Mide Ülseri Belirtileri Ve Bulguları

Ülser kelime anlamı olarak açık yara demektir. Midede ve onikiparmak bağırsağında iç yüzeyi kaplayan dokunun bütünlüğünün bozulmasına bağlı olarak ülser gelişebilir. Alkol, sigara, kafeinli gıdaların aşırı tüketilmesi, dengesiz beslenme, çok yemek yeme ve bazı ilaçlar ülser gelişimini hızlandırabilir.

Mide ülseri hemen her yaşta ortaya çıkabilir. Daha çok orta yaşlılarda görülür. Kadın ve erkeklerde eşit orandadır. Ağrı karnın üst kısmında yemeklerden 1-1.5 saat sonra başlar. Ağrının yanı sıra iştahsızlık, hafif kilo kaybı ve bulantı vardır. Hastalar nadir olarak kusar. Hasta ağrıyan bölgeyi tam göbeğinin üzerinde gösterir. Ağrı başlangıçta belirli aralıklarla görülür. Daha sonra ağrılı dönemler sıklaşır, sürekli bir hal alır. Midenin onikiparmak bağırsağına geçmeden önceki son kısmının ülserleri midenin tıkanmasına neden olabilir. Bu takdirde hastalar yemekten sonra kusarlar. Bazı ülserler mideyi delerek komşu pankreas gibi organlarda da harabiyete neden olabilirler.

Onikiparmak bağırsağı ülserleri ise göbekte karnın merkezinde veya sağ kaburga kenarında ağrıya neden olur. Ağrı bele doğru yayılabilir. Daha çok genç ve orta yaşlı erişkinlerde ve erkeklerde görülür. Mide ülserinin aksine açken ortaya çıkar. Yemek yiyince azalır. Ağrı belirli aralıklarla ve birkaç günden bir kaç haftaya kadar sürecek şekilde seyreder. Arada aylarca ağrısız dönemler vardır. Özellikle bahar aylarında artar. Sigara, alkol, asitli yiyecekler ağrının şiddetlenmesine neden olur. Ağrının yanı sıra hazımsızlık vardır. Bulantı ve kusma seyrek görülür.

Geçmiş yıllarda mide ve onikiparmak bağırsağı ülserleri cerrahi yöntemle organın ülserli kısmının alınması şeklinde tedavi edilmekteyken, günümüzde ilaç tedavisi ile tam şifa mümkün olmaktadır. Yapılan araştırmalar sonucu ülsere bir bakterinin neden olduğunun saptanması ilaç tedavisini mümkün kılmıştır. Bu bakteriyi etkisiz hale getiren antibiyotiklerin, mide asit salgısını azaltan ilaçlarla birlikte kullanılması sonucunda ülser tamamen iyileşmektedir.

Ülser Nedir?

Midenin iç örtüsünde meydana gelen hasarlara ve doku kayıplarına ülser denilmektedir. Mide asidi teması ile belli şikayetlere sebep olması ülser hastalığıdır. Mide ülseri tedavi edilmediği zaman mide kanamasına ve kansere sebep olabilmektedir. İki tür ülser vardır; iyi huylu ülserler ya da bir kanserin yarattığı ülserlerdir.

Endoskopik muayene ile teşhis edilerek tedavi yöntemlerine başlanmaktadır. Ülser problemine genellikle ileri yaşlarda rastlanmaktadır. Ağrı kesici, romatizmal ilaçların kullanımında mide ülseri görülebilmektedir. Aynı zamanda aşırı baharatlı ve yağlı yiyecekler ile gazlı içecekler ülser şikayetlerine neden olabilmektedir. Aynı zamanda midede bulunan ya da içme suları ile birlikte vücuda alınan Helicobacter pylori adlı mikroorganizmalar da ülsere sebebiyet vermektedir.

Ülser Belirtileri Nelerdir?

