Metin Alt&#;ok’un () 14 Mart do&#;um günüydü. Bence &#;imdi kaç ya&#;&#;nda oldu&#;u önemli de&#;il. Çünkü o katledildi&#;i günkü ya&#;&#;nda bir &#;air. Çünkü ya&#;lanmaz &#;eriat ate&#;iyle yak&#;lan &#;airler… Katledildi&#;inde kaç ya&#;&#;nda m&#;yd&#;? &#;iir okuru, &#;iir dostu olan yüre&#;imizde &#;iirleriyle ses verdi&#;i ya&#;ta…
Pir Sultan Abdal &#;enli&#;i için gitti&#;i Sivas’ta 2 Temmuz günü &#;slamc&#; &#;eriatç&#;lar&#;n sald&#;r&#;s&#;na u&#;rayan ve kundaklanarak yak&#;lan Mad&#;mak Oteli’nden a&#;&#;r yaral&#; olarak kurtulduysa da 9 Temmuz günü ya&#;am&#;n&#; yitirdi Metin Alt&#;ok.
“Gezgin” () ad&#;yla yay&#;mlanan ilk kitab&#; ve oradaki, ilk sayfada yer alan “Öndeyi&#;” &#;iiriyle ba&#;lar onun dilimizde ses veren &#;airli&#;i…
“Yeni bir ülke yoktur,Diyor o ünlü &#;air;
Ne de yeni denizler.
Nereye gitsen bu kent,
Seni pe&#;inden izler.
Ama gitmektir benim
Yenilmezli&#;im dünyada.
Ve ben durmaz giderim,
Bu can tende durdukça.”
Metin Alt&#;ok ilk kitab&#;ndan önce &#;air olarak görünmez. Yani dergilerde yay&#;mlad&#;&#;&#; &#;iirlerle okurlar&#;n&#; haz&#;rlam&#;&#; bir &#;air de&#;ildir… Resimler, heykeller yapar. Sergi açar. Sanat çevrelerinde de daha çok açt&#;&#;&#; sergilerle tan&#;n&#;r, bilinir. Birlikte sergi açt&#;&#;&#; isimlerden biri de Devrim Erbil’dir.
&#;lk kitab&#;n&#;n yay&#;mlanmas&#;ndan iki y&#;l sonra ikinci kitab&#; “Yerle&#;ik Yabanc&#;” yay&#;mlan&#;r. “Ç&#;rakl&#;&#;&#; olmayan &#;air” sözü, onun &#;iir çevrelerinde nas&#;l kar&#;&#;land&#;&#;&#;n&#; aç&#;k ve yal&#;n bir dille ifade eder. 
Duygusu, dü&#;üncesi ve duyarl&#;l&#;&#;&#;; her &#;eyin buharla&#;t&#;&#;&#;, ama bu buharla&#;man&#;n yeni olu&#;umlara yol açmad&#;&#;&#; postmodern zamanlar&#;n öncesinde olu&#;mu&#; bir &#;airdir Metin Alt&#;ok…
Hangi &#;iirinden isterseniz oradan ba&#;layabilirsiniz okumaya. &#;&#;te ikinci kitab&#; “Yerle&#;ik Yabanc&#;” () kitab&#;ndan “Masa” ba&#;l&#;kl&#; &#;iirinin ilk beti&#;i:
“Ne zaman bir masaya otursakSeninle kar&#;&#; kar&#;&#;ya,
Masa durmadan uzuyor aram&#;zda.
Tozlu bir yol oluyor giderek
Ve ben ba&#;l&#;yorum ko&#;maya.”
Cemal Süreya’n&#;n Turgut Uyar’&#;n &#;iiriyle ilgili bir sözü vard&#;r. “Hep bir &#;iirin ortas&#;n&#; yazd&#;” der. Bu sözü biraz de&#;i&#;tirerek söylersek Metin Alt&#;ok için de geçerliymi&#; gibi geliyor bana. Alt&#;ok, Türkçe &#;iir birikiminin tam ortas&#;ndan tam ortas&#;na yazan bir &#;air olmu&#;tur. &#;öyle aç&#;klayabilirim: Metin Alt&#;ok &#;iirin hem geleneksel, hem modern, hem tarihsel birikimden hem güncel prati&#;inden yararlanm&#;&#;t&#;r. Ancak ortalaman&#;n üstünde bir &#;air olmu&#;tur.
