Mide Zehirlenmesi Tedavisi

Gıda zehirlenmesi, ağırlıklı olarak bozulmuş gıdaların tüketilmesi nedeniyle yaşanmaktadır. Çoğu zaman hafif belirtilerle atlatılsa da nadiren de olsa ciddi boyutlara ulaşabilmektedir. Zehirlenmenin nedenleri değişkenlik göstermekle birlikte et ve süt ürünlerin zehirlenme konusunda tetikleyici olabildiği bilinmektedir.

Gıda Zehirlenmesi Nedir?

Bazı organizmalar ve toksinlerle etkileşime giren besinlerin tüketilmesiyle ortaya çıkan duruma gıda zehirlenmesi denir. Besinler kotamine olduğundan dolayı sindirim sistemine zarar vermektedir. Gıda zehirlenmesi özellikle mide bulantısı, ishal ve kusma gibi belirtilerle kendini gösteren bir rahatsızlıktır. Yalnızca dışarıda yenenlerde değil, evde yapılan yemeklerde de gıda zehirlenmesi meydana gelebilmektedir. Tedavi olmaksızın düzelme imkânı bulunmasına rağmen tıbbi yardım gerektiğinde hastaneye gidilmesi oldukça önemlidir.

Gıda zehirlenmesi, sağlığı ciddi şekilde etkileyebilen bir rahatsızlıktır. Zehirlenme durumlarında korunmak için çiğ veya az pişmiş yiyecekler tüketilirken dikkatli olunması gerekir. Süt ve süt ürünlerinin son kullanma tarihlerinin kontrol edilmesi veya pastörize edilmiş ürünlerin tercih edilmesi önemlidir. Ayrıca dondurulmuş gıdalardan kaynaklanan zehirlenmeler de mevcuttur. Ev yapımı dondurmalar, çiğ hamurlar, az pişmiş ya da pişmemiş yumurta, fasulye filizi gibi besinler dolayısıyla da gıda zehirlenmesi yaşanabilmektedir.

Gıda Zehirlenmesinin Nedenleri Nelerdir?

Bir gıdanın kotamine olması hazırlanma sürecine, haşatına, saklanmasına veya SKT durumuna göre değişebilir. Ayrıca gıda zehirlenmesine neden olan pek çok bakteri, virüs ve organizma bulunmaktadır. Salatalar, çiğ yiyecekler veya yeterince pişmeyen ürünler dolayısıyla belirtiler görülmeye başlanabilir. Zararlı organizmalar ve kotamine olma yollarından bazıları aşağıdaki gibidir:

- Campylobakter: Kümes hayvanlarının etinden kaynaklanır ve semptomlarını 2 – 5 gün içinde gösterir. Pastörize edilmemiş sütler ve arıtılmamış sular da bu kategoride yer alır.

- Clostridium botulinum: Konserve, tütsüleme, tuzlama yapılan yiyeceklerde görülmektedir. Etkileri 12 – 72 saat içinde hissedilmektedir.

- Clostridium perfringens: Et, güveç ve et suyu gibi besinlerden dolayı gıda zehirlenmesi yapabilmektedir. 8 – 16 saatte etki göstermektedir.

- Hepatit A: 28 gün içinde belirti gösteren bu organizma, özellikle çiğ besinlerden veya kabuklu deniz ürünlerinden bulaşmaktadır.

- Staphylococcus aureus: Diğer gıda zehirlenmelerinden farklı olarak öksürük ve hapşırıkla yayılabilmektedir. Etkilerini en hızlı şekilde gösteren bu organizma genellikle 1 – 6 saat içinde belirti gösterir.

Gıda Zehirlenmesinin Belirtileri Nelerdir?

Hastanın yaş durumuna göre gıda zehirlenmesinin farklı etkileri gözlemlenebilir. Bazı organizmalar yetişkin ve yaşlıları etkilemezken, çocukları ve bebekleri etkileyebilmektedir. Ayrıca çocuklarda ya da bebeklerde gıda zehirlenmesinin belirtileri daha hızlı bir şekilde gözlemlenebilmektedir. Bununla birlikte; diyabet, karaciğer hastalığı, kanser veya radyasyon tedavisi alan kimselerin bağışıklık tepkisi daha yavaş olur. Gıda zehirlenmesinde ortak olarak görülen belirtiler aşağıdaki gibidir:

- Yüksek ateş

- Karın ağrısı

- Aşırı susama hali

- Baş dönmesi ve bulanık görme

- Kas güçsüzlüğü ve kollarda karıncalanma

- Mide bulantısı ve kusma

- Kramp oluşması

- Sulu ishal

- Kanlı kusma veya dışkılama

- Ağız kuruluğu

- İdrara çıkamama durumu

Zehirlenme Kendi Kendine Geçer Mi? 