Ülser belirtilerinde; kramp, spazm ve yanma duygusu hissedilmektedir. Ağrılar karın bölgesinin geneline ve kaburgaların altına yayılabilmektedir. Sancılar periyodik olarak tekrar etmektedir. Bulantı ve kusma şikayetleri de ülser belirtileri arasındadır. Aynı zamanda dışkıda renk değişikliği, iştah kaybı, kanlı kusma gibi bulgular da ülser belirtileri arasındadır. Mide ülseri teşhisi konulduktan sonra uygulanacak tedavi yöntemleri; mide asidini azaltan ilaçların kullanımı ve beslenme alışkanlıklarının düzeltilmesi ile başlamaktadır.

Ülser kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyen ve yaşam kalitesini önemli derecede düşüren bir sağlık problemidir. Ülserin birçok belirtisi bulunmaktadır. Bu belirtiler arasında en sık rastlanılanı; karın bölgesinin üst kısmında yanma ve ağrı hissidir. Aynı zamanda bulantı, iştahsızlık, kusma, hazımsızlık, sık sık acıkma, kilo kaybı, aşırı şişkinlik hissi ve gaz belirtileri ile de karşılaşılmaktadır. 

Bunlarla birlikte bazı ülser hastlarında midenin delinmesi ya da mide kanaması gibi çok daha ciddi ve acil tedavi gerektiren belirtileri de olabilmektedir. 

Ülserin Nedenleri Nelerdir?

Ülserin psikolojik, genetik ve fizyolojik nedenleri ile birlikte çevresel nedenleri de bulunmaktadır. Ülser problemi genellikle; savaş, doğal afet gibi problemler yaşayan toplumlarda daha sık görülmesi ile birlikte çevresel faktörler de şu şekilde sıralanabilmektedir;

• Midede 'helicobakter pylori' bulunması
• Alkol ve sigara tüketimi
• Mideyi aşırı derecede besinle doldurmak
• Besinlerin hijyenik olmasına dikkat etmemek
• Uzun süre aç kalmamak, besinleri yeteri kadar çiğnememek
• Sağlıksız ve dengesiz bir şekilde beslenmek
• Uyku problemleri
• Aşırı yorgunluk

Ülser Nasıl Tedavi Edilir?

Ülser problemi kronik bir problem olmakla birlikte tedavi sonrasında sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinilmediği sürece tekrarlama riski bulunmaktadır. Bu nedenle ülser teşhisi konulan kişilerin ülser diyeti uygulamaya başlaması önerilmektedir. Ülser tedavisi ise ülserin midede yarattığı tahribatı tedavi edici, helicobakter pylorimide'i baskılayıcı ve etkilerini azaltıcı ilaçlar kullanılmaktadır.

Aynı zamanda enfeksiyon oluşumu gözlemleniyor ise antibiyotik tedavisi de uygulanabilmektedir. Ülser problemi yaşayan hastaların uygulamasında ise şu öneriler bulunmaktadır;

• Mide salgısını arttıran besinler tüketilmemelidir.
• Acı, ekşi ve baharatlı besinler çok fazla tüketilmemelidir.
• Sigara ve alkol tüketilmemelidir.
• Öğün atlanılmamalı, özellikle de kahvaltı ihmal edilmemelidir.
• Yeterli oranda sıvı alımına dikkat edilmelidir.
• Sık sık az oranda besin tüketilmelidir.
• Paketlenmiş ürünlerden uzak durulmalıdır.

Mide, yiyeceklerin sindirilmesine yardımcı olmak ve mikroplara karşı koruma sağlamak için güçlü bir asit üretir. Midenin bir diğer görevi ise, üretilen güçlü aside karşı vücuttaki diğer dokuların zarar görmemesi için mukus tabakası salgılamaktır. Eğer mukus tabakası bir sebeple aşınırsa, asit mide dokusuna hasar vererek mide ülseri oluşmasına neden olur.

