Mide yanması, midenizde ve göğsünüzde yanma hissine sebep olan bir rahatsızlıktır. Sıklıkla yemekten sonra, akşamleyin, yatarken ya da eğilirken ortaya çıkar. Ara sıra gerçekleşen mide yanması yaygın bir durumdur ve endişelenmenizi gerektirmez. Çoğu insan yaşam tarzlarını değiştirerek ve reçetesiz satılan ilaçlarla bu rahatsızlıkla başa çıkabilir. Öte yandan günlük rutininizi sekteye uğratan mide yanması sorunu tıbbi müdahale gerektiren çok daha ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
Mide yanmasının belirtileri ağır yemeklerden ve/veya yattıktan sonra daha belirgin hale gelebilir. Çoğu zaman göğüs bölgesinde ağrıya sebep olduğu için kalp krizi ile karıştırılabilir. Mide yanması belirtileri arasında en yaygın görülen durumlar şunlardır:
Önemli not: Göğüs bölgesinde oluşan ağrı kalp krizi belirtileri ile benzerlik gösterdiğinden dolayı göğüs bölgesinde ağır basınç, kol ve çene ağrısı, nefes alma zorluğu gibi olumsuz durumlar da takip ediyorsa acil olarak tıbbi yardıma başvurulmalıdır.
Mide yanması, mide asidi ağzınızdan midenize besin taşıyan yemek borusuna geri gittiği zaman oluşur. Normalde bir şey yuttuğunuzda yemek borunuzun alt kısmındaki kaslar, yemeğin ve sıvıların midenize ulaşması için gevşer. Daha sonra bu kaslar tekrardan gerilir. Eğer bu kaslar anormal şekilde gevşeyip gerilirse mide asidi yemek borunuza çıkabilir (asit reflüsü) ve bu da mide yanması denen rahatsızlığa yol açar. Asit reflüsü eğildiğinizde ya da uzandığınızda daha da kötü olabilir.
Kimi insanlarda mide yanmasına sebep olan yiyecek ve içecekler şunlardır:
Bazı insanlar mide yanmasına daha eğilimlidir. Bu kişileri şu şekilde listeleyebiliriz:
Mide yanmasının teşhisi için bir uzmana danışmalısınız. Fiziksel muayene ve tıbbi geçmişin ardından ihtiyaç duyulduğunda doktorunuz çeşitli testlere ve incelemelere başvurabilir. Endoskopi, mide rahatsızlıklarının teşhisi için en sık başvurulan tanı ve teşhis yöntemlerinden biridir. Mide yanmasının altında yatan ülser, reflü, gastrit veya farklı bir mide hastalığı yatıyorsa doktorunuz bu durumun tanısını koyabilir.
Mide yanmasına hangi ilaç iyi gelir sorusu mide problemleri yaşayan kişilerin sıkça sorduğu ve cevabını merak ettiği sorulardan biri olabilir. Mide yanması için çeşitli reçetesiz ilaçlar bulunabilir, ancak yan etkileri ve/veya farklı ilaçlarla etkileşimleri ciddi rahatsızlıklara sebep olabileceğinden dolayı mide yanması şikayetiniz için hangi ilacı kullanmanız gerektiğini doktorunuza danışmakta fayda var. Doktorunuz sizin için en uygun tedavi şeklini önerecektir.
Mide yanması, mide ile yemek borusu arasındaki kapakçığın, mide asidinin yemek borusuna kaçmasına engel olamadığı zaman ortaya çıkar. Hamilelik sırasında progesteron hormonu bu kapakçığın gevşemesine neden olur; bu da mide yanması sıklığını artırır. Mide yanması sorunu hamileliğin sonuncu üç aylık dönemde daha yaygındır çünkü büyüyen dölyatağı mideye baskı yapar.
Gebelikte mide yanmasına ne iyi gelir sorusunun cevabı kişiden kişiye değişiklik göstermekte. Hamilelerin çoğunda görülebilen mide yanmasını önlemek için öncelikle baharatlı, yağlı, acı, asitli beslenmekten kaçınmak şart. Bazı uzmanlar hamilelikte mide yanmasına çözüm olarak ılık süt, elma ve armut gibi besinleri de önermekte. En doğru tedavi için mutlaka doktorunuza danışın; bu sayede hamileliğiniz boyunca mide yanmasını önlemek ve geçirmek için neler tüketmeniz gerektiği konusunda güvenilir bilgiler edinebilirsiniz.
Yaşam tarzınızda birtakım ufak değişiklikler yaparak mide yanması sorunun önüne geçebilirsiniz:
Yukarıda bahsettiğimiz ciddi durumlar haricinde ara sıra ortaya çıkan mide yanması sorununa evde yapabileceğiniz doğal yöntemlerle de engel olabilirsiniz.
Yarım su bardağı suyun içine iki yemek kaşığı elma şırası sirkesini karıştırıp için. Elma şırası sirkesi mide asidinizi nötralize edecek ve bağırsaklarınızdaki pH düzeyini dengeleyecektir.