Metin Alt&#;ok’un üçüncü kitab&#; “Kendinin Avc&#;s&#;” () hem bir son, hem bir ba&#;lang&#;ç kitab&#; gibidir. Kitapta “Sonludur A&#;k da” &#;iirinin ilk beti&#;ini okuyal&#;m:
“Güzel an&#;lar biriktirdim senden,Duda&#;&#;ma solgun gülücükler getiren.
Özenle saklad&#;m belle&#;imde,
Bir y&#;&#;&#;n oldu daha &#;imdiden.
Nas&#;l olsa bir sonu olacakt&#; bu a&#;k&#;n,
Bir gün apans&#;z gerçekle&#;iveren.”
“Sözcüklere bürünüp &#;iir diye görünen &#;ey ya&#;am&#;n ta kendisidir” diyor “&#;iirin Kayna&#;&#;” (&#;iirin &#;lk Atlas&#; shf. 22, YKY) ba&#;l&#;kl&#; yaz&#;s&#;nda. Ya&#;am&#;n ta kendisini söyleyerek “bütünle&#;me”, “tamamlanma”, “payla&#;ma” aray&#;&#;&#;ndad&#;r. Söylemek, söyleyerek eksi&#;ini gidermek… san&#;r&#;m onun &#;iirinin kilometre ta&#;lar&#; bu edimler. &#;iirin söylenen bir dil prati&#;i oldu&#;u sav&#;n&#; modern Türkçe &#;iirde en çok onun yap&#;tlar&#;yla savunmak mümkün diye dü&#;ünüyorum.
“Kendinin Avc&#;s&#;” kitab&#;n&#;n oldu&#;u kadar &#;airin de en çok okunan, bilinen yap&#;t&#; olan “Evde Yoklar” ba&#;l&#;kl&#; &#;iirini ba&#;ka aç&#;lardan oldu&#;u gibi bu ba&#;lamda hat&#;rlamak yerinde olabilir:
“Durmadan avuçlar&#;m terliyor,&#;nildiyor ard&#;mdan
Girdi&#;im ç&#;kt&#;&#;&#;m kap&#;lar.
Trenim gecikmeli, yüre&#;im bungun,
Bir bir uzakla&#;&#;yor sevdi&#;im insanlar.
Ne zaman bir dosta gitsem,
Evde yoklar.
Dolan&#;p duruyorum ortal&#;kta.
Kedim h&#;mb&#;l, yaprak döküyor çiçe&#;im,
Rak&#;m bir türlü beyazla&#;m&#;yor.
Anahtar&#;m güç dönüyor kilidinde,
Nemli ald&#;&#;&#;m sigaralar.
Ne zaman bir dosta gitsem
Evde yoklar.
Kimi zaman çocu&#;um,
Bir müzik kutusu ba&#;ucumda
Ve ay&#;m&#;n gözleri saydam.
Kimi zaman garday&#;m
Yan&#;mda bavulum, y&#;lg&#;n ve ihtiyar.
Ne zaman bir dosta gitsem,
Evde yoklar.
Bekliyorum bir kap&#;n&#;n önünde,
Cebimde yaz&#;lmam&#;&#; bir mektupla.
Bana kar&#;&#; ben vard&#;m
Çald&#;&#;&#;m kap&#;lar&#;n ard&#;nda,
Ben açt&#;m, ben girdim
Selamla&#;t&#;k ilk defa.”
