın hızlanması için en basit çözümlerden biri. Diyet yapsan bile bir güne 3 öğün yerine 5 ya da 6 küçük öğün sığdırabilirsin.

4. Kas Kütleni Artır

Kas dokusu daha fazla kalori yakmanı sağlıyor. Bu nedenle kas kütleni artıracak egzersizler yapmak ve ağırlık hareketleri yapmak metabolizma için faydalı. Unutma, düzenli egzersiz kilo verme ve vücut yağı yakmak için de mükemmel bir çözüm.

5. Protein Ağırlıklı Beslen 

Protein sindirimi, yağlara ve karbonhidratlara göre daha zor. Bu nedenle protein aldığında metabolizman daha hızlı çalışıyor. Protein tüketiminin diğer bir faydası ise verdiği tokluk hissi. Protein tüketimi ile daha uzun süre tokluk hissedersin ve ara öğünlerde aşırıya kaçarak daha fazla kalori almamış olursun.

6. Süt İç

Günlük kalsiyum alımı vücut yağı yakmak için yararlı. Kalsiyumu ise doğal yollardan alabilirsin. Örneğin süt içmek de bunun için en lezzetli bir önerilerden biri.

7. Yeterli Karbonhidrat Al

Sebzelerden, meyvelerden ve tam tahıllı ürünlerden karbonhidrat ihtiyacını giderebilirsin. Özellikle lifli yiyecekler kilo kontrolü için de en büyük yardımcın olacaktır. 

8. Besin Seçimine Özen Göster

Metabolizma hızını yanlış besinlerle yavaşlatma. Öğün aralarında sağlıksız hamur işleri yerine kuru meyve, kuru yemiş gibi sağlıklı atıştırmalıkları tercih edebilirsin.Smoothiegibi enerji veren yiyecekler de günlük tüketim listende yer almalı. Detoks yapmak da metabolizmayı hızlandıran adımlardan biri.

9. Kendini Zorlama

Kilo vermek için vücuduna aşırı yüklenme. Çünkü kısa sürede zayıflamak için ne kadar az yemek yersen, metabolizman da o kadar az çalışacaktır. Yanlış diyet sonucu bir anda kas kütleni kaybederek kilo vermek ise sağlıksız kilo kaybına neden olacaktır.

10. Strese Dikkat

Stres sadece zihinsel ve psikolojik sağlığın değil, fiziksel sağlığın da düşmanı. Ne kadar zor olsa da stres kaynaklarından uzak durmaya ya da strese yenik düşmemeye özen göster.

Metabolizma hızı yani bazal metabolik hız, vücudumuzun dinlenme halinde harcadığı enerjidir. “ Metabolizmam yavaş çalışıyor”, “ su içsem yarıyor” ifadeleri kolay kilo alan veya kilo vermekte zorlanan kişilerden sık sık duyduğumuz cümlelerdir. Zayıflama surecinde genellikle metabolizmayı hızlandıran yiyecekler araştırılır ve ilk sıraya yerleştirilir. Ancak unutulmamalıdır ki metabolizma hızı kişiden kişiye göre değişir. Yaş, cinsiyet, beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite düzeyi, hormonal düzensizlik, vücuttaki toplam kas kitlesi gibi durumlar metabolizma hızını etkileyen faktörlerdir. Örneğin yaş ilerledikçe metabolizma hızı yavaşlamaya başlar veya erkeklere oranla kadınlarda metabolizma hızı daha yavaştır.

Hormonların da metabolizma hızı üzerine önemli etkileri vardır. Tiroid hormonu metabolizma hızını etkileyen en önemli hormondur. Hipotiroid tanısı almış bir kişide metabolizma hızı daha yavaş olacağından kilo vermesi de daha zor olacaktır. Bu nedenle kilo fazlalığı olan, zayıflama diyeti uygulamak isteyen kişilerin öncelikle hormon düzeylerine baktırmaları gerekir. Beslenme alışkanlıkları ve yaşam şeklinde yapılacak iyileştirmeler ile birlikte metabolizma hızını arttırmamız mümkündür.

Metabolizmayı Hızlandırmanın Yolları

• Düzenli Egzersiz Yapın

Sağlıklı bir yaşamın en önemli unsuru olan egzersizin metabolizma hızı üzerine de etkilerivardır. Her gün düzenli egzersiz ile birlikte metabolizmanızın günlük harcadığı toplam enerjiyi arttırıpyağ yakımını sağlayarak ideal kilonuza ulaşabilir veya mevcut kilonuzu koruyabilirsiniz. Aynızamanda egzersiz ile birlikte kas kitle artışı sağlayarak metabolizmanızı hızlandırabilirsiniz.