Zehirlenme, bir kişinin vücudunda yabancı bir maddenin toksik etkileri sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Zehirlenmenin şiddeti, toksin türüne, dozuna ve kişinin genel sağlık durumuna bağlıdır. Zehirlenme belirtileri arasında mide bulantısı, kusma, ishal, baş dönmesi, halsizlik, ateş, solunum güçlüğü ve bayılma yer alabilir. Zehirlenme, kendiliğinden geçebilir ancak bu durum, zehirleyici maddenin türüne ve miktarına bağlı olarak değişebilir.

Zehirlenmenin hafif semptomları genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Bu süre içerisinde bol su tüketilmelidir. Bununla birlikte, ciddi zehirlenmeler, tedavi gerektirebilir ve tedavi edilmezse ölümcül olabilir. Zehirin türüne ve şiddetine bağlı olarak tedavi, semptomların hafifletilmesi, vücuttan zehrin atılması ve organ fonksiyonlarının desteklenmesi gibi yöntemleri içerebilir. Tedavi, doktor tarafından belirlenmelidir ve kişinin belirtileri, durumu ve zehirin türüne göre değişebilir.

Sonuç olarak, zehirlenme durumunda, semptomların şiddeti, zehirleyici maddenin türüne ve miktarına bağlı olarak değişir. Hafif semptomlar genellikle kendiliğinden geçebilir ancak ciddi zehirlenmeler tedavi gerektirir. Tedavi, semptomların hafifletilmesi, zehrin atılması ve organ fonksiyonlarının desteklenmesi gibi yöntemleri içerebilir ve doktor tarafından belirlenmelidir.

Gıda Zehirlenmesi Nasıl Tedavi Edilir?

Hastanın gösterdiği belirtilere bağlı olarak gıda zehirlenmesinin tedavi yöntemi değişiklik gösterebilir. Çoğu vakada ciddi bir durum olmadığından dolayı hastalık kendiliğinden geçer. Birkaç gün boyunca dikkatli beslenmek ve bol su içmek yeterli olur. Ancak ishal durumunda kaybolan minerallerin alınması için tuz diyeti yapmak gerekebilir. Orta düzeydeki vakalarda kaybedilen su ve mineraller damar yoluyla da verilebilir.

Organizma kaynaklı zehirlenmelerde bakteri türü araştırılır ve organizmaya uygun şekilde ilaç verilir. Şiddetli vakalarda antibiyotik ilaçlarla tedavi yapılabilmektedir fakat antibiyotikler, virüs kaynaklı zehirlenmelerin tedavisinde kullanılmamaktadır. Tedaviyi desteklemesi açısından kafeinsiz içeceklerden, sodadan, et suyundan yardım alınabilir. Çok fazla su kaybedildiğinde dehidrasyonun giderilmesi için oral rehidrasyon solüsyonlardan faydalanılabilmektedir. 

Gıda zehirlenmesi, mikroplar veya virüs toksinleri sebebiyle bozulan besinlerin tüketilmesi ile meydana gelir. Gıda zehirlenmesinin tipik belirtileri mide de ağrı, ishal ve kusma olarak karşımıza çıkar. Basit zehirlenmeler genel olarak birkaç günde kendi kendine iyileşmektedir. Ağır durumlarda ise hasta kişilerin kesinlikle hastanede tedavi olması gerekir.

Gıda zehirlenmesi mikroplar, bakteriler ve mikroorganizmalar sebebi ile yapıal olarak değişen gıdaların tüketilmesi sonucu oluşmuş toksik zehirlenmeler olarak belirtilir.  Zehirli gıda tükettikten birkaç saat sonra midede bulantı, karın ağrısı, kusma gibi belirtiler meydana gelir. Semptomlar bazı zamanlar hafif geçebilir ve böyle durumlarda kişi gıda zehirlenmesi yaşadığının farkında olmayabilir ve semptomlar birkaç gün içinde kendi kendine geçer. Ancak belirtiler aşırı şiddetli olduğu zaman bir uzmana başvurulur.

Gıda Zehirlenmesi Nedenleri Nelerdir?

Gıda zehirlenmesi, virüsler veya onların toksinler ile bulaşmış besinlerin tüketimi sonucu meydana gelmiştir. Gıdaların kontamine olmasındaki en önemli sebep üretilmesi, taşınması, depolanması ya da işlenmiş olması durumundaki yeterli olmayan hijyendir. Gıda zehirlenmesi 3 kategoride ele alınmaktadır;

Bakteriyel gıda zehirlenmesi: Besin zehirlenmelerine sıklıkla neden olan etkili maddeler, bakteriyel biyotoksinlerdir. Bakteriyel gıda zehirlenmeleri iki türlü meydana gelir. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz;

• Bakteri biyotoksinleri ile bulaşmış besinler tüketildiği zaman bu toksinler besin zehirlenmesine neden olabilir.
• Bakteri içermekte olan besinlerin tüketiminden sonra bu virüsler bedende toksin salgılayıp zehirlemeye neden olabilir.