Ankara’dan ayr&#;l&#;p felsefe ö&#;retmeni olarak Bingöl’e gittikten üç y&#;l sonra dördüncü kitab&#; “Küçük Tragedyalar” () yay&#;mlan&#;r. Birço&#;unun “Kavaklar” adl&#; &#;ark&#; olarak bildi&#;i bu kitab&#;n “Öndeyi&#;” ba&#;l&#;kl&#; &#;iiri, &#;airin ayn&#; zamanda içinde oldu&#;u duruma ve ko&#;ullara i&#;aret eder. Bozk&#;r&#;n ortas&#;nda bir kavak a&#;ac&#;d&#;r sanki, rüzgarda usul usul sallan&#;rken içindeki ac&#;y&#; m&#;r&#;ldanan…
“Bedenim ü&#;ür, yüre&#;im s&#;zlar.Ah kavaklar, kavaklar
Beni hoyrat bir makasla
Eski bir foto&#;raftan oydular.
Orda kald&#; yana&#;&#;m&#;n yar&#;s&#;,
Kendini bo&#;lukla tamamlar.
Omuzumda bir kesik el,
Ki durmadan kanar.
Ah kavaklar, kavaklar
Ac&#; dü&#;tü pe&#;ime ard&#;mdan &#;sl&#;k çalar.”
Metin Alt&#;ok resim yaparken &#;iir söylemeye yönelmi&#;, sanki ondan sonra hep &#;iir söylemi&#;… O zamanda kendini söylemi&#;, kendinden söylemi&#;… Çarpm&#;&#; dünyaya, çarpm&#;&#; hayata, çarpt&#;&#;&#; yeri söylemi&#;, çarpt&#;&#;&#; yere söylemi&#;… Usul söylemi&#;, a&#;&#;r söylemi&#;… &#;çe söylemi&#;… Öte söylemi&#;…
12 Mart cuntas&#;n&#;n katliamlar&#;n&#;n, idamlar&#;n&#;n ac&#;s&#;na 12 Eylül’ün postallar&#;yla ezdi&#;i hayat&#;n ac&#;s&#; kat&#;lm&#;&#; bir dünyaya, onun neden oldu&#;u kedere, yürek yang&#;n&#;na katlanmay&#; sorumluluk saym&#;&#;, ya&#;amay&#; direnmek olarak kabul etmi&#;tir. Ona göre &#;air gerçeklerden, hayattan kaçarak de&#;il, tarihsel ak&#;&#;&#;n yalpalamalar&#;n&#;n neden oldu&#;u derin yaralar&#; ancak kanatarak teselli bulabilir.
“&#;pek ve K&#;labtan () &#;airin be&#;inci kitab&#; olarak yay&#;mlan&#;r. (“K&#;labtan” sözcü&#;ünün do&#;ru yaz&#;l&#;&#;&#; “k&#;laptan”d&#;r ve s&#;rma kat&#;larak e&#;rilmi&#; iplik anlam&#;na gelmektedir.) Alt&#;ok’un bu yap&#;t&#;ndaki &#;iirler için da&#;lara dönük balkonu olan evde, dü&#;ünceli dü&#;ünceli “hançerin sap&#;”yla oynayan &#;airin sesi diye de tan&#;mlayabilirmi&#;iz gibi geliyor bana. Belki de &#;airin kendine çarpa çarpa söyledi&#;i &#;iirler tan&#;m&#; en çok da bu kitaptakiler için geçerli. Kitaptaki “Hançerin Sap&#;” ba&#;l&#;kl&#; ilk &#;iirden küçük bir bölüm:
“Sabah&#;n bu&#;usuGözlerimi ya&#;art&#;yor,
Boynuma dolan&#;yor
Ak&#;am&#;n zinciri.
Da&#;lard&#;r beni avutan.”