• Öğün Atlamayın

Öğün atlama yapılan en büyük yanlışlardan biridir. Günde üç ana öğün mutlaka yapılmalıdır.Eğer mümkünse öğünlerinizi her gün aynı saatlerde tüketmeye çalışın. Öğün saatlerinin düzenli olmasının kilo kontrolüne yardımcı olduğunu gösteren çalışmalar vardır. Öğün atlama sonucu oluşan uzun açlıklar metabolizma hızının yavaşlamasına neden olur. Ayrıca uzun açlık sonrası tüketilen öğünlerde porsiyon ölçülerini ayarlamak zorlaşır ve kilo alımları kaçınılmaz olur.

• Ara Öğün Yapın

Düzenli ara öğünler yapmak, metabolizmayı hızlandırmanın en güzel yollarından biridir. Bu sayede uzun açlıklar ortadan kalkmış olur, metabolizma yavaşlamaz ve tükettiğiniz yiyeceklerin yağa dönüşümü engellenmiş olur. Ayrıca ara öğün yaparak bir sonraki öğüne daha tok geleceğiniz için porsiyon kontrollerini de daha iyi sağlamış olursunuz. Ara öğünlerde tüketeceğiniz meyve, süt ürünleri veya ceviz, badem, fındık gibi yağlı tohumlar ani yeme ataklarını ortadan kaldırır, tatlı krizleriyle baş etmek kolaylaşır.

• Fiziksel Aktivitenizi Artırın

Düzenli egzersiz dışında, gün içerisindeki fiziksel aktivite düzeyimizin de metabolizma hızına önemli katkıları vardır. Besinlerle günlük toplam alınan enerjinin, metabolizmanın harcadığından fazla olması kilo artışı ile sonuçlanır. Gün içerisinde yapacağımız fiziksel aktiviteler ile toplam harcadığımız enerjiyi arttırmış dolayısıyla kilo alma riski azaltmış oluruz. Asansör yerine merdiven kullanmak, kısa mesafeleri yürüyerek gitmek veya toplu taşıma araçlarından bir durak önce inerek kalan mesafeyi yürümek fiziksel aktivite düzeyimizi arttıracak birkaç püf noktasıdır.

• Bol Su İçin

Su, vücut fonksiyonlarının yerine getirilmesi ve hücrelerin yaşamsal faaliyetleri için beslenmemizin vazgeçilmez bir parçasıdır. Unutmayın ki suyun yerini tutan herhangi bir içecek yoktur. Günde yaklaşık 2-2.5 litre su içilmelidir. Eğer gün içerisinde çay, kahve veya alkol gibi diüretik içecek alımınız varsa tüketilmesi gereken su miktarı arttırılmalıdır. Ne kadar düzenli ve olması gereken miktarda su içerseniz, o kadar hızlı bir metabolizma da sizinle olur.

• Şok Diyetler Uygulamayın

Çok düşük enerjili diyetlerin uygulanması sonucu metabolizmanın yavaşlaması da kaçınılmaz olur. Bu tür diyetler sürdürülebilir olmadıkları için bırakıldığında da verilen kilonun çok daha fazlası kısa sürede geri alınır. Ayrıca şok diyetlerin uygulanması ile birlikte yetersiz beslenme, gün içerisinde alınması gereken besin gruplarının yetersiz alımıyla karşılaşılır. İdeal kilonuzda olmak istiyorsanız şok diyetler yerine sağlıklı ve dengeli beslenmeyi benimseyin.

• Güne Erken Başlayın

Son zamanlarda uyku düzeni ile obezite arasındaki ilişkiyi gösteren çok sayıda araştırma yapılmıştır. Uykuda geçen sürenin gece saatlerinde olması ve güne erken başlamak sağlıklı bir yaşam için atılması gereken önemli bir adımdır. Metabolizmanın en hızlı çalıştığı zaman dilimi sabah saatleridir, akşam saatlerinde metabolizma yavaşlamaya başlar. Uyandıktan sonra bir saat içerisinde kahvaltınızı yapmaya  özen gösterin ki metabolizmanız da sizinle birlikte uyansın. Geç kahvaltı yapmak günün devamındaki öğün düzeninizi de etkiler. Böyle durumlarda öğle yemeği genellikle atlanır. Bu da kilo vermeyi veya kilo korumayı zorlaştırır. Ayrıca öğün atlamak bir sonraki öğün öncesi duyulan açlık hissinin daha şiddetli olmasına neden olur.