Meyankökü çayı, mide zarının kapanmasına yardımcı olarak midenizi aşındırıcı etkilerden korur.
Ananas suyunun içindeki bromelain enzimi midenizdeki hidroklorik asit düzeyini kontrol altına almanıza yardımcı olur. Yemeklerden sonra yarım su bardağı ananas suyu içmek mide yanması sorununuzu büyük ölçüde engelleyecektir.
Bir diğer ev yapımı tedavi yöntemi ise taze öğütülmüş zencefil çayıdır. Besinin sindirim sisteminde hareket etmesini sağlar ve alt yemek borusu kaslarını gergin tutarak mide asidinin yukarı çıkmasını engeller.
Süt, birçok insanın mide yanmasına çözüm olarak başvurduğu ilk yöntemlerden biri olabilir. Bu nedenle süt mide yanmasına iyi gelir mi sorusu sıkça merak edilenler arasında yer almakta. Mide yanmasına anlık bir rahatlama hissi getiriyor olsa da süt aslında mide asidi üretimini tetiklediği için mide yanmasına bir çözüm olarak birçok uzman tarafından önerilmemekte. yılında ülser hastalığı olan kişilerle yapılan bir araştırmada süt tüketen hastalarda sütün mide yaralarının iyileşmesini engellediği sonucuna varılmış. Öte yandan Norveç’te yürütülen bir çalışmada yetişkinlerin sağlık durumu yedi yıl boyunca izlendikten sonra günde dört bardaktan fazla süt içen kişilerin on iki parmak bağırsağı ülseri hastalığına daha yatkın oldukları bulunmuş. Bu konuda çeşitli kaynaklar mide yanmasına süt kürü öneriyor olsa da en doğru tedavi ve beslenme şekli için doktorunuza danışmanızda fayda var. Özellikle süt ve süt ürünlerine karşı alerjik bir yapınız varsa kesinlikle mide yanmasına çözüm olarak süt tüketmemelisiniz. En doğru şekilde mide yanması sorununu gidermek ve gerekli önlemler için uzman görüşü almalısınız.
Tıpkı süt gibi mide yanması konusunda çare olup olamayacağı merak edilen bir diğer içecek de maden suyu. Bu konuda bazı kaynaklar doğal içerikli maden suyunun mide yanmasını anlık olarak önleyebileceğini belirtmekte. Ancak gazlı soda için aynı durum söz konusu değil. İçeriğindeki faydalı mineraller maden suyunu mide ağrısı için hızlı bir çözümmüş gibi gösterse de bilinçsiz tüketimi mide şikayetlerinin artmasına veya mide yanmasının altında yatan rahatsızlıkları tetiklemeye neden olabilir. Bu nedenle önleyici ve/veya tedavi edici tüm öneriler için doktorunuza danışmayı unutmayın.
Mide yanması genelde zaman içinde geçen küçük bir sorun olabilir. Ama mide yanmasının yanında başka semptomlar da gözlemliyorsanız çok daha ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir. Aşağıdaki durumları gözlemliyorsanız derhal doktora gidin:
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
Kaynak: healthline, acıbadem, bebek
İlginizi çekebilir: Mide ağrısına ne iyi gelir? Nasıl geçer, ev çözümleri nelerdir?
Gebelikte mide yanmasının ana sorumlusunun progesteron hormonu olduğunu söyleyen Kadın Hastalıkları Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Betül Görgen, “Bu hormonun kas gevşetici etkisi nedeniyle mide kapakçığı da gevşer ve asitli içerik yemek borusuna doğru ilerler. Ayrıca büyüyen rahmin etkisiyle mideye doğru basınç artacağından, kapakçıkların açılması daha da kolaylaşır. Ama bu durumu son verecek etkin ve güvenli çözümler de var” dedi.
Dr. Görgen, gebelerde mide yanmasını yatıştıracak o çözümleri 12 öneri şeklinde şöyle sıraladı:
AZ YİYİN: Eğer mide bulantılarınız varsa az miktarda yemek çok sorun olmayacaktır ama iştahınız yerindeyse emin olun bu çok kolay değildir. Mide yanmasından kurtulmak istiyorsanız, günde 3 öğün yerine öğün yemeli ve miktarı azaltmalısınız.
YAVAŞ OLUN: Atıştırmak, üstelik bunu hızlı yapmak hem mide yanmasına hem de sindirim bozukluğuna yol açar. Gevşemeye ve yediğinizden zevk almaya çalışın. Bu aynı zamanda aşırı yemenizin de önüne geçer.
SIVIYI YUDUMLAYIN: Su ve süt gibi sıvıları öğün arasında tüketmeye çalışın. Yemek yerken sıvıları yudumlayarak tüketin.
KESİNLİKLE YATMADAN ÖNCE YEMEK YEMEYİN: Yatmadan hemen önce yenen kuvvetli bir öğün mide yanmasına davetiye çıkarır. Yatmadan 3 saat önce yemek yemenin sonlanması gerekir. Sıvı alımını da bir iki saat önce kesmek gerekir.