“Gerçe&#;in Öteyakas&#;” () &#;airin “Ben”i, “Sevda”y&#; ve “Dünya”y&#; art arda üç nokta olarak s&#;ralay&#;p önü ve arkas&#;ndaki bo&#;lu&#;a yava&#; yava&#; yayd&#;&#;&#; alt&#;nc&#; kitab&#;d&#;r. (Kitab&#;n ilk bask&#;s&#;nda olmayan, ancak sonraki bask&#;s&#;nda eklenen “Tarih” bölümü de yer alacakt&#;r.) Kitapta her bölümde üçer dizeli otuz betik bulunur. &#;airin sesi, biçimi, biçemi dizeleri nas&#;l yazarsa yazs&#;n asl&#;nda ilk &#;iirlerinden beri ayn&#;d&#;r. Çünkü ona göre “&#;iir diye bir &#;ey yoktur, ozanlar vard&#;r.” “&#;iirin varl&#;&#;&#; daima bir &#;air ki&#;ili&#;inin imzas&#;n&#; ta&#;&#;r.” O yüzden belki de &#;air sesini, sözünü ço&#;alt&#;r…
Ancak yine de ayn&#; y&#;l içinde yay&#;mlanan bir sonraki kitab&#; “Dörtlükler ve Desenler” () öncekilerden içindeki kendi çizdi&#;i desenlerle farkl&#;la&#;&#;r. &#;lk defa &#;iirleriyle birlikte desenlerini de bir kitab&#;nda okurun ilgisine sunmu&#; olur. Kitapta k&#;rk dörtlük bir de üçüncü dörtlükten sonra gelen numaralanmam&#;&#; üç dörtlü&#;ün oldu&#;u bir &#;iir yer al&#;r. Al&#;nt&#;lad&#;&#;&#;m dörtlük kitab&#;n üçüncü dörtlü&#;ü.
“Ömrümce kendimi hep sözde buldum;Söz cehennemdi yan&#;p kavruldum.
Yeniden do&#;dum kendi külümden,
Ben Anka'yd&#;m konu&#;uldum.”
Metin Alt&#;ok, bir duygu &#;airidir denebilir. Bunu kendisi de kabul eder. Ona göre &#;airin yapt&#;&#;&#; i&#;, gerçe&#;i imgesel olarak duygu üzerinden okura aktarmakt&#;r. Buna “&#;iirsel duygu” der. &#;iirsel duyguyu, içinde moral bir ö&#;e ta&#;&#;yan ve insandan al&#;p insana veren amaçl&#; bir duygu olarak tan&#;mlar. Asl&#;nda onun “&#;iirsel duygu” tan&#;m&#; ve bu tan&#;ma uygun tutumu, duygusall&#;&#;&#; abartmam&#;&#;, &#;iirin dengesini bozmam&#;&#; olmas&#;n&#; nas&#;l gerçekle&#;tirdi&#;ini de aç&#;klamaktad&#;r. Onun için duyguyu sahici k&#;lmak önemli olmu&#;tur. Bununla birlikte imgenin terazisine koymadan &#;iire dönü&#;türmedi&#;i sözü yoktur. &#;iirdeki sözünü ayn&#; zamanda zembere&#;i bo&#;alm&#;&#; traji&#;in imbi&#;inden geçirdi&#;ini de belirtmeliyiz.
&#;airin “Ben Gül ve Zakkum” ba&#;l&#;kl&#; &#;iirinde yürek dökümü yaparak ba&#;layan sekizinci kitab&#; “Süveydâ”n&#;n (), Sar&#;l bana ba&#;l&#;kl&#; &#;iirden birkaç dize:
“&#;nsan&#;n bir yan&#; nedense hep eksikVe o eksi&#;i tamaml&#;yay&#;m derken,
Var olan a&#;m&#;yor azar azar zamanla.”
“Süveyda”, &#;airin Cemal Süreya’n&#;n &#;iirleriyle konu&#;tu&#;u, onu resmetti&#;i &#;iirlerle de dikkat çeker. Kitaptaki “&#;apka” ba&#;l&#;kl&#; &#;iirden bir dörtlük okuyal&#;m:
“Cemal'in imzas&#;ndaki fotörBazen ba&#;&#;nda da olurdu
Yaln&#;z biraz amatör
Biraz da mahçup dururdu.”
