Mr Mıknatıs Gücü

 MR cihazı, vücudumuzdaki yumuşak dokuların görüntülerini elde edebilmek için hidrojen atomlarını tarar. Bu atomları bulmak için de taranacak olan bölgeye yüksek manyetik alan uygulanır.

MR Cihazları Nasıl Çalışır?

 Mr cihazları, manyetik alanların oluşturduğu radyo dalgalarını ve hidrojen atomlarını uyarır. Hidrojen atomları enerji salmaya başlar. Bunun sonucunda salınan enerji cihaz tarafından algılanarak görüntüye aktarır. MR cihazları, genellikle yumuşak doku görüntülemede kullanılır.

 Özellikle de kas iskelet sistemi, menisküs, beyin ve omurilik hastalıkları ve bel fıtığı gibi rahatsızlıkların tespit edilmesinde sıkça kullanılır. Bu cihazların, gebeler de dahil olmak üzere canlılara herhangi bir zararı, şimdiye kadar tespit edilmemiştir. Ama bebeklerin ilk üç ay anne karnında organ gelişimi olduğu için MR önerilmez. Bunun yanında kalp pili olan hastalar, kalıcı dövmesi olan kişiler, göz içinde yabancı cisim bulunanlar ve metal protezi olan hastalara MR önerilmez.

MR Cihazının Bölümleri

 MR cihazı dört bölümden meydana gelir. Bunlar ise,

 Süper iletken mıknatıs: Titanyum ve niyobyum elementlerinin bir araya getirdiği alaşım çok iyi bir iletkenlik özelliği gösterir. Bunun yanında çok iyi bir manyetik alan oluşturur.

 Soğutma sistemi: Mıknatısların ortaya çıkardığı yüksek ısıyı cihazdan uzaklaştırmaya yardımcı olur. Bu da genellikle sıvı helyum ile yapılır.

 Manyetik gradyan sarmalları: Süper iletken mıknatısların oluşturduğu manyetik alana paralel olarak canlı organizmanın farklı düzlemlerini görüntülemeye yardımcı olur.

 Radyo frekans verici: Hidrojen atomlarının enerji saldığı zaman görüntünün aktarılması sağlanır.

MR Cihazı ile Görüntüleme İşlemi

 Mr cihazı ile dokulardaki hidrojen iyonu ya da proton yoğunluğuna göre görüntü elde edilir. MR cihazı radyasyon vermez. Bu nedenle insanlara zarar da vermez. Radyasyon yerine güçlü manyetik alan dokulardaki hidrojen iyonları, ivmeli hareket ettiği için elektromanyetik ışıma yapar. Yapılan bu ışıma, radyo frekansı düzeyindedir.

 Işıma ile dokulardan yayılan radyo sinyalleri, MR cihazının çeperine yerleştirilmiş olan antenler sayesinde bilgisayara analiz için görüntüler gönderilir. Bu analizler sonucunda da siyah ve beyaz görüntüler elde edilir. Perfüzyon görüntüleme işleminde ise, sonuçlar renklendirilebilir.

MR cihazlarına girerken metal eşyalarımızı çıkarmazsak ne olur? MRG (MRG Manyetik Rezonans Görüntüleme-MRI ) cihazlarının en önemli parçası içlerinde bulunan ve görüntülemeye yarayan çok güçlü bir mıknatıs olduğundan bütün metalleri çeker ve hatta sizi öldürebilir.

Mıknatıslarda birim olarak gauss (1 Tesla = 10, gauss) kullanılır. Günümüzde MR cihazlarında bu mıknatısların gücü 0,5 Tesla ve 3,0 Tesla arasında değişiyor. En güçlü mıknatıslar 60 Teslaya kadar çıksa da bunlar ancak araştırmalar için kullanılıyor. Dünyanın manyetik alanının 0,5 Gauss olduğunu düşünürseniz bu mıknatısların ne kadar güçlü olduğunu anlarsınız. Örneğin videoda gördüğünüz gibi 4 Teslalık bir Mr bir büro sandalyesini kg kuvvetle çekebilir. Yani küçük bir arabayı çekecek kadar güçlü bir manyetik alan oluşturabilir.

Küçük bir metal eşya bile örneğin, ataç, kalem, yüzük, steteskop, hemostatlar, makaslar hatta cebinizdeki ufacık eşyalar uçarak MR'ın içine çekilebilir. Tabi bir de orda bir hasta varsa ona zarar verme olasılığı yüksektir. Tabi hastada protezler metalse yine bu makine tarafından güçlü bir şekilde çekilecektir. Ayrıca cebinizdeki kredi kartları ya da banka kartlarının bilgileri anında silinebilir. Hatta bunların üzerindeki çipler makineye yapışabilir. 4,6 metreden bir demiri tuttuğunuzda kolaylıkla çekmeye başlayabilir. Ayrıca mıknatısa yaklaştıkça bu kuvvet üstel (artan) bir şekilde artarak büyür. Bu nedenle metal eşyalarla ya da metal protezlerle MR'a girmek çok tehlikelidir. Kalp pili olan kalp hastaları, beyin ameliyatı ile beyin damarlarına klips takılmış kişiler, metal kalp kapakçıkları olanlar, iç kulak protezi gibi hastalar kesinlikle MR'a giremezler. Daha önce New York’ta bir hastanede odanın bir ucunda bulunan oksijen tüpü havalanarak 6 yaşındaki bir hastanın ölümüne neden olmuştu. Bu nedenle, bu odalarda metal eşya bulunsuin çok tehlikelidir.

Oğuz Sezgin / Gerçek Bilim