Mide ülserini tedavi etmek göreceli olarak kolay olsa da tedavi edilmediği durumlarda ciddi sorunlara neden olabilir. Mide ülseri hakkında tüm bilinmesi gerekenleri yazımızda bulabilirsiniz.

Mide Ülseri Nedir?

Mide ülseri; mide asidinin veya pepsin sıvısının mide veya ince bağırsağın iç katmanını tahrip etmesi sonucu oluşan yaralardır. Peptik mide ülserleri olarak da bilinen bu rahatsızlık, mideyi kaplayan koruyucu mukus tabakasının zarar gördüğü durumlarda ortaya çıkar.

Ülser Türleri Nedir?

Peptik ülserler bulundukları yere göre tanımlanırlar. En yaygın ülser türleri; midede oluşan gastrik ülser, özafagus ülseri ve ince bağırsağın üst bölümünde oluşan onikiparmak ülseridir. Peptik ülserlerin nedenleri arasında ise aşırı mide asidi üretimi, bakteri enfeksiyonu ve bazı ilaçların kullanımı yer alır.

Özafagus ülseri; boğazı mideye bağlayan, bir tüp görevi gören yemek borusunun iç katmanında gelişen yaralardır. Göğsün ortasında veya altında ağrılı yanma hissine neden olur. Özafagus belirtileri arasında; iştahsızlık, yutma zorluğu, bulantı, ağızda acı ya da ekşi tat, boğaz ağrısı ve ses kısıklığı yer alır.

Duodenum ülseri; onikiparmak bağırsağının iç duvarlarında meydana gelen açık yaralardır. Onikiparmak bağırsağı ülseri ile midedeki ülser benzer belirtiler gösterir. Onikiparmak bağırsağındaki ülser, yemek yedikten birkaç saat sonra karında ağrıya neden olabilir. Özellikle sabahları ve akşamları mide boşken başlayan karın ağrısı dudenum ülserinin belirtisidir.

Ülser Neden Olur?

Midenin iç katmanını koruyan mukus tabakası zarar gördüğünde sindirim sistemi mekanizmasında bir dengesizlik oluşur. Bu dengesizlikler de çeşitli mide hastalıklarına kapı açar. Reflü, gastrit, peptik ülser ve dispepsi sindirim sistemi mekanizmasının bozulmasıyla ortaya çıkar.

Mide de ülsere neden olan ve sindirim sisteminde dengesizlik oluşturan faktörler arasında;

• Aşırı tuz tüketmek
• Sık sık ağrı kesici ilaç kullanmak
• Sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklar
• Düzensiz ve sağlıksız beslenmek
• Aşırı yemek yemek veya uzun süre aç kalmak
• Stres, yorgunluk ve uykusuzluk
• Hiperkalsemi
• Helicobakter pylori

Ülser Belirtileri Nelerdir?

Midenin çevresinde veya biraz üstünde görülen ağrı ve hazımsızlık mide ülserinin ana belirtisidir. Mide bölgesinde yanma, batma veya acıma olarak tanımlanan semptomlar da ülser belirtileri arasında yer alır. Diğer mide ülseri belirtileri şunlardır:

• Yemek yedikten sonra başlayan ağrı
• Ağrı nedeniyle yemek yiyememe
• Mide bulantısı ve kusma
• Kilo kaybı, iştahsızlık
• Hazımsızlık, şişkinlik
• Geğirme
• Sırt ağrısı

Bazı kişilerde yukarıda bahsedilen midede yara belirtileri görülmez. Kişi bir anda mide kanaması veya mide delinmesi ile karşı karşıya kalabilir. Olası risklere karşı ilk belirti fark edildiğinde hemen doktora başvurulmalıdır.

Mide Ülseri Tedavisi Nasıl Yapılır?

Mide ülseri tedavisi; ilaç, diyet veya cerrahi yöntemler ile yapılır.