YASTIĞINIZ YÜKSEK OLSUN: Gece başınız, göğsün üst bölümünden daha yukarda bir seviyede olsun. Takoz şeklindeki yastıklar vücudunuzun üst kısmını hafif yüksekte tutarak, mide asidinin yukarı çıkmasına engel olur.
TETİKLEYİCİLERİ TANIYIN: Kadından kadına değişmekle beraber limon, kahve, çikolata mide yanmasını davet eder. Baharatlı gıdalar da mide yanmasını tetikleyebilir.
ÖĞÜNLERDEN SONRA YATMAYIN: Yemeklerden sonra, hafif bir yürüyüş, ufak tefek ev işleri veya dik durarak kitap okumak iyi bir seçenektir. Kesinlikle yatmayın, uzanmayın.
BOL KESİMLİ GİYSİLER GİYİN: Dar ve sizi sıkan giysiler, basınç artışıyla reflünüzü azdıracaktır. Üzerinize uygun ve rahat kesimli giysiler bu soruna neden olmaz.
ZENCEFİL: Zencefille ilgili bilimsel bir veri olmamasına rağmen, zencefilli şeker ve sakız mide yanmasına iyi gelebilir.
ANTİASİTLERİ DÜŞÜNÜN: Yaşam tarzını değiştirmenize rağmen, yanmalar devam ediyorsa çözüm antiasitler olabilir. Kalsiyum ya da mağnezyum içeren antiasidler gebelikte güvenle kullanılabilir. Ama kabızlığa neden olabildiği için aliminyum içerenlerden kaçınmanız gerekir. Soda tüketmek iyi bir seçenek olabilir ama şişkinlik yapabileceğini unutmamak gerekir.
H2 BLOKLAYICILAR: Eğer antiasitler (asit gidericiler) işe yaramıyorsa, daha ciddi alternatifleri düşünmek gerekir. İlk opsiyon bir H2 bloklayıcı olacaktır. Bu ilaçların da gebelikte kullanımı uygundur ama sadece reçete ile ve doktorunuz önerirse kullanabilirsiniz.
VİDEO: BU FOTOĞRAF ŞAŞKINLIK YARATTI!
Hazımsızlığa gidermek için iyi bir alternatiftir
Hidrojen karbonat bakımından zengin mineralli su tüketimi; mide ekşimesi, kusma ve hazımsızlığı önemli ölçüde azaltır. Düzenli olarak mineralli su tüketimi hazımsızlık semptomlarının iyileşmesine destek olur.
Kabızlık problemi yaşamanıza engel olur
Beslenme bozuklukları, hareketsizlik, stres gibi nedenlerle her yaştaki bireylerde kabızlık görülebilir. Kabızlık kişinin gündelik yaşantısını olumsuz etkileyerek; ilerleyen zamanlarda hemoroid, bağırsak balonlaşması, kolon kanseri gibi rahatsızlıklara neden olabilir. Magnezyum minerali bağırsaktaki su miktarının artmasını ve bağırsak hareketlerinin kolaylaşmasını sağlar. Bugüne kadar yapılan çalışmalar mineralli suyun kabızlık için doğal bir magnezyum takviyesi olarak tüketilebileceğini göstermiştir. Mineralli sulardan sülfat içeriği yüksek olanların içimi, bağırsak hareketlerini artırıcı etki gösterdiğinden, kabızlığı önlemede olumlu sonuçlar verir.
Safra yapımını artırarak sindirim sisteminize destek olur
Safra kesesini çalıştırıcı ve safra yapımını artırıcı etkileri de sindirim sistemi üzerine olumlu etkilerinden biridir. İçeriğindeki sülfatlar, pankreastaki sindirim enzimlerini üretmek için katalizörler içerir. Bu sindirim enzimleri şişkinlik, kabızlık gibi sorunların ortadan kalkmasına yardımcı olur.
Çocukların sağlıklı bir sindirim sistemine sahip olmasına yardımcı olur
Avrupa’da ulusal pediatrik beslenme komitelerinin önerileri doğrultusunda uygun mineral içeriğine sahip mineralli suların, bebek maması formülleri hazırlanırken kullanımları önerilir. Özellikle Almanya, İsviçre gibi Avrupa ülkeleri bu konunun üzerinde hassasiyetle durmuştur. Yapılan çalışmalarda bebek beslenmesinde kullanılan musluk suyu, şişe su, mineralli su ve ağırlıklı inek sütüyle beslenen süt çocuklarında uygun olmayan seçimler yapıldığında, yetersiz mineral ve eser alımı ortaya çıktığı görülmüştür. Ayrıca çocukluk çağından itibaren düzenli olarak mineralli su tüketen çocukların çok daha sağlıklı bir sindirim sistemine sahip oldukları ve ilerde daha az mide-bağırsak sorunları yaşadıkları gösterilmiştir.
‘Mucize İçecek Maden Suyu’ adlı kitabımızda Prof. Dr. Esra Çapanoğlu, Beyza Vahapoğlu ve Senem Kamiloğlu’nun hazırladığı ‘Maden Suyunun Sağlık Üzerindeki Etkileri’ adlı çalışmadan derlenmiştir.