&#;lk &#;iirlerinden itibaren &#;iirlerinde görülen ve &#;airli&#;inin önüne geçmeyen bir felsefeci ustal&#;&#;&#;ndan da söz etmek gerekir. “Azalan Ömre Gazel” ba&#;l&#;kl&#; &#;iirinden bir beyit:
“Yetti art&#;k alt&#;ok metin, sürdü&#;ün &#;u p&#;trakl&#; zor ömürTuzak ol bir ölüme, denizler gibi, var git ço&#;ala ço&#;ala”
“Alaturka &#;iirler” () kitab&#;n&#;n ilk bölümünde yer alan &#;iirler “alaturka &#;ark&#;lar” gibi de okunabilir. Hatta dinlenebilir. Sanki bu bölümdeki &#;iirler &#;iir de&#;il de bir uzunçalar&#;n parçalar&#;d&#;r pikaba konulmu&#;… &#;airin can&#; alaturka &#;ark&#; dinlemek istemi&#;, oturmu&#; &#;iir yazm&#;&#; sanki… &#;iirlerin adlar&#; da alaturka &#;ark&#;lar&#;n makam adlar&#;yla ayn&#; olunca ister istemez bu dü&#;ünceler olu&#;uyor. Ama elbette bir beis yok bunda. Çünkü yine yerli yerinde, Metin Alt&#;ok’un biçim ve biçem tutumunu sürdürdü&#;ü &#;iirler var kitab&#;n bu bölümünde…
Onun &#;iirlerinde ilk sapma biçimsel olarak bu kitab&#;nda görülür. &#;lk defa dizeleri alt alta de&#;il de basamak yaparak yazd&#;&#;&#; &#;iirler yer al&#;r kitab&#;n “Fermuar” ba&#;l&#;kl&#; &#;iirinde. Asl&#;nda &#;iiri biçimsel olarak görselle&#;tirir. Dizelerin s&#;ralan&#;&#;&#; kapal&#; bir fermuara benzer. Metin Alt&#;ok’un &#;iir tutumunda, biçimsel de olsa önemli bir de&#;i&#;ikliktir bu. Sözcükler, dizeler arac&#;l&#;&#;&#;yla &#;iirin içeri&#;ini biçimiyle bütünle&#;tirmeye yönelmi&#;tir.
Bu &#;iirden sonra gelen ölümün sular&#;nda ba&#;l&#;kl&#; bölüm vefay&#;, sayg&#;y&#; öne ç&#;kard&#;&#;&#; &#;iirler içerir. Kitapta Turgut Uyar’la, onun “Büyük Saati”yle söyle&#;ir, Edip Cansever’i ve &#;iirlerini içtenlikle selamlar. Metin Elo&#;lu’yla “Metin usta, can&#;m usta, / Bu soyad&#; sana haram” dizeleriyle konu&#;ur. Onlar&#;n sesine yaslan&#;r, onlar&#;n sesini hat&#;rlatmak ister okura… Ruhi Su’yu, sesini, türkülerini de unutmaz:
“Günlerin savrulanKöpü&#;ünden geldiler,
Ruhi ve Ruhi'ler.
Türkülerin Ruhi'si,
Sevdalar&#;n Ruhi'si
Birbirine el verdiler.”
Kitab&#;n bu bölümündeki di&#;er &#;iirlerinde de abi dedi&#;i Celal Atik, Nusret H&#;z&#;r gibi isimlerin ad&#; geçer. Metin Alt&#;ok’un biçemsel olarak de&#;il ama biçim olarak okurunu esasl&#; bir &#;a&#;k&#;nl&#;&#;a u&#;ratt&#;&#;&#; ilk kitab&#; “Hesap &#;&#;i &#;iirler” () olur. Daha önce “Fermuar” ba&#;l&#;kl&#; &#;iirde denedi&#;i &#;iirin biçimsel olarak görselle&#;tirilmesi ve &#;iire kat&#;lmas&#;n&#; bu kitab&#;ndaki bütün &#;iirlerde uygular. &#;iirlerin ad&#;na uygun biçimsel formlar olu&#;turulur. Kimi &#;iirinde kadeh kimi &#;iirinde sürahi biçimini al&#;r dizeler.