Genellikle bakteriyel besin zehirlenmesine neden olan mikroplar içinde Salmonella, Campylobacter, Escherichia coli ve Listeria bulunmaktadır. Bu mikroorganizmalar hayvansal besinlerden geçmektedir.
Bakteriyel olmayan gıda zehirlenmesi: Bakteriyel olmayan gıda zehirlenmelerinin en yaygın nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz;

• Zehirli olan mantarlar
• Parazit
• Ağır olan metaller 
• Hayvan biyotoksinleri

Virüslere Bağlı sindirim sistemi enfeksiyonları: Virüs ve bakterilere bağlı sindirim sistemi enfeksiyonu da besin zehirlenmesidir. Bu enfeksiyonlar genellikle norovirüs, rotavirüsü, Hepatit A ve Hepatit E virüsü kaynaklı olabilmektedir.

Gıda Zehirlenmesi Belirtileri Nelerdir?

Besin zehirlenmesi semptomları, sebebe bağlı şekilde türlü olabilmektedir. Besin zehirlenmesinin ilk semptomları genel olarak mide bulantısı, kusma, ishal ve karın ağrısı şeklinde olmaktadır. Bu semptomlar, genel olarak virüs biyotoksini bedene girdikten bir süre sonra hızlıca ortaya çıkmaya başlar. Buna karşın bu zehirlenme semptomları genel olarak bir kaç günde geçer.

Gıda zehirlenmesi belirtileri genellikle çok ağır değildir ve birkaç günden sonra tedavisi olmazsa bile kendi kendine geçer. Ancak bazı zamanlarda; ağır kusma, yoğun ishal gibi ciddi ve belirgin semptomlar ile beraber ilerleyen önemli bir zehirlenme söz konusudur. Ağır semptomların var olması durumunda acil bir şekilde bir sağlık kuruluşuna gidilmesi gerekir.

Gıda Zehirlenmesi Nasıl Teşhis Edilir?

Gıda zehirlenmesi teşhis edilirken hasta olan kişinin öyküsü bilinmelidir. Uzaman hastada ortaya çıkan belirti ve semptomları ve bu durumların ne kadar süreden beri devam ettiğini bilmek isteyecektir. Eğer kişi besin zehirlenmesi riski taşıyorsa, semptomların başlangıç zamanından evvelki saatler içerisinde tüketilen besinleri tam anlamıyla öğrenmek ister. Ardından hasta olan kişiyi kontrol ederek beden sıcaklığı, tansiyon, nabız ve genel durumu ile alakalı bilgiler öğrenir.
Gıda zehirlenmelerinde bazı testler yapılmaktadır. Bu testler ile zehirlenmenin teşhis edilmesi daha kolay hale gelir. Ancak besin zehirlenmesi ve bu durumun tanısının konulması için laboratuvar testleri çok yoğun kullanılmamaktadır.

Gıda Zehirlenmesi Tedavisi Nasıl Yapılır?

Besin zehirlenmesinde, genel olarak 1 ila 3 günlük bir zamandan sonra semptomlar kendiliğinden ortadan kalkar. Beden, bu süre içinde ishal ve kusma yolu ile tepki verir ve biyotoksinlerin atılmasını sağlar. Hasta kişilerin bundan dolayı bol miktarda sıvı tüketmeleri gerekmektedir. Kişiye bedenin gereksinim duyduğu elektrolitleri içermekte olan özel bir toz karışımı suya ilave edilerek verilebilmektedir. Ancak kişi ağız yolu ile sıvı tüketemiyorsa damar yolu ile sıvı elektrolit katkısı sağlanabilir.

Gıda Zehirlenmesini Engellemek İçin Neler Yapılabilir?

Gıda zehirlenmesinin sebepleri çeşitlidir. Sıcak ortamda besinler mikroorganizmalara yuva olabilmektedir. Sıcak ortamda bekletilen besinler böylece hızlı bozulabilir. Bundan dolayı gıda zehirlenmesinin önüne şu şekilde geçilebilir;

• Et, balık, tavuk gibi hayvansal gıdaların güvenli yerlerden alınması gerekmektedir.
• Son kullanma tarihi geçen gıdaların tüketilmemesi gerekir.
• Sebzeler, meyveler iyice temizlenmelidir.
• Süt meyve suyu gibi sıvıların açıldığı andan itibaren gerekli sürede tüketilmesi gerekir.
• Buzdolabında, buzlukta muhafaza edilmesi gereken gıdalar farklı alanlarda saklanmamalıdır.
• Kuru ve serin yerlerde muhafaza edilmesi gereken besinler farklı alanlarda saklanmamalıdır. 
• Açıkta satılan gıdaların tüketilmemesi gerekmektedir.
• Gıdalar pişirilirken kullanılan malzemelerin hijyenik olduğundan emin olunması gerekir.
• Buzdolabında uzun süre bekleyen gıdaları tüketmemek gerekir.
• Tüketilmekte olan fastfood tarzı besinlerin ne şekilde hazırlandığına dikkat edilmesi gerekir.