Mor Meyveler Isimleri

Renkler, hayatı canlandırır; özellikle de yiyecekler söz konusu olduğunda. Doğal olarak parlak renklere sahip olan yiyecekler örneğin turuncu havuçlar, kıpkırmızı domatesler, ya da topraktan mor renkte çıkan sebzeler ya da dallardaki meyveler vitamin ve minerak açısından da çok zengindir. Nedir peki bu mor sebze ve meyveleri bu kadar özel kılan; özellikle de sağlık açısından?

Bazı besinler neden mor renkteler?

Mor patatesten patlıcana; doğada yapısı gereği mor renkli olan birçok besin bulunuyor. Bunlara mor rengini veren, antosiyanin adındaki pigmentin varlığı. Bu pigment, kırmızı, mor ve mavi başta olmak üzere birden çok rengin kaynağı olarak görülüyor. Antosiyanin, yapraklı bitkilerden tropik meyvelere, birçok farklı meyve sebze türünde bulunabiliyor. Hatta bazı yenebilir çiçek cinslerinde bile var!

Ayrıca bu yiyeceklerdeki antosiyanin, çevre faktörlerine bağlı olmak üzere – asiditede, ışıkta ya da ısıda değişimler gibi – kararlılığı değişebiliyor. Örneğin asiditesi düşük ortamlarda kırmızı bir ton alırken, asit oranı yüksek yerlerde mavimtırak bir renge dönüşebiliyor.

Mor renkli bu besinler, yüzyıllardır, ilaç olarak tüketilmiş, farklı farklı tariflere dahil edilmiştir. Bazıları, günümüzde dahi, sağlık açısından potansiyel faydalarıyla hayranlık uyandırmaya devam ediyor.

Mor gıda boyası?

Marketler, mor çeşitler de dahil olmak üzere, rengarenk ürünlerle dolu. Ancak bu gıdaların bazıları, içeriklerindeki gıda boyaları yüzünden biraz ekstra renkli görünüyorlar. Mor renk söz konusu olduğunda, antosiyanin boya üretiminde kullanılabiliyor. Antosiyaninden üretilen mor gıda boyaları, an itibariyle Avrupa Birliği ülkelerinde, Avustralya ve Yeni Zelanda’da onaylanmış durumda. ABD’de ise gıdaları mora boyamak için genelde üzüm suyu ya da üzümün kabuğu kullanılıyor.

Mor meyveler

Mor deyince biraz kulağa egzotik geliyor gibi; ancak hiç bu şekilde düşünmeyin, çünkü mor besinler tahmin ettiğinizden çok daha yaygınlıkla tüketiliyor. Beslenme düzeninize daha çok çeşitte mor besin eklemek niyetindeyseniz eğer, şu meyveleri en yakın markette aramaya başlayabilirsiniz:

• Böğürtlen
• Erik
• İncir
• Acai üzümü
• Ejder meyvesi
• Siyah frenküzümü
• Kara mürver meyvesi
• Yabanmersini

Mor meyvelerle tatlılarınızı ve içeceklerinizi bambaşka bir boyuta taşıyabilirsiniz.

Denemeye değer mor sebzeler

Mor renkli sebzeler lezzetli ve besleyici olmakla kalmıyor, ayrıca ev yapımı mis gibi yemeklerinizi capcanlı bir hale getirerek misafirlerinizin iştahını açıyor. Mor meyvelerin bazılarını bulmak biraz zor olabilir; organik marketler gibi daha spesifik seçeneklerle şansınızı bir deneyin.

• Mor lahana
• Mor soğan
• Patlıcan
• Mor havuç
• Mor patates
• Mor tatlı patates
• Pancar
• Mor karnabahar
• Mor kuşkonmaz
• Mor ya da mavi mısır
• Alabaş
• Kırmızı marul

Mor besinleri tüketmenin sağlığa faydaları

Mora boyanmış şekerlemeler, çikolatalar, cipsler vs. bir yana, doğası gereği mor renkte olan besinler, sağlık açısından sayısız faydalarıyla sofraların baş tacı olmalı. Yapılan araştırmalara göre, özellikle de yukarıda bahsi geçen antosiyaninin insan bedeni üzerinde pozitif etkileri var.