Büyük bir çarp&#; i&#;areti olarak görselle&#;mi&#; olan iki dizeli “bir uyumsuz rastla&#;ma” adl&#; &#;iiri ayn&#; zamanda &#;airin sezgisel gücünü de sergiler…
&#;iirin bir dizesi &#;öyledir:
“Yang&#;nlardan geliyorum dedi adam ve yang&#;nlara gitti yan&#;k”
&#;airlerin sezgisel gücü bilicili&#;i kehanetleri yaln&#;zca antik zamanlarda de&#;il modern zamanlarda da dikkat çeker. Türkçe &#;iirde sezgisel gücü en yüksek &#;iirlerin &#;airidir Metin Alt&#;ok… Bunu poetik olarak da hem savunur hem de içselle&#;tirmi&#;tir. &#;airin sezgisel gücünün ne anlama geldi&#;ini ve önemini &#;u sözlerle savunur: “Her iyi &#;air dünün yorumcusu ve gelece&#;in imgesel yorumcusudur. &#;uras&#; unutulmamal&#;d&#;r ki dünü yorumlay&#;p gelece&#;i okumada hep &#;airler hakl&#; ç&#;km&#;&#;t&#;r.” (“&#;iirin &#;lk Atlas&#;” shf)
“Hesap &#;&#;i &#;irler” hem hayat&#;n&#;n trajik biçimde sonunu sezdi&#;i &#;iirinin yer ald&#;&#;&#; hem de ya&#;arken yay&#;mlanan son kitab&#; olur.
“Ne zaman bir dosta gitsem evde yoklar” diyor bir &#;iirinde. Belki de o nedenle, kimseyi evinde bulamay&#;nca, söyleyecek, söyle&#;ecek kimseyi bulamay&#;p kendisiyle söyle&#;mi&#; bir &#;airdir Metin Alt&#;ok…
Ancak elli iki ya&#;&#;nda Ankara’dan otobüse binip davet edildi&#;i halk &#;enli&#;ine kat&#;lmay&#;, o &#;enlikteki etkinlikte yer almay&#; da önemseyecek ve kendini bunun için sorumlu hissedecek bir &#;airdir. Yani onun “ne zaman bir dosta gitsem evde yoklar” dedi&#;i ve bundan duydu&#;u keder, çevresinde dostlar&#;n&#;n olmamas&#;ndan, sosyal olarak yabanc&#;la&#;m&#;&#;l&#;&#;&#;ndan, tek ba&#;&#;na kalm&#;&#;l&#;&#;&#;ndan de&#;ildir asl&#;nda… Belki de dostlar&#;n&#; buluyordu da onlar&#;, evde bulam&#;yordu.
Zaten kendisi de kendisini “yerle&#;ik yabanc&#;” ya da “gezgin” olarak dolay&#;s&#;yla göçebe yani yersiz yurtsuz olarak tan&#;mlam&#;yor muydu?
Ya&#;am&#;n&#; yitirdikten sonra bir kitab&#; daha yay&#;mlan&#;r, “Soneler” (). Kitapta ad&#;n&#;n ça&#;r&#;&#;t&#;rd&#;&#;&#; gibi soneler de yer al&#;r ama ba&#;ka &#;iirler vard&#;r. Kitab&#;n son &#;iiri olan “Kimliksiz Ölüler” Metin Alt&#;ok’un hem &#;iir anlay&#;&#;&#;n&#;, hem duyarl&#;l&#;&#;&#;n&#; hem de &#;air tavr&#;n&#; aç&#;k ve yal&#;n biçimde sergilemektedir.
1.öyle ak, öyle ak ki teni;
ipekten biçilmi&#; sanki.
duyulmam&#;&#; bu yüzden
üstünü örtmek gere&#;i.
ç&#;r&#;lç&#;plak, incecik
sedyede bir k&#;z cesedi.
on parma&#;&#; boyal&#;;
bula&#;m&#;&#; &#;stampa mürekkebi.
bir k&#;z&#;m sa&#;sa e&#;er;
bir k&#;z&#;m morgda &#;imdi.
2.
gö&#;sü kana belenmi&#;,
gözlerinde menevi&#;.
genç yüzünde b&#;y&#;klar&#;,
daha yeni terlemi&#;.
sab&#;ka kay&#;tlar&#;na ad&#;
ya&#;arken hiç geçmemi&#;.
iyi hal ka&#;&#;d&#; bile
al&#;rm&#;&#; isteseymi&#;.
ak&#;l al&#;r da dostum;
yürek almaz bir tuhaf i&#;.
3.