• Protein Tüketimini İhmal Etmeyin

Günlük beslenmenizi ve öğün içeriklerinizi düzenlerken yeteri kadar protein aldığınızdan emin olun. Protein toklukların kısa süreli olmamasına yardımcı olur ve metabolizmanın harcadığı enerjiyi arttırır. Süt ve ürünlerine beslenmenizde yer vermeyi ihmal etmeyin. Ara öğünlerde tüketeceğiniz meyve veya ekmek gibi karbonhidrat kaynağının yanına süt, yoğurt veya peynir gibi protein kaynağı aldığınızda daha uzun süre tok kalır ve porsiyon kontrollerinizi daha rahat yaparsınız.

Kalp sağlığı, zihinsel aktivite, kas fonksiyonları ve yağ yakımı gibi birçok vücut fonksiyonunun yerine getirilmesini sağlayan en önemli faktörlerden biri ile tanışmaya hazır mısınız? Elbette ki metabolizma hızından bahsediyoruz! Sağlık durumunuzu etkileyen “Metabolizma nedir?” ve “Metabolizmanın hızlı olması ne demektir?” sorularının cevaplarına birlikte göz atalım, yaşınız ne olursa olsun hep sağlıklı kalmanın formülünü yakalayın.

Vücudunuzun Gizli Gücü: Metabolizma

Metabolizma, vücudun fonksiyonlarını yerine getirmesi için yediğiniz gıdayı enerjiye dönüştüren biyokimyasal bir işlemdir. Hücrelerde bulunan enzimler tüketilen besinleri parçalayarak enerjiye dönüştürür. Metabolizmanız ne kadar hızlı çalışırsa vücudun ihtiyacı olan bu enerji daha çok açığa çıkabilir. Yani metabolizmanın hızlı çalışmasının faydaları arasında, yaygın olarak bilinen kilo vermenin yanı sıra, solunum ve zihinsel fonksiyonlar gibi hayati işlevler de yer alır. Çünkü vücudunuz sadece fiziksel aktivite esnasında enerji harcamaz. Aynı zamanda dinlenirken ve besinleri sindirirken de enerji harcar. Vücudunuzun metabolizma hızının etki ettiği alanlar üçe ayrılabilir.

• Bazal Metabolizma Hızı: Vücudun dinlendiği dönemde yakılan enerji miktarıdır. Vücudun tüm sistemlerinin sağlıklı bir şekilde çalışması için büyük oranda enerji harcanır.
• Sindirim Sırasında Metabolizma: Besinlerin termik etkisi olarak da anılan bu metabolizma faaliyeti yiyecekleri sindirmek için kullanılan enerjiyi açığa çıkarır.
• Fiziksel Harekete Bağlı Olarak Metabolizma: Günlük olarak gerçekleştirilen fiziksel aktivite ile açığa çıkan enerjidir.

Metabolik hızınız; cinsiyet, yaş, hormonlar, kas-yağ oranı gibi birçok faktörden etkilenebilir. Fakat bunların yanı sıra, metabolizmanın hızlanmasına yardımcı olabilecek uygulamalar ve yiyeceklerin de metabolizma hızında katkısı büyüktür. Günlük hayatınıza dâhil edebileceğiniz pratik metabolizmayı hızlandırma yöntemleri ile zinde bir yaşam sürebilirsiniz. 

Metabolizmanın Hızlanması İçin Ne Yapmalı?

Metabolizmayı hızlandıran şeyler özel bir diyetin parçası değil sağlıklı bir yaşam stilinin gereklilikleridir. Metabolizma hızlandırma yöntemlerini öğrenerek, yaş ilerlese bile, vücudunuzun fonksiyonlarını yerine getirmesi için ihtiyacı olan enerjiye sahip olabilirsiniz. İşte, hızlandırmak için izlemeniz gereken yollar:

