Mevlana Kimdir Kısa
kaynağı değiştir]
Mevlana'nın babası, Rumi takipçileri tarafından "Alimlerin Sultanı" olarak bilinen bir ilahiyatçı, hukukçu ve bir mistik olan Bahaeddin Veled'di. Sultan Veled'in İbadetnamesi ve Şemseddin Aflaki'ye (c.1286 - 1291) göre, Mevlana Ebu Bekir'in soyundandı.[41] Ancak bazı modern bilim adamları bu iddiayı reddetmektedirler. Rumi veya babası için Harzemşah'tan anne soyunun olduğu iddiası da, aileyi kraliyetle ilişkilendirmek için tasarlanmış, tarihsel olmayan bir menkıbe olarak görülüyor ve kronolojik nedenlerle reddediliyor. Aile için sunulan en eksiksiz şecere, ünlü Hanefi hukukçularına kadar uzanan altı veya yedi nesildir.[40][42][43]
Kaynaklarda Bahaeddin'in annesinin adını öğrenemiyoruz, sadece ondan "Māmi" diye bahsettiğini[44] ve 1200'lere kadar yaşayan basit bir kadın olduğunu öğreniyoruz. Mevlana'nın annesi Mu'mina Hâtun'dur. Birkaç kuşak boyunca ailenin mesleği, nispeten liberal HanefiMaturidi okulunun İslami vaazlarıydı ve bu aile geleneği Mevlana da sürdürdü.
1215-1220 yılları arasında Moğollar Orta Asya'yı işgal ettiğinde, Bahaeddin Veled, tüm ailesi ve bir grup müridi ile batıya doğru yola çıkar. Üzerinde uzlaşılamıyan menâkıbeye göre, Rumi en ünlü mistik İranlı şairlerden biri olan Attar ile İran'ın Horasan eyaletinde Nişabur şehrinde karşılaşır ve Mevlana'nın manevi üstünlüğünü fark eder. Babasını önünde yürüyen oğlu için "İşte bir deniz ve ardından bir okyanus geliyor" der.[45][46]
Attar çocuğa, ruhun maddi dünyaya karışması hakkında bir kitap olan Asrārnāme'sını verir. Bu buluşma on sekiz yaşındaki Mevlana'yı derinden etkilemiş ve daha sonra eserlerine ilham kaynağı olmuştur.
Veled ve beraberindekiler Nişabur'dan Bağdat'a doğru yola çıkar ve birçok alim ve sufiyle karşılaşır. Bağdat'tan Hicaz'a gider ve hac yaparlar. Kervanları Şam, Malatya, Erzincan, Sivas, Kayseri ve Niğde'den geçer yedi yıllığına Karaman'a yerleşirler; Rumi'nin annesi ve erkek kardeşi orada ölür. 1225 yılında Mevlana, Karaman'da Cevher Hatun ile evlenir. İki oğulları olur: Sultan Veled ve Alaeddin Çelebi. Karısı ölünce Rumi tekrar evlenir ve ondan Amir Alim Çelebi ve Melike Hatun doğar.
Bahaddin 1 Mayıs 1228'de, büyük ihtimalle Anadolu hükümdarı Alaeddin Keykubad'ın daveti ile Konyaya gelir ve Anadolu Selçuklu Sultanlığı'nın en batısındaki Konya'ya yerleşir.
Eğitimi ve Şems-i Tebrizi ile karşılaşmaları[değiştir kaynağı değiştir]
| “ | Arapça kulağa daha hoş gelse de Farsça söyle—Aşkın başka birçok lehçesi vardır. | ” |
Rumi ve İran arasındaki bu kültürel, tarihi ve dilsel bağlar, Rumi'yi İranda ikonik bir şair yaptı.[96] Mevlana'nın şiirleri İran'daki birçok şehrin duvarlarında sergilenmekte, Farsça müzikle söylenmekte[96] ve okul kitaplarında okunmaktadır.
Rumi'nin şiiri, klasik İran ve Afgan müziğinin çoğunun temelini oluşturur.[97] Şiirinin çağdaş klasik yorumları İranlı Muhammed Rıza, Şehram Nazeri, Davud Azad ve Afganistanlı Muhammed Haşim Çeşti tarafından yapılmıştır.