Birçok meyve ve sebzede olduğu gibi, mor besinler de vitamin ve mineraller açısından son derece zenginler. Örneğin böğürtlende bolca A, C ve K vitaminleri, folik asit, potasyum ve manganez bulunuyor. Benzer şekilde, mor tatlı patates de zengin bir potasyum ve C vitamini kaynağı. Mor karnabahar ve mor lahanadaki zengin lif içeriği ise sindirim sağlığı açısından olmazsa olmazlardan.

Ayrıca mor besinlerdeki bu antosiyanin bileşeni, antioksidan olarak kabul görüyor; yani hücreleri hasarlara karşı koruma görevini üstleniyor. Dahası, mor besinlerin, yüksek yağ içerikli diyet uygulayan kişilere faydasının dokunabildiği düşünülüyor. Örneğin yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre, kırmızı/mor besin tüketimi ile düşük kilo ve yağ oranı arasında bir ilişki var. Ancak bunların bilimsel açıdan kati bir şekilde kabul görmeleri için daha fazla çalışmanın yapılması gerekiyor.

Özetle, tabiatı gereği mor renge sahip besinlerin, beraberinde insan bedeni üzerinde olumlu etki getirdiklerine dair iddialar sayısız. Zaten, birçok meyve ve sebzede olduğu gibi, bunlar da besleyici mineraller açısından son derece zengin kaynaklar.

Ancak unutmayın ki market raflarındaki mora boyanmış sayısız abur cubur, dengeli bir beslenme düzeninin parçası değil.

“Meyve ve sebze tüketimi besin çeşitliliğini sağlamak adına çok önemli. Çünkü tek düze beslenmek, farklı besin gruplarının eksikliğine yol açabiliyor, bu da sağlık için doğru bir yöntem değil” diye konuşan Uzman Diyetisyen İpek Ağaca Özger, farklı renklerdeki meyve ve sebzelerin vücuda farklı antioksidanların alınmasını sağladığını belirtti.

Daha çok çeşitte ve miktarda antioksidan almak için meyve ve sebzelerde renk çeşitliliğine önem vermek gerektiğini aktaran Özger, özellikle oruç tutanların renkli beslenmeye özen göstermesi gerektiğini söyledi. Tüketilmesi gereken meyve ve sebze renklerinden birinin de mor olduğunu dile getiren Özger, mor renkli meyve ve sebzelerin vücuda zindelik verdiğini vurguladı.

UNUTKANLIK VE YAŞLANMAYA KARŞI ETKİLİ

Mor renkli besinlerin, yaşlanmayı da geciktirdiğini söyleyen Diyetisyen Özger, “Meyve ve sebzelere mavi-mor rengi veren pigment, antosiyanindir. Antosiyanin, hücreleri hasar almaktan koruyan güçlü bir antioksidandır. Mor renkli meyve ve sebzeler; kalp hastalıkları, felç, kansere karşı korunmada, hafızayı güçlendirme ve yaşlanmayı geciktirmede etkilidir” dedi.

MOR SEBZELERİ SALATA VEYA SEBZE YEMEĞİ OLARAK TÜKETİN

Ramazan ayında sofralara eklenebilecek mor sebzelerin patlıcan, kırmızı pancar, mor lahana, kırmızı soğan, mor/kırmızı turp olduğunu söyleyen Özger, bu mevsimde tercih edilebilecek mor meyveleri de şöyle sıraladı: “Böğürtlen, siyah ahududu, yabanmersini, mor erik, kuru erik, mor&kırmızı&siyah üzüm, vişne, kiraz, kuş üzümü, siyah dut, kuru üzüm.”