Mide ilaçları; midenin aşırı asit üretmesini engeller, semptomların rahatlamasını sağlar ve mide yarasını iyileştirir. Eğer ülser H.pylori bakterisinden kaynaklanıyorsa antibiyotik tedavisi şarttır. Ülser genellikle ilaç tedavisine olumlu cevap verir ve ülser diyeti yapıldığında hızla iyileşme gösterir. Mide ülseri tedavisi boyunca ve hatta sonrasında sigara ve alkolden kesinlikle uzak durulmalıdır.

Mide iç katmanının iyileşmesi, hastalığın tekrarlanmasının önlenmesi ve H.pylori enfeksiyonu ile baş edilmesi için beslenme alışkanlıkları mutlaka değiştirilmelidir. Ülser diyeti; keskin kuralları olmayan ve hastanın kendisine iyi gelmeyen yiyecek/içecekleri bilerek beslenme alışkanlıklarını değiştirmesidir.

Mide ülseri olan bir kişi yeni beslenme düzenine probiyotik ve lif bakımından zengin besinleri mutlaka eklemelidir. Çünkü probiyotik ve lif bakımından zengin besinler iyileşme sürecini hızlandırdığı gibi mide ülserinin tekrarlanmasını da engeller. Ancak tuzlu ve yağlı yiyecekler midenin iç katmanını değiştirdiği için mide ülserinin iyileşmesini geciktirir ve bakterilere açık hale getirir.

Bazı durumlarda mide ülseri tedavisi için cerrahi yöntemler de tercih edilebilir. Eğer ülser tekrarlamaya devam ederse, iyileşmezse, kanarsa veya yiyeceklerin mideden çıkmasını engellerse ameliyat gerekebilir. Cerrahi müdahale ile kanama yapan damarı bağlama, yarayı alma, dokuyu başka bir yere dikme veya mide asidi üretimini kontrol eden siniri kesme gibi işlemler uygulanabilir.

Midede yoğun kanama, yırtılma veya mide delinmesi gibi durumlar söz konusu olduğunda şiddetli bir ağrı ortaya çıkar ve hasta şoka girebilir. Ülser komplikasyonları olarak bilinen bu durumlarda yine cerrahi müdahale gerekir.

Acil sağlık ihtiyaçlarınızda tedavi masraflarını düşünmeyin! Hemen tamamlayıcı sağlık sigortası yaptırın, özel hastanede masraflarınız %100 karşılansın!

Ne Zaman Doktora Gidilmelidir?

Mide ülseri, hayati tehlikeye neden olacak şekilde mide iç katmanında, bağırsak veya yemek borusunda kanamaya neden olabilir. Bu bölgelerdeki kanamalar aşağıdaki belirtilere neden olabilir ve ortaya çıktığında mutlaka doktora başvurulmalıdır:

• Birkaç günden uzun süren veya sık sık tekrarlayan mide ağrısı
• Sürekli yorgunluk hissi,
• Kanlı kusma veya kanlı dışkı
• Siyah dışkı
• İshal
• İdrarda azalma
• İştah kaybı ve aşırı tokluk hissi
• Şiddetli ağrı ile gelen göz kararması ve nefes darlığı
• Kalp atışının hızlanması
• Baş dönmesi

Ülser Ağrısına Ne İyi Gelir?

Mide ağrısına iyi gelen yiyecekler ve içecekler hakkında detaylı bilgi için “Mide Ağrısına Ne İyi Gelir?” başlıklı yazımızdan faydalanabilirsiniz. Ancak mide ülseri diğer mide rahatsızlıklarına göre daha tehlikeli olduğundan, doktorunuza danışmadan doğal tedavi yöntemlerini denemenizi tavsiye etmiyoruz. Unutmayın; yaşadığınız şiddetli ağrı mide kanamasının veya mide delinmesinin habercisi olabilir.

Sağlıkla kalın.

Yayımlanma Tarihi: 18 Mayıs 2020 Pazartesi

Güncellenme Tarihi: 5 Mayıs 2023 Cuma