Misakı Iktisadi Kararları Nelerdir
Misak-ı İktisadi – Misak-ı İktisadi Nedir
Misak-ı İktisadi – Misak-ı İktisadi Nedir: Osmanlı Devleti’nin yıkılmasından sonra Mustafa Kemal’in girişimleri ile 17 Şubat 1923 tarihinde ülkenin ekonomik durumunun ciddi ve planlı olarak ilk defa ele alındığı ve alınan kararlar bakımından ulusal bir kongre niteliği de taşıyan İzmir İktisat Kongresi toplanmıştır. Bu kongrede ülkemizin ekonomik istikbalinin tayin edildiği kararlar alınmıştır. Alınan bu karalarla Osmanlı zamanında devam eden ekonomik anlamdaki yabancı sömürüsünün nasıl ortadan kaldırılacağı ile ülkenin geleceği açısından milli bir ekonominin inşası için nasıl bir yol haritası izlenmesi gerektiği ile ilgili bir takım hayati kararlar alınmıştır. İşte 17 Şubat 1923 tarihli İzmir İktisat Kongresi’nde alınan bu kararlara Misak-ı İktisadi denir.
İzmir İktisat Kongresi’nin toplanmasında ulusal kongrenin amaçları ve bu amaçlara ulaşmada takip edilecek metotları kararlaştırma fikri etkili olmuştur. Kongrenin Lozan görüşmelerin olduğu bir zamanda toplanması ekonomik gelişmelerin ne kadar önemsendiğinin bir kanıtıdır. Kongreye çiftçi, sanayici, tüccar ve işçi kesimlerinin temsilcilerinden 1135 kişi katılmıştır. Yukarıda açıklanan sebeplerden ötürü bu kongrede alınan kararlar Misak-ı İktisadi yani Ekonomi Andı adıyla anılmıştır.
Konuyla İlgili Başlıklar
- Misak-ı İktisadi – Misak-ı İktisadi Nedir
- İzmir İktisat Kongresi - Kongrede Alınan Kararlar
Kaynak: En Kapsamlı Atatürk Sitesi Atatürk İnkılapları tarafından muhtelif Belirli Günler ve Haftalar ile TC İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Kitaplarından derlenerek oluşturulmuştur.
- Okuma Sayısı: Bu yazı 174632 defa okunmuştur.
YORUMUNUZ
İtilaf Devletleri tarafından Lozan Antlaşması ile devam etmesi istenilen Osmanlı Devleti'nin ekonomisinde ciddi hasarlara yol açmış kapitülasyonların ve diğer imtiyazların kabul edilemeyeceği kongrede belirtildi. Ekonomik sorunları aşmak, savaştan yeni çıkan halkın kalkındırılması ve onlara yol gösterilmesi gibi konular üzerinde duruldu.
İktisat vekili Mahmut Esat (Bozkurt) Bey'in 13 Şubat 1923 tarihinde verdiği beyanata göre Türkiye İktisat Kongresi "Hükûmetin Delaleti" ile toplanmıştır. Anadolu Ajansı 13 Şubat 1923'te Mahmut Esat Bey, aynı beyanatta kongrenin amacını şu şekilde belirtmektedir: "Bu Kongreyi millet ve memleketimizin kabiliyet ihtiyacat-ı iktisadiyesini elbirliği ile tetkik ederek ona göre bir ittila usulü vaz ve tetkik eylemek aynı zamanda memleketimizin muhtelif ve şimdiye kadar yek diğerine yabancı kalmış iktisat amillerinin birbiri ile tanıştırmak için açıyoruz".[kaynak belirtilmeli]
Kongrede ele alınacak sorunlardan bazılarını kongre heyeti; Türkiye'de kredi meselesi, istihsalin tanzimi, gümrük meselesi, vergiler, vesait-i nakliye başlıkları altında ayrıntılı bir rapor şeklinde işleyerek 23 Şubat 1923'te yayımlamıştır.
Türkiye'nin çiftçi, tüccar, sanayi ve işçi zümrelerinden seçilen 1135 üyenin katıldığı bu kongrede bu grupların hazırladığı "Misak-ı İktisadî Esasları" tartışıldı ve kabul edildi.
İzmir'in Kurtuluşundan 5 ay sonra ve Lozan Antlaşması'nın imzalanmasından 4 ay önce toplanan Türkiye İktisat Kongresi Anadolu kurtuluş hareketinin iktisadi yönünü göstermesi bakımından son derece önemlidir. Anadolu Ajansının 5 Mart 1923 tarihli bir haberinde, "Tab ve neşredilecek bilumum kitapların ilk sahifelerinde Misak-ı İktisadi esasları gayet okunaklı bir surette yazılacaktır. Kongre Divanınca bu bapta alakadarına tebligat icrasına karar verilmiştir" denilmesine rağmen iktisat kongresi ile ilgili tebliğler sadece Osmanlıca "İktisat Esaslarımız" adlı bir kitapçıkta yayımlanmıştır. Kongreye her kazadan gönderilen sekiz kişi Atatürk'ün açılış nutkunda belirttiği üzere milleti temsil ediyor ve delegelerin söyleyeceklerine itibar edeceklerini bildiriyordu. Tüm bunlara rağmen toprağa sahip olmadan çalışan ortakçı ve yarıcının kongrede tam olarak temsil edilemediği de aşikârdır.
Öte yandan, işçi grubunun iktisat esaslarının 34. maddesi tarım işçilerinin ve toprağa sahip olmayan köylünün kongrede temsil olunmadığı kanısını doğrulayacak niteliktedir. Bu maddeye göre "Ziraat işlerinde kullanılan işçiler yukarıdaki (işçi grubunun iktisat esaslarını içeren) maddelerin ahkâmından müstesnadır." Bir başka deyimle, kongrede sanayi ve işçilerini temsil edenler, tarım işlerinde çalışıp kongrede temsil edilemeyen işçilerin çıkarlarını savunmayı düşünmemişlerdir.
Eldeki belgelerden anlaşıldığına göre Kurtuluş Savaşı'nın sürüp gittiği yıllarda bile Ankara Hükûmeti imkanlar ölçüsünde sosyo-ekonomik konularla ilgilenir ve uğraşırken, bu arada madencilik konusuyla da ilgilenmiş, özellikle Zonguldak Kömür Havzası'ndaki durum gözden kaçmamıştır. Kongrede bu duruma da değinilmiştir.
Bu kongrede alınan kararların çoğu zamanla tatbik edilmişse de özellikle tarımla ilgili maddeler günümüzde dahi tam anlamıyla amacına ulaştırılamamıştır. Netice itibarıyla, İzmir İktisat Kongresi ile başlayan bir fikri gelişmenin oluşması, ekonomik envanterlerin belirlenmesi, model arayışları ve belli ölçüde uygulamaya başlama dönemidir. Bu dönemde ekonominin sahip oldukları ve olmadıkları belirlenmiş, ekonomik hedefler tayin edilmiş, karma ekonomi modelinin temelleri hazırlanmıştır.