• Günde 1-2 bardak yeşil çay içebilirsiniz. Araştırmalar yeşil çay tüketiminin yaklaşık %4 oranında hızlandırdığını gösterir.
• Yeterince su içmenin tüm vücut fonksiyonlarına olduğu gibi metabolizmaya da olumlu etkisi vardır. Yarım litre su içerek 1 saat boyunca yaklaşık %10 ila 30 arasında hızlanması sağlanabilir. Günlük olarak ortalama 2 litre su içilmesi tavsiye edilir.
• Düzenli aralıklarla yemek yenmesi metabolik dengenin korunması açısından faydalıdır. Uzun süre yemek yenilmediği zaman vücut daha az kalori yakıp daha fazla yağ depolayabilir. İki öğün arasında uzun süre bırakmamanız, ara öğünler yemeniz önemlidir.
• Acı biber, içeriğinde bulunan kapsaisin adlı madde sayesinde metabolizmanın hızlanmasına yardımcı olur. Bir öğünde yediğiniz acı biber ortalama 10 kalori daha fazla yakmanıza yardımcı olabilir. 
• B Vitamini; yağ, protein ve karbonhidratları enerjiye dönüştürmeye yardımcı olur yani metabolizma hızlandırıcıdır. Yumurta, kavun ve ıspanak gibi B Vitamini içeren besinleri düzenli olarak tüketerek ihtiyacınız olan B vitaminini alabilirsiniz.
• Kas oluşumunu sağlayan sporlar yapmak hızlanmasına destek olur. Çünkü kas kütlesinin oluşumu için vücut enerjiye ihtiyaç duyar. 
• Protein kaynağı yiyecekler yemek de olumlu etki sağlayabilir. 
• Stres seviyesinin yükselmesine bağlı olarak vücutta kortizol hormonu salgılanır. Kortizol ise yağların depolanmasına ve metabolizmanın yavaşlamasına sebep olur. Sizi stresten uzak tutacak meditasyon, nefes terapisi gibi günlük hayat pratikleri edinmeniz faydalı olabilir.
• Derin nefes almak insülin direncini azaltabilir ve hücrelere daha fazla oksijen gitmesi ve enerji yakılmasını sağlayabilir. Gün içerisinde birkaç dakikanızı derin nefesler almaya ayırabilirsiniz.
• Beyaz un ve rafine şeker içeren gıdalar kan şekerini hızla artırabilir. Bu da metabolizmanın yavaşlamasına sebep olur. Bu gıdaları beslenme listenizden çıkararak, metabolizmayı hızlandıran besinleri listenize dâhil ederek daha sağlıklı kalabilirsiniz. 

Metabolizmanızın Hızlı mı Yavaş mı Olduğunu Gösteren Temel  İşaretler Nelerdir?

Sağlıklı olmanızı sağlayacak tüm adımları attınız ve şimdi “Metabolizmam hızlı mı?” sorusunun cevabını mı arıyorsunuz? O halde hızlı metabolizmanın vücudunuza nasıl etki ettiğini sıralayalım:

• Kolaylıkla yağ yakıyor ve kilo veriyorsanız,
• Düzensiz adet döngüsüne sahipseniz,
• Enerjik hissediyorsanız,
• Vücut sıcaklığınız yüksekse ve
• Sık sık acıkıyorsanız metabolizmanız hızlı olabilir.

Ancak vücudunuzda gözlemlediğiniz şu belirtiler metabolizmanızın yavaş çalıştığına işaret edebilir;

• Gece uykunuzu aldığınız halde yorgun hissediyorsanız,
• Sebebini bilmediğiniz bir şekilde kilo alıyorsanız ve kilo vermekte zorlanıyorsanız,
• Saç dökülmesi problemi yaşıyorsanız,
• Konsantrasyon sağlamakta güçlük çekiyorsanız,
• Kabızlık problemi yaşıyorsanız,
• Sık sık şeker tüketmek istiyorsanız yavaş olabilir. 

Sağlığınızı Destekliyoruz

Bol su, B Vitamini, yeşil çay, protein ile acı biber tüketip, spor da yaptığınızı ve stresten uzak mutlu bir yaşam geçirdiğinizi umuyoruz. Metabolizmanızı hızlandıracak tüm bu sağlıklı alışkanlıkları edinmenin yanı sıra sağlığınızı korumak için yapmanız gereken bir adım daha kaldı: MAPFRE Sigorta sağlık sigortası yaptırmak! MAPFRE Sigorta olarak sağlığınıza gösterdiğiniz dikkati önemsiyoruz. Beklemediğiniz bir hastalık durumunda da zor bir durumda kalmamanız ve hayatınıza kolaylıkla devam edebilmeniz için sağlık sigortası ile sizi güvence altına alıyoruz. MAPFRE Sağlık Sigortası ile ilgili detaylı bilgi almak ve sağlığınızı teminat altına almak için MAPFRE Sigorta Sağlık Sigortası ve 3S Sağlık Sistemi sayfasını ziyaret edebilir ya da sağlık sigortası çeşitlerine göz atarak size en uygun sağlık ürününü öğrenebilirsiniz.

Sağlık dolu günler dileriz!