çoktan so&#;umu&#; gövdesi;
ama elleri hala diri
sa&#; avucundan geçmi&#;
mermilerden biri
gören bir göz olmu&#;
sanki o mermi deli&#;i
bak&#;yor avucundan
k&#;sac&#;k ya&#;am eme&#;i.
sevmeyi deneseydiniz;
bu yolu seçmezdi belki!
4.
açacak yine baharda
da&#;larda, koyaklarda
ad&#; yok bir çiçektir
zulmün kara topra&#;&#;nda.
onun da bir sözü vard&#;.
bu gök kubbe alt&#;nda.
i&#;te o öldü art&#;k;
bir yas b&#;rakt&#; arkas&#;nda.
ve ça&#; d&#;&#;&#; bir korku
h&#;sma, akrabaya.
5.
yan&#;nda da&#;&#;lm&#;&#; ka&#;&#;tlar
ve tütün tabakas&#; var.
bir bez parças&#;yla
a&#;z&#;n&#; t&#;kam&#;&#;lar.
cesedi s&#;rtüstü
boyunca uzatm&#;&#;lar.
bir deniz kabu&#;unda
dalgalar&#; duyanlar;
bo&#; bir mermi kovan&#;
sizce nas&#;l u&#;uldar!
Bu &#;iirin, &#;airin kendi anlat&#;m&#;yla bir de öyküsü vard&#;r. Okuyal&#;m; “Bingöl’de ö&#;retmen iken devlet hastanesine gitmi&#;, kalabal&#;k avluda bekliyordum. Birdenbire kalabal&#;kta büyük bir dalgalanma oldu. Bakt&#;m, bir askeri cemse girmi&#; avluya. &#;çinden bir yüzba&#;&#; ve bir manga kadar asker yere atlad&#;. Yüzba&#;&#; o kadar kas&#;nt&#; ve ma&#;rurdu ki anlatamam. Askerler hemen bir çember olu&#;turdular ve birkaç asker de araçtan üzeri battaniyeyle örtülü bir sedye indirdiler. Sedyeyi yere koyup battaniyeyi üzerinden çektiler. Gencecik bir k&#;z cesediydi, ç&#;r&#;lç&#;plakt&#;. Yani hiçbir &#;ey yoktu üstünde. &#;nsanlar deh&#;etle yüzlerini çevirip uzakla&#;maya çal&#;&#;t&#;. Kimi de gözlerini kapad&#;. Yüzba&#;&#; herkesi toplay&#;p ç&#;plak cesede bakmalar&#;n&#; emretti: ‘Yüzünüzü çevirmeyin. Bak&#;n bakay&#;m bunu tan&#;yor musunuz’ diye ba&#;&#;rmaya ba&#;lad&#;. Çok i&#;renç bir durumdu.
Ben hem yabanc&#;, hem Türk oldu&#;uma hem de düzgün Türkçeme güvenerek yüzba&#;&#;ya yakla&#;t&#;m ve yumu&#;ak bir edayla: ‘Komutan lütfen böyle yapmay&#;n’, ondan yanaym&#;&#; gözükmeye çal&#;&#;arak, ‘terörist de olsa, o art&#;k bir cesettir ve cesede böyle davranmak ne töremizde ne de herhangi bir inançta vard&#;r. Bari mahrem yererini örtün’ dedim. Çiviye basm&#;&#; gibi hoplad&#; ve ba&#;&#;rmaya ba&#;lad&#;: ‘Ne diyorsun sen? Kimsenin bunu tan&#;mas&#;na gerek olmad&#;&#;&#;n&#; bilmiyor muyuz? Bizim maksad&#;m&#;z bize ba&#;kald&#;ranlar&#;n namuslar&#;n&#;n ne hale gelece&#;ini göstermektir. Senin akl&#;n ermez bu i&#;lere, dayanam&#;yorsan çeker gidersin buradan’ dedi. Hiçbir &#;ey demeden h&#;zla uzakla&#;t&#;m oradan. Eve giderken bir yandan k&#;z&#;m&#; dü&#;ünüyordum. Onun ya&#;lar&#;ndayd&#;. Bir yandan da &#;iirin sat&#;rlar&#; diziliyordu kafamda.”
Metin Alt&#;ok &#;air olarak kendini içinde oldu&#;u dönemi iyi okumak ve de&#;erlendirmek için sorumlu görmü&#; ve bundan kaç&#;nmam&#;&#;t&#;r. &#;airin &#;iirsel duyarl&#;l&#;&#;&#;n&#; besleyen kayna&#;&#;n güncelden do&#;du&#;unu savunmu&#; ve bu dü&#;üncesini &#;iirlerine yans&#;tm&#;&#;t&#;r. “kimliksiz ölüler” &#;iiri bu aç&#;dan da önemlidir.
&#;iiri ça&#;&#;na tan&#;kl&#;k eden ve ça&#;&#;na tan&#;kl&#;k için kendini sorumlu sayan &#;air, zaman&#;n kar&#;&#;s&#;nda ölümsüzle&#;iyor bunu kan&#;tlayanlardan biri de Metin Alt&#;ok olmu&#;tur. Metin Alt&#;ok’un &#;iir anlay&#;&#;&#;n&#; betimlemek için altm&#;&#; sekizli ve Türkiye &#;&#;çi Partisi’nden yana oldu&#;unu belirtmemiz gerekir. Politik bir ki&#;iliktir, ama ayn&#; zamanda ba&#;&#;ms&#;z bir &#;air duru&#;unu da temsil eder &#;iirlerinde. Felsefe bilgisini siyasi tutumunu dilin imbi&#;inden geçirerek &#;iirle&#;tirmi&#;tir. &#;iirinde cumhuriyet sonras&#;n&#;n “Hececi”, “Yedi Me&#;aleci” &#;airlerinin, “toplumcu ku&#;a&#;&#;n” “&#;kinci Yeni” dalgas&#;n&#;n sesini kendi sesine yedirmi&#;tir. Ahmet Muhip Dranas’tan da Behçet Neçatigil’den de Cemal Süreya’dan da Turgut Uyar, Edip Cansever’den de etkilenmi&#;tir.
Ama etkilendi&#;i hiçbir &#;airin arkas&#;nda kalmam&#;&#;t&#;r. Etkilerin alt&#;nda ezilmemi&#;tir. Hem güncel, hem toplumsal duyarl&#;l&#;&#;&#; yüksek &#;iirler yazm&#;&#;t&#;r. Yetmi&#;li y&#;llar&#;n &#;iir anlay&#;&#;&#; içerisinde özgün ve özerk söylemiyle ayr&#;labilmi&#;tir. Kendisinden önceki &#;iir birikimini ki&#;iselle&#;tirmek bak&#;m&#;ndan önemli bir örnek olu&#;turur. Unutmad&#;k! Sayg&#;yla selaml&#;yoruz…
SÖYLE&#;&#;… ETK&#;NL&#;K…
Dünya &#;iir günü
21 Mart Dünya &#;iir Günü, &#;airlerin kat&#;ld&#;&#;&#; çe&#;itli etkinliklerle kutland&#;. Gün dolay&#;s&#;yla &#;stanbul da PEN Türkiye Merkezi ve Türkiye Yazarlar Sendikas&#;’n&#;n düzenledi&#;i etkinlikler gerçekle&#;tirildi. PEN Türkiye Merkezi’nin etkinli&#;inde, y&#;l&#; &#;iir ödülü belirlenen &#;aire verildi. Ödülün Egemen Berköz’e verilece&#;i daha önce duyurulmu&#;tu. Etkinli&#;inde ödülünü alan Berköz, ayn&#; zamanda dünya &#;iir günü bildirisin de okudu.
Türkiye Yazarlar Sendikas&#; da her y&#;l oldu&#;u gibi &#;airlerin kat&#;ld&#;&#;&#; &#;stanbul Kad&#;köy’deki etkinlikte kutlad&#; dünya &#;iir gününü. &#;iir günü dolay&#;s&#;yla &#;zmir’de, Çanakkale’de ve daha birçok ilde &#;airlerin kat&#;ld&#;&#;&#; etkinlikler düzenlendi.